TÜRKÝYE BÜYÜK MÝLLET MECLÝSÝ

Uyarý: Görüntülemekte olduðunuz Kanun, TBMM Genel Kurulunda kabul edildiði halidir. Varsa daha sonra yapýlan deðiþiklikleri içermemektedir.

TÜRKÝYE CUMHURÝYET MERKEZ BANKASI KANUNUNDA

DEÐÝÞÝKLÝK YAPILMASINA DAÝR  KANUN

 

Kanun No. 4651

Kabul Tarihi : 25.4.2001

 

MADDE 1.- 14.1.1970 tarihli ve 1211 sayýlý Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasý Kanununun 4 üncü maddesi aþaðýdaki þekilde deðiþtirilmiþtir.

Madde 4.- Bankanýn temel amacý fiyat istikrarýný saðlamaktýr. Banka, fiyat istikrarýný saðlamak için uygulayacaðý para politikasýný ve kullanacaðý para politikasý araçlarýný doðrudan kendisi belirler.

Banka, fiyat istikrarýný saðlama amacý ile çeliþmemek kaydýyla Hükümetin büyüme ve istihdam politikalarýný destekler.

Bankanýn temel görev ve yetkileri þunlardýr:

I- Bankanýn temel görevleri;

a) Açýk piyasa iþlemleri yapmak,

b) Hükümetle birlikte Türk Lirasýnýn iç ve dýþ deðerini korumak için gerekli tedbirleri almak ve yabancý paralar ile altýn karþýsýndaki muadeletini tespit etmeye yönelik kur rejimini belirlemek, Türk Lirasýnýn yabancý paralar karþýsýndaki deðerinin belirlenmesi için döviz ve efektiflerin vadesiz ve vadeli alým ve satýmý ile dövizlerin Türk Lirasý ile deðiþimi ve diðer türev iþlemlerini yapmak,

c) Bankalarýn ve Bankaca uygun görülecek diðer malî kurumlarýn yükümlülüklerini esas alarak zorunlu karþýlýklar ve umumi disponibilite  ile ilgili usul ve esaslarý belirlemek,

d) Reeskont ve avans iþlemleri yapmak,

e) Ülke altýn ve döviz rezervlerini yönetmek,

f) Türk Lirasýnýn hacim ve tedavülünü düzenlemek, ödeme ve menkul kýymet transferi ve mutabakat sistemleri kurmak, kurulmuþ ve kurulacak sistemlerin kesintisiz iþlemesini ve denetimini saðlayacak düzenlemeleri yapmak, ödemeler için elektronik ortam da dahil olmak üzere kullanýlacak yöntemleri ve araçlarý belirlemek,

g) Finansal sistemde istikrarý saðlayýcý ve para ve döviz piyasalarý ile ilgili düzenleyici tedbirleri almak,

h) Malî piyasalarý izlemek,

ý) Bankalardaki mevduatýn vade ve türleri ile özel finans kurumlarýndaki katýlma hesaplarýnýn vadelerini belirlemektir.

II- Bankanýn temel yetkileri:

a ) Türkiye'de banknot ihracý imtiyazý tek elden Bankaya aittir.     

b) Banka, Hükümetle birlikte enflasyon hedefini tespit eder, buna uyumlu olarak   para politikasýný belirler. Banka, para politikasýnýn uygulanmasýnda tek yetkili ve sorumludur.

c) Banka, fiyat istikrarýný saðlamak amacýyla bu Kanunda belirtilen para politikasý araçlarýný kullanmaya, uygun bulacaðý diðer para politikasý araçlarýný da doðrudan belirlemeye ve uygulamaya yetkilidir.

d) Banka, olaðanüstü hallerde ve Tasarruf Mevduatý Sigorta Fonunun kaynaklarýnýn ihtiyacý karþýlamamasý durumunda, belirleyeceði usul ve esaslara göre bu Fona avans vermeye yetkilidir.

e) Banka, nihai kredi mercii olarak bankalara kredi verme iþlerini yürütür.

f) Banka, bankalarýn ödünç para verme iþlemlerinde ve mevduat kabulünde uygulayacaklarý faiz oranlarýný, belirleyeceði usul ve esaslara göre bankalardan istemeye yetkilidir.

g) Banka, malî piyasalarý izlemek amacýyla bankalar ve diðer malî kurumlardan ve bunlarý düzenlemek ve denetlemekle görevli kurum ve kuruluþlardan gerekli bilgileri istemeye ve istatistiki bilgi toplamaya yetkilidir.

