Dönem : 21 Yasama Yýlý : 1

Uyarý: Görüntülemekte olduðunuz Kanun, TBMM Genel Kurulunda kabul edildiði halidir. Varsa daha sonra yapýlan deðiþiklikleri içermemektedir.

GÜMRÜK KANUNU
 
 

Kanun No. 4458

Kabul Tarihi : 27.10.1999

 

BÝRÝNCÝ KISIM

Genel Hükümler

BÝRÝNCÝ BÖLÜM

Amaç, Kapsam ve Temel Tanýmlar

MADDE 1- Bu Kanunun amacý, Türkiye Cumhuriyeti Gümrük Bölgesine giren ve çýkan eþyaya ve taþýt araçlarýna uygulanacak gümrük kurallarýný belirlemektir.

MADDE 2- Türkiye Cumhuriyeti Gümrük Bölgesi, Türkiye Cumhuriyeti topraklarýný kapsar. Türkiye kara sularý, iç sularý ve hava sahasý gümrük bölgesine dahildir.

Bu Kanunda geçen Türkiye Gümrük Bölgesi ve Gümrük Bölgesi kavramlarý Türkiye Cumhuriyeti Gümrük Bölgesini ifade eder.

MADDE 3- Bu Kanunda geçen;

1. "Müsteþarlýk" deyimi, Gümrük Müsteþarlýðýný;

2. "Gümrük idaresi veya idareleri" deyimi, gümrük mevzuatýnda belirtilen iþlemlerin kýsmen veya tamamen yerine getirildiði merkez veya taþra teþkilatýndaki hiyerarþik yönetim birimlerinin tamamýný;

3. "Kiþi" deyimi, gerçek ve tüzel kiþiler ile hukuken tüzel kiþilik statüsüne sahip olmamakla birlikte yürürlükteki mevzuat uyarýnca hukuki tasarruflar yapma yetkisi tanýnan kiþiler ortaklýðýný;

4. "Türkiye Cumhuriyeti Gümrük Bölgesinde yerleþik kiþi" deyimi,

a) Bu bölgede kanuni ikametgâhý olan bütün gerçek kiþileri;

b) Bu bölgede kayýtlý iþyeri, kanuni iþ merkezi veya þubesi bulunan bütün tüzel kiþi veya kiþiler ortaklýðýný;

5. "Karar" deyimi, baðlayýcý tarife ve menþe bilgileri de dahil olmak üzere, gümrük idaresinin, gümrük mevzuatý ile ilgili olarak belirli bir konuda bir veya daha fazla kiþi üzerinde hukuki sonuç doðuracak idari tasarrufunu;

6. "Serbest dolaþýmda bulunan eþya" deyimi, Türkiye'nin taraf olduðu uluslararasý anlaþmalara ait hükümler saklý kalmak kaydýyla, serbest dolaþýma giriþ rejimine tabi tutularak Türkiye Gümrük Bölgesine giren eþya ile üretiminde kullanýlan girdilerin yerli olup olmadýðýna bakýlmaksýzýn,18 ve 19 uncu madde hükümlerine göre Türk menþeli sayýlan eþyayý;

7. "Gümrük statüsü" deyimi, eþyanýn Türkiye Gümrük Bölgesinde serbest dolaþýma girmiþ olup olmadýðý yönünden durumunu;

8. "Gümrük vergileri" deyimi, yürürlükteki hükümler uyarýnca eþyaya uygulanan ithalat vergilerinin ya da ihracat vergilerinin tümünü;

9. "Ýthalat vergileri" deyimi,

- Eþyanýn ithalinde öngörülen gümrük vergileri ve eþ etkili vergileri,

- Tarým politikasý veya iþlenmiþ tarým ürünleriyle ilgili özel düzenlemeler çerçevesinde alýnan ithalat vergilerini;

10. "Ýhracat vergileri" deyimi,

- Eþyanýn ihracatýnda öngörülen gümrük vergileri ve eþ etkili mali yükleri,

- Tarým politikasý veya iþlenmiþ tarým ürünleriyle ilgili özel düzenlemeler çerçevesinde alýnan ihracat vergilerini;

11. "Yükümlü" deyimi, gümrük yükümlülüklerini yerine getirmekle sorumlu bütün kiþileri;

12. "Gümrük gözetimi" deyimi, gümrük mevzuatýna ve gereken hallerde gümrük gözetimi altýndaki eþyaya uygulanacak diðer hükümlere uyulmasýný saðlamak üzere gümrük idareleri tarafýndan genel olarak uygulanan iþlemleri;

13. "Gümrük denetimi" deyimi, gümrük mevzuatýna ve gereken hallerde gümrük gözetimi altýndaki eþyaya uygulanacak diðer hükümlere uyulmasýný saðlamak üzere eþyanýn muayenesini, belgelerin varlýðýnýn ve gerçekliðinin kanýtlanmasýný, iþletme hesaplarýnýn, defterlerinin ve diðer yazýlý belgelerin tetkikini, nakil araçlarýnýn kontrolünü, bagajlarýn ve kiþilerin yanlarýnda ya da üstlerinde taþýdýklarý eþyanýn kontrolünü, idari araþtýrmalar ve benzeri diðer iþlemlerin yapýlmasý gibi özel iþlemlerin yerine getirilmesini;

14. "Eþyanýn gümrükçe onaylanmýþ bir iþlem veya kullanýma tabi tutulmasý" deyimi, eþyanýn,

a) Bir gümrük rejimine tabi tutulmasýný,

b) Bir serbest bölgeye girmesini,

c) Türkiye Gümrük Bölgesi dýþýna yeniden ihracýný,

d) Ýmhasýný,

e) Gümrüðe terk edilmesini;

15. "Gümrük rejimi" deyimi,

a) Serbest dolaþýma giriþ rejimini,

b) Transit rejimini,

c) Gümrük antrepo rejimini,

d) Dahilde iþleme rejimini,

e) Gümrük kontrolü altýnda iþleme rejimini,

f) Geçici ithalat rejimini,

g) Hariçte iþleme rejimini,

h) Ýhracat rejimini;

16. "Gümrük beyaný" deyimi, belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde eþyanýn bir gümrük rejimine tabi tutulmasý talebinde bulunulmasýný;

17. "Beyan sahibi" deyimi, kendi adýna beyanda bulunan kiþiyi veya adýna beyanda bulunulan kiþiyi;

18. "Eþyanýn gümrüðe sunulmasý" deyimi, eþyanýn gümrük idaresine ya da gümrükçe tayin edilen veya uygun görülen herhangi bir yere getirilmesi üzerine, belirlenen usul ve esaslara uygun olarak, gümrük idarelerine yapýlan bildirimi;

19. "Eþyanýn teslimi" deyimi, eþyanýn tabi tutulduðu gümrük rejimi ile öngörülen amaçlar doðrultusunda gümrük idareleri tarafýndan ilgilisine teslimini;

20. "Rejim hak sahibi" deyimi, gümrük beyanýný yapan veya hesabýna gümrük beyaný yapýlan kiþi veya bu kiþiye ait bir gümrük rejimi ile ilgili haklarýn ve yükümlülüklerin devredildiði kiþiyi;

21. "Ýzin hak sahibi" deyimi, kendisine bir izin verilen kiþiyi;

22. "Elleçleme" deyimi, gümrük gözetimi altýndaki eþyanýn asli niteliklerini deðiþtirmeden istiflenmesi, yerinin deðiþtirilmesi, büyük kaplardan küçük kaplara aktarýlmasý, kaplarýn yenilenmesi veya tamiri, havalandýrýlmasý, kalburlanmasý, karýþtýrýlmasý ve benzeri iþlemleri;

23. "Eþya" deyimi, her türlü madde, ürün ve deðeri;

Ýfade eder.

MADDE 4- Gümrük idareleriyle muhatap olan kiþiler bu Kanun ve bu Kanuna dayanýlarak çýkarýlan tüzük, kararname ve yönetmelik hükümlerine uymak; gümrük idarelerinin gerek bu Kanunda gerek diðer kanun, tüzük ve kararnamelerde yazýlý hükümlere göre yapacaðý gözetim ve denetimlere tabi olmak; bu idarelerin kendi adýna veya baþka idareler nam veya hesabýna tahsil edeceði her tür vergi, resim, harç ve ücretleri ödemek veya bunlarý teminata baðlamak; kanun, tüzük, kararname ve yönetmelik hükümlerinin uymayý zorunlu kýldýðý her tür iþlemleri yerine getirmekle yükümlüdürler.

ÝKÝNCÝ BÖLÜM

Gümrük Mevzuatý Çerçevesinde Kiþilerin Hak ve Yükümlülüklerine

Ýliþkin Çeþitli Hükümler

BÝRÝNCÝ AYIRIM

Temsil Hakký

MADDE 5- Bütün kiþiler, gümrük mevzuatý ile öngörülen tasarruflarý ve iþlemleri gerçekleþtirmek üzere gümrük idarelerindeki iþleri için bir temsilci tayin edebilirler.

Transit taþýmacýlýk yapan veya arýzi olarak beyanda bulunan kiþiler hariç olmak üzere, temsilci Türkiye Gümrük Bölgesinde yerleþik bulunan kiþilerdir.

Temsil, doðrudan veya dolaylý olabilir. Temsilci, doðrudan temsil durumunda baþkasýnýn adýna hareket eder. Dolaylý temsil durumunda ise kendi adýna, ancak baþkasýnýn hesabýna hareket eder. Temsilci, temsil edilen kiþi namýna hareket ettiðini beyan etmek, temsilin doðrudan veya dolaylý olduðunu belirtmek ve sahip olduðu temsil yetki belgesini gümrük idarelerine ibraz etmek zorundadýr.

Bir baþka kiþi adýna veya hesabýna hareket ettiðini beyan etmeyen ya da bir temsil yetkisine sahip olmadýðý halde, baþka bir kiþi adýna ya da hesabýna hareket ettiðini beyan eden kiþi, kendi adýna ve kendi hesabýna hareket ediyor sayýlýr.

225 inci maddenin 1 inci fýkrasýnda belirtilen kiþiler gümrük idarelerinde dolaylý temsilci olarak iþ takip edebilirler.

ÝKÝNCÝ AYIRIM

Gümrük Mevzuatýnýn Uygulanmasýna Ýliþkin Kararlar

MADDE 6- 1. Gümrük idarelerinin gümrük mevzuatýnýn uygulanmasýna iliþkin bir karar vermesini talep eden her kiþi, kararýn verilebilmesi için gerekli bütün bilgi ve belgeleri söz konusu idarelere ibraz etmek zorundadýr.

2. Karar alýnmasý talebinin yazýlý olarak yapýlmasý gerekir. Gümrük idareleri, söz konusu talebe iliþkin baþvurunun kendilerine ulaþtýðý tarihten itibaren otuz gün içinde karar alýrlar. Verilen kararlar baþvuru sahibine yazýlý olarak teblið edilir.

Ancak, gümrük idareleri tarafýndan bu süreye uyulmasý mümkün deðilse, belirtilen süre aþýlabilir. Bu durumda, söz konusu idareler, yukarýda belirlenen sürenin dolmasýndan önce baþvuru sahibine süre aþýmýný haklý kýlan gerekçeler ile talep hakkýnda karar vermek için gerekli gördükleri ek süreyi de belirterek bilgi verirler.

3. Gümrük idareleri tarafýndan gerek baþvurularýn reddine ve gerekse muhatabý kiþinin aleyhine olarak verilen yazýlý kararlar, Onikinci Kýsýmda belirtilen þekilde itiraz yolu açýk olmak üzere gerekçeli olarak alýnýr ve bu hususlar kararda belirtilir.

4. Alýnan kararlar 245 inci madde hükümleri saklý kalmak üzere gümrük idareleri tarafýndan derhal uygulanýr.

MADDE 7- 1. Gümrük idaresinin ilgilinin lehine olan kararlarý aþaðýdaki hallerde iptal edilir.

a) Kararýn yanlýþ veya eksik bilgilere dayanýlarak verilmesi halinde,

b) Baþvuru sahibinin bu yanlýþlýk veya eksikliði bilmesi veya bilmesi gerektiði hallerde,

c) Kararýn doðru veya tam bilgilere dayanýlarak verilmesinin mümkün olmamasýnýn tespiti halinde.

2. Aþaðýdaki hallerde ise ilgilinin lehine olan karar deðiþtirilir veya iptal edilebilir.

a) Kararda öngörülen bir veya birden fazla koþulun gerçekleþmemiþ veya gerçekleþemez olmasý,

b) Lehine olan bir kararda öngörülen bir yükümlülüðe ilgilinin uymamasý halinde.

3. Kararýn iptali, muhatabýna teblið edilir.

4. 1 inci fýkra hükümlerine göre kararýn iptal iþlemi iptal kararýnýn verildiði tarihten, 2 nci fýkra hükümlerine göre verilen iptal veya deðiþtirme kararý teblið tarihinden itibaren yürürlüðe girer. Bununla birlikte, karar muhatabýnýn yasal çýkarlarýnýn gerektirdiði istisnai hallerde, kararýn iptalinin veya deðiþtirilmesinin yürürlük tarihi yönetmelikle belirlenen koþullar altýnda ertelenebilir.

ÜÇÜNCÜ AYIRIM

Bilgi

MADDE 8- 1. Kiþiler gümrük idarelerinden gümrük mevzuatýnýn uygulanmasý hakkýnda bilgi talep edebilirler.

Ancak bu tür bir talep, fiilen tasarlanan bir ithalat ya da ihracat iþlemine dayanmýyorsa reddedilebilir.

2. Bilgiler, talep edene ücretsiz olarak verilir. Bununla birlikte, özellikle eþyanýn kimyevi tahlili veya ekspertizi ya da talep edene geri gönderilmesi nedeniyle gümrük idarelerince yapýlan masraflar, talepte bulunan tarafýndan karþýlanýr.

MADDE 9- 1. Yazýlý talep üzerine Müsteþarlýk veya yetkilendirdiði gümrük idaresi tarafýndan baðlayýcý tarife veya baðlayýcý menþe bilgileri verilir.

2. Baðlayýcý tarife veya baðlayýcý menþe bilgisi, gümrük idarelerini, hak sahibine karþý sadece eþyanýn tarife pozisyonu konusunda veya eþyanýn menþeinin tespiti konusunda ve yalnýzca bilginin verildiði tarihten sonra tamamlanacak gümrük iþlemlerine konu olan eþya için baðlar.

Baðlayýcý menþe bilgisinin verilmesinde, 17 ila 22 nci maddelerde yer alan eþyanýn menþeinin belirlenmesine iliþkin hükümler esas alýnýr.

3. Bilgi alan kiþi;

a) Baðlayýcý tarife bilgisi için, beyan edilecek eþya ile verilen bilgide tanýmlanan eþya arasýnda her bakýmdan uygunluk bulunduðunu,

b) Baðlayýcý menþe bilgisi için, beyan edilecek eþya ve menþe kazanýmý gerektiren durumu ile verilen bilgide tanýmlanan eþya ve menþe kazanýmý gerektiren durumunun her bakýmdan uygun bulunduðunu,

Kanýtlamak zorundadýr.

4. Baðlayýcý tarife bilgisi veriliþ tarihinden itibaren altý yýl; baðlayýcý menþe bilgisi veriliþ tarihinden itibaren üç yýl geçerlidir. Talep edenin verdiði yanlýþ veya eksik bilgiye dayanan baðlayýcý bilgi iptal edilir.

5. Baðlayýcý tarife bilgisi aþaðýdaki durumlarda geçerliliðini kaybeder:

a) Türk Gümrük Tarife Cetvelinde deðiþiklik yapýlmasý ve verilen bilginin söz konusu deðiþiklikle getirilen hükümlere uymamasý,

b) Dünya Gümrük Örgütünün uymakla yükümlü bulunduðumuz nomanklatür, izahname, tarife pozisyonlarýna iliþkin kararlarýndaki bir deðiþikliðe uymamasý,

c) Baðlayýcý tarife bilgisinin iptal edildiðinin veya deðiþtirildiðinin bilgi verilen kiþiye teblið edilmesi.

Bu fýkranýn (a) ve (b) bentlerinde belirtilen hallerde baðlayýcý tarife bilgisinin geçerliliðini kaybetme tarihi, söz konusu deðiþikliklerin Resmi Gazetede yayýmý tarihidir.

6. Baðlayýcý menþe bilgisi aþaðýdaki durumlarda geçerliliðini kaybeder:

a) Menþe kurallarýnda bir mevzuat düzenlemesi veya bir uluslararasý anlaþma gereðince deðiþiklik yapýlmasý ve verilen bilginin söz konusu deðiþiklikle getirilen hükümlere uymamasý,

b) Dünya Ticaret Örgütünün uymakla yükümlü bulunduðumuz Menþe Kurallarý Anlaþmasýna ve bu anlaþmaya iliþkin izahname ve kararlardaki bir deðiþikliðe uymamasý,

c) Baðlayýcý menþe bilgisinin iptal edildiðinin veya deðiþtirildiðinin bilgi verilen kiþiye teblið edilmesi.

7. 5 ve 6 ncý fýkra hükümleri uyarýnca geçerliliðini kaybeden baðlayýcý tarife veya menþe bilgisinin hak sahibi, söz konusu baðlayýcý bilgiye dayanarak ve bu bilginin geçerliliðini kaybetmesinden önce, ilgili eþyanýn alýmý veya satýmý üstüne baðlayýcý sözleþmeler yaptýðý takdirde, geçerliliðini kaybeden tarife veya menþe bilgisini, söz konusu yayýmýn ya da tebligatýn yapýldýðý tarihten itibaren altý aylýk bir süre boyunca kullanabilir. Ancak, gümrük iþlemleri sýrasýnda söz konusu ürünler için bir ithalat, ihracat ya da ön izin belgesinin gümrüðe verilmesi halinde, bu belgenin geçerlilik süresi esas alýnýr. Bu fýkra hükümlerine istisna getirmeye Bakanlar Kurulu yetkilidir.

8. Baðlayýcý tarife veya menþe bilgisine iliþkin 7 nci fýkra hükümleri ancak aþaðýdaki amaçlarla kullanýlabilir.

a) Ýthalat ya da ihracat vergilerinin belirlenmesi,

b) Tarým politikasý kapsamýnda ihracat vergi iadeleri ile ithalata ya da ihracata verilen diðer bütün ödemelerin hesaplanmasý,

c) Belgelerin, söz konusu tarife veya menþe bilgisine istinaden verilmiþ olmasý koþuluyla, eþyaya ait gümrük beyannamesinin tescili için gümrük iþlemlerinin yürütülmesi sýrasýnda verilen ithalat, ihracat ya da ön izin belgesinin kullanýmý.

DÖRDÜNCÜ AYIRIM

Diðer Hükümler

MADDE 10- 1. Gümrük Müsteþarlýðý, gümrük mevzuatýnýn doðru olarak uygulanmasý için gerekli gördüðü bütün önlemleri alýr.

2. Gümrük mevzuatýnýn öngördüðü uygulamalarýn, hangi hallerde ve hangi koþullar altýnda basitleþtirileceðine iliþkin usul ve esaslar yönetmelikle belirlenir.

MADDE 11- Gümrük iþlemleriyle doðrudan veya dolaylý olarak ilgili bulunan kiþiler, Gümrük Müsteþarlýðýnýn veya gümrük idarelerinin talebi üzerine gümrük iþlemleri ile sýnýrlý olmak kaydýyla belirlenen süreler içinde gerekli bütün belge ve bilgileri vermek ve her türlü yardýmý saðlamakla yükümlüdür.

Kendilerinden bu konularda bilgi istenilen kiþiler, özel kanunlarda yazýlý gizlilik hükümlerini ileri sürerek bilgi vermekten kaçýnamazlar.

MADDE 12- 1. Gümrük idareleri gizli nitelikteki veya gizlilik esasýna göre elde edilen bütün bilgileri saklamak zorundadýr. Bu bilgileri veren kiþinin veya makamýn açýk izni olmaksýzýn söz konusu bilgiler açýklanamaz. Þu kadar ki, gümrük idareleri verilerin korunmasýna iliþkin yasal hükümler veya yargý kararlarýnýn gereði olarak söz konusu bilgileri ilgili mercilere verirler.

2. Gümrük iþlemleri nedeniyle elde edilen gizli nitelikteki bilgilerin toplanmasý, kullanýlmasý, saklanmasý, saklanma süresi ve üçüncü kiþilere verilmesine iliþkin hükümler yönetmelikle belirlenir.

MADDE 13- Ýlgili kiþiler, 11 inci maddede belirtilen belge ve bilgileri gümrük kontrolü amacýyla beþ yýl süre ile saklamak zorundadýrlar.

Belge saklama süresi;

a) (b) fýkrasýnda öngörülen haller dýþýnda, serbest dolaþýma girmek veya ihraç edilmek üzere beyan edilen eþya ile ilgili olarak, serbest dolaþýma giriþ veya ihracat beyanlarýna iliþkin belgelerin tescil edildiði yýlýn;

b) Nihai kullanýmlarý nedeniyle indirimli veya sýfýr ithalat vergisi ile Türkiye'de serbest dolaþýma giren eþya için, gümrük gözetimine tabi olmalarýnýn sona erdiði yýlýn;

c) Baþka bir gümrük rejimine tabi tutulan eþya için, söz konusu gümrük rejiminin sona erdiði yýlýn;

d) Serbest bölgeye konulan eþya için, buralardan çýktýklarý yýlýn;

Sonundan itibaren iþlemeye baþlar.

MADDE 14- 1. Bu Kanunda belirtilen süreler, tarih veya vadeler, aksine özel bir hüküm bulunmadýkça uzatýlamaz veya ertelenemez. Süre, tarih veya vadelerin bitim tarihinin resmi tatil gününe rastlamasý halinde, bu süreler ilk iþgününün resmi çalýþma saatleri sonunda biter.

2. Süre hafta veya ay olarak belli edilmiþ ise; baþladýðý güne son hafta veya ayda tekabül eden günün mesai saati bitiminde sona erer. Sürenin bittiði ayda tekabül eden bir gün yoksa süre o ayýn son gününün mesai saati bitiminde sona erer.

ÝKÝNCÝ KISIM

Gümrük Vergileri ile Eþya Ticareti Konusunda Öngörülen Diðer Önlemlerin

Uygulanmasýna Ýliþkin Unsurlar

BÝRÝNCÝ BÖLÜM

Gümrük Tarifesi ve Eþyanýn Tarife Pozisyonlarýna Ayrýlmasý

MADDE 15- 1. Gümrük vergileri, gümrük yükümlülüðünün doðduðu tarihte yürürlükte olan gümrük tarifesine göre hesaplanýr.

2. Eþya ticaretine iliþkin özel hükümlerle belirlenmiþ diðer önlemler, gerektiði takdirde, söz konusu eþyanýn tarife pozisyonuna göre uygulanýr.

3. Gümrük Tarifesi:

a) Bakanlar Kurulunca kabul edilen Türk Gümrük Tarife Cetvelini,

b) Tamamen veya kýsmen Türk Gümrük Tarife Cetveline dayanan veya bu cetvele alt açýlýmlar ekleyen ve eþya ticaretine iliþkin tarife önlemlerinin uygulanmasý için tespit edilen diðer cetvelleri,

c) Türk Gümrük Tarifesinin kapsadýðý eþyaya uygulanacak;

- Gümrük vergi oranlarýný,

- Tarým politikasý veya iþlenmiþ tarým ürünleriyle ilgili özel düzenlemeler çerçevesinde alýnan ithalat vergilerini,

d) Türkiye'nin bazý ülkeler veya ülke gruplarý ile yaptýðý tercihli bir tarife uygulamasý gerektiren anlaþmalarda yer alan tercihli tarife uygulamalarýný,

e) Türkiye tarafýndan tek taraflý olarak bazý ülkeler, ülke gruplarý veya toprak parçalarý için tanýnan tercihli tarife uygulamalarýný,

f) Ýthalat vergilerinde, bazý eþyaya þartlý olarak uygulanacak muafiyet veya indirim uygulamalarýný,

g) Yukarýdakilerin dýþýnda kalan diðer tarife uygulamalarýný,

Kapsar.

4. Sabit oranlý vergilendirmeye iliþkin hükümler saklý kalmak üzere, 3 üncü fýkranýn (d), (e) ve (f) bentlerinde belirtilen koþullarý taþýyan eþyanýn ithalinde, beyan sahibi (c) bendinde belirtilen tarife yerine (d), (e) ve (f) bentleri hükümlerinin uygulanmasýný isteyebilir. Gerekli koþullarýn yerine getirilmesi halinde, söz konusu talep gümrük iþlemlerinin tamamlanmasýndan veya eþyanýn tesliminden sonra da yapýlabilir.

5. Bu maddenin 3 ncü fýkrasýnýn (d), (e) ve (f) bentlerinde belirtilen belirli bir ithalat hacmi i1e sýnýrlandýrýlmýþ tarife uygulamalarý;

a) Tarife kotalarýnýn söz konusu olduðu durumlarda, tespit edilen ithalat hacmi sýnýrýna ulaþýldýðýnda,

b) Tarife tavanlarýnýn söz konusu olduðu durumlarda ise Bakanlar Kurulu Kararý ile,

Sona erer.

6. Eþyanýn tarife pozisyonunun belirlenmesi deyiminden, yürürlükteki hükümlere uygun olarak, söz konusu eþyanýn girdiði;

a) Türk Gümrük Tarife Cetvelinin veya 3 üncü fýkranýn (b) bendinde öngörülen diðer cetvelin bir alt pozisyonunun,

b) Tamamen veya kýsmen Türk Gümrük Tarifesine dayanan ya da bu tarife cetveline alt açýlýmlar ekleyen ve özel alanlara ait eþya ticaretine iliþkin tarife dýþý önlemlerin uygulanmasý amacýyla Bakanlar Kurulu Kararý ile oluþturulan bir diðer cetvelin alt pozisyonunun,

Belirlenmesi anlaþýlýr.

7. Gümrük Tarife Cetveli, izahnamesi ve eþya fihristi, Müsteþarlýkça hazýrlanýr ve Resmi Gazetede yayýmlanýr. Bu þekilde yayýmlanan metinler idari ve kazai uygulamalarda esas tutulur.

MADDE 16- l. Mahiyeti ve nihai kullaným þekli gerekçesiyle, bazý eþyanýn yararlanabileceði tercihli tarife uygulamasý, Bakanlar Kurulunca belirlenen þartlara tabidir.

Bir izin gerektiðinde 80 ve 81 inci madde hükümleri uygulanýr.

2. 1 inci fýkrada sözü edilen tercihli tarife uygulamasý ifadesi, tarife kotalarý kapsamýnda olsa dahi, ithalat vergilerinde bir indirim veya þartlý muafiyet uygulamasý anlamýna gelir.

ÝKÝNCÝ BÖLÜM

Eþyanýn Menþei

BÝRÝNCÝ AYIRIM

Eþyanýn Tercihli Olmayan Menþei

MADDE 17- Eþyanýn tercihli olmayan menþei;

a) 15 inci maddenin 3 üncü fýkrasýnýn (d) ve (e) bentlerinde öngörülen uygulamalar hariç olmak üzere, Türk Gümrük Tarifesinin uygulanmasý,

b) Eþya ticaretine iliþkin tarife önlemleri dýþýnda, Bakanlar Kurulu Kararý ile oluþturulan önlemlerin uygulanmasý,

c) Menþe þahadetnamelerinin hazýrlanmasý ve verilmesi,

Amaçlarý ile bu Kanunun 18 ila 21 inci maddelerindeki hükümler çerçevesinde belirlenir.