III- Bankanýn baþlýca müþavirlik görevleri:

a) Banka, Hükümetin mali ve ekonomik müþaviri, mali ajaný ve haznedarýdýr. Bankanýn Hükümetle iliþkisi, Baþbakan aracýlýðý ile saðlanýr.

b) Banka, finansal sistemle ilgili olarak istenilecek hususlarda Hükümete görüþ verir.

c) Banka, bankalar ve uygun göreceði diðer malî kurumlar hakkýndaki görüþlerini ve tespitlerini Baþbakanlýk ile bu kurum ve kuruluþlarý düzenleme ve denetleme yetkisine sahip kuruluþlara bildirebilir.

Banka, bu Kanunla ve mevzuatla kendisine verilen yetki ve görevlerle ilgili olarak düzenlemeler yapmaya ve bunlarý uygulamaya, bu düzenlemelere tabi kurum ve kuruluþlar nezdinde bunlara uygun hareket edilip edilmediðini ve kendisine gönderilen bilgilerin doðru olup olmadýðýný denetlemeye görevli ve yetkilidir.

Banka, bu Kanun ile kendisine verilen görev ve yetkileri, kendi sorumluluðu altýnda baðýmsýz olarak yerine getirir ve kullanýr.

Banka, para politikasý araçlarýnýn kullanýmý sýrasýnda iþlem yaptýðý banka, kiþi veya kurumun iflasý halinde, alacaklý olduðu miktar ve faizi için iflas masasýna imtiyazlý alacaklý sýfatýyla iþtirak eder.

Banka mensuplarýnýn görevlerini yerine getirmelerinden doðan tazminat davalarý ancak Banka aleyhine açýlabilir. Bankanýn rücu hakký saklýdýr.

MADDE 2. – 1211 sayýlý Kanunun 13 üncü maddesi baþlýðý ile birlikte aþaðýdaki þekilde deðiþtirilmiþtir.   

Organlar

Madde 13. – Bankanýn organlarý þunlardýr :

a) Genel Kurul.

b) Banka Meclisi.

c) Para Politikasý Kurulu.

d) Denetleme Kurulu.

e) Baþkanlýk (Guvernörlük).

f) Yönetim Komitesi.

MADDE 3. – 1211 sayýlý Kanunun (II) numaralý Kýsmýnýn (II) numaralý Bölümünün baþlýðý “Banka Meclisi ve Para Politikasý Kurulu” olarak ve 22 nci maddesi aþaðýdaki þekilde deðiþtirilmiþtir.

Madde 22. – Banka Meclisi;

a) Para politikasý stratejisi ve enflasyon hedefi doðrultusunda uygulanabilecek para politikasýna ve kullanýlabilecek para politikasý araçlarýna iliþkin kararlarýn alýnmasý,

b) Tedavüldeki banknotlarýn deðiþtirilmesine, tedavülden kaldýrýlmasýna ve yok edilmesine iliþkin konularda düzenleme yapýlmasý ve karar alýnmasý,

c) Açýk piyasa iþlemlerine, döviz ve efektif iþlemlerine, reeskont ve avans iþlemleri ile reeskont ve avans faiz oranlarýna, zorunlu karþýlýklara ve umumi disponibiliteye, diðer para politikasý iþlemleri ve araçlarýna, ülke altýn ve döviz rezervlerinin yönetimine iliþkin usul ve esaslarýn tespiti ile gerekli düzenlemelerin yapýlmasý,

d) 40 ýncý maddenin (I) ve (III) numaralý fýkralarýnda düzenlenen hususlarda karar alýnmasý,

e) Ödeme ve menkul kýymet transferi ve mutabakat sistemlerinin güvenilirlik ve etkinliklerini artýracak þartlarda kurulmasý konusunda karar alýnmasý, ödeme yöntemleri ile araçlarýnýn usul ve esaslarýnýn belirlenmesi, takas odalarýnýn gözetim ve denetimine iliþkin düzenlemelerin yapýlmasý,

f) Bilgi istemeye, risk ve istatistiki bilgileri toplamaya iliþkin usul ve esaslarýn belirlenmesi,

g) Þube açýlmasý, muhabir temin edilmesi, temsilcilik ve büro kurulmasý ile Banknot Matbaasýna iliþkin konularda düzenleme yapýlmasý ve karar alýnmasý,

h) Provizyon ve ihtiyatlara iliþkin konularda karar alýnmasý ile kârýn daðýtýlmasýndan sonraki bakiyenin Hazineye verilmesine iliþkin usul ve esaslarýn belirlenmesi,