MADDE 18- 1. Tümüyle bir ülkede elde edilen veya üretilen eþya, o ülke menþelidir.

2. Tümüyle bir ülkede elde edilen veya üretilen eþya ifadesinden;

a) O ülkede çýkartýlan madencilik ürünleri,

b) O ülkede toplanan bitkisel ürünler,

c) O ülkede doðan ve yetiþtirilen canlý hayvanlar,

d) O ülkede yetiþtirilen canlý hayvanlardan elde edilen ürünler,

e) O ülkede tutulan ve avlanan balýkçýlýk ve avcýlýk ürünleri,

f) O ülkede kayýtlý veya tescilli olup, o ülkenin bandýrasýný taþýyan araçlar tarafýndan söz konusu ülkenin kara sularý dýþýndaki denizlerden çýkartýlan av ürünleri ve diðer deniz ürünleri,

g) Söz konusu ülkede kayýtlý ya da tescilli olan ve ülkenin bandýrasýný taþýyan, fabrika gemilerde (f) bendinde öngörülen ürünlerden elde edilen eþya,

h) O ülkenin kara sularý dýþýndaki denizlerin dibinden ya da deniz dibindeki topraðýn altýndan münhasýr iþletme hakkýna sahip olarak o ülke tarafýndan çýkartýlan ürünler,

ý) Sadece hammadde elde etmek için o ülkede toplanan, imalat iþlemlerinden veya kullaným kalýntýlarýndan elde edilen atýk ve artýklar,

j) Yukarýdaki bentlerde sayýlan eþyadan üretimin herhangi bir aþamasýnda elde edilen eþya ile bunlarýn türevlerinden elde edilen eþya,

Anlaþýlýr.

3. 2 nci fýkranýn uygulanmasýnda ülke ifadesi o ülkenin kara sularýný da kapsar.

MADDE 19- Üretimi birden fazla ülkede gerçekleþtirilen eþyanýn bir ülke menþeli sayýlabilmesi için, o ülkede yeni bir ürün imal edilmesi veya imalatýn önemli bir aþamasýnýn ve ekonomik yönden gerekli görülen en son esaslý iþçilik ve eylemin o ülkede yapýlmasý gerekir.

MADDE 20- Esas amacýnýn, Türkiye tarafýndan belirli ülkelerin eþyasýna uygulanan hükümleri aþmak olduðu tespit edilen veya yapýlan araþtýrma sonucunda hakkýnda bu yönde bir kanaat oluþan bir iþçilik veya iþlemle üretilmiþ eþya, 19 uncu maddeye dayanýlarak o ülke menþeli sayýlmaz.

MADDE 21- 1. Menþe þahadetnamesi ibrazý ihtiyaridir. Bununla birlikte, uluslararasý ve ikili anlaþma hükümlerine göre, menþe þahadetnamesine dayanýlarak indirimli tarifeden yararlanýlmak istenilmesi halinde, eþyanýn anlaþmaya taraf ülke menþeli olduðunu veya o ülkede gördüðü deðiþiklik ve iþlemler dolayýsýyla öyle sayýlmasý gerektiðini bildirir menþe þahadetnamesi ibrazý zorunludur.

2. 1 inci fýkra hükmü dýþýnda kalan hallerde, menþe þahadetnamesi ibrazýna iliþkin ve eþyanýn kýymeti, menþei, cinsi veya niteliði itibariyle, menþe þahadetnamesi aranmamasýna iliþkin usul ve esaslar yönetmelikle belirlenir.

3. Menþe þahadetnamelerinin þekli, içereceði bilgiler, uluslararasý düzenlemeler dikkate alýnarak yönetmelikle belirlenir.

4. Menþe þahadetnamesinin ibrazýna raðmen ciddi bir þüphe durumunda, ek kanýtlarý isteme konusunda gümrük idareleri yetkilidir.

ÝKÝNCÝ AYIRIM

Eþyanýn Tercihli Menþei

MADDE 22- Bu Kanunun 15 inci maddesinde belirtilen tercihli tarife uygulamalarýndan yararlandýrýlmak istenen eþyanýn tercihli menþe kurallarý;

a) 15 inci maddenin 3 üncü fýkrasýnýn (d) bendinde belirtilen anlaþmalar kapsamý eþya için bu anlaþmalar ile,

b) 15 inci maddenin 3 üncü fýkrasýnýn (e) bendinde belirtilen tercihli tarife uygulamalarýndan yararlanan eþya için Bakanlar Kurulu Kararý ile,

Belirlenir.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Eþyanýn Gümrük Kýymeti

MADDE 23- Eþyanýn gümrük kýymeti, Gümrük Tarifesinin ve eþya ticaretine iliþkin belirli konularda getirilen tarife dýþý düzenlemelerin uygulanmasý amacýyla, bu bölümde yer alan hükümler çerçevesinde belirlenen kýymettir.

MADDE 24- 1. Ýthal eþyasýnýn gümrük kýymeti, eþyanýn satýþ bedelidir. Satýþ bedeli, Türkiye'ye ihraç amacýyla yapýlan satýþta 27 ve 28 inci maddelere göre gerekli düzeltmelerin de yapýldýðý, fiilen ödenen veya ödenecek fiyattýr.

Þu kadar ki, eþyanýn satýþ bedelinin gümrük kýymetine esas alýnabilmesi, aþaðýdaki koþullara baðlýdýr:

a) Eþyanýn alýcýsý tarafýndan elden çýkartýlmasý veya kullanýmý;

- Türkiye Cumhuriyeti kanunlarý, tüzükleri ve bunlarýn yetkili kýldýðý merciler tarafýndan konulmuþ olan,

- Eþyanýn tekrar satýlabileceði coðrafi bölgeyi sýnýrlayan,

- Eþyanýn kýymetini önemli bir ölçüde etkilemeyen,

Kýsýtlamalar dýþýnda, hiçbir kýsýtlamaya tabi olmamalýdýr.

b) Satýþ veya fiyat, kýymeti belirlenmekte olan eþya bakýmýndan, kýymeti tespit edilemez bir koþul veya edim konusu olmamalýdýr.

c) Eþyanýn alýcý tarafýndan tekrar satýþý veya diðer herhangi bir þekilde elden çýkartýlmasý ya da kullanýmý sonucu doðan hasýlanýn bir bölümünün doðrudan veya dolaylý olarak satýcýya intikal etmesi halinde, ithal eþyasýnýn fiilen ödenen veya ödenecek fiyatýna 27 nci madde hükümlerine göre ilave yapýlabilmelidir.

d) Alýcý ve satýcý arasýnda bir iliþki bulunmamalý; iliþkinin varlýðý durumunda ise, satýþ bedeli bu maddenin 2 nci fýkrasý hükümlerine göre gümrük kýymeti olarak kabul edilebilir nitelikte olmalýdýr.

2. a) Yukarýdaki fýkra hükümlerini uygulayarak satýþ bedelinin belirlenmesinde, alýcý ile satýcý arasýnda bir iliþkinin varlýðý, satýþ bedelinin reddedilmesi için tek baþýna yeterli bir neden oluþturmaz. Böyle durumlarda, satýþa iliþkin koþullar incelenerek, bu iliþkinin fiyatý etkilemediði belirlenirse, satýþ bedeli kabul edilir. Gümrük idaresi, beyan sahibi veya diðer kaynaklardan elde ettiði bilgilere dayanarak, söz konusu iliþkinin fiyatý etkilediði kanýsýna varýrsa, bu hususlarý beyan sahibine yazýlý olarak bildirir. Süresi içinde verilmek þartýyla beyan sahibinin cevap hakký saklýdýr.

b) Birbirleri ile iliþkisi bulunan kiþiler arasýndaki bir satýþta, beyan sahibi satýþ bedelinin ayný veya yakýn bir tarihte gerçekleþen aþaðýda yer alan emsal kýymetlerden birine çok yakýn olduðunu ispatlarsa, bu satýþ bedeli kabul edilerek, eþyanýn kýymeti l inci fýkra hükümlerine göre belirlenir.

- Türkiye'ye ihraç amacýyla satýlan ayný veya benzer eþyanýn birbiriyle hiçbir iliþkisi bulunmayan satýcýlar ve alýcýlar arasýnda satýþýndaki satýþ bedeli,

- Ayný veya benzer eþyanýn, 25 inci maddenin 2 nci fýkrasýnýn (c) bendi hükümlerine göre belirlenen gümrük kýymeti,

- Ayný veya benzer eþyanýn, 25 inci maddenin 2 nci fýkrasýnýn (d) bendi hükümlerine göre belirlenen gümrük kýymeti.

Yukarýdaki emsal kýymetlerle yapýlan kýyaslama sýrasýnda, ticari düzeye, miktara, 27 nci maddede sayýlan unsurlara ve alýcý ile satýcý arasýnda iliþki bulunmayan satýþlarda, satýcýnýn üstlendiði, ancak satýcý ile alýcý arasýnda iliþki bulunan durumlarda satýcýnýn üstlenmediði giderlere iliþkin ispatlanmýþ farklýlýklar dikkate alýnýr.

c) (b) bendinde sayýlan kýymetler, beyan sahibinin giriþimi ile ve yalnýz kýyaslama amacýyla kullanýlýr. (b) bendi hükümlerine dayanarak eþyanýn satýþ bedelinin yerini alacak bir kýymet tespit edilemez.

3. a) Fiilen ödenen veya ödenecek fiyat, ithal eþyasý için alýcýnýn, satýcý veya satýcý yararýna yaptýðý veya yapmasý gereken ödemelerin toplamýdýr. Bu fiyat, ithal eþyasýnýn satýþ koþulu olarak, alýcýnýn satýcýya veya satýcýnýn bir yükümlülüðünü karþýlamak üzere üçüncü bir kiþiye yaptýðý veya yapacaðý tüm ödemeleri kapsar. Ödemeler, para transferi þeklinde olabileceði gibi, akreditif veya ciro edilebilir bir kýymetli evrak kullanýlarak ya da doðrudan veya dolaylý yapýlabilir.

b) 27 nci maddeye göre yapýlan ilaveler dýþýnda, alýcýnýn pazarlama dahil kendi hesabýna yaptýðý faaliyetler, satýcý yararýna veya satýcý ile yapýlan bir anlaþma yoluyla da olsa, satýcýya yapýlan dolaylý bir ödeme olarak deðerlendirilmez. Bu tür iþlemlere iliþkin giderler, ithal eþyasýnýn gümrük kýymetinin tespiti sýrasýnda fiilen ödenen veya ödenecek fiyata ilave edilmez.

MADDE 25- 1. 24 üncü madde hükümlerine göre belirlenemeyen gümrük kýymeti, bu maddenin 2 nci fýkrasýnýn (a), (b), (c) ve (d) bentlerinin sýra halinde uygulanmasýyla belirlenir. Eþyanýn gümrük kýymeti bir üst bent hükümlerine göre belirlenebildiði sürece bir alt bent hükümleri uygulanamaz. Ancak, beyan sahibinin yazýlý talebinin gümrük idaresince uygun bulunmasý þartýyla (c) ve (d) bentlerinin uygulama sýrasý deðiþtirilebilir.

2. Bu madde hükümleri gereðince, gümrük kýymeti aþaðýdaki yöntemlere göre belirlenir:

a) Türkiye'ye ihraç amacýyla satýlarak, kýymeti belirlenecek eþya ile ayný veya yakýn bir tarihte ihraç edilen eþyanýn satýþ bedeli,

b) Türkiye'ye ihraç amacýyla satýlarak, kýymeti belirlenecek eþya ile ayný veya yakýn bir tarihte ihraç edilen benzer eþyanýn satýþ bedeli,

c) Ýthal eþyasýnýn veya ayný ya da benzer eþyanýn Türkiye içinde satýcýlardan müstakil kiþilere yapýlan en büyük miktardaki satýþýna ait birim fiyata dayalý kýymet,

d) Ýthal eþyasýnýn üretiminde kullanýlan malzeme ve imalat veya diðer imal iþlemlerinin bedel veya kýymetleri ile Türkiye'ye ihraç edilmek üzere ihraç ülkesindeki üreticiler tarafýndan üretilen, kýymeti belirlenecek eþya ile ayný sýnýf veya cins eþyanýn satýþýnda mutat olan kâr ve genel giderlere eþit bir tutar ve 27 nci maddenin 1 inci fýkrasýnýn (e) bendinde sayýlan diðer bedel veya kýymetler toplamýndan oluþan hesaplanmýþ kýymet.

3. 2 nci fýkranýn uygulanmasýna iliþkin diðer usul ve esaslar yönetmelikle belirlenir.

MADDE 26- 1. 24 ve 25 inci madde hükümlerine göre belirlenemeyen ithal eþyasýnýn gümrük kýymeti;

a) Gümrük Tarifeleri ve Ticaret Genel Anlaþmasýnýn VII nci Maddesinin Uygulanmasýna Ýliþkin Anlaþmanýn,

b) Gümrük Tarifeleri ve Ticaret Genel Anlaþmasýnýn VII nci Maddesinin,

c) Bu bölüm hükümlerinin,

Prensip ve genel hükümlerine uygun yöntemlerle ve Türkiye'de mevcut veriler esas alýnarak belirlenir.

2. 1 inci fýkra hükümlerine göre gümrük kýymetinin belirlenmesinde;

a) Türkiye'de üretilen eþyanýn Türkiye içindeki satýþ fiyatý,

b) Gümrük idaresinin iki alternatif kýymetten yüksek olanýný kabul etmesini öngören bir sistem,

c) Eþyanýn ihraç ülkesindeki iç piyasa fiyatý,

d) Ayný veya benzer eþyanýn, 25 inci maddenin 2 nci fýkrasýnýn (d) bendi hükümlerine göre hesaplanmýþ kýymeti dýþýndaki maliyet bedeli,

e) Türkiye'den baþka bir ülkeye ihraç edilmek üzere satýlmýþ eþyanýn fiyatý,

f) Asgari gümrük kýymetleri,

g) Keyfi veya fiktif kýymetler,

Esas alýnmaz.

MADDE 27- 1. 24 üncü madde hükümlerine göre gümrük kýymeti belirlenirken, ithal eþyasýnýn fiilen ödenen veya ödenecek fiyatýna aþaðýdaki ilaveler yapýlýr:

a) Aþaðýdaki unsurlarýn eþyanýn fiilen ödenen veya ödenecek fiyatýna dahil edilmemiþ, ancak alýcý tarafýndan üstlenilen bölümü;

i) Satýn alma komisyonlarý dýþýndaki komisyonlar ve tellâliye,

ii) Gümrük iþlemleri sýrasýnda söz konusu eþya ile tek eþya muamelesi gören kaplarýn maliyeti,

iii) Ýþçilik ve malzeme giderleri dahil ambalaj bedeli;

b) Ýthal eþyasýnýn üretiminde ve ihraç amacýyla satýþýnda kullanýlmak üzere, alýcý tarafýndan doðrudan veya dolaylý olarak, bedelsiz veya düþük bedelle saðlanan, fiilen ödenen veya ödenecek fiyata dahil edilmemiþ olan aþaðýda sayýlan mal ve hizmetlerin kýymetinden verilecek uygun miktardaki pay;

i) Ýthal eþyasýna katýlan malzeme, aksam, parça ve benzerleri,

ii) Ýthal eþyasýnýn üretimi sýrasýnda kullanýlan araç, gereç, kalýp ve benzeri aletler,

iii) Ýthal eþyasýnýn üretimi sýrasýnda tüketilen maddeler,

iv) Ýthal eþyasýnýn üretimi için gereken ve ithal ülkesi dýþýnda gerçekleþtirilen mühendislik, geliþtirme, sanat ve çizim çalýþmalarý, plan ve taslak hazýrlama hizmetleri;

c) Kýymeti belirlenecek eþyanýn satýþ koþulu gereði, alýcýnýn doðrudan veya dolaylý olarak ödemesi gereken, fiilen ödenen veya ödenecek fiyata dahil edilmemiþ olan royalti ve lisans ücretleri;

d) Ýthal eþyasýnýn tekrar satýþý veya diðer herhangi bir þekilde elden çýkartýlmasý ya da kullanýmý sonucu doðan hâsýlanýn, doðrudan veya dolaylý olarak satýcýya intikal eden kýsmý;

e) Ýthal eþyasý için Türkiye'deki giriþ liman veya yerine kadar yapýlan nakliye ve sigorta giderleri.

2. Bu maddeye göre fiilen ödenen veya ödenecek fiyata yapýlacak ilaveler için nesnel ve ölçülebilir veriler esas alýnýr.

3. Gümrük kýymetinin belirlenmesinde, fiilen ödenen veya ödenecek fiyata bu maddede öngörülenler dýþýnda hiçbir ilave yapýlamaz.

4. Bu bölümde geçen satýn alma komisyonlarý ifadesinden; ithalatçýnýn temsilcisine kýymeti belirlenecek eþyanýn satýn alýnmasýnda yurtdýþýnda verdiði temsil hizmeti karþýlýðýnda ödediði ücret anlaþýlýr.

5. Ýthal eþyasýnýn gümrük kýymetinin belirlenmesi sýrasýnda;

a) Türkiye'de çoðaltýlmasý hakký için yapýlan ödemeler ,

b) Türkiye'ye ihraç amacýyla satýþýnda bir satýþ koþulu olmamasý kaydýyla, daðýtým veya tekrar satýþ haklarý için alýcýnýn yaptýðý ödemeler,

1 inci fýkranýn (c) bendi kapsamýnda deðerlendirilmez ve fiilen ödenen veya ödenecek fiyata ilave edilmez.

MADDE 28- Ýthal eþyasýnýn fiilen ödenen veya ödenecek fiyatýndan ayýrdedilebilmeleri koþuluyla aþaðýdaki giderler gümrük kýymetine dahil edilmez:

a) Eþyanýn, Türkiye Cumhuriyeti Gümrük Bölgesi ile Türkiye'nin anlaþmalarla dahil olduðu gümrük birliði gümrük bölgelerine giriþ yerine varýþýndan sonra yapýlan nakliye ve sigorta giderleri,

b) Sýnai tesis, makina veya teçhizat gibi, ithal eþyasý için yapýlan inþa, kurma, montaj, bakým veya teknik yardýma iliþkin giderler,

c) Ýthal eþyasýnýn satýþýyla ilgili olarak bir finansman anlaþmasý uyarýnca alýcý tarafýndan üstlenilen faiz giderleri;

d) Ýthal eþyasýnýn Türkiye'de çoðaltýlmasý hakký için yapýlan ödemeler;

e) Satýn alma komisyonlarý;

f) Eþyanýn ithali veya satýþý nedeniyle Türkiye'de ödenecek ithalat vergileri.

(c) bendinde belirtilen hallerde, finansmanýn satýcý veya bir baþka kiþi tarafýndan saðlanmýþ olmasýna bakýlmaz. Ancak, finansman anlaþmasýnýn yazýlý olarak yapýlmýþ olmasý ve gerektiðinde alýcýnýn;

- Eþyanýn, fiilen ödenen veya ödenecek fiyat olarak beyan edilen fiyattan satýldýðýný,

- Söz konusu faiz oranýnýn, finansmanýn saðlandýðý ülkede o tarihte bu tür bir iþlem için geçerli olan faiz oraný seviyesini aþmadýðýný,

Kanýtlamasý þarttýr.

MADDE 29- Bilgisayarlarda kullanýlmak üzere, veri veya komutlar yüklü bilgi taþýyýcýlarýnýn gümrük kýymetinin tespitine iliþkin usul ve esaslar yönetmelikle belirlenir.

MADDE 30- Eþyanýn gümrük vergisine esas alýnacak kýymetinin Türk Lirasý olarak beyaný zorunludur. Fatura veya diðer belgelerde yazýlý yabancý paralar, gümrük yükümlülüðünün doðduðu tarihte yürürlükte olan T.C. Merkez Bankasý döviz satýþ kurlarý üzerinden Türk Lirasýna çevrilir.

MADDE 31- 1. Bu bölüm hükümleri, gümrükçe onaylanmýþ bir baþka iþlem veya kullanýma tabi tutulduktan sonra serbest dolaþýma giren eþyanýn gümrük kýymetinin belirlenmesine iliþkin özel hükümleri etkilemez.

2. 24, 25 ve 26 ncý maddelere istisna olarak, genellikle konsinye þekilde teslim edilen çabuk bozulabilir eþyanýn gümrük kýymeti, beyan sahibinin talebi üzerine, gümrük idaresince basitleþtirilmiþ usullere göre belirlenir.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

Eþyanýn Aðýrlýðý ve Kaplarý

MADDE 32- 1. Gümrük Tarifesinde aðýrlýk esasýna göre vergiye tabi eþyada, vergiye esas aðýrlýklar ile bazý pozisyon ve alt pozisyonlarýn kapsamýnýn belirlenmesine esas alýnan aðýrlýklar;

a) Brüt aðýrlýða atýfta bulunulan hallerde, eþyanýn kendi aðýrlýðý ile tüm ambalaj maddeleri ve kaplarýn aðýrlýklarý toplamý,

b) Net aðýrlýða veya sadece aðýrlýða atýfta bulunulan hallerde, eþyanýn kendi aðýrlýðý,

Olarak deðerlendirilir.

2. Brüt aðýrlýðý üzerinden vergiye tabi eþya ambalajsýz geldiði takdirde, söz konusu eþya bulunduðu haldeki aðýrlýðý üzerinden vergiye tabi tutulur.

3. Deðiþik vergi oranlarýna ve ayný zamanda brüt aðýrlýklarý üzerinden vergiye tabi eþyanýn ayný ambalaj içinde gelmesi halinde, eþya, net aðýrlýklarý üzerinden tartýlýr ve ambalaj aðýrlýðý orantýlý olarak net aðýrlýklara ilave edilir.

4. Beyan edilen ölçü birimi ile vergilendirmeye esas alýnan ölçü biriminin farklý olmasý halinde, bunlarýn birbirlerine dönüþtürülmesine iliþkin usul ve esaslar yönetmelikle belirlenir.

5. Eþyanýn ambalajlarýnýn;

a) Alýþýlagelen ve bilinen maddelerden olmamasý veya gereðinden farklý bir þekilde yapýlmasý,

b) Ait olduklarý eþyanýn faturasýnda kýymetlerinin ayrý gösterilmesi ve ayný zamanda baðýmsýz bir ticari eþya niteliðinde olmasý,

c) Ýthalat vergilerinden kaçýnma amacýyla ambalaj olarak getirilmesi,

Hallerinde, bunlar ayrý olarak beyan edilir ve girdikleri tarife pozisyonlarýna göre vergiye tabi tutulur.

Ancak, yukarýdaki gibi kendi tarifeleri üzerinden vergiye tabi ambalaj maddelerinin vergi oraný, içindeki eþyanýn gümrük vergi oranýndan düþük veya buna eþit bulunduðu takdirde, ambalaj maddelerinin gümrük vergisi eþyanýn tabi bulunduðu vergi oranlarý üzerinden ve eþya ile birlikte hesaplanýr.

6. Aðýrlýk üzerinden vergiye tabi eþyanýn alýþýlagelen ambalaj niteliðinde olmayan kutu, kýlýf ve mahfazalarýnýn gümrük vergi oranlarý, içindeki eþyanýn vergi oranýndan daha yüksek bulunduðu takdirde, kendilerine ait tarife pozisyonlarýna göre vergiye tabi tutulur.

Kýymet üzerinden vergiye tabi eþyanýn kutu, kýlýf ve mahfazalarý, baþlýbaþýna bir ticari eþya niteliðinde olmamasý ve kýymetinin eþyanýn kýymetine dahil bulunmasý þartýyla gümrük vergisine tabi tutulmaz.

7. Aðýrlýklarý üzerinden gümrük vergisine tabi eþyanýn örnekleme yöntemiyle yapýlan gümrük muayenesi sýrasýnda;

a) Kaplarýn yalnýz bir kaçýnýn tartýlmasý sonucunda beyana göre fazlalýk saptanýrsa, ayný cins ve türden eþyanýn tartýlmamýþ kaplarýna da bu fazlalýðýn ortalamasý esas alýnarak ilaveler yapýlýr. Beyan sahibi, bu þekilde yapýlan iþlemi kabul etmez ise gümrük idaresi tarafýndan bütün kaplar tartýlýr.

b) Tartýlan kaplarda beyana göre eksiklik saptanýrsa bunun eþyanýn doðal özelliklerinden veya hasara uðramasýndan veya noksan gönderildiðinden veya çalýnmasýndan ileri geldiðinin kanýtlanmasý halinde, ithalat vergileri bulunan miktar üzerinden hesaplanýr.

Ancak, bu gibi durumlarda gümrük idaresinin veya beyan sahibinin bütün kaplarý tarttýrmak haklarý saklýdýr.

ÜÇÜNCÜ KISIM

Taþýtlarýn Kontrolü ve Gümrük Bölgesine Getirilen Eþya Gümrükçe Onaylanmýþ Bir Ýþlem veya Kullanýma Tabi Tutulana Kadar Uygulanacak Hükümler

BÝRÝNCÝ BÖLÜM

Taþýtlarýn Türkiye Gümrük Bölgesine Giriþ ve Çýkýþý

MADDE 33- Türkiye Gümrük Bölgesine giriþ ve çýkýþ gümrük kapýlarýndan yapýlýr. Türkiye Gümrük Bölgesinin giriþ noktalarýndaki gümrük kapýlarý ile içeride bulunan gümrük kapýlarý arasýnda belirli yollarýn takip edilmesi zorunludur. Giriþ ve çýkýþ kapýlarý ile bunlarý birbirine baðlayan yollar ve hava taþýtlarýnýn Türkiye Gümrük Bölgesinde inebilecekleri gümrük iþlemi yapýlan havalimanlarý ilgili kamu kuruluþlarýnýn görüþleri alýnarak, Müsteþarlýkça tespit edilerek Resmi Gazetede yayýmlanýr.

Genel hizmete açýk demiryollarý gümrük yolu sayýlýr.

MADDE 34- 1. Türkiye Gümrük Bölgesine giren veya çýkan taþýtlar gümrük gözetimine tabidir. Bunlar, yürürlükteki hükümlere uygun olarak, gümrük idareleri tarafýndan denetlenir.

2. Karayolu ile Türkiye Gümrük Bölgesine gelen taþýtlarýn denetlenmesi bitmeden veya ilgili gümrük idaresinin izni alýnmadan söz konusu taþýtlara yük ve yolcu alýnýp verilemez ve taþýt yoluna devam edemez; trenlerin vagon deðiþtirmek veya eklemek suretiyle tertipleri deðiþtirilemez.

Türkiye Gümrük Bölgesi dýþýndan, demiryolundan baþka kara taþýtlarý ile ancak sýnýrdaki yetkili bir gümrük idaresine eþya getirilebilir. Sýnýrdaki yetkili olmayan bir gümrük idaresine gelen eþya gümrük gözetimi altýnda yetkili bir gümrük idaresine götürülmediði takdirde geri çevrilir.

Türkiye Gümrük Bölgesine yürütülerek getirilecek hayvanlar, saðlýk kontrolü yapýlabilen gümrük kapýlarýndan girebilir.

3. a) Türkiye Gümrük Bölgesi dýþýndaki limanlardan gelen gemiler, Gümrük Bölgesine girmelerinden itibaren beklenmeyen haller veya mücbir sebep olmadýkça ya da gümrük denetimi gerektirmedikçe, gidecekleri limana göre mutat olan rotayý deðiþtiremez, yolda duramaz baþka gemilerle temas edemez ve gümrük idaresi bulunmayan yerlere yanaþamazlar. Gümrük memurlarý gemiyi, yükünü ve bunlara ait gerekli tüm defter, belge ve kayýtlarý denetlemeye, gerektiðinde ambarlarý ve eþya bulunan diðer yerleri mühür altýna almaya yetkilidir.

Yabancý limanlardan gelip Türk limanlarýna veya nehirlerine girecek olan gemiler, gümrük denetlemesi yapýlmak üzere belirli yerlerde durur veya yol keserler.

Yabancý limanlardan gelen veya Türkiye'den yabancý limanlara giden gemilerin geliþ ve gidiþlerinden en az üç saat önce sahip veya acentasý tarafýndan ilgili gümrük idarelerine bilgi verilir.

Gemi adamlarý ve yolcularý ile gemilere girip çýkacak görevli ve görevsiz kimseler Türkiye'ye ancak yetkili gümrük idarelerinden giriþ ve çýkýþ yapabilirler.

b) Türkiye limanlarý arasýnda düzenli sefer yapan ve acentasý bulunan gemiler serbest dolaþýmda olmayan eþya alýrlar veya yolda yabancý limana uðrarlarsa (a) fýkrasý hükümlerine tabi tutulurlar. Bu tür gemiler ile bunlarýn yolcu ve yüklerinin denetleme ve gümrük iþlemlerinde kolaylýk saðlayacak usul ve esaslar koymaya Müsteþarlýk yetkilidir.

c) (b) fýkrasý dýþýnda kalan gemilerin Türkiye limanlarý arasýndaki sefer ve taþýmalarý gümrük gözetimine tabi tutulabilir. Bu tür gemiler, Müsteþarlýkça belirlenecek þartlar ve verilecek izin çerçevesinde serbest dolaþýmda olmayan eþyayý Türkiye limanlarý arasýnda transit suretiyle taþýyabilirler.

d) (c) fýkrasýnda yazýlý taþýmalar ile Türkiye karasularý ve iç sularýnda seyreden her türlü taþýtlar üzerinde gümrükçe yapýlacak gözetim ve denetime iliþkin usul ve esaslar yönetmelikle belirlenir.

4. Türkiye'ye gelen ve Türkiye'den gidecek olan hava araçlarý yetkili gümrük idaresi bulunan havalimanlarýna inebilir veya bu havalimanlarýndan kalkabilirler. Bu hava araçlarý gümrük gözetimine tabidir. Özel bir izin ile gelen ve giden hava gemilerinin kaptan pilotlarý verilen talimata uygun olarak hareket ederler.

5. Türk ve yabancý donanmasýna mensup harp gemileri ile Türk Hava Kuvvetlerine mensup hava harp gemileri ve Bakanlar Kurulunun izni ile gelen yabancý devletlerin hava harp gemileri, içlerinde eþya bulunmamasý halinde gümrük gözetimine tabi deðildir.

MADDE 35- Türkiye Gümrük Bölgesine giriþ ve çýkýþ ile gümrük idarelerindeki her türlü gümrük iþlemleri normal çalýþma saatleri içinde yapýlýr.

Ancak;

a) Demiryolu katarlarý ve düzenli sefer yapan deniz, nehir, kara ve hava taþýtlarý gece ve gündüzün her saatinde Gümrük Bölgesine girip çýkabilirler. Düzensiz seferli olan ve yolcu getiren deniz, nehir, kara ve hava taþýtlarý da ayný þekilde Gümrük Bölgesine girip çýkabilirler.

b) Ýþletme teþkilatý bulunan limanlarda, gemiler gece ve gündüzün her saatinde yük ve yolcu alýp çýkarabilirler.

c) Zorlayýcý sebeplerle çalýþma saatleri dýþýnda gümrük idaresi olan bir limana girmek veya bu limandan ayrýlmak zorunda kalan gemilerin yük alýp verme istekleri de gümrük idarelerince kabul edilir. Yolcu ve turist taþýyan her türlü gemi mesai saatleri dýþýnda gümrük idaresi bulunan bir limana girip çýkabilir.

ÝKÝNCÝ BÖLÜM

Eþyanýn Türkiye Gümrük Bölgesine Girmesi

MADDE 36- 1. Türkiye Gümrük Bölgesine getirilen eþya, giriþinden itibaren gümrük gözetimine tabidir. Bunlar, yürürlükteki hükümlere uygun olarak gümrük idareleri tarafýndan denetlenir.

2. Söz konusu eþya gümrük statüleri belirleninceye, serbest dolaþýmda olmayan eþya ise 77 nci maddenin 1 inci fýkrasý hükmü saklý kalmak üzere, gümrük statüleri deðiþinceye ya da serbest bölgeye girinceye yahut 163 ve 164 üncü maddeler gereðince yeniden ihraç veya imha edilinceye kadar gümrüðün gözetimi altýnda kalýr.

MADDE 37- 1. Türkiye Gümrük Bölgesine getirilen eþya, getiren kiþi tarafýndan gecikmeksizin Müsteþarlýkça belirlenen usul ve esaslara uygun olarak;

a) Belirlenen bir gümrük idaresine veya gümrükçe uygun görülen herhangi bir yere,

b) Deniz veya havayoluyla ya da Türkiye Gümrük Bölgesinden geçmeksizin karayoluyla doðrudan bir serbest bölgeye,

Götürülür.

2. Türkiye Gümrük Bölgesine getirildikten sonra eþyanýn aktarýlmasý sonucunda nakliyesinden sorumlu olanlar yukarýda belirtilen hükümlere uymak zorundadýr.

3. Gümrük idarelerinin gözetim ve denetimine iliþkin hükümler saklý kalmak kaydýyla, yolcu, sýnýr ahalisi ve posta eþyasý ile ekonomik açýdan önem arz etmeyen eþya için özel hükümler getirmeye Müsteþarlýk yetkilidir.

4. Yukarýdaki fýkralar ve 38 ila 50 nci madde hükümleri, Türkiye'nin deniz ve hava limanlarý dýþýnda uðrak yeri olmayan ve düzenli bir hava veya deniz seferiyle doðrudan yapýlan taþýmacýlýk nedeniyle Türkiye Gümrük Bölgesini geçici olarak terk eden eþyaya uygulanmaz.

Yabancý ülke limanlarýnda, hava limanlarýnda veya serbest limanlarda yüklenmiþ eþya bu hükmün dýþýndadýr.

5. Bu maddenin 1 inci fýkrasý hükmü, varýþ yeri bir Türk limaný veya havalimaný olmaksýzýn, Türkiye karasularýný ya da hava sahasýný geçen gemilerde veya hava araçlarýnda yüklü eþyaya uygulanmaz.

MADDE 38- 1. Beklenmeyen haller veya mücbir sebep nedeniyle 33 üncü madde ile 34 üncü maddenin 1 inci ve 3 üncü fýkralarýnda öngörülen yükümlülüklere uyulmadýðý takdirde, söz konusu yükümlülüklere tabi kiþi veya onun yerine hareket eden diðer kiþiler, en yakýn gümrük idaresini gecikmeksizin bu durumdan ve eþyanýn bulunduðu hal ve yerden haberdar ederler.

2. Beklenmeyen haller veya mücbir sebep nedeniyle, Türkiye karasularý içinde taþýdýðý eþyayý denize atan, karaya çýkaran, baþka bir taþýta aktaran veya bu eþyayý toplayan gemi kaptanlarý yahut diðer kiþiler, eþyanýn gümrük statüsünün belirlenmesi ve gereken diðer önlemlerin alýnmasý amacýyla en yakýn gümrük idaresini bu durumdan ve eþyanýn bulunduðu hal ve yerden haberdar ederler.

3. 34 üncü maddenin 5 inci fýkrasýnda belirtilen bir geminin veya hava gemisinin beklenmeyen haller veya mücbir sebep nedeniyle 34 üncü maddenin 1, 3 ve 4 üncü fýkralarýnda öngörülen yükümlülüklere uymaksýzýn geçici olarak Türkiye Gümrük Bölgesi içinde demir atmaya veya konaklamaya mecbur kalmasý halinde, bu gemiyi veya hava gemisini Gümrük Bölgesine getiren veya onun yerine hareket eden diðer kiþiler, gümrük idaresini gecikmeksizin durumdan haberdar ederler.

4. 1 inci fýkrada belirtilen eþya ile 2 nci fýkrada belirtilen gemi veya hava gemisine yüklü eþyanýn gümrük denetimine imkan verecek ve gerektiðinde daha sonra belirlenen veya uygun görülen bir gümrük idaresine götürülmelerini saðlayacak önlemler Müsteþarlýkça tespit edilir.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Eþyanýn Gümrüðe Sunulmasý

MADDE 39- Müsteþarlýkça belirlenen esaslara uygun olarak serbest bölgelere konulan eþya hariç olmak üzere, gümrük idaresine veya gümrük idarelerinin belirlediði veya uygun gördüðü diðer bir yere gelen eþya, bunu Türkiye Gümrük Bölgesine getiren kiþi veya yerine göre eþyanýn geliþinden sonra taþýmasýný üstlenen kiþi tarafýndan gümrüðe sunulur.

MADDE 40- Müsteþarlýk;

a) Yolcu beraberinde getirilecek,

b) Gümrüðe sunulmaksýzýn bir gümrük rejimine tabi tutulabilecek,

Eþya hakkýnda, 39 uncu madde hükümleri dýþýnda özel düzenlemeler yapabilir.

MADDE 41- Talep üzerine, gümrükçe onaylanmýþ bir iþlem veya kullanýma tabi tutulmasýndan önce, gümrüðe sunulan eþyanýn incelenmesi veya bundan numune alýnmasý yönünden ilgili ve yetkili kiþilere izin verilebilir.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

Özet Beyan ve Gümrüðe Sunulan Eþyanýn Boþaltýlmasý

MADDE 42- 44 üncü madde hükümleri saklý kalmak üzere, 39 uncu madde uyarýnca gümrüðe sunulan eþya için, eþyanýn gümrüðe sunulmasýný takibeden ilk iþ günü mesai bitimine kadar ilgili gümrük idaresine bir özet beyan verilir.

MADDE 43- 1. Özet beyan, Müsteþarlýkça belirlenen örneðe uygun bir form ile yapýlýr. Müsteþarlýk, eþyanýn teþhisi için gerekli ayrýntýlarý içeren ve uluslararasý kabul gören bir ticari veya resmi belgenin de özet beyan olarak kullanýmýna izin vermeye yetkilidir.

2. Özet beyan;

a) Eþyayý Türkiye Gümrük Bölgesine getiren veya eþyanýn geliþinden sonra taþýma sorumluluðunu üstlenen,

b) (a) bendinde belirtilenlerin adýna hareket eden,

Kiþi tarafýndan verilir.

3. Türk ve yabancý ülke donanmasýna ait harp gemileri ile Türk Hava Kuvvetlerine ait hava harp gemileri ve Bakanlar Kurulu izni ile gelen yabancý devletlerin hava harp gemileri gümrük gözetimine tabi deðildir. Ancak, harp gemileri ve hava harp gemileri ile getirilen eþya, gümrük muayenesi ve diðer gümrük iþlemlerinin yapýlmasýný saðlamak amacýyla, geliþlerinden sonra en geç yirmidört saat içinde gemilerin komutanlarý tarafýndan bir liste halinde en yakýn gümrük idaresine bildirilir. Söz konusu gemilerin komutan ve diðer mürettebatýna ait eþya da bu hükme tabidir.

4. Türkiye Gümrük Bölgesine boþ olarak gelen taþýtlarýn bu durumu, bir form ile gümrük idarelerine bildirilir.

MADDE 44- Yolcu beraberinde getirilen eþya ile yolculara ait olmakla birlikte baþka taþýtlarla getirilen eþya ve posta yoluyla gönderilen koliler için özet beyan aranmamasý hakkýnda özel hükümler koymaya Müsteþarlýk yetkilidir.

Ancak, özet beyan aranmayacak hallerde, 42 nci maddede belirtilen sürenin dolmasýndan önce, eþyanýn gümrükçe onaylanmýþ bir iþlem veya kullanýma tabi tutulmasý ve gümrük denetiminin tehlikeye düþmemesi þarttýr.

MADDE 45- 1. Eþya bulunduðu taþýt araçlarýndan gümrük idarelerinin belirledikleri veya uygun gördükleri yerlerde söz konusu idarelerin izni ile boþaltýlabilir veya aktarýlabilir.

Gümrük idaresine özet beyan veya özet beyan olarak kullanýlan ticari ya da resmi belge verilmeksizin taþýtlardan eþya boþaltýlamaz.

Ancak, eþyanýn tamamen veya kýsmen acilen boþaltýlmasýný gerektiren kaçýnýlmaz bir tehlikenin varlýðý durumunda bu izin aranmaz. Bu gibi durumlarda en yakýn gümrük idaresi derhal haberdar edilir.

2. Gümrük idareleri, eþyanýn ve bulunduðu taþýma araçlarýnýn muayenesi amacýyla gerektiðinde eþyanýn boþaltýlmasýný ve kaplarýn açýlmasýný isteyebilir.

3. Eþya konulduðu ilk yerden gümrük idarelerinin izni olmaksýzýn kaldýrýlamaz.

BEÞÝNCÝ BÖLÜM

Gümrüðe Sunulan Eþyaya Gümrükçe Onaylanmýþ Bir Ýþlem veya Kullaným

Belirlenmesi Zorunluluðu

MADDE 46- 1. Gümrüðe sunulan eþyaya, gümrükçe onaylanmýþ bir iþlem veya kullaným tayin edilir.

2. Özet beyan kapsamýndaki eþyaya, gümrükçe onaylanmýþ bir iþlem veya kullaným belirlenerek, buna iliþkin iþlemler;

a) Denizyolu ile gelen eþya için, özet beyan verildiði tarihten itibaren kýrkbeþ gün,

b) Diðer bir yolla gelen eþya için, özet beyanýn verildiði tarihten itibaren yirmi gün,

Ýçinde tamamlanýr.

3. Þartlar gerektirdiði takdirde, Müsteþarlýk 2 nci fýkrada belirtilen sürelerden daha kýsa bir süre saptayabilir veya bu sürelerin uzatýlmasýna izin verebilir. Ancak, gerçek ihtiyaçlarý aþan süre uzatýmý yapýlamaz.

ALTINCI BÖLÜM

Eþyanýn Geçici Depolanmasý

MADDE 47- Eþya, gümrüðe sunulmasýndan sonra gümrükçe onaylanmýþ bir iþlem veya kullanýma tabi tutuluncaya kadar geçici depolanan eþya statüsünde bulunur ve bu þekilde adlandýrýlýr.

MADDE 48- 1. Geçici depolanan eþya, sadece gümrük idarelerinin uygun gördüðü yerlerde ve bu idarelerin belirlediði koþullarda depolanabilir.

Gümrük idareleri, geçici depolanan eþya için tahakkuk edebilecek gümrük vergilerinin ödenmesini saðlamak üzere eþya sahibinden teminat isteyebilir.

2. Yolcu beraberinde getirilip gümrüðe sunulmasýndan sonra gümrükçe onaylanmýþ bir iþlem veya kullanýma tabi tutuluncaya kadar yolcu eþyasýna mahsus gümrük ambarlarýna konulan eþyanýn buralarda kalabileceði süre üç aydýr.

MADDE 49- 41 inci madde hükümleri saklý kalmak üzere, geçici depolanan eþya, görünüþ ve teknik özelliklerinin deðiþtirilmemesi koþuluyla, ayný durumda muhafazalarýný saðlamak üzere yönetmelikle belirlenen elleçlemeye tabi tutulabilir.

MADDE 50- 1. 46 ncý maddeye göre belirlenmiþ süreler ile 48 inci maddenin 2 nci fýkrasýnda belirtilen süre içinde kendilerine gümrükçe onaylanmýþ bir iþlem veya kullaným tayini için gerekli iþlemlere baþlanmamýþ eþya, herhangi bir adli veya idari takibata konu olmamasý halinde,177 ila 180 inci madde hükümlerine göre tasfiye edilir.

2. Gümrük idareleri, söz konusu eþyayý durumu belirleninceye kadar, eþya sahibinin risk ve hesabýna gümrüðün denetimindeki özel bir yere sevk edebilir.

YEDÝNCÝ BÖLÜM

Transit Rejimi Altýnda Taþýnan Eþyaya Uygulanacak Hükümler

MADDE 51- 37 nci maddenin 1 inci fýkrasýnýn (a) bendi hariç olmak üzere, 37 ila 50 nci madde hükümleri, daha önce baþlamýþ bir transit rejimi altýnda Türkiye Gümrük Bölgesine getirilen eþyaya uygulanmaz.

MADDE 52- Türkiye Gümrük Bölgesindeki bir yerden diðer bir yere transit rejimi hükümleri çerçevesinde nakledilmek üzere gümrüðe sunulan eþyaya 41 ila 50 nci madde hükümleri uygulanýr.

SEKÝZÝNCÝ BÖLÜM

Diðer Hükümler

MADDE 53- Gümrük idareleri, þartlar gerektirdiði takdirde, gümrüðe sunulan eþyayý imha ettirebilir. Gümrük idareleri bu durumu eþya sahibine bildirir. Eþyanýn imhasýna iliþkin masraflar eþya sahibinden tahsil edilir.

MADDE 54- Bu Kanun hükümlerine aykýrý olarak, Türkiye Gümrük Bölgesine getirildiði veya gümrük denetimine tabi tutulmadýðý saptanan eþyaya, 7.1.1932 tarihli ve 1918 sayýlý Kaçakçýlýðýn Men ve Takibine Dair Kanun ile ilgili diðer kanun hükümleri uygulanýr.

DÖRDÜNCÜ KISIM

Gümrükçe Onaylanmýþ Ýþlem veya Kullaným

BÝRÝNCÝ BÖLÜM

Genel Hükümler

MADDE 55- 1. Aksine hüküm bulunmadýkça; niteliðine, miktarýna, menþeine, yükleme veya varýþ ülkesine bakýlmaksýzýn, bir eþya, belirlenmiþ þartlar altýnda her zaman gümrükçe onaylanmýþ iþlem veya kullanýmlardan birine tabi tutulabilir.

2. Bakanlar Kurulu; kamu ahlaký, kamu düzeni, kamu güvenliði, insan, hayvan ve bitki saðlýk ve hayatlarýnýn korunmasý, sanatsal, tarihi veya arkeolojik deðeri olan ulusal hazinelerin korunmasý, fikri ve sýnai mülkiyet haklarýnýn korunmasý gerekçeleri ile eþyanýn gümrükçe onaylanmýþ bir iþlem veya kullanýma tabi tutulmasýna yasaklama veya kýsýtlamalar koyabilir.

3. Türkiye ile ticaret, gümrük, taþýmacýlýk anlaþmasý bulunmayan ve imzalanmýþ anlaþmalarý süresinden önce tek taraflý olarak kýsmen veya tamamen hükümsüz býrakan veya Türk kara, hava ve deniz taþýtlarýna karþý yasaklama ve kýsýtlamalar koyan veya bunlar hakkýnda farklý iþlemler uygulayan yabancý ülkelere ait eþya ve taþýtlara, karþýlýk olmak üzere, yasaklama veya kýsýtlamalar koymaya ve farklý iþlemler veya farklý tarifeler uygulamaya Bakanlar Kurulu yetkilidir.

MADDE 56- 1. Gerek üzerlerinde, gerek iç ve dýþ ambalajlarýnda üretildiði ülkeden baþka bir ülke ürünü olduðunu gösteren veya böyle bir izlenim uyandýran isim ya da simgeler taþýyan eþyanýn Türkiye'ye ithaline izin verilmez. Bu gibi eþyanýn Türkiye'den transit geçiþine veya antrepo ve benzeri yerlere konulmasýna ya da yeniden ihracýna Müsteþarlýkça izin verilebilir.

2. Türk menþeli eþyada kullanýlmak üzere ve bunlarýn baþka ülke menþeli olduðunu gösterecek veya böyle bir izlenim uyandýracak nitelikte, üzerleri yabancý dille yazýlý veya basýlý her türlü boþ zarf, þerit, etiket, damga ve benzeri eþya ile Türkiye'de düzenlenebilecek belgeleri baþka ülkelerde düzenlenmiþ gibi gösterebilecek nitelikte, üzerleri imzalý veya imzasýz olsun, Türkiye'de yerleþik olmayan yabancý firmalara ait proforma faturalar hariç boþ faturalarýn Türkiye'ye ithaline izin verilmez.

Türkiye'de yerleþik firmalarla, lisans, royalti veya patent anlaþmasý imzalamýþ yabancý firmalarýn bu tür eþyasý bu hükmün dýþýndadýr.

MADDE 57- 1. Fikri ve sýnai mülkiyet haklarýnýn korunmasý mevzuatýna göre, marka, coðrafi iþaret, endüstriyel tasarým haklarý ile Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu kapsamýna giren haklarla ilgili olarak, hak sahibinin yetkilerine tecavüz eder mahiyetteki eþyanýn gümrük iþlemleri; hak sahibinin veya temsilcisinin talebi üzerine veya söz konusu eþyanýn sahte markalý ya da telif hakkýna tabi taklit mal tarifine uyduðuna iliþkin açýk deliller olmasý halinde, re'sen gümrük idareleri tarafýndan durdurulur. Durdurma kararý ithalatçýya veya hak sahibine veya temsilcisine bildirilir.

2. Gümrük idareleri, olayýn özelliðine göre ithalatçýnýn veya kamunun hakkýný güvenceye almak ve suistimalleri önlemek amacýyla, baþvuru sahibinden eþyanýn kýymeti oranýnda bir teminat isteyebilirler.

3. Baþvurunun kabul edildiði tarihte þikayet konusu eþya serbest dolaþýma girmiþ ise baþvurunun gümrük idaresince kabul edilmesi; söz konusu eþyanýn gereðince muayene edilmeden ithaline izin verildiði gerekçesiyle hak sahibine tazminat hakký doðurmaz. Sahte markalý veya taklit mallarla mücadele kapsamýnda, gümrük iþlemleri gümrük idaresince re'sen durdurulan eþyadan dolayý, ilgili kiþilerin yapýlan iþlemler sonucunda fayda veya zarara uðramasý halinde, gümrük idaresi yetkilileri bu kiþilere karþý sorumlu tutulmaz.

4. Gümrük idaresince alýnan durdurma kararýnýn hak sahibine tebliðinden itibaren on gün içinde esas hakkýnda yetkili mahkemede dava açýlmaz veya mahkemeden tedbir niteliðinde karar alýnmazsa, eþya hakkýnda beyan sahibinin talepte bulunduðu gümrük rejimi hükümlerine göre iþlem yapýlýr.

5. Gümrük iþlemleri durdurulan eþya, yetkili mahkemece alýnan karar doðrultusunda, tasfiye rejimi hükümlerine göre imha veya asli nitelikleri deðiþtirilerek satýþ suretiyle tasfiye edilebilir.

6. Yolcu beraberinde getirilen zati ve hediyelik eþya ile posta kolileri ile gönderilen ticari mahiyette olmayan eþya için bu madde hükümleri uygulanmaz.

ÝKÝNCÝ BÖLÜM

Gümrük Rejimleri

BÝRÝNCÝ AYIRIM

Eþyanýn Bir Gümrük Rejimine Tabi Tutulmasý

MADDE 58- 1. Bir gümrük rejimine tabi tutulmak istenen eþya, bu rejime uygun þekilde yetkili gümrük idaresine beyan edilir.

2. Ýhracat, hariçte iþleme, transit veya antrepo rejimi için beyan edilen serbest dolaþýmda bulunan eþya, gümrüðe verilen beyannamenin tescilinden itibaren Türkiye Gümrük Bölgesinden çýkýncaya veya imha edilinceye ya da gümrük beyannamesi iptal edilinceye kadar gümrük gözetimi altýnda kalýr.

MADDE 59- 1. Gümrük beyaný;

a) Yazýlý olarak,

b) Bilgisayar veri iþleme tekniði yoluyla,

c) Sözlü olarak,

d) Eþya sahibinin bu eþyayý bir gümrük rejimine tabi tutma isteðini ifade ettiði herhangi bir tasarruf yoluyla,

Yapýlabilir.

2. 1 inci fýkranýn (b), (c) ve (d) bendlerinde belirtilen þekilde yapýlan beyanlara iliþkin usuller 60 ila 71 inci madde hükümlerine aykýrý olmayacak þekilde yönetmelikle belirlenir.

A. Yazýlý Beyanlar

I. Normal Usul

MADDE 60- 1. Yazýlý beyan, 4 üncü fýkrada belirtilen beyanname ile yapýlýr. Bu beyannamenin eþyanýn beyan edildiði gümrük rejimini düzenleyen hükümlerin uygulanmasý için gerekli bütün bilgileri ihtiva etmesi ve imzalanmasý gerekir.

2. Eþyanýn beyan edildiði gümrük rejimini düzenleyen hükümlerin uygulanmasý ìçin gerekli bütün belgeler beyannameye eklenir.

3. Kazýntýlý ve silintili beyannameler gümrük idarelerince kabul edilmez. Ancak, beyannameler hatalý yazýnýn üzeri okunacak þekilde çizilerek yanýna doðrusu yazýlýp beyan sahibi tarafýndan imzalanarak ve tescil sýrasýnda resmi mühürle mühürlenerek düzeltilir.

4. Gümrük iþlemleri, þekil ve içeriði yönetmelikle belirlenen beyanname ve diðer belgelerle yapýlmak zorundadýr. Bu belgelerin basýmý ve daðýtýmýna iliþkin usul ve esaslar Müsteþarlýkça belirlenir. Bilgisayar ortamýnda hazýrlanan söz konusu belgelerin kabulüne Müsteþarlýk yetkilidir.

MADDE 61- 1. 60 ýncý maddede belirtilen þartlara uygun beyannameler, ait olduklarý eþyanýn gümrüðe sunulmuþ olmasý halinde gümrük idareleri tarafýndan tescil edilir.

Tescil, beyanname veya beyanname hükmündeki belgenin üzerine mühür vurularak, sýra numarasý ve tarih konulmasý ile bu beyannameye ait bilgilerin tescil defterine yazýlmasý veya tescil defteri yerine geçen bilgisayar kaydýna alýnmasýyla tamamlanýr.

2. Aksine hüküm bulunmadýkça, eþyanýn beyan edildiði gümrük rejimine iliþkin tüm hükümlerin uygulanmasýnda esas alýnacak tarih, beyannamenin gümrük idareleri tarafýndan tescil edildiði tarihtir.

3. Gümrük idaresince tescil edilmiþ olan beyanname, ait olduðu eþyanýn vergileri ve para cezalarýndan dolayý taahhüt niteliðinde beyan sahibini baðlar ve gümrük vergileri tahakkukuna esas tutulur.

MADDE 62- 1. 5 inci madde hükümleri saklý kalmak üzere; gümrük beyannamesi, ilgili eþyayý ve eþyanýn beyan edildiði gümrük rejimine iliþkin hükümlerin uygulanmasý için gerekli belgeleri yetkili gümrük idarelerine verme yetkisine sahip olan veya verilmesini saðlayabilen kiþiler tarafýndan verilebilir.

2. Ancak, bir beyannamenin tescilinin belirli bir kiþi için özel yükümlülükler getirmesi halinde, bu beyanýn söz konusu kiþi tarafýndan ya da bu kiþi hesabýna yapýlmasý ve beyan sahibinin Türkiye Gümrük Bölgesinde yerleþik olmasý gerekir.

Bununla birlikte, yerleþik olma koþulu, transit ya da geçici ithalat beyanýnda bulunan veya gümrük idarelerinin uygun bulmasý koþuluyla arýzi olarak beyanda bulunan kiþilere uygulanmaz.