ý) Bankanýn bütçesinin, yýllýk faaliyet raporunun, bilanço, kâr ve zarar hesaplarýnýn ve Genel Kurul gündeminin hazýrlanmasý,     

j) Sermayenin artýrýlmasýna ve Esas Mukavelede deðiþiklik yapýlmasýna iliþkin olarak Genel Kurula öneride bulunulmasý,

k) Bankanýn idare, teþkilât ve hizmetleri ile personeline iliþkin olarak hazýrlanan düzenlemelerin onaylanmasý,

l) Bankanýn ihtiyacý için gayrimenkul satýn alýnmasý veya iktisabý, maliki bulunduðu gayrimenkullerin gerektiðinde satýlmasý, trampa edilmesi, baðýþlanmasý ve sair iþlemlerde bulunulmasý hakkýnda karar alýnmasý,

m) Bankanýn diðer organlarýna vereceði yetkiler kapsamý dýþýndaki meblaðlara ve kýymetlere iliþkin baðýþ, sulh, ibra, feragat ve terkin konularýnda karar verilmesi,

n) Bankanýn personel kadrolarýnýn onaylanmasý,

o) Bu Kanunda Para Politikasý Kurulu kararýna baðlý konular dýþýnda kalan, Baþkanlýk (Guvernörlük)ça inceleme ve onaya sunulacak sair hususlar hakkýnda karar alýnmasý ve düzenleme yapýlmasý,

Ýle görevli ve yetkilidir.

MADDE 4.- 1211 sayýlý Kanuna 22 nci maddesinden sonra gelmek üzere aþaðýdaki 22/A maddesi eklenmiþtir.

Para Politikasý Kurulu

MADDE 22/A.- Para Politikasý Kurulu, Baþkan (Guvernör)ýn baþkanlýðý altýnda, Baþkan (Guvernör) Yardýmcýlarý, Banka Meclisince üyeleri arasýndan seçilecek bir üye ve Baþkan (Guvernör)ýn önerisi üzerine müþterek kararla atanacak bir üyeden oluþur. Hazine Müsteþarý veya belirleyeceði Müsteþar Yardýmcýsý toplantýlara oy hakký olmaksýzýn katýlabilir. Baþkanlýk (Guvernörlük), Baþkan (Guvernör) Yardýmcýlýðý ve Banka Meclisi üyeliði görevi sona erenlerin Para Politikasý Kurulu üyeliði de sona erer.

Müþterek kararla atanacak üyenin para politikasý konusunda çalýþmalarýnýn bulunmasý ve ekonomi, iþletme, bankacýlýk ve finans alanlarýndan birinde akademik unvana sahip, görevi ile ilgili alanda  en az on yýl çalýþmýþ, yeterli bilgi ve tecrübeye sahip olmasý gerekir. Bu üyenin görev süresi beþ yýldýr.

19 uncu maddedeki yasaklar atanan üye için de geçerlidir. Ancak, üniversitelerde alýnacak görevler bu hükmün dýþýndadýr. Atanan üye, Banka Meclisi üyeleri ile ayný malî ve sosyal haklara sahiptir.

21 inci maddenin ikinci ve üçüncü fýkralarý, Para  Politikasý Kurulu toplantýlarý için de uygulanýr.

Para Politikasý Kurulu;

a) Fiyat istikrarýný saðlamak amacýyla para politikasý ilke ve stratejilerinin belirlenmesi,    

b) Para politikasý stratejisi çerçevesinde Hükümetle birlikte enflasyon hedefinin belirlenmesi,

c) Para politikasý hedefleri ve uygulamalarý konusunda belirli dönemler itibarýyla raporlar hazýrlayarak Hükümetin ve belirleyeceði esaslar doðrultusunda kamuoyunun bilgilendirilmesi,

d) Hükümetle birlikte Türk Lirasýnýn iç ve dýþ deðerini korumak için gerekli tedbirlerin alýnmasý ve yabancý paralar ile altýn karþýsýndaki muadeletini tespit etmeye yönelik kur rejiminin belirlenmesi,

Ýle görevli ve yetkilidir.

Para Politikasý Kurulu, ilan edeceði hususlarý ve bunlarýn ilan þeklini belirler. Para Politikasý Kurulunca Resmî Gazetede ilaný istenilecek hususlar  gecikmeksizin ilan edilir.

Para Politikasý Kurulu kararlarý, Baþkan (Guvernör) tarafýndan yürütülür ve Banka Meclisinin bilgisine sunulur.

MADDE 5. – 1211 sayýlý Kanunun 29 uncu maddesi aþaðýdaki þekilde deðiþtirilmiþtir.