MADDE 63- Beyannameler tescilden sonra düzeltilemezler. Ancak, beyan sahibinin talebi üzerine, tescilden sonra eþyanýn cins, nevi ve niteliði ile marka ve numaralarý dýþýnda beyannamede yer alan aðýrlýk, adet, ölçü yahut kýymet yönlerinden bir veya daha fazla bilginin düzeltilmesine gümrük idarelerince izin verilir.

Bu düzeltmeler, idare amirinin izni ile yapýlýr ve beyanda bulunan ile birlikte imzalanarak resmi mühürle mühürlenir. ·

Ancak;

a) Beyan sahibine eþyanýn muayene edileceðinin bildirilmesinden,

b) Söz konusu bilgilerin yanlýþ olduðunun tespit edilmesinden,

c) 73 üncü madde hükümleri saklý kalmak üzere, eþyanýn teslim edilmesinden,

Sonra beyannamede düzeltme yapýlmasýna izin verilmez.

MADDE 64- 1. Gümrük idareleri, beyan sahibinin talebi üzerine ve eþyanýn yanlýþlýkla beyanname konusu gümrük rejimine tabi tutulmasýna veya beyan edildiði rejime tabi tutulmasýnýn özel nedenlerle artýk mümkün olmadýðýna iliþkin kanýtlayýcý belgeleri ibraz etmesi halinde, tescil edilmiþ bir beyannameyi iptal ederek, gerektiðinde yeni bir rejim beyanýnda bulunulmasýna izin verebilirler.

Ancak, gümrük idarelerince beyan sahibine eþyanýn muayene edileceðinin bildirilmiþ olduðu hallerde, muayenenin sonucu alýnmadan beyannamenin iptaline iliþkin talep kabul edilmez.

2. Hiçbir þekilde kullanýlamaz hale gelmiþ eþyanýn, talep halinde imhasýna veya Gümrük Bölgesi dýþýna çýkarýlmasýna izin verilir.

3. Beyannamenin tescilinden sonra, eþyanýn niteliklerinde meydana gelen deðiþiklikler veya bozulmalar nedeniyle ithalat vergilerinden indirim yapýlmaz.

Ancak;

a) Özellikle ilk madde olarak kullanýlmasý mümkün hale gelen eþyanýn ilk madde olarak beyan edilmesine gümrük idarelerince izin verilir. Gerekli görülmesi halinde, gümrük idareleri bu eþyanýn ilk madde þeklinden baþka bir þekilde kullanýlmasýný önleyici tedbirleri alýr.

b) Kýsmen hasara uðrayan eþyanýn ayrýlmasý mümkün ise hasara uðramýþ kýsmý için (a) bendi hükümlerine göre iþlem yapýlýr. Eþyanýn hasarlý ve hasarsýz þekilde ayrýlmasýnýn mümkün olmadýðý hallerde, beyan sahibinin talebi doðrultusunda (a) bendi hükmü uygulanabileceði gibi, bu eþyanýn Gümrük Bölgesi dýþýna çýkarýlmasýna veya imhasýna da izin verilir.

4. Yönetmelikle belirlenen haller dýþýnda, eþyanýn tesliminden sonra beyannameler iptal edilemez.

5. Beyannamenin iptali, yürürlükteki cezai hükümlerin uygulanmasýna engel oluþturmaz.

MADDE 65- 1. Gümrük idareleri, beyanýn doðruluðunu araþtýrmak üzere;

a) Beyanname ile ilgili ve beyannameye ekli belgeleri kontrol edebilir ve beyannamenin içerdiði bilgilerin doðruluðunu araþtýrmak amacý ile beyan sahibinden diðer belgeleri de vermesini isteyebilir,

b) Eþyayý muayene edebilir ve ayrýntýlý muayene veya tahlil amacýyla numune alabilirler.

2. Beyanname kapsamý eþyanýn muayene edilmesi halinde, muayene sonuçlarý, muayene edilmemesi halinde ise beyannamede yer alan bilgiler, eþyanýn tabi olduðu gümrük rejimi hükümlerinin uygulanmasýnda esas alýnýr.

3. Kontrol amacýyla gümrük müfettiþleri, gümrük müfettiþ yardýmcýlarý, gümrük kontrolörleri ve gümrük idare amirleri muayenesi yapýlmýþ ve iþlemleri tamamlanmýþ eþyanýn ikinci muayenesini her zaman yapabilirler. Keza, sözü edilenler gümrük iþlemlerini her aþamada denetlemeye yetkilidirler.

4. Beyannameyi kontrol edenler ile muayeneyi ve ikinci muayeneyi yapanlar, yaptýklarý kontrolden veya muayeneden, gümrük vergilerinin hesaplanmasýndan ya da muafiyet hükümlerinin uygulanmasýndan, duruma göre tek baþlarýna veya müteselsilen sorumludurlar.

MADDE 66- 1. Eþyanýn muayenesi, bunlarýn gümrük idarelerince konulmasýna izin verilen yerlerde veya antrepolarda yapýlýr. Bu yerler dýþýnda da eþya muayenesi yapýlmasýna iliþkin usul ve esaslar yönetmelikle belirlenir.

Kurye çantalarýnýn gümrük iþlemleri, Milli Savunma ve Dýþiþleri Bakanlýklarý ile Gümrük Müsteþarlýðý tarafýndan müþtereken belirlenir.

2. Eþyanýn muayene edileceði ve numunelerin alýnacaðý yerlere taþýnmasý ile bu muayene ve numune alma iþlemleri için gerekli tüm elleçleme giderleri beyan sahibi tarafýndan karþýlanýr.

3. Beyan sahibi eþyanýn muayenesi ve numune alýnmasý sýrasýnda hazýr bulunabilir. Gümrük idareleri, uygun gördükleri takdirde muayene ve numune alma iþlemini kolaylaþtýrmak için gerekli yardýmý saðlamak üzere, beyan sahibinin söz konusu muayenede veya numune alýmýnda hazýr bulunmasýný veya temsil edilmesini zorunlu tutabilirler.

4. Numunelerin yürürlükteki hükümlere uygun olarak alýnmasý þartýyla, gümrük idareleri, numuneler karþýlýðýnda herhangi bir tazminat ödemekle yükümlü deðildir. Gümrük idareleri, kendi yaptýklarý tahlil veya inceleme masraflarýný üstlenir. Ancak, gümrük laboratuvarlarýnýn yetersiz kalmasý nedeniyle, hariçte yaptýrýlacak tahlil veya inceleme masrafý beyan sahibi tarafindan karþýlanýr.

5. Tahlilden arta kalan numuneler, tahlil sonuçlarýnýn ilgilisine bildirilmesinden sonra bir ay içinde alýnmadýðý takdirde gümrüðe terk edilmiþ sayýlýr.

6. Laboratuvar tahlillerine iliþkin usul ve esaslar yönetmelikle belirlenir.

MADDE 67- 1. Bir beyanname kapsamý eþyanýn tek kalemden oluþmasý ve kýsmen muayene edilmesi halinde, muayene sonuçlarý söz konusu beyanname kapsamý eþyanýn tümüne uygulanýr.

Bununla birlikte, beyan sahibi,kýsmi muayene sonuçlarýnýn beyan edilen eþyanýn kalan kýsmý için geçerli olmadýðý düþüncesinde ise eþyanýn tamamýnýn muayenesini talep edebilir.

2. Bir beyannamenin iki veya daha fazla kalemi kapsamasý halinde, her kaleme iliþkin bilgiler ayrý bir beyan sayýlýr. Bir kalemin eksik veya fazlasý, diðer kalemin fazla veya eksiðine mahsup edilemez.

Türk Gümrük Tarife Cetvelinde ayný tarife pozisyonunun alt açýlýmýnda bulunan ve ayný kanuni veya tercihli vergi oranýna tabi olan eþya bir kalem sayýlýr.

MADDE 68- 1. Gümrük idareleri, eþyanýn beyan edildiði gümrük rejimi þartlarýna uyulmasýný saðlamak üzere zorunlu olan hallerde, eþyanýn ayniyetini tespite yönelik önlemleri alýrlar.

2. Eþyaya veya taþýtlara ayniyet tespitine yönelik olarak tatbik edilen etiket, mühür ve benzeri araçlar, beklenmeyen hal veya mücbir sebep nedeniyle, eþyanýn veya taþýtlarýn korunmasýný saðlamak için sökülmeleri veya imhalarý zorunlu olmadýkça, yalnýz gümrük idareleri tarafýndan veya bu idarelerin izni ile sökülebilir ya da imha edilebilir.

MADDE 69- 1. Eþyanýn ilgili rejime tabi tutulma þartlarýnýn yerine getirilmesi ve eþyanýn yasaklayýcý veya kýsýtlayýcý önlemlere tabi olmamasý kaydýyla, gümrük idareleri, tescilden sonra beyannamedeki bilgileri kontrol ederek veya belli hallerde kontrol etmeksizin, eþyayý teslim ederler. Ancak, beyannamenin incelenmesinin makul bir süre içinde tamamlanamadýðý ve bu inceleme sýrasýnda eþyanýn hazýr bulundurulmasýna gerek olmadýðý hallerde de eþya teslim edilir.

Yasaklama veya kýsýtlamaya tabi olmasý nedeniyle teslimine imkan bulunmayan eþyanýn tabi olacaðý iþlemlere iliþkin usul ve esaslar yönetmelikle belirlenir.

2. Ayný beyanname kapsamý eþyanýn tümünün ayný anda teslimi esastýr.

Bu fýkranýn uygulamasýnda, bir beyannamenin iki veya daha fazla kalemi kapsamasý halinde, her kaleme iliþkin bilgiler ayrý bir beyanname konusu eþya gibi deðerlendirilir.

3. Beyannamenin tescilinin bir yükümlülüðü doðurmasý halinde, gümrük vergileri ödenmedikçe veya teminata baðlanmadýkça beyanname kapsamý eþya teslim edilemez. Ancak, bu hüküm kýsmi muafiyete tabi geçici ithalat rejimine uygulanamaz.

4. Beyan edilen gümrük rejimi hükümlerine göre teminat istenmesi halinde, söz konusu teminat alýnmadan eþya teslim edilemez.

MADDE 70- 1. Beyan sahibinden kaynaklanan sebeplerle 46 ncý maddede belirtilen süreler içerisinde, tescil edilmiþ beyanname kapsamý eþyanýn;

a) Muayenesine baþlanamamasý veya devam edilememesi,

b) Beyan edildiði gümrük rejimine tabi tutulmasý için verilmesi gereken belgelerin verilmemiþ olmasý,

c) Ödenmesi veya teminat altýna alýnmasý gereken ithalat veya ihracat vergilerinin ödenmemesi veya teminatýn verilmemesi,

Hallerinde, eþya muayene edilir. Muayene sonucunda gümrük idarelerince alýnacak para cezasýný veya diðer takipleri gerektiren veya gerektirmeyen durumlar bir tutanaða baðlanýr ve daha sonra eþya 177 ila 180 inci madde hükümlerine göre tasfiye edilir.

2. Gümrük antrepolarýnda bulunan eþya için, serbest dolaþýma giriþ rejimine iliþkin beyanname verilmesi halinde, gümrük iþlemlerinin beyannamenin tescil tarihinden itibaren otuz gün içinde bitirilmesi gerekir. Bu süre içinde iþlemleri bitirilemeyen eþya ile ilgili olarak 1 inci fýkra hükümleri uygulanýr.

II. Basitleþtirilmiþ Usul

MADDE 71- 1. Gümrük idareleri, usul ve formalitelerin mümkün olduðunca basitleþtirilmesi için ve gümrük iþlemlerinin yürürlükteki hükümlere uygun olarak yürütülmesini saðlayacak þekilde, yönetmelikle belirlenen þartlar altýnda;

a) 60 ýncý maddede sözü edilen beyannameye eklenmesi gereken belgelerden bazýlarýnýn eklenmemesine ve kaydedilmesi gereken bazý bilgilerin beyannameye yazýlmamasýna,

b) Sözü edilen beyanname yerine, eþyanýn ilgili gümrük rejimine tabi tutulmasý talebi ile birlikte, ticari veya idari bir belgenin verilmesine,

c) Eþyanýn ilgili rejime geçiþinin kayýt yoluyla yapýlmasýna,

Ýzin verebilirler.

(c) bendinin uygulanmasýnda beyan sahibi eþyayý gümrüðe sunma yükümlülüðünden muaf tutulabilir.

Basitleþtirilmiþ usulle beyan, ticari veya idari belge yahut kayýt, eþyanýn teþhisi için gerekli bilgileri kapsamak zorundadýr. Kayýt yoluyla iþlem yapýlan hallerde kayýt tarihinin yazýlmasý þarttýr.

2. Beyan sahibi genel, dönemsel veya özet niteliðinde bir tamamlayýcý beyanda bulunur. Tamamlayýcý beyanýn aranmayacaðý haller yönetmelikle belirlenir.

3. Tamamlayýcý beyanlar ile 1 inci fýkranýn (a), (b) ve (c) bentlerinde sözü edilen beyanlar, ayrýlmaz bir bütündür ve basitleþtirilmiþ iþleme iliþkin beyannamelerin tescil tarihinden itibaren hüküm ifade ederler. 1 inci fýkranýn (c) bendinde belirtilen hallerde kayýt iþlemi, 60 ýncý maddede sözü edilen beyannamenin tescili ile ayný hukuki sonucu doðurur.

B. Diðer Beyanlar

MADDE 72- Aþaðýda yazýlý hallerde yetkili makamlardan gönderilecek resmi yazýlar beyanname kabul edilerek eþyanýn gümrük iþlemleri, bu yazýlara dayanýlarak yürütülür.

a) Cumhurbaþkanýnýn zat ve ikametgâhýna ait eþya hakkýnda Cumhurbaþkanlýðý Genel Sekreterliðinden gönderilecek yazýlar,

b) Diplomatik muaflýk ve ayrýcalýklardan yararlananlarýn ancak kendi adlarýna veya elçilik adýna gelecek eþya için karþýlýklý olmak þartýyla misyon þeflerinden veya muaflýk hakký tanýnmýþ heyet baþkanlarýnca gönderilen yazýlar ile kurye çantalarýna ait kurye mektuplarý.

Bu mektuplarýn þekli, kapsayacaðý bilgiler ve göreceði iþlemler Dýþiþleri Bakanlýðý ve Gümrük Müsteþarlýðýnca müþtereken tespit olunur.

C. Eþyanýn Tesliminden Sonra Beyanýn Kontrolü

MADDE 73- 1. Gümrük idareleri, eþyanýn tesliminden sonra ve beyannamedeki bilgilerin doðruluðunu saptamak amacýyla, eþyanýn ithal veya ihraç iþlemlerini veya sonraki ticari iþlemlere iliþkin ticari belge ve verileri kontrol edebilirler. Bu kontroller beyan sahibine, söz konusu iþlemler ile doðrudan ya da dolaylý olarak ticari yönden ilgili diðer kiþilere veya belge ve verileri ticari amaçla elinde bulunduran diðer kiþilere ait yerlerde yapýlabilir. Mümkün olduðu takdirde eþya muayene de edilebilir.

2. Gümrük idareleri, kendi yetkileri doðrultusunda veya beyan sahibinin talebi üzerine, yönetmelikle belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde, beyannamenin düzeltilmesini eþyanýn tesliminden sonra da yapabilirler.

3. Beyannamenin incelenmesi veya eþyanýn tesliminden sonraki kontrolü sonucunda, ilgili gümrük rejimine iliþkin hükümlerin yanlýþ veya eksik bilgilere dayanarak uygulandýðýnýn saptanmasý halinde, gümrük idareleri, bu Kanunda yer alan ceza hükümleri saklý kalmak üzere, beyaný yeni bulgulara göre düzeltmek için gerekli iþlemleri yaparlar.

ÝKÝNCÝ AYIRIM

Serbest Dolaþýma Giriþ Rejimi

MADDE 74- Türkiye Gümrük Bölgesine gelen eþyanýn serbest dolaþýma giriþi; ticaret politikasý önlemlerinin uygulanmasý, eþyanýn ithali için öngörülen diðer iþlemlerin tamamlanmasý ve kanunen ödenmesi gereken vergilerin tahsili ile mümkündür.

MADDE 75- 1. Beyan sahibi, tarýmsal mali yükler dýþýnda kalan ithalat vergilerinin oranlarýnýn serbest dolaþýma giriþ beyannamesinin tescil tarihinden sonra, fakat eþyaya iliþkin gümrük vergilerinin ödenmesinden veya teminata baðlanmasýndan önce indirilmesi halinde, lehine olan oranýn uygulanmasýný isteyebilir.

2. Beyan sahibinden kaynaklanan nedenlerle gümrük iþlemlerinin tamamlanamamasý halinde, 1 inci fýkra hükmü uygulanmaz.

MADDE 76- Bir konþimento içeriði eþyanýn deðiþik tarife pozisyonlarýna girdiði hallerde; her bir eþya için kendi tarife pozisyonuna göre iþlem yapýlmasýnýn ek bir iþ yükü ve masrafa sebep olmasý halinde, beyan sahibinin talebi üzerine, gümrük idareleri, eþyanýn tamamýna en yüksek ithalat vergi oranýna tabi eþyanýn tarife pozisyonuna göre vergi uygulayabilirler.

MADDE 77- 1. Özel amaca yönelik kullaným nedeniyle indirimli veya sýfýr vergi oranýndan yararlanarak serbest dolaþýma girmiþ eþyanýn gümrük gözetimi, nihai kullaným olarak kabul edilen üretim veya kullaným faaliyetiyle sona erer. Ayrýca, indirimli veya sýfýr vergi uygulamasýna iliþkin koþullarýn sona erdiði, eþyanýn ihraç veya imha edildiði, eþyanýn indirimli veya sýfýr vergi uygulamasý için belirlenmiþ amaçlar dýþýnda kullanýlmasý nedeniyle tahsili gereken vergilerin ödendiði hallerde de gümrük gözetimi sona erer.

2. Nihai kullaným nedeniyle serbest dolaþýma giren eþyaya, duruma göre 81 inci maddenin 2 nci fýkrasý veya 83 üncü madde hükümleri uygulanýr.

MADDE 78- Serbest dolaþýmda bulunan eþya, aþaðýda belirtilen hallerde bu statüsünü kaybeder:

a) Serbest dolaþýma giriþ beyannamesinin iptal edilmesi,

b) Geri ödeme sisteminin uygulandýðý dahilde iþleme rejimi çerçevesinde iþlendikten sonra ihraç edilen eþyaya iliþkin gümrük vergilerinin geri verilmesi veya kaldýrýlmasý,

c) 213 üncü madde hükmü uyarýnca, eþyanýn kusurlu veya satýþ sözleþmesi hükümlerine uygun olmamasý nedeniyle, gümrük vergilerinin geri verilmesi veya kaldýrýlmasý,

d) 214 üncü madde hükmü uyarýnca, eþyanýn ihracýna, geri gönderilmesine veya gümrükçe onaylanmýþ baþka bir iþlem veya kullanýma tabi tutulmasý nedeniyle gümrük vergilerinin geri verilmesi veya kaldýrýlmasý.

ÜÇÜNCÜ AYIRIM

Þartlý Muafiyet Düzenlemeleri ve Ekonomik Etkili Gümrük Rejimleri

A. Ortak Hükümler

MADDE 79- 1. Bu Kanunun 80 ila 83 üncü maddelerinde geçen;

a) "Rejim" deyimi, serbest dolaþýmda olmayan eþyaya,

- Transit,

- Antrepo,

- Þartlý muafiyet sistemi kapsamýnda dahilde iþleme,

- Gümrük kontrolü altýnda iþleme,

- Geçici ithalat;

b) "Ekonomik etkili gümrük rejimi" deyimi,

- Antrepo,

- Dahilde iþleme,

- Gümrük kontrolü altýnda iþleme,

- Geçici ithalat,

- Hariçte iþleme;

Düzenlemelerinin uygulanmasý anlamýna gelir.

2. "Ýthal eþyasý" deyimi, þartlý muafiyet düzenlemelerine tabi tutulan eþya ile geri ödeme sisteminin uygulandýðý dahilde iþleme rejiminde, 118 inci maddede belirtilen iþlemlere tabi tutularak serbest dolaþýma giren eþya anlamýna gelir.

3. "Deðiþmemiþ eþya" deyimi, dahilde iþleme veya gümrük kontrolü altýnda iþleme rejimleri çerçevesinde hiçbir þekilde iþçilik görmemiþ ithal eþyasý anlamýna gelir.

MADDE 80- 1. Dahilde iþleme ve hariçte iþleme rejimleriyle ilgili usul ve esaslar Bakanlar Kurulunca belirlenir.

2. Yararlanýlacak rejime iliþkin özel hükümler saklý kalmak üzere, ekonomik etkili rejimlerin kullanýmýna iliþkin izinler ile 95 inci maddenin 1 inci fýkrasýnda belirtilen antrepo iþletme izni;

a) Ýþlemlerin usulüne uygun olarak yürütülmesi için gerekli taahhütnamelerin ve teminatlarýn verilmesi,

b) Gümrük idarelerinin, rejimi denetim altýnda tutabilmesi veya izleyebilmesi için yapmasý gereken idari düzenlemelerin, söz konusu rejimden hedeflenen ekonomik amaçlarla orantýlý olmasý,

Halinde verilir.

MADDE 81- 1. Ýlgili rejimin kullanýlmasýna iliþkin þartlar verilen izinde belirtilir. Ýzin hak sahibi, iznin verilmesinden sonra ortaya çýkan ve iznin devamýný veya içeriðini etkileyebilecek olan her türlü geliþmeleri ilgili mercilere bildirmek zorundadýr.

2. Eþyanýn bir þartlý muafiyet düzenlemesine tabi tutulmasý, söz konusu eþya için tahakkuk edebilecek her türlü gümrük vergilerine karþýlýk teminat verilmesi þartýna baðlýdýr.

MADDE 82- Ekonomik etkili bir þartlý muafiyet düzenlemesi, bu düzenlemeye tabi tutulmakta olan eþyaya veya eþdeðer eþyaya ya da iþlenmiþ ürünlere, gümrükçe onaylanmýþ yeni bir iþlem veya kullaným tayin edildiði takdirde sona erer.

Gümrük idareleri, bir rejimin öngörülen þartlar altýnda sona ermemiþ olduðu hallerde, Onbirinci Kýsýmdaki cezai hükümlere göre iþlem yaparlar.

MADDE 83- Ekonomik etkili bir gümrük rejimi hak sahibinin hak ve yükümlülükleri, yönetmelikle belirlenen usul ve esaslara göre, söz konusu rejimden yararlanma koþullarýný taþýyan kiþilere devredilebilir. Yeni hak sahibi bu hakký, ayný koþullarý taþýyan diðer kiþilere de devredebilir.

B. Transit Rejimi

I. Genel Hükümler

MADDE 84- 1. Ýthalat vergileri ve ticaret politikasý önlemlerine tabi tutulmayan serbest dolaþýma girmemiþ eþya ile ihracatla ilgili gümrük iþlemleri tamamlanmýþ eþyanýn, gümrük gözetimi altýnda Türkiye Gümrük Bölgesi içinde bir noktadan diðerine taþýnmasý, transit rejimi hükümlerine tabidir.

2. Gümrük idareleri, transit rejimine tabi tutulan eþyanýn Türkiye Gümrük Bölgesi içinde;

a) Yabancý bir ülkeden yabancý bir ülkeye,

b) Yabancý bir ülkeden Türkiye'ye,

c) Türkiye'den yabancý bir ülkeye,

d) Bir iç gümrükten diðer bir iç gümrüðe,

Taþýnmasýna izin verir.

3. 1 nci fýkrada belirtilen taþýma iþlemi;

a) Transit rejimi hükümleri kapsamýnda,

b) Bir TIR karnesi kapsamýnda,

c) Transit belgesi olarak kullanýlan bir ATA karnesi kapsamýnda,

d) 19 Haziran 1951'de Londra'da imzalanan, Kuvvetlerin Statüsü Hakkýnda Kuzey Atlantik Anlaþmasýna Taraf Devletler Arasýndaki Sözleþme ile öngörülen form 302 kapsamýnda,

e) Posta kolileri dahil olmak üzere posta yoluyla,

f) Bir Türk limanýndan baþka bir Türk limanýna veya Türkiye Gümrük Bölgesi dýþýndaki bir limana deniz veya hava yoluyla taþýnan eþya, özet beyan kapsamýnda,

g) Antrepolardan veya gümrük idaresince konulmasýna izin verilen yerlerden çýkarýlarak transit edilecek eþya, 55 ila 70 inci madde hükümlerine göre bir beyanname kapsamýnda,

Yapýlýr.

4. Transit rejimi, eþyanýn ve belgelerinin bu rejim hükümlerine uygun olarak varýþ gümrük idaresine sunulmasý üzerine sona erer.

5. Transit rejimi uygulamasýnda, ekonomik etkili bir gümrük rejimine tabi eþyanýn taþýnmasýna iliþkin özel hükümler saklýdýr. Müsteþarlýk, transit eþyanýn cinsine, niteliðine ve taþýmanýn özelliðine göre veya Türkiye'nin uluslararasý anlaþmalardan kaynaklanan yükümlülükleri çerçevesinde, bu bölümdeki madde hükümlerine baðlý kalmaksýzýn transit rejimine iliþkin düzenlemeler yapýlmasý konusunda yetkilidir.

II. Özel Hükümler

MADDE 85- Transit eþyasý için tahakkuk edebilecek gümrük vergilerinin ödenmesini saðlamak üzere bir teminat verilmesi zorunludur.

Ancak;

a) Deniz ve havayolu ile yapýlan taþýmalardan,

b) Boru hattý ile yapýlan taþýmalardan,

c) Demiryolu ile yapýlan taþýmalardan,

Yönetmelikle belirlenecek haller dýþýnda teminat aranmaz.

MADDE 86- 1. Transit rejimi hak sahibi olan kiþiler; eþyayý öngörülen süre içerisinde ve gümrük idareleri tarafýndan eþyanýn ayniyetinin tespiti amacýyla alýnan önlemlere uymak suretiyle, varýþ yeri gümrük idaresine saðlam ve noksansýz olarak sunmak ve transit rejimine iliþkin hükümlere uymakla yükümlüdür.

2. 1 inci fýkrada belirtilen kiþilerin yükümlülükleri saklý kalmak üzere, transit rejimine göre taþýndýðýný bilerek eþyayý kabul eden taþýyýcý veya alýcý da, eþyayý öngörülen süre içerisinde ve gümrük idareleri tarafýndan eþyanýn ayniyetinin tespiti amacýyla alýnan tedbirlere uymak suretiyle, varýþ yeri gümrük idaresine saðlam ve noksansýz olarak sunmakla yükümlüdür.

MADDE 87- 1. Transit rejiminin iþleyiþine iliþkin usul ve esaslar ile istisnalar yönetmelikle belirlenir.

2. Transit rejimine konu olan eþyanýn, gümrük gözetimi altýndaki antrepolarda veya gümrük idarelerince eþya konulmasýna izin verilen yerlerde bir süre kalmasý veya bir taþýttan diðer bir taþýta aktarýlmasý mümkündür.

III. Transite Ýliþkin Gümrük Ýþlemleri

MADDE 88-1. Transit rejimine tabi eþya, þüphe veya ihbar durumlarý hariç olmak üzere, varýþ veya çýkýþ gümrük idaresine kadar muayene edilmeksizin ve gerektiðinde mühür altýna alýnarak veya memur eþliðinde sevk edilir.