Madde 29. – Baþkan (Guvernör)a yardýmcý olmak üzere dört Baþkan (Guvernör) Yardýmcýsý atanýr. Baþkan (Guvernör) Yardýmcýlarý hukuk, maliye, ekonomi, iþletme, bankacýlýk ve finans alanlarýndan birinde lisans veya lisansüstü öðrenim görmüþ, yeterli bilgi ve deneyime sahip ve meslekleri ile ilgili olarak en az on yýl çalýþmýþ kiþiler arasýndan Baþkan (Guvernör)ýn önerisi üzerine müþterek kararla beþ yýl süre ile atanýrlar. Baþkan (Guvernör) Yardýmcýlarý bu sürenin sonunda yeniden atanabilirler. Baþkan (Guvernör) Yardýmcýlarý hakkýnda da 27 nci maddenin birinci fýkrasý ve 28 inci maddenin ikinci fýkrasý uygulanýr.

MADDE  6.- 1211 sayýlý Kanunun 36 ncý maddesinin (b) fýkrasý aþaðýdaki þekilde deðiþtirilmiþtir.

b) Banka 45, 52 ve 53 üncü maddelerde yazýlý iþlemler dolayýsýyla da banknot ihraç etme yetkisini haizdir.

MADDE 7.- 1211 sayýlý Kanunun 40 ýncý maddesi aþaðýdaki þekilde deðiþtirilmiþtir.

Madde 40.- I- a) Banka, nihai kredi mercii sýfatýyla ödeme sisteminde aksamalara sebep olabilecek geçici likidite sýkýþýklýklarýný ve finansal piyasalarýn etkin bir þekilde çalýþmasýný engelleyebilecek teknik kaynaklý ödeme sorunlarýný gidermek amacýyla, sisteme, teminat karþýlýðýnda gün içi veya gün sonu kredi imkâný saðlayabilir.

b) Banka, 4389 sayýlý Bankalar Kanununun 15 inci maddesinin (5) numaralý fýkrasýnýn (b) bendi uyarýnca, olaðanüstü hallerde ve Tasarruf Mevduatý Sigorta Fonunun kaynaklarýnýn ihtiyacý karþýlamamasý durumunda Bankacýlýk Düzenleme ve Denetleme Kurumunun talebi üzerine bu Fona avans vermeye yetkilidir. Verilen avansýn vadesi, tutarý, geri ödeme þekil ve þartlarý ile uygulanacak faiz oraný ve diðer hususlar Bankacýlýk Düzenleme ve Denetleme Kurumunun görüþü alýnarak Bankaca belirlenir.    

c) Bankaca, banka sisteminde belirsizlik ve güvensizlik oluþmasý ve fon çekiliþlerinin hýzlanmasý halinde, haklarýnda belirsizlik ve güvensizlik oluþan bankalara, þartlarý Banka tarafýndan kararlaþtýrýlmak üzere, fon çekiliþlerini karþýlayacak miktarda kredi verilebilir. Bu hüküm gereðince kendisine kredi verilen bankalarýn iflasý halinde Banka, verilen kredi miktarý ve faizi için iflas masasýna imtiyazlý alacaklý sýfatýyla iþtirak eder.

II- Bankalar, özel finans kurumlarý ve elektronik ödeme araçlarýný çýkaran kuruluþlar da dahil olmak üzere Bankaca uygun görülecek diðer malî kurumlarýn yükümlülükleri esas alýnarak, Banka nezdinde açýlacak  bir hesapta nakden tesis edilecek zorunlu karþýlýklarýn oraný, zorunlu karþýlýða tabi yükümlülüklerin kapsamý, tesis süresi, bu yükümlülükler için tesis edilen karþýlýklara gerektiðinde ödenecek faiz oraný ve mevduat veya katýlma hesaplarýndan olaðanüstü çekiliþlerde yapýlacak iþlemler de dahil olmak üzere uygulamaya yönelik her türlü usul ve esaslar Bankaca belirlenir.

Yukarýda belirtilen kuruluþlarýn taahhütlerine karþý bulunduracaklarý umumi disponibilitenin nitelik ve oraný gerektiðinde Bankaca tespit edilir.

Zorunlu karþýlýklar hiçbir amaç ve konunun finansmaný için kullanýlamaz, temlik ve haciz edilemez.

Banka, zorunlu karþýlýklarý ve umumi disponibiliteyi süresinde tesis etmeyen veya eksik tesis edenlere, eksik kýsým üzerinden belirleyeceði usul ve esaslara göre cezaî faiz tahakkuk ettirir. Tahakkuk ettirilen cezaî faiz alacaklarý, 6183 sayýlý Amme Alacaklarýnýn Tahsil Usulü Hakkýnda Kanun hükümleri gereðince tahsil edilir. Tahsil edilen cezaî faizler Tasarruf Mevduatý Sigorta Fonuna gelir kaydedilir.

III- a) Bankanýn temel görev ve yetkilerinin yürütülmesi amacýyla mevzuatla Bankaya verilen yetkiler çerçevesinde bankalar, ödünç para verme iþlemleri ve mevduat kabulünde uygulayacaklarý faiz oranlarýný belirlenecek esaslara göre Bankaya bildirirler.

b) Banka, bankalardaki mevduatýn vade ve türleri ile özel finans kurumlarýndaki katýlma hesaplarýnýn vadelerini belirler.

MADDE 8.- 1211 sayýlý Kanunun 42 nci maddesi baþlýðý ile birlikte aþaðýdaki þekilde deðiþtirilmiþtir.

Özel denetim ve kamuoyunun aydýnlatýlmasý

Madde 42.- Baþbakan, Bankanýn iþlem ve hesaplarýný denetlettirebilir. Baþbakanlýk bu hususta her türlü bilgiyi Bankadan isteyebilir.

Banka bilanço, kâr ve zarar hesaplarýný baðýmsýz denetim kuruluþlarýna denetlettirebilir.

Baþkan (Guvernör) tarafýndan, Banka faaliyetleri ile uygulanmýþ ve uygulanacak olan para politikasý hakkýnda her yýl nisan ve ekim aylarýnda Bakanlar Kuruluna rapor sunulur. Banka, faaliyetlerine iliþkin olarak, yýlda iki defa Türkiye Büyük Millet  Meclisi Plan ve Bütçe Komisyonunu bilgilendirir.     

Banka, para politikasý hedefleri ve uygulamalarýna iliþkin dönemsel raporlar hazýrlar ve kamuoyuna duyurur. Raporlarýn hangi dönemler itibarýyla hazýrlanacaðý, kapsamý ve açýklanma usulü Bankaca belirlenir. Banka, belirlenen hedeflere ilan edilen sürelerde ulaþýlamamasý ya da ulaþýlamama olasýlýðýnýn ortaya çýkmasý halinde, nedenlerini ve alýnmasý gereken önlemleri Hükümete yazýlý olarak bildirir ve kamuoyuna açýklar.

MADDE 9. - 1211 sayýlý Kanunun 43 üncü maddesi aþaðýdaki þekilde deðiþtirilmiþtir.

Madde 43.- Türkiye'de faaliyette bulunan bütün bankalar, özel finans kurumlarý ve Bankaca uygun görülecek diðer malî kurumlar, yýllýk bilançolarý ile kâr ve zarar hesaplarýný, idare meclisi ve denetçi raporlarý ile birlikte, genel kurullarýnýn toplantý tarihinden; baðýmsýz denetim kuruluþlarýnca hazýrlanacak denetim raporlarýný ise düzenlenme tarihinden itibaren en geç bir ay içinde Bankaya vermekle yükümlüdürler.

Banka, bu Kanun ve mevzuat ile kendisine verilen görevleri yerine getirebilmek amacýyla birinci fýkrada belirtilen kurum ve kuruluþlardan her türlü bilgi ve belgeyi, belirleyeceði usul ve esaslar çerçevesinde istemeye yetkilidir. Birinci fýkrada belirtilen kurum ve kuruluþlar, kendilerinden istenen bilgileri Bankanýn belirteceði süre içinde vermeye mecburdurlar. Banka, gerektiðinde kendisine verilmesi gereken bilgileri doðru ve zamanýnda vermeyen birinci fýkrada belirtilen kurum ve kuruluþlarýn bu Kanunun verdiði yetkilere konu olan iþlemlerini sýnýrlayabilir veya durdurabilir.

Banka, kendi yetki ve görev alanýna giren hususlarla ilgili olarak birinci fýkrada belirtilen kurum ve kuruluþlarý düzenleme ve denetleme ile görevli kurum ve kuruluþlardan bilgi isteyebilir. Banka, gerektiðinde birinci fýkrada belirtilen kurum ve kuruluþlar hakkýndaki görüþlerini ve tespitlerini Baþbakanlýk ile Bankacýlýk Düzenleme ve Denetleme Kurumuna ve bu kurum ve kuruluþlarý düzenleme ve denetleme yetkisine sahip olan diðer kurum ve kuruluþlara bildirebilir.