2. Antrepolardan veya gümrük idarelerince konulmasýna izin verilen diðer yerlerden transit rejimi kapsamýnda taþýnan eþya, gerek görülmesi halinde muayene edilir. Gümrük vergileri teminata baðlanmak suretiyle bu rejim kapsamýnda taþýnacak eþyanýn muayenesi 61 ila 70 inci madde hükümlerine göre yapýlýr. Bu madde uyarýnca yapýlacak gümrük muayenesinde, rejim hak sahibi, temsilcisi veya eþyanýn taþýnmasýndan sorumlu kiþiler de bulunabilir.

MADDE 89- Bu Kanunun 55 inci maddesinin 2 nci, 56 ncý maddesinin 1 inci fýkralarýnda belirtilen hallerde, transit rejimi kapsamýnda taþýnan eþyanýn gümrük muayenesine tabi tutulmasý, teminat alýnmasý, eþyanýn memur eþliðinde sevki veya diðer önlemler alýnmasý hususlarýnda düzenleme yapmaya Müsteþarlýk yetkilidir.

MADDE 90- Türkiye karasularýndan geçen ve hakkýnda ihbar bulunan veya þüphe edilen transit eþya yüklü gemilerin ambar kapaklarý veya bu gibi eþya konulan diðer yerleri, gümrük idarelerince mühür altýna alýnabilir. Bu gemilere memur eþlik ettirilebilir veya gemiler seyir halinde iken dýþ gözetim altýnda tutulabilir.

Yukarýda belirtilen önlemler, gemilerin Türkiye karasularýndan çýkýþý üzerine kaldýrýlýr.

MADDE 91- Türkiye Gümrük Bölgesinde karayolu ile transit eþya taþýyan taþýtlarýn transit süreleri, izleyecekleri yollar, kontrol noktalarý ve konaklama yerleri ile ilgili olarak düzenlemeler yapmaya Müsteþarlýk yetkilidir.

MADDE 92- 1. Transit eþya taþýyan seyir halindeki bir taþýtýn beklenmeyen haller veya mücbir sebeplerle yoluna devam edemediði durumlarda, bu husus gecikmeksizin en yakýn gümrük idaresine bildirilir.

Transit eþyanýn, söz konusu taþýttan diðer bir taþýta aktarýlmasý gümrük idarelerinin gözetimi altýnda yapýlarak, bu durum bir tutanakla belgelendirilir.

2. Türkiye Gümrük Bölgesi içindeki transit halindeki eþyanýn beklenmeyen haller veya mücbir sebeplerle telef veya kaybý halinde, gümrük vergileri aranmaz. Transit halindeki eþyanýn yukarýda belirtilen nedenlerle telef veya kaybý, idarenin de taraf olarak bulunduðu mahkeme kararý ile kanýtlanýr.

Ancak;

a) Suçüstü þeklindeki hýrsýzlýklar, hazýrlýk tahkikatý üzerine Cumhuriyet Savcýlýðýnca verilen belge ile,

b) Hasar, telef veya kayýp herkesçe bilinen ve duyulan baþka olaylar yüzünden olmuþsa, o yerin en büyük mülki idare amiri tarafýndan verilecek belge ile,

c) Trafik kazalarý, trafik kaza raporuna göre ve en yakýn gümrük idaresi tarafýndan yapýlan tespit sonucunda gümrük idare amirinin vereceði karar ile,

Kanýtlanýr.

C. Gümrük Antrepo Rejimi

MADDE 93- 1. Gümrük antrepo rejimi;

a) Ýthalat vergilerine ve ticaret politikasý önlemlerine tabi tutulmamýþ ve serbest dolaþýma girmemiþ eþyanýn,

b) Gümrük antreposuna alýnmasý halinde ihracata iliþkin önlemlerden yararlanabilecek ihraç eþyasýnýn,

Bir gümrük antreposuna konulmasýna iliþkin hükümleri belirler.

2. Antrepo iþleticisi, gümrük antreposu iþletmesine izin verilen kiþidir.

Kullanýcý, eþyanýn antrepo rejimi beyanýnda bulunan kiþi veya bu kiþinin hak ve yükümlülüklerinin devredildiði kiþidir.

3. Gümrük antreposu, gümrük gözetimi altýnda bulunan eþyanýn konulmasý amacýyla kurulan ve kuruluþunda aranýlacak koþullarý ve nitelikleri yönetmelikle belirlenen yerdir.

4. 1 inci fýkrada belirtilen eþyanýn gümrük antreposu olmayan, ancak gümrük idaresince antrepo addedilen bir yere konularak antrepo rejimi hükümlerine tabi tutulabileceði haller, yönetmelikle belirlenir.

MADDE 94- 1. Gümrük antreposu, genel antrepo veya özel antrepo olabilir.

a) Genel Antrepolar, eþyanýn konulmasý için herkes tarafýndan kullanýlabilen;

b) Özel Antrepolar, yalnýz antrepo iþleticisine ait eþyanýn konulmasý amacýyla kurulan;

Gümrük antrepolarýdýr.

2. Parlayýcý ve patlayýcý veya bir arada bulunduklarý eþya için tehlikeli olan veya korunmalarý özel düzenek ve yapýlara gerek gösteren eþya, ancak bu niteliklerine uygun genel veya özel antrepolara konulabilir. Bu tür eþya bir liste halinde yönetmelikle belirlenir.

3. Serbest dolaþýmda olmayan eþyanýn sergilendiði fuar ve sergiler de özel antrepo sayýlýr.

MADDE 95- 1. Gümrük idareleri tarafýndan antrepo iþletilmediði veya mevcut iþletmelerin yeterli olmadýðý hallerde, gümrük antrepolarý açýlmasý ve iþletilmesi Gümrük Müsteþarlýðýnýn izni ile mümkündür. Ýznin verilmesine iliþkin usul ve esaslar Bakanlar Kurulunca çýkarýlacak yönetmelikle belirlenir.

2. Gümrük antreposu iþletmek isteyen kiþiler, izin verilmesi için gerekli bilgileri ihtiva eden ve özellikle antrepoculuða ekonomik yönden ihtiyaç bulunduðunu belirten yazýlý bir talepte bulunmak zorundadýr. Gümrük antreposunun iþletilmesine iliþkin þartlar verilen izinde gösterilir.

3. Ýzin, yalnýzca Türkiye'de yerleþik kiþilere verilir.

4. Antrepo iþleticisinin hak ve yükümlülükleri, Gümrük Müsteþarlýðýnýn izni ile baþka bir kiþiye devredilebilir.

MADDE 96- Antrepo iþleticisi;

a) Gümrük antreposunda bulunduðu süre içerisinde eþyanýn gümrük gözetimi altýnda bulunmasýný saðlamaktan,

b) Gümrük antrepo rejimi kapsamýnda eþyanýn muhafaza edilmesiyle ilgili yükümlülükleri yerine getirmekten,

c) Ýzinde belirtilen özel þartlara uymaktan,

Sorumludur.

MADDE 97- 1. Bir genel antrepo iþletilmesi için izin verildiðinde, antrepo veya eþyanýn özelliklerine göre 96 ncý maddenin bir istisnasý olarak, ayný maddenin (a) veya (b) bentlerinde belirtilen yükümlülüklerin doðrudan kullanýcýya ait olduðu, iþletme izninde belirtilebilir.

2. Kullanýcý, eþyanýn antrepo rejimine tabi tutulmasýna iliþkin yükümlülüklerini yerine getirmekten her halükarda sorumludur.

MADDE 98- 81 inci maddenin 2 nci fýkrasý hükmü saklý kalmak kaydýyla, gümrük idareleri, antrepo iþleticisinden 96 ncý maddede belirtilen sorumluluklarla ilgili olarak yönetmelikle belirlenen esaslar çerçevesinde bir teminat ister.

Ancak, fuar ve sergilere konulan veya ithalat vergilerinden muaf olan yahut ihraç edilmek üzere antrepolara konulan eþya için teminat aranmaz.

Teminat alýnmýþ olsa bile, gümrük iþlemlerine baþlanmadan ve bu iþlemler bitirilip gümrük idaresinin izni alýnmadan, antrepolardan kýsmen veya tamamen eþya çýkartýlamaz.

MADDE 99- Antrepo rejimine tabi tutulan eþya, gümrük antreposuna konulduklarý tarihte iþletici tarafýndan kayýtlara geçirilir. Gümrük idareleri tarafýndan iþletilmeyen antrepolardaki tüm eþyanýn antrepo kayýtlarý iþletici tarafýndan tutulur. Bu kayýtlar her zaman gümrüðün denetlemesine hazýr halde bulundurulur. Söz konusu antrepo kayýtlarý ile 100 üncü maddede belirtilen antrepo kayýtlarýna iliþkin usul ve esaslar yönetmelikle belirlenir.

MADDE 100- Gümrük antrepo rejimine tabi tutulmamakla birlikte, ekonomik yönden bir ihtiyaç bulunmasý ve gümrük gözetiminin olumsuz etkilenmemesi koþuluyla;

a) Ýhraç amacý dýþýnda, serbest dolaþýmda bulunan eþyanýn gümrük antrepo tesislerine konulmasýna,

b) Serbest dolaþýmda olmayan eþyanýn, gümrük antrepo tesislerinde dahilde iþleme veya gümrük kontrolü altýnda iþleme rejimlerine iliþkin hükümler çerçevesinde iþçiliðe tabi tutulmasýna,

Müsteþarlýkça belirlenecek þartlar altýnda izin verilebilir.

MADDE 101- 1. Eþyanýn antrepo rejimi altýnda kalýþ süresi sýnýrsýzdýr. Ancak, gümrük idarelerince gerek görülen hallerde, eþyaya gümrükçe onaylanmýþ yeni bir iþlem veya kullaným tayin edilmesi için bir süre belirlenebilir.

2. Ýhracata baðlý önlemlerden yararlanabilecek tarým ürünleri için Müsteþarlýkça özel süreler belirlenebilir.

MADDE 102- 1. Ýthal eþyasý, iyi korunmalarý, görünüþlerinin veya pazarlama kalitelerinin geliþtirilmesi ya da daðýtým veya yeniden satýþa hazýrlanmalarý yönünden yönetmelikle belirlenen mutat elleçleme iþlemlerine tabi tutulabilir.

Piyasa düzeninin aksamadan iþleyiþini saðlamak amacýyla, tarým ürünlerinin antrepolarda tabi tutulacaðý elleçleme iþlemleri Müsteþarlýkça sýnýrlandýrýlabilir.

2. Ýhracata baðlý önlemlerden yararlanabilecek ve antrepo rejimine tabi tutulmuþ tarým ürünlerine uygulanacak elleçleme iþlemleri yönetmelikle belirlenir.

3. Bu maddede belirtilen elleçleme iþlemleri, gümrük idarelerinin izniyle yapýlabilir.

MADDE 103- 1. Antrepo rejimine tabi tutulan eþya, gümrük idarelerinden izin alýnmak þartýyla geçici olarak gümrük antreposundan çýkarýlabilir.

Eþya gümrük antreposu dýþýnda bulunduðu süre içinde l02 nci maddede belirtilen þartlar altýnda elleçleme iþlemlerine tabi tutulabilir.

2. Antrepo rejimine tabi tutulmuþ eþyanýn bir gümrük antreposundan diðerine nakli, gümrük idarelerinin iznine baðlýdýr.

MADDE 104- 1. Ýthal eþyasý için bir gümrük yükümlülüðü doðduðunda, eþyanýn antrepo masraflarý ile antrepoda kaldýðý sürece muhafazasý için yapýlan masraflar, fiilen ödenen veya ödenecek fiyattan ayrý olarak gösterilmeleri þartýyla gümrük kýymetine dahil edilmez.

2. Söz konusu eþyanýn 102 nci madde çerçevesinde elleçleme iþlemlerine tabi tutulmasý halinde, eþyanýn ithalat vergileri tutarýnýn belirlenmesinde dikkate alýnacak niteliði, gümrük kýymeti ve miktarý, beyan sahibinin talebi üzerine, 193 üncü maddede belirtilen tarihte, eþya söz konusu elleçleme iþlemlerine tabi tutulmamýþ gibi tespit edilir. Ancak, bu hükümlere Müsteþarlýkça istisnalar getirilebilir.

3. Gümrük antrepo rejimine tabi tutulmuþ ithal eþyasýnýn 71 inci maddenin 1 inci fýkrasýnýn (c) bendi hükmüne göre, gümrüðe sunulmaksýzýn ve beyannamesi verilmeden önce serbest dolaþýma girmek üzere teslim edildiði hallerde, gümrük vergileri, eþyanýn antrepo rejimine tabi tutulduðu tarihte yürürlükte bulunan vergi oranlarý ve diðer vergilendirme unsurlarýna dayanarak hesaplanýr. Bu hükmün uygulanmasý, eþyanýn nitelik, gümrük kýymeti ve miktarý gibi vergilendirme unsurlarýnýn, eþyanýn antrepo rejimine tabi tutulduðu tarihte tespit edilmesi þartýna baðlýdýr.

Ancak, yükümlünün serbest dolaþýma giriþ beyannamesinin tescil tarihinde eþyanýn bulunduðu hal ve niteliði ile diðer vergilendirme unsurlarýna göre iþlem yapýlmasý yönünde talepte bulunmasý halinde, bu yönde iþlem yapýlýr.

73 üncü maddeye göre eþyanýn tesliminden sonra kontrol hükümleri saklýdýr.

MADDE 105- 1. Genel ve özel antrepo iþleticileri yýl sonunda antrepo mevcutlarýna iliþkin bir listeyi gümrük idaresine verir. Her yýl, genel ve özel antrepolardaki eþya gümrük idaresince, iþletici tarafýndan verilen liste gözönünde bulundurulmak suretiyle sayýlýr. Genel antrepolardaki eþyanýn kýsa sürede sayýlamayacak kadar çok olmasý halinde, bunlarýn gümrük idareleri tarafýndan örnekleme yöntemiyle sayýlmasý mümkündür.

2. Antrepolarda yapýlan sayým sonucunda noksan çýkan eþyanýn gümrük vergileri, duruma göre iþletici veya kullanýcýdan tahsil edilir.

3. Yapýlan sayým sonucunda fazla çýkan eþya kayýtlara alýnýr. Bu fazlalýðýn geçerli nedenlerden ileri geldiðine gümrük idaresince kanaat getirilmediði takdirde, söz konusu eþya 177 ila 180 inci madde hükümlerine göre tasfiyeye tabi tutulur.

MADDE 106- 1. Ýþleticiler ile 97 nci maddenin 1 inci fýkrasýna göre kullanýcýlar antrepolara konulan eþyanýn, gümrük idarelerince miktarý belirlenmiþ ise bu miktardan, belirlenmemiþ ise belgelerinde yazýlý miktarlar üzerinden gümrük idaresine karþý sorumludur.

2. Eþyanýn niteliðinden kaynaklanan kayýplar ve fireler ile gümrüðün denetimi altýnda yapýlan iþleme faaliyeti sonucunda ortaya çýkan noksanlýklar ve antrepo iþleticileri ile kullanýcýlarýnýn kusur ve hatalarýndan ileri gelmediði gümrük idaresine kanýtlanan telef, kayýp ve çalýnmalar için gümrük vergileri aranmaz.

Eþya, gümrüklenmiþ kýymeti üzerinden sigorta ettirilmiþ ise noksan çýkan eþyanýn vergileri sigorta ettirenden veya lehine sigorta ettirilenden alýnýr.

3. 1 inci veya 2 nci fýkralarda yazýlý nedenler dýþýnda kalan noksanlýklar kabul edilmez. Bunlarýn vergi ve cezalarý toplamýndan oluþan tutar, yerine göre iþletici veya kullanýcýya tazmin ettirilir.

4. Nitelikleri itibariyle antrepolarda ve antrepolar arasý taþýmalarda fire veren eþya ile antrepolarda yapýlmasýna izin verilen elleçlemeden dolayý noksanlaþan eþyanýn fire oranlarý ilgili kuruluþlarýn görüþleri alýnarak Müsteþarlýkça belirlenir.

MADDE 107- Gümrük antrepo rejimine tabi tutulup ihracata iliþkin önlemlerden yararlanabilen ihraç eþyasýnýn, ihraç edilmesi veya bu Kanunda öngörülen gümrükçe onaylanmýþ diðer bir iþlem ya da kullanýma tabi tutulmasý zorunludur.

D. Dahilde Ýþleme Rejimi

I. Genel Hükümler

MADDE 108- 1. Serbest dolaþýmda olmayan eþya, iþlem görmüþ ürünlerin üretiminde kullanýlmasýndan sonra Türkiye Gümrük Bölgesinden yeniden ihraç edilmesi amacýyla, gümrük vergileri ve ticaret politikasý önlemlerine tabi tutulmaksýzýn ve vergileri teminata baðlanmak suretiyle, dahilde iþleme rejimi kapsamýnda geçici olarak ithal edilebilir. Eþyanýn iþlem görmüþ ürünler þeklinde ihracý halinde, teminat iade olunur. Eþyanýn bu þekilde dahilde iþleme rejiminden yararlanmasýna þartlý muafiyet sistemi denir.

2. Serbest dolaþýmda bulunan eþyanýn iþlem görmüþ ürünlerin üretiminde kullanýlmasýndan sonra Türkiye Gümrük Bölgesinden ihraç edilmesi halinde, bu eþyanýn serbest dolaþýma giriþi esnasýnda tahsil edilmiþ olan ithalat vergileri, dahilde iþleme rejimi kapsamýnda geri verilir. Eþyanýn bu þekilde dahilde iþleme rejiminden yararlanmasýna geri ödeme sistemi denir.

3. "Ýþleme faaliyetleri" deyimi ;

a) Eþyanýn montajý, kurulmasý ve diðer eþya ile birleþtirilmesi dahil olmak üzere iþçiliðe tabi tutulmasý,

b) Eþyanýn iþlenmesi,

c) Eþyanýn yenilenmesi ve düzenli hale getirilmesi dahil olmak üzere tamir edilmesi,

d) Ýþleme sýrasýnda tamamen veya kýsmen tüketilseler dahi, iþlem görmüþ ürünler içinde bulunmayan ancak, bu ürünlerin üretilmesini saðlayan veya kolaylaþtýran önceden belirlenmiþ bazý eþyanýn kullanýlmasý,

Anlamýna gelir.

4. "Ýþlem görmüþ ürün" deyimi, iþleme faaliyetleri sonucunda elde edilen tüm ürünler anlamýna gelir.

5. "Asýl iþlem görmüþ ürün" deyimi, dahilde iþleme rejimi kapsamýnda elde edilmesi amaçlanan ürün anlamýna gelir.

6. "Ýkincil iþlem görmüþ ürün" deyimi, iþleme faaliyetleri sonucunda elde edilen asýl iþlem görmüþ ürün dýþýndaki ürünler anlamýna gelir.

7. "Eþdeðer eþya" deyimi, iþlem görmüþ ürünlerin imali için ithal eþyasýnýn yerine kullanýlan serbest dolaþýmda bulunan eþya anlamýna gelir.

8. "Verimlilik oraný" deyimi, belirli miktardaki ithal eþyasýnýn iþlenmesi sonucunda elde edilen iþlem görmüþ ürünlerin miktarý veya yüzde oraný anlamýna gelir.

MADDE 109- Ýþlem görmüþ ürünlerin eþdeðer eþyadan elde edilmesine veya eþdeðer eþyadan elde edilen iþlem görmüþ ürünlerin ithal eþyasýnýn serbest dolaþýma girmesinden önce Türkiye Gümrük Bölgesi dýþýna ihraç edilmesine izin verilebilir. Eþdeðer eþya kullanýmýna yasaklama veya kýsýtlama getirilebilir.

Eþdeðer eþyanýn, ithal eþyasý ile ayný özellik ve ayný nitelikleri taþýmasý gerekir. Ancak, belirlenecek özel hallerde eþdeðer eþyanýn ithal eþyasýndan daha kaliteli veya daha ileri bir imalat aþamasýnda olmasýna izin verilebilir.

Ýþlem görmüþ ürünlerin eþdeðer eþyadan elde edilmesi durumunda, gümrük iþlemlerinde ithal eþyasý eþdeðer eþya, eþdeðer eþya ise ithal eþya olarak deðerlendirilir.

Henüz ithal edilmemiþ eþyanýn yerine ihracat vergilerine tabi eþdeðer eþyadan elde edilen iþlem görmüþ ürünlerin ihracý halinde, ithal eþyasýnýn süresi içinde ithal edilmesine karþýlýk olarak izin hak sahibinden, ihracat vergileri kadar teminat alýnýr.

II. Ýznin Verilmesi

MADDE 110- 1. Dahilde iþleme izni, 80 inci madde çerçevesinde, iþleme faaliyetlerini yapan veya yaptýran kiþinin talebi üzerine verilebilir.

2. Dahilde iþleme izni sadece;

a) Türkiye Gümrük Bölgesinde yerleþik kiþilere,

b) 108 inci maddenin 3 üncü fýkrasýnýn (d) bendinde belirtilen eþyanýn kullanýmý hariç, ithal eþyasýnýn iþlem görmüþ ürünler içerisinde mevcudiyetinin veya 109 uncu madde kapsamýnda eþdeðer eþya için konulmuþ koþullara uyulduðunun tespit edilebildiði hallerde,

c) Türkiye Gümrük Bölgesindeki üreticilerin temel ekonomik çýkarlarýnýn olumsuz etkilenmemesi þartýyla, dahilde iþleme rejiminin iþlem görmüþ ürünlerin ihracý veya yeniden ihracý için en iyi imkanlarýn yaratýlmasýna yardýmcý olduðu hallerde,

Verilebilir.

3. Ticari nitelikte olmayan dahilde iþleme amaçlý ithalat için Türkiye Gümrük Bölgesi dýþýnda yerleþik kiþilere de izin verilmesi mümkündür.

III. Rejimin Ýþleyiþi

MADDE 111- 1. Ýþlem görmüþ ürünlerin ihracý veya yeniden ihracý ya da gümrükçe onaylanmýþ baþka bir iþleme tabi tutulmasý için gerekli süreler, iþleme faaliyetlerinin gerçekleþtirilmesi ve iþlem görmüþ ürünlerin elden çýkartýlmasý için yeterli olacak þekilde belirlenir.

2. Süre, serbest dolaþýmda bulunmayan eþya için dahilde iþleme rejimine iliþkin iznin alýndýðý tarihten itibaren iþlemeye baþlar ve bitimin rastladýðý ayýn son günü sona erer. Bu süre ve ek süreler, Bakanlar Kurulu Kararýyla belirlenir.

3. Ýthal eþyasýnýn ithalinden önce eþdeðer eþyadan elde edilen iþlem görmüþ ürünlerin ihracý halinde, ithal eþyasýnýn rejim beyaný için gereken süre Bakanlar Kurulunca belirlenir. Bu süre, ilgili eþdeðer eþyadan elde edilen iþlem görmüþ ürünler için ihracat beyannamesinin tescil tarihinden itibaren iþlemeye baþlar.

MADDE 112- 1. Bir dahilde iþleme izni kapsamý eþyanýn verimlilik oraný veya gerekli olduðunda bu oranýn belirlenme yöntemi, iþleme faaliyetinin gerçekleþtiði ya da gerçekleþeceði koþullar gözönünde bulundurularak belirlenir.

2. Ýlgili kuruluþlarýn görüþleri alýnarak hesaplanan standart verimlilik oranlarý, asli nitelikleri itibariyle ayný özelliklere sahip eþya kullanýlmak þartýyla, ayný kalitede iþlem görmüþ ürünlerin elde edilmesi ile sonuçlanan ve belirli teknik koþullar altýnda yürütülen iþleme faaliyetlerine iliþkin, doðruluðu önceden belirlenmiþ verilere göre tespit edilir.

MADDE 113- Deðiþmemiþ eþyanýn veya iþlem görmüþ ürünlerin serbest dolaþýma girmiþ sayýlacaðý durum ve koþullar serbest dolaþýma giriþ rejimi hükümleri çerçevesinde belirlenir.

MADDE 114- 1. Dahilde iþleme rejimi kapsamýnda bir gümrük yükümlülüðünün doðmasý halinde, 115 inci madde hükümleri saklý kalmak kaydýyla, gümrük vergileri, ithal eþyasýnýn dahilde iþleme rejimine iliþkin beyannamenin tescil tarihindeki vergi oraný ve diðer vergilendirme unsurlarý gözönünde bulundurularak hesaplanýr.

2. Ýthal eþyasý, dahilde iþleme rejimine iliþkin beyannamenin tescil tarihinde, tarife kotalarý ve tarife tavanlarý çerçevesinde tercihli tarife uygulamasýndan yararlanabilir durumda ise söz konusu eþyanýn bu tercihli tarifeden yararlanabilmesi, serbest dolaþýma giriþ beyannamesinin tescil edildiði tarihte de mevcut tercihli tarifenin yürürlükte olmasýna baðlýdýr.

MADDE 115- a) Ýlgili kuruluþlarýn görüþleri alýnarak yönetmelikle belirlenen listede yer alan iþleme faaliyetleri sonucunda, asýl iþlem görmüþ ürünlerle birlikte söz konusu listede belirtilen ikincil iþlem görmüþ ürünlerin elde edilmesi ve bu ikincil ürünlerin serbest dolaþýma sokulmasý halinde ithalat vergileri; asýl iþlem görmüþ ürünün ihraç edilen kýsmý oranýnda ikincil iþlem görmüþ ürünlerin serbest dolaþýma giriþine iliþkin beyannamenin tescil tarihindeki vergi oraný ve diðer vergilendirme unsurlarý esas alýnarak hesaplanýr. Ancak, izin hak sahibi, bu ürünlere iliþkin vergilerin 114 üncü maddede belirtilen usule göre tahakkukunu talep edebilir.

Tarým politikasý çerçevesinde bir vergiye konu olan iþlem görmüþ ürünlerin vergiye tabi tutulmasýna iliþkin usul ve esaslar Bakanlar Kurulunca belirlenir.

b) Bir þartlý muafýyet düzenlemesine tabi tutulan ya da serbest bölgeye konulan iþlem görmüþ ürünlerin ithalat vergileri, söz konusu þartlý muafiyet düzenlemesinin öngördüðü ya da serbest bölgelere iliþkin hükümlerin öngördüðü þekilde hesaplanýr.

Ancak, iþlem görmüþ ürünlerin, gümrük kontrolü altýnda iþleme rejimi dýþýnda, yukarda düzenlenen gümrükçe onaylanmýþ iþlem veya kullaným þekillerinden birine tabi tutulduðu hallerde, uygulanacak vergi 114 üncü madde uyarýnca hesaplanan miktardan az olamaz.

Ýlgili kiþi, verginin 114 üncü maddede belirtilen usule göre hesaplanmasýný isteyebilir.

c) Ýthal eþyasýnýn, gümrük kontrolü altýnda iþleme rejimine tabi tutulduðu hallerde, iþlem görmüþ ürünler söz konusu rejim çerçevesinde vergiye tabi tutulur.

d) Söz konusu ithal eþyasý için özel amaca yönelik nihai kullaným nedeniyle indirimli veya sýfýr ithalat vergi oranýnýn uygulanmasýnýn öngörüldüðü hallerde, bu uygulamadan iþlem görmüþ ürünler de yararlandýrýlýr.

e) Söz konusu ithal eþyasýnýn 167 nci madde uyarýnca ithalat vergilerinden muaf olduðu hallerde, iþlem görmüþ ürünler de bu muafiyetten yararlandýrýlýr.

IV. Türkiye Gümrük Bölgesi Dýþýnda Ýþleme Faaliyetleri

MADDE 116-1. Gerekli izin alýnmasý koþuluyla, iþlem görmüþ ürünlerin veya deðiþmemiþ eþyanýn tamamý veya bir kýsmý, hariçte iþleme rejimi hükümleri çerçevesinde, daha ileri düzeyde iþlenmek üzere Türkiye Gümrük Bölgesi dýþýna geçici olarak ihraç edilebilir.

2. Yeniden ithal edilen ürünler için bir gümrük yükümlülüðünün doðmasý halinde, ithalat vergileri;

a) 1 inci fýkrada belirtilen iþlem görmüþ ürünler veya deðiþmemiþ eþya için 114 ve 115 inci maddeler uyarýnca,

b) Türkiye Gümrük Bölgesi dýþýnda iþlendikten sonra yeniden ithal edilen ürünler için hariçte iþleme rejimi hükümleri uyarýnca,

Hesaplanýr.

V. Geri Ödeme Sisteminden Yararlanma

MADDE 117- 1. Geri ödeme sisteminden her eþya yararlanabilir.

Ancak, serbest dolaþýma giriþ beyannamesinin tescili sýrasýnda;

a) Ýthalat miktar kýsýtlamalarýna tabi olan,

b) 15 inci maddenin 3 üncü fýkrasýnýn (d), (e) ve (f) bentleri kapsamýnda, tercihli bir tarife veya özel bir þartlý muafiyet düzenlemesinden kotalar dahilinde yararlanabilen,

c) Tarým politikasý veya iþlenmiþ tarým ürünleriyle ilgili özel düzenlemeler çerçevesinde alýnan ithalat vergilerine tabi olan,

Eþya geri ödeme sisteminden yararlanamaz.

2. Geri ödeme sistemi, ancak ithal eþyasýnýn serbest dolaþýma giriþ beyannamesinin tescili sýrasýnda ve iþlem görmüþ ürünlerin herhangi bir parasal ihracat iadesinden yararlanmadýðý hallerde uygulanabilir.

3. Geri ödeme sistemi uygulama izni ancak, iþlem görmüþ ürünlerin ihracýna iliþkin beyannamenin tescili sýrasýnda;

a) Ýthal eþyasýnýn 1 inci fýkranýn (c) bendinde belirtilen vergi ve diðer mali yüklerden herhangi birine tabi olmadýðý,

b) Ýþlem görmüþ ürünlerin herhangi bir parasal ihracat iadesinden yararlanmadýðý,

Hallerde verilir.

MADDE 118- Dahilde iþleme rejimine tabi tutulacak ithal eþyasýna iliþkin serbest dolaþýma giriþ beyannamesinde, eþyanýn geri ödeme sistemi kapsamýnda olduðu belirtilir ve izne iliþkin bilgiler beyanname üzerinde gösterilir. Ayrýca, söz konusu izin belgesinin bir örneði beyannameye eklenir.

MADDE 119- Dahilde iþleme rejiminde geri ödeme sisteminin uygulandýðý hallerde;

a) Eþdeðer eþyadan elde edilen iþlem görmüþ ürünlerin ithal eþyasýnýn serbest dolaþýma girmesinden önce Türkiye Gümrük Bölgesi dýþýna ihraç edilmesi hükmü,

b) Ýþlem görmüþ ürünlerin eþdeðer eþyadan elde edildiði durumlarda, gümrük iþlemlerinde ithal eþyasýnýn eþdeðer eþya, eþdeðer eþyanýn ise ithal eþyasý gibi deðerlendirilmesi hükmü,

c) Henüz ithal edilmemiþ eþyanýn yerine ihracat vergilerine tabi eþyadan elde edilen iþlem görmüþ ürünlerin ihracý halinde, ithal eþyasýnýn süresi içinde ithal edilmesine karþýlýk olarak izin hak sahibinden, ihracat vergileri kadar teminat alýnmasý hükmü,

d) 113, 114 ve 122 nci madde ile 115 inci maddenin (a) bendinin ikinci alt bendi ile (c) bendi hükümleri;

Uygulanmaz.

MADDE 120- Ýþlem görmüþ ürünlerin veya deðiþmemiþ eþyanýn hariçte iþleme rejimi hükümleri çerçevesinde daha ileri düzeyde iþlenmek üzere geçici ihracý, söz konusu ürünlerin tespit edilmiþ süreler içinde Türkiye Gümrük Bölgesine yeniden ithal edilmemeleri hariç olmak üzere, 121 inci madde çerçevesinde bir ihracat olarak kabul edilmez.

MADDE 121- 1. Ýzin hak sahibi, geri ödeme sistemi çerçevesinde serbest dolaþýma giren ithal eþyasýndan elde edilmiþ iþlem görmüþ ürünlerin veya deðiþmemiþ eþyanýn;

a) Ýhraç edildiklerini,

b) Daha sonra yeniden ihraç edilmek üzere transit rejimi, gümrük antrepo rejimi, geçici ithalat rejimi veya þartlý muafiyet sistemine tabi dahilde iþleme rejimine tabi tutulduðunu,

c) Serbest bölgeye konulduðunu,

Belgelendirmek ve rejimin uygulanmasýna iliþkin diðer tüm þartlara uyulmuþ olmak kaydýyla, ithalat vergilerinin geri verilmesini veya kaldýrýlmasýný isteyebilir.

2. Ýþlem görmüþ ürünler veya deðiþmemiþ eþya, 1 inci fýkranýn (b) bendinde belirtilen gümrükçe onaylanmýþ bir iþlem veya kullanýma tabi tutulma bakýmýndan, serbest dolaþýmda olmayan eþya sayýlýr.

3. Geri ödeme baþvurusunun yapýlmasý için gereken süre ilgili Bakanlar Kurulu Kararýnda belirtilir.

4. 115 inci maddenin (b) fýkrasý hükmü saklý kalmak üzere, 1 inci fýkra hükümleri çerçevesinde bir gümrük rejimine tabi tutulan ya da serbest bölgeye konulan iþlem görmüþ ürünler veya deðiþmemiþ eþya, yönetmelikle belirlenen esaslar dahilinde yeniden serbest dolaþýma girebilir. Bu þekilde serbest dolaþýma sokulacak eþyanýn gümrük vergileri tutarý, 1 inci fýkra hükmüne göre geri verilen veya kaldýrýlan vergi tutarý kadardýr.

5. Geri verilecek veya kaldýrýlacak ithalat vergileri tutarýnýn tespitinde, gerektiðinde 115 inci maddenin (a) bendinin birinci alt bendi hükmü uygulanýr.

VI. Diðer Hükümler

MADDE 122- Þartlý muafiyet sisteminin uygulandýðý dahilde iþleme rejiminde, ihraç olunan iþlem görmüþ ürünlerin ihracat vergilerine tabi eþdeðer eþyadan elde edilmesi durumunda, söz konusu eþdeðer eþya ihracat vergilerinden muaf tutulur.

E. Gümrük Kontrolü Altýnda Ýþleme Rejimi

MADDE 123- 1. Gümrük kontrolü altýnda iþleme rejimi, serbest dolaþýma girmemiþ eþyanýn Türkiye Gümrük Bölgesinde, ithalat vergilerine veya ticaret politikasý önlemlerine tabi tutulmaksýzýn, niteliðini veya durumunu deðiþtiren iþlemlere tabi tutulmalarý ve bu iþlemlerden elde edilen ürünlerin gümrük vergileri üzerinden serbest dolaþýma girmelerine iliþkin hükümlerin uygulandýðý rejimdir. Elde edilen bu tür ürünler, iþlenmiþ ürün olarak adlandýrýlýr.

2. Gümrük kontrolü altýnda iþleme rejiminin uygulanabileceði durumlarýn listesi yönetmelikle belirlenir.

MADDE 124- 1. Gümrük kontrolü altýnda iþleme izni, iþleme iþini yapan veya yaptýran kiþinin talebi üzerine gümrük idarelerince verilir.

2. Ýzin, sadece Türkiye Gümrük Bölgesinde yerleþik kiþilere;

a) Ýþlenmiþ ürünler içinde ithal eþyasýnýn teþhisinin mümkün olduðu,

b) Eþyanýn iþlenmesinden sonra, rejime tabi tutulduðu sýradaki niteliðine veya durumuna dönüþtürülmesinin ekonomik olarak mümkün olmadýðý,

c) Rejimin uygulanmasýnýn, ithal eþyasýnýn tabi olduðu menþe ve miktar kýsýtlamasý kurallarýnýn etkilerini saptýrmayacaðý,

d) Türkiye'deki benzer eþyanýn üreticilerinin temel ekonomik çýkarlarýný olumsuz etkilemeyen, bir iþleme faaliyeti yaratma veya devam ettirme yönündeki ekonomik amaçlara uyulduðu,

Hallerde verilir.

MADDE 125- Gümrük kontrolü altýnda iþleme rejimine iliþkin süreler ve verimlilik oranlarý, 111 ve 112 nci maddelerdeki esaslar çerçevesinde yönetmelikle belirlenir.

MADDE 126- Deðiþmemiþ eþyaya veya izinde öngörülen iþlemin ara aþamalarýndan birinde bulunan ürünlere iliþkin bir gümrük yükümlülüðü doðduðunda, gümrük vergileri tutarý, ithal eþyasýnýn bu rejime iliþkin beyannamenin tescili sýrasýnda yürürlükte bulunan vergi oraný ve diðer vergilendirme unsurlarýna dayanýlarak belirlenir.

MADDE 127- 1. Gümrük kontrolü altýnda iþleme rejimine tabi tutulan ithal eþyasýnýn, tercihli bir tarife uygulanmasýndan yararlanabildiði ve ayný tercihli tarife uygulamasýnýn serbest dolaþýma giren ayný nitelikteki iþlenmiþ ürünlere de uygulanabildiði hallerde, iþlenmiþ ürünlerin tabi olduðu ithalat vergileri, söz konusu tercihli tarife çerçevesinde belirlenmiþ vergi oranýna göre hesaplanýr.

2. Tercihli tarife uygulamasýnýn, tarife kotalarý veya tarife tavanlarýna tabi olmasý halinde, iþlenmiþ ürünler için 1 inci fýkrada belirtilen vergi oranýnýn uygulanmasý, söz konusu tercihli tarifenin serbest dolaþýma giriþ beyannamesinin tescili sýrasýnda ithal eþyasýna uygulanabilmesi koþuluna baðlýdýr. Serbest dolaþýma giren iþlenmiþ ürünlerin imalatýnda fiilen kullanýlan ithal eþyasý miktarý, serbest dolaþýma giriþ beyannamesinin tescili sýrasýnda yürürlükte olan tarife kotalarý ve tarife tavanlarý hesabýna katýlýr. Bu durumda, iþlenmiþ ürünlerle ayný olan ürünler için açýlmýþ tarife kotalarý veya tavanlarýnýn hesabýna herhangi bir ilave yapýlmaz.

F. Geçici Ýthalat Rejimi

MADDE 128- Geçici ithalat rejimi, serbest dolaþýma girmemiþ eþyanýn ithalat vergilerinden tamamen ya da kýsmen muaf olarak ve ticaret politikasý önlemlerine tabi tutulmaksýzýn, Türkiye Gümrük Bölgesi içinde kullanýlmasý ve bu kullaným sýrasýndaki olaðan yýpranma dýþýnda, herhangi bir deðiþikliðe uðramaksýzýn yeniden ihracýna olanak saðlayan hükümlerin uygulandýðý rejimdir.

MADDE 129- 1. Geçici ithalat izni, eþyayý kullanan veya kullandýran kiþinin talebi üzerine gümrük idarelerince verilir.

2. Ýthal eþyasý ile ilgili ayniyet tespitinin mümkün olmadýðý hallerde, geçici ithalat rejiminin kullanýlmasýna izin verilmez. Ancak, eþyanýn veya yapýlacak iþin niteliði itibariyle, ayniyet tespiti ile ilgili önlemlerin alýnmamasýnýn rejimin kötüye kullanýlmasýna sebep olmayacaðý hallerde, gümrük idareleri vergilerin tümünü teminata baðlamak suretiyle, geçici ithalat rejiminin kullanýlmasýna izin verebilirler.

MADDE 130- 1. Ýthal eþyasýnýn yeniden ihraç edilmesi veya gümrükçe onaylanmýþ yeni bir iþlem veya kullanýma tabi tutulmasý için gerekli süreler, izin verilen kullanýmýn amacýna uygun olacak þekilde Müsteþarlýkça belirlenir.

2. 131 inci madde uyarýnca tespit edilecek özel süreler saklý kalmak üzere, eþyanýn geçici ithalat rejimi altýnda kalma süresi azami yirmidört ay olarak belirlenir. Bununla birlikte, gümrük idareleri ilgili kiþinin de kabul etmesiyle daha kýsa süreler saptayabilir.

3. Ancak, istisnai hallerde ve ilgilinin talebi üzerine, 1 ve 2 nci fýkralarda belirtilen sürelerin uzatýlmasýna iliþkin usul ve esaslar yönetmelikle belirlenir.

MADDE 131- Ýthal vergilerinden tam muafiyet suretiyle geçici ithalat rejiminin uygulanabileceði durumlar ve özel þartlar Bakanlar Kurulunca tespit edilir.

MADDE 132- 1. Mülkiyeti, Türkiye Gümrük Bölgesi dýþýnda yerleþik bir kiþiye ait olan ve 131 inci madde uyarýnca konulmuþ hükümlere tabi olmayan veya söz konusu hükümlere tabi olmakla birlikte, tam muafiyet suretiyle geçici ithalat iznine iliþkin hükümlerde öngörülen koþullarý taþýmayan eþyanýn, kýsmi muafiyet uygulanmasý suretiyle geçici ithalat rejiminden yararlanmasý mümkündür.

2. Kýsmi muafiyet suretiyle geçici ithalat rejiminden yararlandýrýlmayacak eþyaya iliþkin liste Bakanlar Kurulunca belirlenir.

MADDE 133- 1. Kýsmi muafiyet suretiyle geçici ithalat rejimine tabi tutulan eþyadan her ay için alýnacak ithalat vergileri, geçici ithalat rejimine iliþkin beyannamenin tescil tarihinde, söz konusu eþyanýn serbest dolaþýma girmiþ olmasý halinde alýnacak vergiler tutarýnýn %3'ü olarak tespit edilir.

Söz konusu vergiler eþyanýn bu rejimden yararlandýðý her ay için alýnýr ve bir aydan daha az süreler tam ay olarak deðerlendirilir.

2. Alýnacak ithalat vergileri tutarý, uygulanacak faizler hariç olmak üzere, söz konusu eþyanýn geçici ithalat rejimine tabi tutulduðu tarihte serbest dolaþýma girmesi halinde alýnacak vergileri aþamaz.

3. Geçici ithalat rejiminden kaynaklanan hak ve yükümlülüklerin 83 üncü madde uyarýnca devri halinde, yeni hak sahibi rejime iliþkin kalan süreyi 130 uncu maddenin 3 üncü fýkrasý hükmü saklý kalmak üzere kullanabilir.

4. 3 üncü fýkrada belirtilen devir iþleminin ayný ay içerisinde, rejimi kýsmi muafiyetle kullanmasýna izin verilmiþ iki kiþi arasýnda gerçekleþtirilmesi halinde, ilk hak sahibi söz konusu ayýn tamamý için tahakkuk eden ithalat vergileri tutarýný ödemekle yükümlüdür.

MADDE 134- 1. Ýthal eþyasý için gümrük yükümlülüðü doðduðunda, gümrük vergilerinin tutarý, geçici ithalat rejimine iliþkin beyanda bulunulduðu tarihte söz konusu eþyaya ait vergi oraný ve diðer vergilendirme unsurlarýna istinaden tespit edilir. Ancak, tam muafiyet suretiyle geçici ithal edilen eþya ile ilgili olarak gümrük yükümlülüðü doðmasý halinde,193 üncü maddede belirtilen tarihte söz konusu eþyaya iliþkin vergi oraný ve diðer vergilendirme unsurlarý esas alýnýr.

2. Kýsmi muafiyet suretiyle geçici ithalat hükümleri dýþýnda herhangi bir nedenle ithal eþyasý için gümrük yükümlülüðü doðmasý halinde, 1 inci fýkra uyarýnca hesaplanan vergi tutarýndan 133 üncü madde hükümlerine göre ödenen vergi miktarý düþülür.

G. Hariçte Ýþleme Rejimi

I. Genel Hükümler

MADDE 135- 1. Hariçte iþleme rejimi,144 ila 148 inci maddelerde öngörülen standart deðiþim sistemine iliþkin hükümler ile 116 ncý madde hükmü saklý kalmak üzere, serbest dolaþýmdaki eþyanýn hariçte iþleme faaliyetlerine tabi tutulmak üzere Türkiye Gümrük Bölgesinden geçici olarak ihracý ve bu faaliyetler sonucunda elde edilen ürünlerin ithal vergilerinden tam veya kýsmi muafiyet suretiyle yeniden serbest dolaþýma giriþine iliþkin hükümlerin uygulandýðý rejimdir.

2. Serbest dolaþýmdaki eþyanýn geçici ihracý halinde, söz konusu eþyaya Türkiye Gümrük Bölgesi dýþýna çýkýþý için öngörülen ihracat vergileri, ticaret politikasý önlemleri ve diðer iþlemler uygulanýr.

3. Bu rejimde geçen;

a) "Geçici ihracat eþyasý" deyimi, hariçte iþleme rejimine tabi tutulan eþya,

b) "Ýþleme faaliyetleri" deyimi, 108 inci maddenin 3 üncü fýkrasýnýn (a), (b) ve (c) bendlerinde düzenlenen faaliyetler,

c) "Ýþlem görmüþ ürünler" deyimi, iþleme faaliyetleri sonucu elde edilen bütün ürünler,

d) "Verimlilik oraný" deyimi, belirli miktardaki geçici ihracat eþyasýnýn iþlenmesi sonucunda elde edilen iþlem görmüþ ürünlerin miktarý veya yüzde oraný,

Anlamýna gelir.

MADDE 136- Hariçte iþleme rejimi;

a) Ýhracý, ödenmiþ ithalat vergilerinin geri verilmesine veya teminata baðlanmýþ ithalat vergilerinin kaldýrýlmasýna yol açan,

b) Ýhracýndan önce, nihai kullanýmlarý nedeniyle tam muafiyet suretiyle serbest dolaþýma giren ve bu muafiyetin tanýnmasý için gerekli koþullarý taþýmaya devam eden,

c) Ýhracý, ihracat vergi iadesini gerektiren veya ihracý nedeniyle tarým politikasý çerçevesinde vergi iadesi dýþýnda bir mali avantaj saðlanan,

Serbest dolaþýmdaki eþyaya uygulanmaz.

(b) bendinin istisnalarý yönetmelikle belirlenir.

II. Ýznin Verilmesi

MADDE 137- 1. Hariçte iþleme izni, talep üzerine, 80 inci madde çerçevesinde iþleme faaliyetini yaptýracak kiþiye verilebilir.

2. Ancak, rejimin uygulanmasýnýn, ithal edilen iþlem görmüþ ürünlerin aynýsýný veya benzerini üreten Türkiye'deki üreticilerin temel çýkarlarýný olumsuz etkilemeksizin ihraç eþyasýnýn satýþýný teþvik etmesi ve iþleme faaliyetinin Türk menþeli eþya ile Türkiye dýþýnda elde edilen eþyanýn birleþtirilmesiyle oluþan iþlem görmüþ ürün olarak ithal edilmesi halinde, hariçte iþleme izni iþleme faaliyetini yaptýracak kiþi dýþýnda baþka bir kiþiye de verilebilir.

MADDE 138- Hariçte iþleme izni;

a) Türkiye Gümrük Bölgesinde yerleþik kiþilere,

b) Ýþlem görmüþ ürünlerin geçici ihracat eþyasýnýn iþlenmesi sonucu elde edildiðinin tespiti mümkün olan hallerde,

c) Talep edilen iznin; Türkiye'deki üreticilerin temel ekonomik çýkarlarýna ciddi bir zarar verecek durumda olmadýðý hallerde,

Verilir.

(b) bendinde istisna getirilecek haller ve bu istisnalarýn uygulanmasýna iliþkin þartlar ilgili Bakanlar Kurulu Kararýnda belirtilir.

III. Rejimin Ýþleyiþi

MADDE 139- 1. Ýþlem görmüþ ürünlerin Türkiye Gümrük Bölgesine yeniden ithal edilmeleri için gereken süre verilen izinde belirtilir. Ýzin hak sahibinin talebinin uygun bulunmasý halinde, bu süre uzatýlabilir.

2. Faaliyetin verimlilik oraný veya bu oranýn belirlenmesine iliþkin usul ve esaslar ilgili Bakanlar Kurulu Kararýnda belirtilir.

MADDE 140- 1. 135 inci maddenin 1 inci fýkrasýnda belirtilen ithalat vergilerinden tam veya kýsmi muafiyet, yalnýzca iþlem görmüþ ürünlerin serbest dolaþýma giriþ beyanýnýn, izin hak sahibi veya izin hak sahibinin onayý alýnmýþ ve izin koþullarýna uyulmuþ olmak kaydý ile Türkiye Gümrük Bölgesinde yerleþik bir baþka kiþi adýna ya da hesabýna yapýlmasý halinde tanýnabilir.

2. Hariçte iþleme rejimine iliþkin þartlar veya yükümlülüklerden birine uyulmadýðý takdirde, 135 inci maddenin 1 inci fýkrasýnda belirtilen ithalat vergilerinden tam veya kýsmi muafiyet uygulamasý yapýlmaz. Ancak, bu durumun, söz konusu rejimin doðru iþleyiþine önemli bir etkisinin olmadýðýnýn tespit edilmesi halinde, ithalat vergilerinden tam veya kýsmi muafiyet uygulamasý yapýlýr.

MADDE 141- 1. 135 inci maddenin 1 inci fýkrasýnda belirtilen ithalat vergileri, iþlem görmüþ ürünlere ait ithalat vergileri tutarýndan, geçici ihracat eþyasýna en son iþleme faaliyetine tabi tutulduðu ülkeden ayný tarihte ithal edilse idi uygulanacak olan ithalat vergileri tutarýnýn indirilmesi suretiyle hesaplanýr.

2. 1 inci fýkra uyarýnca indirilecek tutarýn hesaplanmasýnda geçici ihracat eþyasýnýn, hariçte iþleme rejimine iliþkin beyannamenin tescili tarihindeki miktar ve niteliði ile iþlem görmüþ ürünlerin yeniden serbest dolaþýma giriþine iliþkin beyannamenin tescili tarihinde uygulanabilir diðer vergilendirme unsurlarý dikkate alýnýr.

Ýþlem görmüþ ürünlerin gümrük kýymetinin belirlenmesinde 27 nci maddenin 1 inci fýkrasýnýn (b) bendinin (i) alt bendi dikkate alýnýr. Kýymetin bu þekilde belirlenememesi durumunda, iþlem görmüþ ürünlerin gümrük kýymeti ile makul bir yöntemle belirlenen iþleme masraflarý arasýndaki fark, geçici ihracat eþyasýnýn kýymetini oluþturur.

Bununla birlikte;

a) Bakanlar Kurulunca yürürlüðe konulacak yönetmelikle belirlenecek giderler, indirilecek tutarýn hesaplanmasýnda dikkate alýnmaz.

b) Hariçte iþleme rejimine tabi tutulmadan önce geçici ihracat eþyasýnýn nihai kullanýmý nedeniyle indirimli bir orandan serbest dolaþýma girdiði ve bu indirimli oranýn tanýnmasý için gerekli koþullarýn yürürlükte kalmaya devam ettiði hallerde indirilecek tutar, eþyanýn serbest dolaþýma ilk giriþi sýrasýnda hesaplanan gerçek ithalat vergileri tutarýdýr.

3. Geçici ihracat eþyasýnýn, nihai kullaným amacýyla serbest dolaþýma giriþi sýrasýnda indirimli veya sýfýr vergi oranýndan yararlanabildiði hallerde, bu eþyaya en son iþleme faaliyetinin gerçekleþtiði ülkede de nihai kullanýma uygun iþçilik görmesi koþuluyla, söz konusu indirimli veya sýfýr vergi oraný uygulanýr.

4. Ýþlem görmüþ ürünlerin 15 inci maddenin 3 üncü fýkrasýnýn (d) veya (e) bentleri çerçevesinde tercihli bir tarife uygulamasýndan yararlanmasý ve bu tarifenin geçici ihracat eþyasý ile ayný tarife pozisyonundaki eþya için de geçerli olmasý halinde,1 inci fýkra uyarýnca indirilecek tutarýn hesaplanmasýnda dikkate alýnacak vergi oraný, söz konusu tercihli tarifenin uygulanabilmesi için gerekli koþullara uygun geçici ihracat eþyasýna uygulanmasý gereken orandýr.

5. Ýki veya çok taraflý ticaret anlaþmalarý çerçevesinde bazý iþlem görmüþ ürünler için konulmuþ veya konulacak olan ithalat vergi muafiyeti içeren hükümler saklýdýr.

MADDE 142- Tamir amacýyla geçici ihraç edilen eþya, tamiratýn garanti nedeniyle sözleþmeye baðlý olarak veya kanuni bir yükümlülüðe dayanarak ya da bir imalat hatasý nedeniyle, bedelsiz yapýldýðýnýn kanýtlanmasý halinde, serbest dolaþýma ithalat vergilerinden tam muaf olarak girer. Ancak, söz konusu eþyanýn serbest dolaþýma ilk giriþi sýrasýnda kusurlu olduðunun dikkate alýnarak iþlem yapýlmýþ olmasý halinde, bu hüküm uygulanmaz.

MADDE 143- Eþyanýn tamir amacýyla geçici ihraç edildiði ve tamiratýn bedel karþýlýðýnda yapýldýðý hallerde, 135 inci maddenin 1 inci fýkrasýnda belirtilen ithalat vergileri, gümrük kýymeti olarak tamir masraflarýna eþit bir tutar dikkate alýnarak, iþlem görmüþ ürünlerin serbest dolaþýma giriþ beyannamesinin tescil edildiði tarihte, bu ürünlere uygulanacak vergi oraný ve diðer vergilendirme unsurlarýna istinaden belirlenir. Ancak, izin hak sahibinin tamir masraflarý dýþýnda baþka bir ödeme yapmamýþ olmasý ve bu ödemenin izin hak sahibi ile faaliyeti yapan kiþi arasýndaki iliþkiden etkilenmemesi gerekir.

IV. Standart Deðiþim Sistemine Dayalý Hariçte Ýþleme

MADDE 144- 1. Hariçte iþleme rejimine iliþkin önceki hükümlerin yaný sýra, bu madde ve 145 ila 148 inci madde hükümlerine göre ikame ürün olarak adlandýrýlan ithal eþyasýnýn bir iþlem görmüþ ürün ile deðiþtirilmesi, standart deðiþim sistemi kapsamýnda mümkündür.

2. Tarým politikasýna veya tarým ürünlerinin iþlenmesi sonucu elde edilen ve özel düzenlemelere tabi eþya dýþýnda kalan serbest dolaþýmdaki eþyanýn tamirinin söz konusu olduðu hallerde, gümrük idareleri standart deðiþim sisteminin uygulanmasýna izin verirler.

3. 148 inci madde hükmü saklý kalmak üzere, iþlem görmüþ ürünlere uygulanan hükümler ikame ürünlere de uygulanýr.

4. Gümrük Müsteþarlýðýnca, tespit edilen koþullar altýnda ve ithalat vergileri tutarýný karþýlayan bir teminat verilmesi halinde, ikame ürünlerin geçici ihracat eþyasýnýn ihracýndan önce ithal edilmelerine izin verilir.

MADDE 145- 1. Ýkame ürünlerin, tamirata konu olan geçici ihracat eþyasý ile ayný tarife pozisyonuna girmesi, ayný ticari nitelikte ve ayný teknik özelliklere sahip olmasý gerekir.