Banka, istatistiki bilgilerin toplanmasýnda, kamu kurum ve kuruluþlarý, Hazine Müsteþarlýðý, Devlet Ýstatistik Enstitüsü, diðer ülkelerin istatistiki bilgi toplamaya yetkili makamlarý ve uluslararasý kuruluþlarla iþbirliði yapabilir. Banka, finansal sistemle ilgili tüm istatistiki bilgiler ile ekonomideki ve ödemeler dengesindeki geliþmelerin izlenmesinde gerekli görülecek diðer istatistiki bilgileri bankalar, diðer malî kurumlar ile kiþilerden doðrudan isteme ve toplama yetkisine sahiptir. Kendilerinden bilgi istenilenler, bu bilgileri Bankanýn belirleyeceði usul ve esaslara göre doðru olarak vermekle yükümlüdürler. Banka, bu bilgilerin doðru olup olmadýðýný ilgililer nezdinde araþtýrmaya ve denetlemeye, ek bilgi ve belge istemeye yetkilidir.

Banka, gerekli gördüðü istatistiki bilgileri yayýmlayabilir. Ancak banka, toplanan istatistiki bilgilerden kiþisel ve özel nitelikte olanlarý yayýmlayamaz, açýklayamaz, Bankacýlýk Düzenleme ve Denetleme Kurumu dýþýnda resmî veya özel herhangi bir makama veremez. Bu bilgiler istatistiki amaçlar dýþýnda ve ispat aracý olarak kullanýlamaz.

MADDE 10. - 1211 sayýlý Kanunun 45 inci maddesi aþaðýdaki þekilde deðiþtirilmiþtir.

Madde 45. - Banka, muteber saydýðý asgari üç imzayý taþýmak ve vadelerine en çok yüzyirmi gün kalmýþ olmak þartýyla ve kendi belirleyeceði esaslar dahilinde bankalar tarafýndan verilecek ticarî senet ve vesikalarý reeskonta kabul edebilir. Reeskonta kabul edilecek ticarî senet türleri ve diðer koþullar Bankaca belirlenir. Bu madde gereðince verilecek kredilerin en yüksek sýnýrý ve kredi türlerine göre limitleri, para politikasý ilkeleri göz önünde tutulmak suretiyle Bankaca belirlenir.

Banka reeskonta kabul edebileceði senetler karþýlýðýnda avans da verebilir.

MADDE 11. - 1211 sayýlý Kanunun 52 nci maddesi aþaðýdaki þekilde deðiþtirilmiþtir.

Madde 52. - Banka, para politikasýnýn hedefleri çerçevesinde, para arzýnýn ve ekonominin likiditesinin etkin bir þekilde düzenlenmesi amacýyla, Türk Lirasý karþýlýðýnda menkul kýymet kesin alým satýmý, geri alým vaadi ile satým ve geri satým vaadi ile alým iþlemleri, menkul kýymetlerin ödünç alýnýp verilmesi, Türk Lirasý depo alýnmasý ve verilmesi gibi açýk piyasa iþlemlerini yapabilir ve bu iþlemlere aracýlýk edebilir. Bankaca baþvurulacak açýk piyasa iþlemleri ile bu iþlemlerle ilgili usul ve esaslar, açýk piyasa iþlemlerine konu olacak yüksek likiditeye sahip ve az riskli araçlar Bankaca belirlenir.

Banka, açýk piyasa iþlemleri çerçevesinde kendi nam ve hesabýna vadesi doksanbir günü aþmayan, ikincil piyasada alýnýp satýlabilen likidite senetleri ihraç edebilir. Ancak, likidite senetlerinin devamlý bir alternatif yatýrým aracý olma niteliði kazanmasýnýn engellenmesi, ihraçlarýnýn sadece açýk piyasa iþlemlerinin etkinliðinin artýrýlmasý amacýyla sýnýrlý tutulmasý hususlarý göz önünde bulundurulur. Bankanýn geri alým vaadi ile satým ve geri satým vaadi ile alým iþlemleri ile Türk Lirasý depo iþlemlerinin anlaþma süresi doksanbir günü aþamaz, sürenin baþlangýcý iþlemlerin valör tarihidir.

Banka, bu madde kapsamýna giren iþlemlerle ilgili kurum ve kuruluþlarý; bankalar ve 2499 sayýlý Sermaye Piyasasý Kanununa göre belirlenen aracý kurumlar arasýndan iþlemin özelliðini göz önünde bulundurarak tespit etmeye yetkilidir.

Açýk piyasa iþlemleri, yalnýzca para politikasý amaçlarý için yürütülür ve Hazineye, kamu kurum ve kuruluþlarý ile diðer kurum ve kuruluþlara kredi amacýyla yapýlamaz.

MADDE 12. - 1211 sayýlý Kanunun 53 üncü maddesi aþaðýdaki þekilde deðiþtirilmiþtir.