2. Geçici ihracat eþyasýnýn ihracattan önce kullanýlmýþ olmasý halinde, ikame ürünlerin de yeni olmamalarý ve kullanýlmýþ olmalarý gerekir.

Ancak, ikame ürünün satýþ sözleþmesindeki garanti hükümleri uyarýnca veya kanuni bir yükümlülük ya da bir imalat hatasý nedeniyle bedelsiz olarak verilmesi halinde, kullanýlmýþ eþya yerine yeni eþya getirilebilir.

MADDE 146- Ýthalatýn önceden yapýldýðý durumda, ikame ürünlerin serbest dolaþýma giriþ beyannamesinin tescili tarihinden itibaren iki aylýk süre içinde geçici ihracat eþyasýnýn ihraç edilmesi gerekir.

Ancak, istisnai hallerde, söz konusu süre dolmadan ilgili kiþinin talebi üzerine gümrük idareleri bu süreyi makul ölçüde uzatabilirler.

MADDE 147- Ýthalatýn önceden yapýldýðý durumda ve 141 inci maddenin uygulanmasý halinde, indirilecek tutar, geçici ihracat rejimine iliþkin beyannamenin tescili tarihinde geçici ihracat eþyasýna uygulanabilir vergi oraný ve diðer vergilendirme unsurlarýna istinaden belirlenir.

MADDE 148- Standart deðiþim çerçevesinde yürütülen iþlemler, 137 nci maddenin 2 nci fýkrasý ile 138 inci maddenin (b) bendi hükümlerine tabi deðildir.

V. Diðer Hükümler

MADDE 149- Hariçte iþleme rejimi çerçevesinde öngörülen usuller, tarife dýþý ticaret politikasý önlemlerinin yürütülmesi amacýyla da uygulanabilirler.

DÖRDÜNCÜ AYIRIM

Ýhracat Rejimi

MADDE 150- 1. Ýhracat rejimi, serbest dolaþýmda bulunan eþyanýn ihraç amacýyla Türkiye Gümrük Bölgesi dýþýna çýkýþýna iliþkin hükümlerin uygulandýðý rejimdir.

Ýhracat, ticaret politikasý önlemleri ve gerektiði takdirde ihracat vergileri de dahil olmak üzere çýkýþ iþlemlerine iliþkin hükümlerin uygulanmasýyla gerçekleþtirilir.

2. Türkiye Gümrük Bölgesinden ihraç edilecek eþya, ihracata iliþkin gümrük beyannamesi ile yetkili gümrük idaresine beyan edilir.

3. Türkiye Gümrük Bölgesinden çýkacak eþyanýn gümrük beyannamesine tabi olmayacaðý hal ve þartlar yönetmelikle belirlenir.

4. Müsteþarlýk, gerektiðinde ihraç eþyasýnýn cinsine, niteliklerine ve ihracatýn özelliðine göre ihracatýn daha kolay yapýlmasýný saðlayacak usul ve esaslarý belirlemeye yetkilidir.

MADDE 151- Ýhraç eþyasý, buna iliþkin gümrük beyannamesinin tescili sýrasýnda bulunduðu durum ve niteliðini gümrük denetiminden çýktýðý sýrada da aynen muhafaza etmesi ve bu haliyle Türkiye Gümrük Bölgesini terk etmesi koþuluyla fiilen ihraç edilmiþ sayýlýr. Bu durumda, ihraç eþyasý üzerindeki gümrük denetimi sona erer.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Gümrükçe Onaylanmýþ Diðer Ýþlem veya Kullaným Þekilleri

BÝRÝNCÝ AYIRIM

Serbest Bölgeler

A. Genel Hükümler

MADDE 152- Serbest bölgeler, Türkiye Gümrük Bölgesinin parçalarý olmakla beraber;

a) Serbest dolaþýmda olmayan eþyanýn herhangi bir gümrük rejimine tabi tutulmaksýzýn ve serbest dolaþýma sokulmaksýzýn, gümrük mevzuatýnda öngörülen haller dýþýnda kullanýlmamak ya da tüketilmemek kaydýyla konulduðu, ithalat vergileri ile ticaret politikasý önlemlerinin ve kambiyo mevzuatýnýn uygulanmasý bakýmýndan, Türkiye Gümrük Bölgesi dýþýnda olduðu kabul edilen;

b) Serbest dolaþýmdaki eþyanýn, bir serbest bölgeye konulmasý nedeniyle normal olarak eþyanýn ihracýna baðlý olanaklardan yararlandýðý;

Yerlerdir.

MADDE 153- 1. Serbest bölgelerin sýnýrlarý ile giriþ ve çýkýþ noktalarý gümrük idarelerinin denetimine tabidir.

2. Bir serbest bölgeye giriþ veya çýkýþ yapan kiþiler ve nakil araçlarý gümrük muayenesine tabi tutulur.

3. Gümrük idareleri, serbest bölgeye giren, burada kalan veya çýkan eþyayý muayene edebilirler. Muayenenin yapýlmasýný saðlamak üzere eþyaya giriþ veya çýkýþlarda eþlik etmesi gereken taþýma belgesinin bir nüshasýnýn gümrük idaresine verilmesi veya tetkike hazýr tutulmasý gerekir. Muayene gerektiði takdirde, eþya gümrük idarelerine sunulur.

B. Serbest Bölgelere Eþya Konulmasý

MADDE 154- Serbest dolaþýmda olan veya olmayan her türlü eþya serbest bölgelere konulabilir. Ancak, parlayýcý ve patlayýcý veya bir arada bulunduklarý eþya için tehlikeli olan veya korunmalarý özel düzenek veya yapýlara gerek gösteren eþya serbest bölgelerdeki bu niteliklere uygun yerlere konulur.

MADDE 155- 1. 153 üncü maddenin 3 üncü fýkrasý hükmü saklý kalmak üzere, serbest bölgeye giren eþyanýn gümrük idarelerine sunulmasýna ve beyanname verilmesine gerek yoktur.

2. a) Serbest bölgeye giriþiyle sona erecek olan bir gümrük rejimine tabi tutulan,

b) Bir serbest bölgeye ithalat vergilerinin geri verilmesi veya kaldýrýlmasýna iliþkin bir karardan sonra konulan,

c) Bir serbest bölgeye ihracat kaydýyla konulan,

Eþyanýn gümrük idarelerine sunulmasý ve gerekli gümrük iþlemine tabi tutulmasý þarttýr.

Ancak, (a) bendinde belirtilen gümrük rejimi hükümlerinin böyle bir zorunluluðu aramadýðý hallerde, eþyanýn gümrüðe sunulmasý gerekmez.

3. Ýhracat vergilerine veya ihracatla ilgili diðer hükümlere tabi olan eþyanýn gümrük idarelerine bildirilmesi gerekir.

4. Ýlgilinin talebi üzerine, gümrük idareleri serbest bölgeye konulmuþ eþyanýn gümrük statüsünü onaylayan bir belge verebilirler.

C. Serbest Bölgelerin Ýþleyiþi

MADDE 156- Eþyanýn serbest bölgelerde kalabileceði süre sýnýrsýzdýr.

MADDE 157- 1. Bir serbest bölgeye konulmuþ serbest dolaþýmda olmayan eþya;

a) Serbest dolaþýma giriþ rejimi kapsamýnda ve 161 inci maddede belirtilen koþullar altýnda, serbest dolaþýma girebilir.

b) Ýzne gerek olmaksýzýn mutat elleçleme iþlemlerine tabi tutulabilir.

c) Dahilde iþleme rejimine tabi tutulabilir.

d) Gümrük kontrolü altýnda iþleme rejimine tabi tutulabilir.

e) Geçici ithalat rejimine tabi tutulabilir.

f) 164 üncü maddeye göre gümrüðe terk edilebilir.

g) Ýlgili kiþinin, gümrük idarelerince gerekli görülen tüm bilgileri vermesi þartýyla imha edilebilir.

Eþyanýn (c), (d) ve (e) bentlerinde belirtilen rejimlerden birine tabi tutulmasý halinde, serbest bölgelerin iþletilmesine ve gümrük gözetimine iliþkin koþullar da gözönünde bulundurularak, ilgili rejimin gerektirdiði düzenlemeler yönetmelikle belirlenir.

2. Normal olarak ihracata baðlý olanaklardan yararlanan tarým politikasý kapsamýndaki eþya, yalnýzca mutat elleçleme iþlemine tabi tutulabilir. Bu iþlemler izin alýnmaksýzýn da yapýlabilir.

MADDE 158- 1. 160 ýncý madde hükümleri uygulanmaksýzýn, serbest dolaþýmda olmayan eþya ile 152 nci maddenin (b) bendinde belirtilen serbest dolaþýmda olan eþya, serbest bölgelerde tüketilemez veya kullanýlamazlar.

2. Yönetmelikle belirlenen teçhizat ve tedarik ürünlerine iliþkin hükümler saklý kalmak kaydýyla ve ilgili rejimde öngörülen hallerde 1 inci fýkra uygulamasý, eþyanýn serbest dolaþýma giriþi veya geçici ithalata tabi tutulmasýna iliþkin ithalat vergileri veya tarým politikasý ya da ticaret politikasý önlemlerinin uygulanmasýný gerektirmemesi halinde, bu eþyanýn kullanýlmasýna veya tüketilmesine engel oluþturmaz. Ancak, söz konusu eþyanýn bir kota veya tarife tavanýna tabi olmasý halinde, bu eþya ile ilgili olarak gümrük beyannamesi verilmesi zorunludur.

MADDE 159- 1. Serbest bölgelerde depolama, iþçilik, iþleme veya alým ve satým faaliyetlerinde bulunan kiþiler tarafýndan, gümrük idarelerince kabul edilen forma uygun olarak envanter kayýtlarý tutulur. Eþya, söz konusu kiþiye ait yere konulmasýndan sonra kýrksekiz saat içinde envanter kayýtlarýna geçirilir. Söz konusu envanter kayýtlarý, gümrük idarelerine eþyayý teþhis ve eþya hareketlerini izleme olanaðýný verecek þekilde tutulmak zorundadýr.

2. Eþyanýn serbest bölge içinde bir yerden bir yere aktarýlmasý ile ilgili belgeler yetkili gümrük idaresinin incelemesine hazýr bulundurulur. Bu uygulamada, eþyanýn kýsa süreli depolanmasý, aktarma iþleminin bir parçasý olarak kabul edilir.

D. Eþyanýn Serbest Bölgelerden Çýkýþý

MADDE 160- Yürürlükteki hükümlerin aksini öngörmediði hallerde, bir serbest bölgeden çýkan eþya, Türkiye Gümrük Bölgesi dýþýna ihraç veya yeniden ihraç edilebilir veya Türkiye Gümrük Bölgesine getirilebilir.

Bir serbest bölgeden, transit veya baþka bir gümrük rejimine tabi tutulmaksýzýn, deniz ya da hava yoluyla çýkan eþya hariç olmak üzere, Türkiye Gümrük Bölgesine getirilen eþya, Üçüncü Kýsým hükümlerine tabidir. Ancak, söz konusu eþyanýn serbest dolaþýmda bulunan eþya olmasý halinde, 46 ila 50 nci madde hükümleri uygulanmaz.

Eþyanýn bir serbest bölgeden ihracý veya yeniden ihracý halinde, bu iþlemlere iliþkin hükümlere uyulmasý zorunludur.

MADDE 161- 1. Serbest dolaþýmda olmayan eþya için bir gümrük yükümlülüðü doðduðunda, bu eþyanýn gümrük kýymetinin serbest bölgede kalýþ süreleri içinde depolanma ve muhafaza edilme masraflarýný da içeren fiilen ödenmiþ veya ödenecek fiyata dayandýðý hallerde ve söz konusu masraflar bu fiyattan ayrý olarak gösterildiði takdirde, gümrük kýymetine dahil edilmez.

2. Serbest bölgede mutat elleçlemelere tabi tutulan eþyanýn gümrük vergilerinin hesaplanmasýnda, söz konusu eþyanýn dikkate alýnacak niteliði, gümrük kýymeti ve miktarý; beyan sahibinin talebi ve söz konusu elleçlemelerin yapýlmasýna izin verilmiþ olmasý kaydýyla, bu eþyanýn 193 üncü maddede belirtilen tarihte söz konusu elleçlemelere tabi tutulmamýþ gibi dikkate alýnacak niteliði, gümrük kýymeti ve miktarýdýr. Bu hükme Bakanlar Kurulunca istisna getirilebilir.

MADDE 162- 1. Eþyanýn Türkiye Gümrük Bölgesine getirilmesi veya geri gelmesi ya da bir gümrük rejimine tabi tutulmasý halinde, 155 inci maddenin 4 üncü fýkrasýnda belirtilen onay belgesi, eþyanýn gümrük statüsünün tespitinde kanýt olarak kullanýlýr.

2. Onay belgesi ile veya baþka yoldan eþyanýn gümrük statüsünün kanýtlanamamasý halinde, söz konusu eþya;

a) Ýhracat vergilerinin, ihracat lisanslarýnýn veya ticaret politikasý önlemlerinin uygulanmasý bakýmýndan, serbest dolaþýmda bulunan eþya,

b) Diðer tüm hallerde serbest dolaþýmda olmayan eþya,

Olarak kabul edilir.

ÝKÝNCÝ AYIRIM

Yeniden Ýhracat, Ýmha ve Terk

MADDE 163- 1. Serbest dolaþýmda olmayan eþyanýn, Türkiye Gümrük Bölgesinden yeniden ihracý mümkündür.

2. Ticaret politikasý önlemleri dahil olmak üzere, eþyanýn ihracý için öngörülen iþlemler, gerektiðinde yeniden ihraç edilecek eþyaya da uygulanýr.

Serbest dolaþýmda olmayan eþyanýn, Türkiye Gümrük Bölgesinde ihracata iliþkin ticaret politikasý önlemlerinin uygulanmayacaðýný öngören þartlý muafiyet içeren bir gümrük rejimine tabi tutulabileceði haller, yönetmelikle belirlenir.

MADDE 164- 1. Serbest dolaþýmda olmayan eþyanýn Hazineye hiçbir masraf getirmeyecek þekilde, gümrük idaresinin gözetiminde imhasý veya gümrüðe terk edilmesi mümkündür.

2. Ýmha sonucunda çýkan artýk ve atýklar, serbest dolaþýmda olmayan eþya için öngörülen bir iþlem veya kullanýma tabi tutulur. Söz konusu artýk ve atýklar, 36 ncý maddenin 2 nci fýkrasýnda belirlenen iþlemler tamamlanýncaya kadar gümrük gözetimi altýnda kalýr.

MADDE 165- Müsteþarlýkça belirlenen haller saklý kalmak üzere, yeniden ihracat veya imha, gümrük idarelerine önceden bildirilir. Gümrük Müsteþarlýðý, ticaret politikasý önlemleri dahil olmak üzere eþyanýn ihracý veya yeniden ihracýna iliþkin iþlemlerin veya önlemlerin gerektirdiði hallerde, yeniden ihracatý yasaklar. Türkiye Gümrük Bölgesinde bulunduklarý sýrada ekonomik etkili bir gümrük rejimine tabi tutulan eþyanýn yeniden ihraç edilmek istenmesi halinde, 58 ilâ 71 inci maddeler çerçevesinde bir gümrük beyannamesinin verilmesi gerekir. Bu gibi hallerde, 150 nci maddenin 2 nci ve 4 üncü fýkralarý uygulanýr.

BEÞÝNCÝ KISIM

Türkiye Gümrük Bölgesinden Çýkan Eþya

MADDE 166- Türkiye Gümrük Bölgesi dýþýna çýkan eþya, yürürlükteki hükümlere göre gümrük idareleri tarafýndan yapýlan denetimlere tabi olup, bunlar önceden belirlenen yollardan ve gümrüðün gözetimi altýnda yurtdýþý edilir.

ALTINCI KISIM

Özellik Gösteren Faaliyetler

BÝRÝNCÝ BÖLÜM

Gümrük Vergilerinden Muafiyet ve Ýstisna

MADDE 167 - Aþaðýda sayýlan hallerde, serbest dolaþýma sokulacak eþya gümrük vergilerinden muaftýr:

1. Cumhurbaþkanýnýn zat ve ikametgahý için gelen eþya,

2. Mütekabiliyet esasýna göre ithal edilen diplomatik eþya,

3. a) Milli Savunma Bakanlýðý, Jandarma Genel Komutanlýðý ve Sahil Güvenlik Komutanlýðý ihtiyaçlarý için gümrük beyannamesi bu kuruluþlar adýna düzenlenmiþ olmak kaydýyla, yurt dýþýndan tedarik olunan her türlü harp silah, araç, gereç, teçhizat, makine, cihaz ve sistemleri ile bunlarýn yapým, bakým ve onarýmlarýnda kullanýlacak yedek parçalar, akaryakýt ve yaðlar, hammadde, malzeme ve harp ganimetleri,

b) Milli Savunma Bakanlýðý, Jandarma Genel Komutanlýðý ve Sahil Güvenlik Komutanlýðý ihtiyacý için bedelsiz olarak dýþ kaynaklardan alýnan her türlü yardým malzemesi,

c) Emniyet Genel Müdürlüðü ile Gümrükler Muhafaza Genel Müdürlüðü tarafýndan emniyet ve gümrük muhafaza hizmetleri ihtiyacý için dýþ memleketlerden mubayaa ve ithal olunacak (a) bendinde yazýlý araç, gereç ve silahlar ile bunlarýn teferruatý,

4. Deðeri 100 EURO' yu geçmeyen eþya,

5. Gerçek kiþiler tarafýndan ithal edilen kullanýlmýþ þahsi eþyadan;

a) Kanuni ikametgahlarýný Türkiye Gümrük Bölgesine nakleden gerçek kiþilere ait alýndýðý tarihte üç yaþýndan büyük olmayan kullanýlmýþ motorlu veya motorsuz özel kara nakil vasýtalarý,

b) Kanuni ikametgahlarýný Türkiye Gümrük Bölgesine nakleden gerçek kiþilere ait her türlü kullanýlmýþ ev eþyasý,

c) Ýkametgahý Türkiye'de olan bir Türk ile evlenerek veya evlenmek üzere Türkiye'ye gelen kiþilere ait çeyiz eþyasý,

d) Miras yoluyla intikal eden kiþisel eþya,

e) Türkiye'ye öðrenim görmek amacýyla gelen öðrencilere iliþkin eðitimle ilgili malzemeler ve eðitimle ilgili diðer ev eþyalarý,

f) Türkiye Gümrük Bölgesinden geçici olarak çýkan gerçek kiþilerin geri getirdiði kullanýlmýþ ev eþyasý,

6. Gerçek kiþilerce ithal edilen diðer eþyadan;

a) Deðeri 300 EURO' yu geçmemek üzere gerçek bir kiþiden diðerine gönderilen veya yolcular tarafýndan ithal edilen hediyelik eþya,

b) Þeref niþanlarý veya ödülleri,

c) Uluslararasý iliþkiler çerçevesinde alýnan hediyeler,

7. Kamu kurum ve kuruluþlarý ile kamu yararýna çalýþan dernekler ve Bakanlar Kurulunca vergi muafiyeti tanýnan vakýflar tarafýndan ticari gaye güdülmemek ve kuruluþ amaçlarý doðrultusunda kullanýlmak üzere ithal edilen eþyadan;

a) Eðitim, bilim ve kültürel amaçlý eþya ile bilimsel alet ve cihazlar,

b) Týbbi teþhis, tedavi ve araþtýrma yapýlmasýna mahsus alet ve cihazlar,

c) Bilimsel araþtýrma amacýna yönelik hayvanlar ile biyolojik veya kimyasal maddeler,

d) Ýnsan kaynaklý tedavi edici maddeler ile kan gruplama ve doku tipi ayýrma belirteçleri,

e) Ýlaç özelliði olan ürünlerin kalite kontrolü amacýna yönelik maddeler,

8. Bir ticari faaliyetin yürütülmesi ile baðlantýlý ithalat;

a) Ýþyeri nakli suretiyle ithal edilen sermaye mallarý ve diðer malzemeler,

b) Türkiye Gümrük Bölgesinde faaliyette bulunan çiftçilerin, komþu ülkedeki mülklerinden elde ettikleri ürünler,

c) Komþu ülkelerdeki çiftçiler tarafýndan Türkiye Gümrük Bölgesindeki mülklerinde kullanýlmak üzere getirilen, toprak ve ekinlerin iþlenmesi amacýna yönelik tohum, gübre ve diðer ürünler,

d) Ticari mahiyet arz etmeyen numuneler,

i- Önemli deðeri olmayan numunelik eþya ve modeller,

ii- Basýlý reklamcýlýk dökümanlarý ve reklamcýlýk amacýna yönelik malzemeler,

iii- Bir ticari fuarda veya benzeri bir faaliyette kullanýlan veya tüketilen ürünler,

e) Ýnceleme, analiz veya test amaçlý olarak ithal edilen eþya,

9. Ulaþtýrmacýlýkta kullanýlan eþya;

a) Taþýma sýrasýnda eþyanýn istifi ve korunmasý için yardýmcý maddeler,

b) Canlý hayvanlarýn nakli sýrasýnda kullanýlan kuru ot, yem ve yiyecek maddeleri ile ilaçlarý,

c) Ulaþým araçlarý ile özel konteynerlerde mevcut bulunan akaryakýt ve madeni yaðlarý,

d) Deniz ve hava ulaþým araçlarýna ait donatým ve iþletme malzemesi,

10. Bilgi materyali ithalatý;

a) Yayýn haklarý veya endüstriyel ve ticari patent haklarýný koruyan örgütlere gönderilen eþya,

b) Turistik reklamcýlýk malzemeleri,

c) Ticari deðeri olmayan çeþitli belge ve eþya,

11. Cenaze ve cenaze ile ilgili eþyanýn ithali;

a) Savaþ kurbanlarý anýtlarý ile mezarlýklarýn yapýmý, bakýmý ve süslenmesi amacýna yönelik eþya,

b) Tabutlar, cenaze kül kaplarý ve süsleme niteliði olan cenaze levazýmatý,

12. Diðer eþya;

a) Malül ve sakatlarýn kullanýmýna mahsus eþya,

b) Doðal afetlerden zarar görenlere gönderilen eþya,

c) Türkiye'de düzenlenen uluslararasý spor müsabakalarýnda kullanýlmak üzere getirilen eczacýlýk ürünleri,

Bu maddenin 4 ila 12 inci fýkralarýnda yer alan eþyayý tanýmlamaya, bunlarýn cins, nevi ve miktarlarý ile muafiyet ve istisna uygulanacak tutarlarý belirlemeye, maktu hadleri sýfýra kadar indirmeye veya iki katýna kadar çýkartmaya ve sürelerle ilgili alt ve üst sýnýrlarý belirlemeye ve bu muafiyet ve istisnayý farklý eþyalar itibariyle birlikte veya ayrý ayrý uygulatmaya Bakanlar Kurulu yetkilidir.

ÝKÝNCÝ BÖLÜM

Geri Gelen Eþya

MADDE 168- 1. Serbest dolaþýmda bulunan eþya, Türkiye Gümrük Bölgesinden ihraç edildikten sonra üç yýl içinde yeniden serbest dolaþýma girmesi halinde ve beyan sahibinin talebi üzerine, ithalat vergilerinden muaf tutulur. Üç yýllýk süre, beklenmeyen haller veya mücbir sebeplerle uzatýlabilir.

Geri gelen eþyanýn, Türkiye Gümrük Bölgesinden ihraç edilmeden önce, nihai kullanýmý nedeniyle indirimli veya sýfýr vergi oranýndan yararlanarak serbest dolaþýma girmiþ olduðu hallerde, eþyanýn ayný amaca yönelik olarak tekrar serbest dolaþýma sokulmak istenmesi durumunda, bu eþyaya indirimli veya sýfýr vergi oraný uygulanýr. Ýthal amacýnýn ayný olmamasý halinde, söz konusu eþyaya uygulanacak ithalat vergileri tutarý, serbest dolaþýma ilk giriþi sýrasýnda alýnmýþ tutar kadar indirilir. Ancak, serbest dolaþýma ilk giriþi sýrasýnda alýnmýþ tutarýn geri gelen eþyanýn yeniden serbest dolaþýma giriþi sýrasýnda alýnacak tutardan daha fazla olmasý halinde hiçbir iade yapýlmaz.

2. 1 inci fýkrada belirtilen ithalat vergilerinden muafiyet;

a) Aynen ihraç edildiði durumda olmasý hali hariç, hariçte iþleme rejimi çerçevesinde Türkiye Gümrük Bölgesinden ihraç edilen eþyaya,

b) Ýhracý, bir dýþ ticaret önlemine konu olan eþyaya,

Tanýnmaz.

(b) fýkrasýna istisna getirilmesine iliþkin hal ve þartlar Bakanlar Kurulunca belirlenir.

MADDE 169- 168 inci maddede belirtilen ithalat vergilerinden muafiyet, geri gelen eþyanýn ihracý sýrasýndaki ayniyeti deðiþmeden yeniden ithali halinde tanýnýr. Bu koþula istisna getirilmesine iliþkin hal ve þartlar Bakanlar Kurulunca belirlenir.

MADDE 170- 168 ve 169 uncu madde hükümleri, dahilde iþleme rejiminin uygulanmasýndan sonra ihraç edilen ve daha sonra geri gelen iþlem görmüþ ürünlere de uygulanýr. Ayný hüküm yeniden ihraç edilen iþlem görmüþ ürünler için de geçerlidir.

Bu gibi hallerde, eþyanýn yeniden ihraç tarihi, serbest dolaþýma giriþ tarihi olarak kabul edilir ve kanunen alýnmasý gereken ithalat vergileri tutarý, dahilde iþleme rejimi hükümlerine göre belirlenir.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Deniz Balýkçýlýðý Ürünleri ve Denizden Çýkartýlan Diðer Ürünler

MADDE 171-18 inci maddenin 2 nci fýkrasýnýn (f) bendi saklý kalmak kaydýyla, serbest dolaþýma giren;

a) Türkiye'de kayýtlý veya tescilli ve Türk bandýrasýný taþýyan gemilerin baþka ülkelerin kara sularýndan çýkarttýðý deniz balýkçýlýðý ürünleri ve diðer deniz ürünleri,

b) (a) fýkrasýnda öngörülen koþullarý taþýyan fabrika gemilerde, ayný fýkrada belirtilen ürünlerden elde edilen ürünler,

Ýthalat vergilerinden muaftýr.

YEDÝNCÝ KISIM

Sýnýr Ticareti

MADDE 172- Türkiye ile komþu ülkeler arasýnda coðrafi durum ve bölge ihtiyaçlarý göz önünde bulundurularak yapýlacak sýnýr ticaretinin kapsamý Bakanlar Kurulunca belirlenir.

Sýnýr ticaretine iliþkin gümrük iþlemleri yönetmelikle belirlenir.

SEKÝZÝNCÝ KISIM

Diðer Gümrük Ýþlemleri

BÝRÝNCÝ BÖLÜM

Posta Gümrük Ýþlemleri

MADDE 173-1. Posta yoluyla Türkiye Gümrük Bölgesine gelen, Türkiye'den gönderilen veya Türkiye'ye iade edilen eþya, posta çantalarý ve koliler gümrük idaresinin denetimine ve muayenesine tabidir.

Ýçinde eþya bulunmadýðý anlaþýlan mektuplar bu hükmün dýþýndadýr.

2. Türkiye Gümrük Bölgesine gelen bütün posta çantalarý ve koliler ilk giriþ kapýsýndan itibaren gümrük gözetimi altýnda posta idarelerine sevk edilir ve buralarda gümrük muayenesine tabi tutulur.