Madde 53. - a) Banka, uyguladýðý para politikasý çerçevesinde, Türk Lirasýnýn yabancý paralar karþýsýndaki deðerini belirlemek amacýyla, döviz ve efektiflerin vadesiz ve vadeli alým ve satýmý ile þartlarý önceden belirlenmek suretiyle dövizlerin Türk Lirasý ile deðiþimi ve diðer türev iþlemleri yapabilir.

b) Banka, ülke altýn ve döviz rezervlerini para politikasý hedefleri ve uygulamalarý çerçevesinde yönetir. Bu amaçla Banka, sýrasýyla güvenli yatýrým, likidite ve getiri önceliklerini dikkate alarak belirleyeceði usul ve esaslara göre yurt içi ve yurt dýþý piyasalarda vadeli ya da vadesiz altýn, döviz, menkul kýymet, türev ürün alým satým, borçlanma ve borç verme iþlemlerini de içeren tüm bankacýlýk faaliyetlerinde bulunabilir.

MADDE 13. - 1211 sayýlý Kanunun 56 ncý maddesi aþaðýdaki þekilde deðiþtirilmiþtir.

Madde 56. - Banka, Hazine ile kamu kurum ve kuruluþlarýna avans veremez ve kredi açamaz, Hazine ile kamu kurum ve kuruluþlarýnýn ihraç ettiði borçlanma araçlarýný birincil piyasadan satýn alamaz.

Banka, bu Kanunla yetki verilen iþlemler dýþýnda avans veremez ve kredi açamaz, vereceði avans ve açacaðý kredi teminatsýz veya karþýlýksýz olamaz, her ne þekilde olursa olsun kefil olamaz ve doðrudan kendisi ile ilgili iþlemler dýþýnda teminat veremez.

MADDE 14. - 1211 sayýlý Kanunun 61 inci maddesi aþaðýdaki þekilde deðiþtirilmiþtir.

Madde 61. - Türk Lirasý deðerinin deðiþmesi nedeniyle Bankanýn aktif ve pasifindeki altýn ve dövizlerin yeniden deðerlendirilmesi sonucu oluþan gerçekleþmemiþ gelir veya giderler geçici bir hesapta izlenir. Bu gelir ve giderlerin gerçekleþmesi halinde, gerçekleþen tutarlar kâr ve zarar hesabýna aktarýlarak, bu hesaptan daðýtýma tâbi tutulur.

MADDE 15. - 1211 sayýlý Kanunun 68 inci maddesi baþlýðý ile birlikte aþaðýdaki þekilde deðiþtirilmiþtir.

Ceza hükümleri

Madde 68.-  I - Bu Kanunun;

a) 4 üncü maddesinin dördüncü fýkrasýnda ve açýk piyasa iþlemleri ile ilgili 52 nci maddesinde verilen yetkiler çerçevesinde Banka tarafýndan yapýlan düzenlemelere uymayan; 40 ýncý maddesinin (II) numaralý fýkrasý uyarýnca zorunlu karþýlýk ve umumî disponibilite için tespit edilen oranlarý süresi içinde tesis etmeyen veya eksik tesis eden bankalarýn, özel finans kurumlarýnýn ve diðer malî kurumlarýn görevli ve ilgilileri hakkýnda bir milyar liradan iki milyar liraya kadar aðýr para cezasý,

b) 43 üncü maddesinin birinci ve ikinci fýkralarý ile 44 üncü maddesinde belirtilen bilgi ve belgeleri vermeyen veya gerçeðe aykýrý bilgi ve belge veren ya da 4 üncü maddesinin dördüncü fýkrasýnda öngörülen denetimin yapýlmasýný engelleyen bankalar, özel finans kurumlarý ve diðer malî kurumlarýn görevli ve ilgilileri hakkýnda bir yýldan üç yýla kadar hapis ve iki milyar liradan dört milyar liraya kadar aðýr para cezasý,

Uygulanýr.

Bu fýkrada belirtilen suçlar dolayýsýyla kovuþturma yapýlmasý, Kanuna aykýrýlýðýn Bankaca tespiti halinde Bankacýlýk Düzenleme ve Denetleme Kurumuna bildirimde bulunulmasýna; diðer hallerde Bankanýn görüþü alýnarak Bankacýlýk Düzenleme ve Denetleme Kurumu tarafýndan Cumhuriyet  Baþsavcýlýðýna yazýlý baþvuruda bulunulmasýna baðlýdýr. Bu durumda 4389 sayýlý Bankalar Kanununun 24 üncü maddesinin ilgili hükümleri uygulanýr.     

II - a) Bu Kanunun 35 inci maddesinin birinci ve ikinci fýkralarýna aykýrý hareket eden Banka mensuplarý için bir yýldan üç yýla kadar aðýr hapis ve iki milyar liradan dört milyar liraya kadar aðýr para cezasýna hükmolunur.

Sýrlarý kendileri veya baþkalarý için yarar saðlamak amacýyla açýklayan Banka mensuplarý hakkýnda, üç yýldan beþ yýla kadar aðýr hapis ve beþ milyar liradan az olmamak üzere aðýr para cezasýna hükmolunur.

b) Görevleri dolayýsýyla kendilerine tevdi olunan veya muhafazalarý, denetimleri veya sorumluluklarý altýnda bulunan Bankaya ait para veya sair varlýklarý zimmetine geçiren Banka mensuplarý, altý yýldan oniki yýla kadar aðýr hapis cezasý ile cezalandýrýlacaklarý gibi Bankanýn uðradýðý zararý tazmine mahkûm edilirler.Bu bentte gösterilen suç, Bankayý aldatacak ve fiilin açýða çýkmamasýný saðlayacak her türlü hileli faaliyette bulunmak suretiyle iþlenmiþse faile oniki yýldan aþaðý olmamak üzere aðýr hapis ve meydana gelen zararýn üç katý kadar aðýr para cezasý verilir. Ayrýca meydana gelen zararýn ödenmemesi halinde mahkemece resen ödettirilmesine hükmolunur. Zararýn kovuþturma yapýlmadan önce tamamýyla ödenmiþ olmasý halinde cezalarýn yarýsý; ödeme hükümden önce gerçekleþtirilmiþ ise üçte biri indirilir.

Bu fýkrada belirtilen suçlar ve Kanunda belirtilen görevlerin yerine getirilmesi sýrasýndaki fiilleri dolayýsýyla Banka personeli hakkýnda kovuþturma yapýlmasý Banka Meclisinin; atama ve seçim suretiyle görev yapan diðer mensuplar hakkýnda kovuþturma yapýlmasý ise Baþbakanýn Cumhuriyet Baþsavcýlýðýna yazýlý baþvuruda bulunmasýna baðlýdýr.

III - a) Bankanýn itibarýný kýrabilecek veya þöhretine ya da servetine zarar verebilecek bir hususa kasten sebep olan ya da bu yolda asýlsýz haber yayanlar ve yayýnlayanlar için bir yýldan iki yýla kadar hapis ve iki milyar liradan dört milyar liraya kadar aðýr para cezasýna hükmolunur.

b) Bu Kanunun 43 üncü maddesinin dördüncü fýkrasýndaki bilgi ve belgeleri belirlenen usul ve esaslar içerisinde doðru olarak vermeyen gerçek kiþiler ve tüzel kiþilerin sorumlularý hakkýnda beþyüz milyon liradan bir milyar liraya kadar aðýr para cezasýna hükmolunur.

Bu fýkrada belirtilen suçlar dolayýsýyla kovuþturma yapýlmasý, Baþkanlýðýn (Guvernörlüðün) Cumhuriyet Baþsavcýlýðýna yazýlý baþvuruda bulunmasýna baðlýdýr.

MADDE 16. - 1211 sayýlý Kanunun 46, 47, 48, 49, 50, 51 ve 54 üncü maddeleri yürürlükten kaldýrýlmýþtýr.

GEÇÝCÝ MADDE 1.- Bu Kanunun 5 inci maddesi  ile deðiþtirilen 1211 sayýlý Kanunun 29 uncu maddesinde yer alan görev sürelerine iliþkin hüküm, bu Kanunun yürürlüðe girdiði tarihte görevde bulunan Baþkan (Guvernör) Yardýmcýlarý hakkýnda uygulanmaz.

GEÇÝCÝ MADDE 2.- Bu Kanunun 16 ncý maddesi  ile yürürlükten kaldýrýlan 1211 sayýlý Kanunun 50 nci maddesinde belirtilen avans hesabýnda biriken tutar, Hazine Müsteþarlýðý ve Banka arasýnda belirlenecek esaslara göre; 51 inci maddesi uyarýnca kamu kurum ve kuruluþlarýna verilen krediler, verildikleri þartlarla geri ödenmek üzere tasfiye edilir.   

Banka, bu Kanunun yürürlüðe girdiði tarihten baþlayarak altý ay süre ile, Hazinenin ihraç ettiði borçlanma araçlarýný birincil piyasadan da satýn alabilir.

MADDE 17. - Bu Kanun yayýmý tarihinde yürürlüðe girer.

MADDE 18. - Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.