3. Türkiye Gümrük Bölgesinden gönderilecek posta çantalarý ve koliler de gümrük denetlemesine tabi olup, bunlarýn daha önce gümrükçe kontrol edildiðine iliþkin gümrük idarelerinin mühür veya diðer iþaretlerinin bulunup bulunmadýðý ve kaplarýn saðlamlýðý tespit edildikten sonra çýkýþ gümrüðünden, ihracýna izin verilir.

4. Posta gönderilerine ait gümrük denetlemelerinin kapsamý ve yöntemi, Ulaþtýrma Bakanlýðý ve Gümrük Müsteþarlýðýnýn baðlý olduðu Bakanlýkça müþtereken hazýrlanacak bir yönetmelikle belirlenir.

MADDE 174- Posta yoluyla Türkiye Gümrük Bölgesine gelen veya Gümrük Bölgesinden giden eþya, 93 ila 107 nci maddelerde belirtilen hükümlere tabi genel antrepo sayýlan yerlere, posta idaresinin sorumluluðu ve gümrük idaresinin gözetimi altýnda konulur. Eþyanýn buralarda bekleme süresi, Türkiye'nin taraf olduðu uluslararasý posta anlaþmalarý hükümlerine tabidir.

MADDE 175- 1. Posta yoluyla Türkiye Gümrük Bölgesine gelen veya Türkiye'den gönderilecek olan ticari mahiyetteki eþya, 58 ila 71 inci madde hükümleri uyarýnca gümrük idarelerine beyan edilir.

2. Ticari mahiyette olmayan eþyanýn gümrük idaresine sunulmasý sýrasýnda, ibraz edilen uluslararasý kabul görmüþ belgeler beyanname hükmünde olup, ayrýca beyanname aranmaz.

ÝKÝNCÝ BÖLÜM

Akaryakýt ve Kumanya ile Ýlgili Hükümler

MADDE 176- 1. Gemilerin, botlarýn, diðer deniz taþýtlarýnýn ve hava gemilerinin dýþ seferlerde kullanacaklarý yakýt ve yaðlarý ile karaya çýkarýlmamak þartýyla yurtdýþýndan getirdikleri kumanyalarý ithalat vergilerinden muaftýr.

2. Antrepolarda bulunan ve henüz serbest dolaþýma girmemiþ olan yakýt ve yaðlar ile kumanyalar, transit hükümlerine göre 1 inci fýkrada belirtilen taþýtlara verilir.

Serbest dolaþýmda bulunan yakýt ve yaðlar ile kumanyalarýn dýþ sefere çýkan gemi, bot ve diðer deniz taþýtlarý ile hava gemilerine verilmesi ihracat hükmündedir.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Tasfiye Edilecek Eþyaya Ýliþkin Ýþlemler

MADDE 177- Bu Kanunun;

1. a) 48 inci maddesinin 2 nci fýkrasýna göre yolcu eþyasýna mahsus gümrük ambarlarýna konulan ve buralarda bekleme süresi dolan yolculara ait eþya,

b) 50 nci maddesine göre verilen süre içinde kendilerine gümrükçe onaylanmýþ bir iþlem veya kullaným tayini için gerekli iþlemlere baþlanmamýþ eþya,

c) 66 ncý maddesinin 5 inci fikrasýna göre tahlilden arta kalan ve ilgilisi tarafýndan bir ay içerisinde alýnmayan numunelik eþya,

d) 70 inci maddesinin 1 inci fýkrasýna göre beyannamesi tescil edilen ve süresi içinde iþlemleri tamamlanmayan eþya,

e) 70 inci maddesinin 2 nci fýkrasýna göre antrepoda bulunan eþya için gümrükçe onaylanmýþ bir iþlem veya kullaným tayin edilmesine iliþkin beyannamenin tescilinden sonra otuz gün içinde iþlemleri bitirilmeyen eþya,

f) 101 inci maddesine göre belirlenen süreleri dolan eþya,

g) 105 inci maddesinin 3 üncü fýkrasýna göre antrepolarda yapýlan sayým sonucunda fazla çýkan eþya,

h) 164 üncü maddesine göre gümrüðe terk edilen eþya,

ý) 174 üncü maddesine göre posta gönderileri ile gelen ve süresi içinde alýcýsý veya göndericisi tarafýndan kabul edilmeyen eþya,

j) Ýlgili maddelerinde yazýlý süreleri dolduktan sonra beyan hak sahibine ya da Türkiye'deki temsilcisine yapýlacak yazýlý tebligata karþýn, altmýþ gün içinde bulunduðu yerden kaldýrýlmayan gümrük gözetimi altýnda bulunan yerlere konulmuþ transit eþyasý,

k) Ýlgili maddelerine göre kanuni bekleme süreleri bulunup bulunmadýðýna bakýlmaksýzýn, çabuk bozulma ve telef olma tehlikesine maruz bulunan veya saklanmasý masraflý ve külfetli olan eþya,

l) 237 nci maddesinin 3 üncü fýkrasýna göre el konulan eþya,

2. 7.1.1932 tarihli ve 1918 sayýlý Kaçakçýlýðýn Men ve Takibine Dair Kanun ile 20.1.1993 tarihli ve 3864 sayýlý Kaçakçýlýðýn Men ve Takibine Dair Kanuna Göre Kaçak ve Kaçak Zanný ile Tutulan Her Çeþit Eþya, Alet ve Taþýma Vasýtalarýnýn Tasfiyesi Hakkýndaki Kanun hükümleri uyarýnca tasfiye edilebilecek duruma gelen eþya;

178 inci madde hükümlerine göre tasfiye edilir.

Bu maddeye göre tasfiyelik hale gelen eþyanýn tespit ve tahakkuk belgeleri otuz gün içinde Tasfiye Ýdaresine intikal ettirilir. Tasfiye Ýdaresi de, tasfiyeye konu eþyayý otuz gün içinde teslim almakla mükelleftir.

MADDE 178-177 nci maddede belirtilen eþya;

a) Ýhale yoluyla satýþ suretiyle,

b) Yeniden ihraç amaçlý satýþ suretiyle,

c) Perakende satýlmak suretiyle,

d) Kamu kuruluþlarý ile özel kanunla kurulmuþ vakýf ve derneklere tahsis edilmek suretiyle,

e) Ýmha suretiyle,

Tasfiyeye tabi tutulur.

Tasfiyeye iliþkin usul ve esaslar Maliye Bakanlýðý ile Gümrük Müsteþarlýðýnýn baðlý olduðu Bakanlýkça müþtereken hazýrlanacak bir tüzükle belirlenir.

MADDE 179- 1.178 inci maddenin (a) bendine göre ihaleye çýkarýlan eþyanýn beyan sahibi, ihale ilanýnýn yayýmlandýðý tarihe kadar, gümrük idaresine baþvurarak söz konusu eþyanýn serbest dolaþýma giriþ rejimine tabi tutulmasýný isteyebilir.

Ancak, bu talebin kabulü, söz konusu eþyaya ait tüm ithalat vergileri, cezalar ile ambarlama ve elleçleme giderleri ve diðer giderlerin beyan sahibi tarafýndan üstlenilmesine baðlýdýr.

2. 178 inci maddenin (c) bendine göre tasfiyeye tabi eþya perakende satýþýna karar verildikten sonra, beyan sahibi bu maddenin 1 inci fýkrasýna göre talepte bulunamaz.

3.177 nci maddenin 1 numaralý bendinin (h) ve (l) alt bentleri ile 2 numaralý bendinde belirtilen eþya için, 1 inci fýkra hükümleri uygulanmaz.

MADDE 180- 1.177 nci maddenin 1 numaralý bendinin (b), (d), (e), (f), (j) ve (k) alt bentlerinde belirtilen eþyanýn satýþ bedelinden;

a) Hizmet karþýlýðý alacaklar ve yapýlmýþ masraflar,

b) Ýthalat vergileri,

c) Satýþ için yapýlmýþ masraflar,

d) Para cezalarý,

Ayrýlarak, hak sahiplerine daðýtýlýr.

Satýþ bedeli alacaklarýn tamamýný karþýlamazsa garameten paylaþtýrma yapýlýr.

Bu bedellerin daðýtýmýndan sonra artan para olursa, eþya sahipleri adýna emanet hesabýna alýnýr. Emanete alýndýðý tarihten itibaren bir yýl içinde alýnmayan para Hazineye irat kaydedilir.

2. 177 nci maddenin 2 numaralý bendine göre satýlan eþyanýn satýþ bedelinden, bu maddenin 1 inci fýkrasý hükümlerine göre yapýlan daðýtýmdan sonra artan ve emanete alýnan para olduðunda, bu miktar, eþya ile ilgili dava sonucuna göre Hazineye irat kaydedilir veya sahibine ödenir.

3. 177 nci maddenin 1 numaralý bendinin (a), (c), (g), (h), (ý) ve (l) alt bentlerinde belirtilen eþyanýn satýþ bedelinin 1 inci fýkra ile 16.5.1984 tarihli ve 3007 sayýlý Gümrük Mevzuatýna Göre Tasfiye Edilecek Eþya Hakkýnda Döner Sermaye Kanunu hükümlerine göre daðýtýmýndan sonra artan para, doðrudan Hazineye irat kaydedilir.

DOKUZUNCU KISIM

Gümrük Yükümlülüðü

BÝRÝNCÝ BÖLÜM

Gümrük Yükümlülüðünün Doðmasý

MADDE 181- 1. Ýthalatta gümrük yükümlülüðü;

a) Ýthalat vergilerine tabi eþyanýn serbest dolaþýma girmesi,

b) Ýthalat vergilerine tabi eþyanýn ithalat vergilerinden kýsmi muafiyet suretiyle geçici ithali halinde,

Doðar.

2. Gümrük yükümlülüðü, sözkonusu gümrük beyannamesinin tescil tarihinde baþlar.

3. Ýthalatta gümrük yükümlülüðünde yükümlü, beyan sahibidir. Dolaylý temsil durumunda, hesabýna gümrük beyanýnda bulunulan kiþi de yükümlüdür.

1 inci fýkrada belirtilen rejimlerden biri için bulunulan beyanda kullanýlan veriler, kanunen alýnmasý gereken vergilerin tamamen veya kýsmen tahsil edilememesine sebep olduðu takdirde, beyanýn yapýlabilmesi için bu verileri veren ve bu verilerin yanlýþ olduðunu bilen veya normal olarak bilmesi gereken kiþiler de gümrük vergilerinden sorumludur.

MADDE 182- 1. Ýthalat vergilerine tabi eþyanýn, bu Kanuna aykýrý þekilde Türkiye Gümrük Bölgesine girmesi ya da bir serbest bölgede bulunan ithalat vergilerine tabi eþyanýn, bu Kanuna aykýrý olarak Gümrük Bölgesinin baþka bir yerine gitmesi hallerinde, gümrük yükümlülüðü doðar.

2. Gümrük yükümlülüðü, eþyanýn Türkiye Gümrük Bölgesine bu Kanuna aykýrý olarak giriþi tarihinde baþlar.

3. Bu Kanun hükümlerine göre;

a) Eþyanýn kanuna aykýrý olarak giriþini gerçekleþtiren kiþiler,

b) Eþyanýn kanuna aykýrý giriþine iþtirak eden ve giriþin kanuna aykýrý olduðunu bilen veya normal olarak bilmesi gereken kiþiler,

c) Sözkonusu eþyayý elde eden veya elinde bulunduran ve bu eþyayý elde ettiði veya aldýðý sýrada eþyanýn kanuna aykýrý olarak girdiðini bilen veya normal olarak bilmesi gereken kiþiler,

Gümrük vergilerinden sorumludurlar.

MADDE 183- 1. Gümrük gözetimi altýndaki ithalat vergilerine tabi eþyanýn, kanuna aykýrý olarak gümrük gözetimi dýþýna çýkarýlmasý halinde gümrük yükümlülüðü doðar.

2. Gümrük yükümlülüðü, eþyanýn gümrük gözetiminden çýkarýldýðý tarihte doðar.

3. Bu Kanun hükümlerine göre;

a) Eþyayý gümrük gözetiminden çýkaran kiþiler,

b) Bu çýkarma iþine iþtirak eden ve eþyanýn gümrük gözetiminden çýkarýldýðýný bilen veya normal olarak bilmesi gereken kiþiler,

c) Sözkonusu eþyayý elde eden veya elinde bulunduran ve bu eþyayý elde ettiði veya aldýðý sýrada gümrük gözetiminden çýkarýldýðýný bilen veya normal olarak bilmesi gereken kiþiler,

d) Eþyanýn geçici depolanmasýnda veya tabi tutulmuþ olduðu gümrük rejiminin kullanýlmasýndan doðan yükümlülükleri yerine getirmesi gereken kiþiler,

Gümrük vergilerinden sorumludurlar.

MADDE 184- 1. 183 üncü maddede belirtilen haller dýþýnda;

a) Ýthalat vergilerine tabi eþyanýn geçici depolanmasýndan veya tabi tutulmuþ olduðu gümrük rejiminin uygulanmasýndan doðan yükümlülüklerden birinin yerine getirilmemesi,

b) Eþyanýn sözkonusu gümrük rejimine tabi tutulmasýna veya nihai kullanýmý nedeniyle indirimli yahut sýfýr ithalat vergi oraný uygulanmasýna iliþkin koþullardan birine uyulmamasý hallerinde ve bu fiillerin geçici depolamanýn veya ilgili gümrük rejiminin yanlýþ uygulanmasý sonucunu yarattýðýnýn tespit edilmesi durumunda, ithalat nedeniyle gümrük yükümlülüðü baþlar.

2. Gümrük yükümlülüðü;

a) 1 inci fýkranýn (a) bendinde belirtilen hükmün yerine getirilememesinin bir gümrük yükümlülüðü doðurmasý halinde, bu tarihte,

b) Eþyanýn sözkonusu gümrük rejimine tabi tutulmasýna veya özel amaçlý kullanýmý nedeniyle indirimli ya da sýfýr ithalat vergi oraný uygulanmasýna iliþkin bir koþula uyulmadýðýnýn sonradan tespiti halinde, ilgili rejime tabi tutulduðu tarihte,

Baþlar.

3. Yükümlü, ithalat vergilerine tabi eþyanýn geçici depolanmasýndan veya tabi tutulduðu gümrük rejiminin uygulanmasýndan doðan yükümlülükleri yerine getirmesi gereken kiþi ya da söz konusu rejime tabi tutulmasý için konulmuþ koþullara uymasý gereken kiþidir.

MADDE 185- l. Serbest bölgelerde bulunan ithalat vergilerine tabi eþyanýn, bu Kanuna aykýrý olarak tüketilmesi veya kullanýlmasý halinde gümrük yükümlülüðü doðar.

Eþyanýn kaybolmasý ve bu kaybýn kanýtlanamamasý halinde, eþya serbest bölgede tüketilmiþ veya kullanýlmýþ sayýlýr.

2. Gümrük yükümlülüðü, serbest bölgede bulunan eþyanýn bu Kanuna aykýrý olarak tüketildiði veya ilk kez kullanýldýðý tarihte baþlar.

3. Yükümlü, eþyayý tüketen veya kullanan, buna iþtirak eden ve tüketimin veya kullanýmýn bu Kanuna aykýrý olduðunu bilen veya normal olarak bilmesi gereken kiþilerdir.

Gümrük idarelerinin kaybolan eþyayý serbest bölgede tüketilmiþ veya kullanýlmýþ saydýðý ve bu fýkranýn uygulanmasýna imkan bulunmadýðý hallerde, eþyanýn gümrük idarelerince bilinen en son kullanýcýsý, gümrük vergilerini ödemekle yükümlü kiþidir.

MADDE 186- 1. 182 nci madde ile 184 üncü maddenin 1 inci fýkrasýnýn (a) bendi hükümleri saklý kalmak kaydýyla, yükümlünün;

a) 37 ila 40 ýncý madde hükümlerinden,

b) Bir serbest bölgeden Türkiye'ye eþya sokulmasýndan,

c) Eþyanýn geçici depolanmasýndan,

d) Eþyanýn tabi tutulduðu gümrük rejiminin kullanýlmasýndan,

Doðan yükümlülüklerini yerine getirememesinin eþyanýn tahrip olmasýnýn veya tekrar yerine konulamamasý þeklinde kaybýnýn, eþyanýn özelliklerine baðlý bir nedenden veya beklenmeyen hal veya mücbir sebepten ya da gümrük idarelerinin izninden kaynaklandýðýný kanýtlamasý halinde, ithalat nedeniyle gümrük yükümlülüðü doðmuþ sayýlmaz.

Eþyanýn tekrar yerine konulamaz þekilde kaybý, bunun kullanýlamaz hale gelmiþ olmasýný ifade eder. Gümrük idarelerinin izninden kaynaklanmayan hallerde, eþyanýn telef olmasý veya kaybý, idarenin taraf olduðu mahkeme kararý ile kanýtlanýr.

Ancak;

a) Suçüstü þeklindeki hýrsýzlýklar, hazýrlýk tahkikatý üzerine Cumhuriyet Savcýlýðýnca verilen belge ile,

b) Hasar, telef veya kayýp herkesçe bilinen ve duyulan baþka olaylar yüzünden olmuþsa o yerin en büyük mülki idare amiri tarafýndan verilecek belge ile,

Kanýtlanýr.

2. Nihai kullanýmý nedeniyle indirimli veya sýfýr ithalat vergi oranýndan yararlanarak serbest dolaþýma giren eþyanýn, gümrük idarelerinin izni ile ihraç veya yeniden ihraç edilmesi halinde de ithalat nedeni ile bir gümrük yükümlülüðü doðmuþ sayýlmaz.

MADDE 187- 1. Özel amaçlý kullaným nedeni ile indirimli veya sýfýr ithalat vergi oranýndan yararlanarak ithal edilen eþya için 186 ncý maddenin 1 inci fýkrasý uyarýnca, bir gümrük yükümlülüðünün doðmadýðýnýn kabulü halinde, söz konusu fýkrada belirtilen tahribattan kaynaklanan atýk ve artýklar serbest dolaþýmda olmayan eþya sayýlýr.

2. Özel amaçlý nihai kullaným nedeniyle indirimli veya sýfýr ithalat vergi oranýndan yararlanarak serbest dolaþýma giren eþya için 183 ve 184 üncü madde uyarýnca, gümrük vergileri tahakkuk ettiðinde, serbest dolaþýma giriþ sýrasýnda ödenen gümrük vergileri tutarý, tahakkuk eden gümrük vergileri tutarýndan indirilir. Bu hüküm, gerektiðinde bu tür eþyanýn tahribi sonucu kalan atýk ve artýklar için bir gümrük yükümlülüðü doðduðunda da uygulanýr.

MADDE 188- 1. Ýhracat vergilerine tabi eþyanýn bir gümrük beyannamesi kapsamýnda Türkiye Gümrük Bölgesi dýþýna ihraç edilmesi halinde, gümrük yükümlülüðü doðar.

2. Gümrük yükümlülüðü, sözkonusu gümrük beyannamesinin tescili tarihinde baþlar.

3. Yükümlü, beyan sahibidir. Dolaylý temsil durumunda, hesabýna beyanda bulunulan kiþi de yükümlüdür.

MADDE 189- 1. Ýhracat vergilerine tabi eþyanýn gümrük beyanýnda bulunulmaksýzýn Türkiye Gümrük Bölgesi dýþýna çýkartýlmasý halinde gümrük yükümlülüðü doðar.

2. Gümrük yükümlülüðü, sözkonusu eþyanýn fiilen Türkiye Gümrük Bölgesi dýþýna çýktýðý tarihte baþlar.

3. Sözkonusu eþyayý Türkiye Gümrük Bölgesi dýþýna çýkaran, bu fiile iþtirak eden, beyanda bulunulmasý gerektiðini bildiði veya bilmesi gerektiði halde bulunmayan kiþiler, gümrük vergilerinden sorumludur.

MADDE 190- 1. Eþyanýn Türkiye Gümrük Bölgesi dýþýna ihracat vergilerinden tam veya kýsmi muafiyete tabi tutularak çýkmasýna iliþkin hükümlere uyulmamasý halinde, gümrük yükümlülüðü doðar.

2. a) Ýhracat vergilerinin tam veya kýsmi muafiyete tabi tutularak, Türkiye Gümrük Bölgesi dýþýna gönderilmesine izin verilen eþyanýn gümrük yükümlülüðü, izin verilen yerden baþka bir varýþ yerine ulaþtýðý tarihte baþlar.

b) Gümrük idarelerinin (a) bendinde belirtilen tarihi tespit edememesi halinde, eþyanýn sözkonusu muafiyete hak kazanmasýna iliþkin hükümlere uyulduðunu kanýtlayan bir belgenin ibrazý için rejim hak sahibine süre verilir. Sözkonusu belgenin ibraz edilememesi halinde, verilen sürenin bittiði tarihte gümrük yükümlüðü doðar.

3. Yükümlü, beyan sahibidir. Dolaylý temsil durumunda, hesabýna beyanda bulunulan kiþi de yükümlüdür.

MADDE 191- Ýthali ve ihracý yasaklama veya kýsýtlamaya tabi eþya için de 181 ila 185 ve 188 ila 190 ýncý maddelerde belirtilen gümrük yükümlülüðü doðar. Ancak, sahte paralar ile týbbi ve bilimsel amaçlý kullanýmlarý nedeniyle yetkili idareler tarafýndan sýký bir þekilde denetlenen ekonomik dolaþýma girmeyen narkotik uyuþturucu ve uyarýcý maddelerin Türkiye Gümrük Bölgesine kanuna aykýrý olarak girmesi halinde, kaçakçýlýk ve diðer ceza koyan kanun hükümlerine göre iþlem yapýlacaðýndan, gümrük yükümlülüðü doðmaz. Bununla birlikte, cezai hükümler koyan kanunlar gereðince, gümrük vergilerinin ceza tespitine esas olmasý veya cezai kovuþturmalarýn gümrük yükümlülüðünün varlýðýna baðlý olmasý hallerinde, gümrük yükümlülüðü doðmuþ sayýlýr.

MADDE 192- Ayný gümrük vergilerinin ödenmesinden birden çok yükümlünün sorumlu olduðu hallerde, bunlar söz konusu vergilerin ödenmesinden müþtereken ve müteselsilen sorumludurlar.

MADDE 193- l. Bu Kanunla konulmuþ aksine hükümler ve 2 nci fýkra hükümleri saklý kalmak kaydýyla, bir eþyaya uygulanacak ithalat veya ihracat vergileri tutarý, bu eþyaya iliþkin gümrük yükümlülüðünün doðduðu tarihteki vergi oranlarý ve diðer vergilendirme unsurlarýna göre belirlenir.

2. Gümrük yükümlülüðünün doðduðu tarihi kesin olarak tespit etmenin mümkün olmadýðý hallerde, ilgili eþyaya iliþkin vergi oranlarý ve diðer vergilendirme unsurlarýnýn uygulanmasý için dikkate alýnacak tarih, gümrük idarelerinin bu eþya için bir gümrük yükümlülüðü doðduðu sonucuna vardýklarý tarihtir.

Ancak, gümrük idarelerinin elde ettikleri bilgilerin gümrük yükümlülüðünün daha önceki bir tarihte doðduðunu tespit etmelerine imkân vermesi halinde, eþyanýn ithalat veya ihracat vergileri tutarý, elde edilen bilgilere göre söz konusu yükümlülüðün doðduðunun anlaþýldýðý en eski tarihteki vergi oranlarý ve diðer vergilendirme unsurlarýna dayanýlarak tespit edilir.

3. Gümrük yükümlülüðünün doðmasýndan sonra yükümlü tarafýndan gümrük vergileri için ihtilaf yaratýlarak idari yargý mercilerine baþvurulmasý ve yargý kararlarýnýn kýsmen veya tamamen idare lehine kesinleþmesi durumunda, itiraz edilerek ihtilaf yaratýlan tarih ile amme alacaðýnýn kesinleþtiði tarih arasýndaki süre için kesinleþen kýsma 21.7.1953 tarihli ve 6183 sayýlý Amme Alacaklarýnýn Tahsil Usulü Hakkýnda Kanun hükümlerine göre belirlenen gecikme zammý oranýnda gecikme faizi uygulanýr.

MADDE 194-1. Türkiye'nin taraf olduðu anlaþma hükümlerine göre dahilde iþleme rejimi altýnda elde edilen Türk menþeli eþyanýn anlaþmalara taraf ülkelere ithalinde, tercihli tarife uygulamasýndan yararlanmasýnýn, bunlarýn bünyelerine giren serbest dolaþýmda olmayan eþyanýn ithalat vergilerinin ödenmesi ve buna iliþkin belgelerin onaylanmasý koþuluna baðlý olmasý halinde, ithalata iliþkin bir gümrük yükümlülüðü doðar.

2. Bu halde gümrük yükümlülüðü, söz konusu eþyanýn ihracýna iliþkin gümrük beyannamesinin gümrük idaresi tarafýndan tescil edildiði tarihte baþlar.

3. Yükümlü, beyan sahibidir. Dolaylý temsil durumunda, hesabýna beyanda bulunulan kiþi de yükümlüdür.

4. Dahilde iþleme rejimine tabi tutulan serbest dolaþýmda bulunmayan eþyaya iliþkin ithalat vergileri, ihracata iliþkin beyannamenin tescili tarihindeki vergi oraný ve diðer vergilendirme unsurlarýna göre hesaplanýr.

ÝKÝNCÝ BÖLÜM

Gümrük Vergilerinin Tahakkuku, Tebliði ve Ödenmesi

MADDE 195-1. Gümrük idaresi tarafýndan gerekli bilgiler kullanýlarak tahakkuk ettirilen gümrük vergileri, Gümrük Vergileri Tahakkukunu Ýzleme Defterine veya bilgisayara kaydedilir. Bilgisayara kayýt halinde, bilgisayar çýktýlarý Gümrük Vergileri Tahakkukunu Ýzleme Defteri yerine geçer.

Ancak;

a) Geçici bir anti-damping vergisi veya fark giderici vergi uygulandýðý,

b) Kanunen alýnmasý gereken vergi tutarýnýn, bir baðlayýcý tarife ve menþe bilgisine istinaden belirlenen tutarlardan yüksek olduðu,

c) Vergi tutarýnýn Bakanlar Kurulu tarafýndan belirlenen seviyenin altýnda kaldýðý,

Hallerde, hesaplanan vergiler Gümrük Vergileri Tahakkukunu Ýzleme Defterine kaydedilmekle birlikte, bunlarýn özel durumu defterde belirtilir.

2. Gümrük Vergilerinin Tahakkukunu Ýzleme Defterinin þekli ile bu defterin tutulmasýna iliþkin usul ve esaslar Müsteþarlýkça belirlenir.

MADDE 196- Gerekli teminatýn saðlanmasý þartýyla, belirli aralýklarla ve ayný kiþiye teslim edilen ayný cins eþyanýn gümrük vergileri otuz günü geçmeyecek þekilde belirlenecek bir süre içinde tahakkuk ettirilerek Gümrük Vergilerinin Tahakkukunu Ýzleme Defterine kaydedilebilir.

MADDE 197- 1. Gümrük vergileri, tahakkukundan hemen sonra beyanname veya beyanname yerine geçen belge üzerinde yükümlüye teblið edilir.

2. Yapýlan denetlemeler sonucunda hiç alýnmadýðý veya noksan alýndýðý belirlenen veya 1 inci fýkrada belirtilen þekilde teblið edilemeyen gümrük vergilerine iliþkin tebligat, gümrük yükümlülüðünün doðduðu tarihten itibaren üç yýl içinde yapýlýr. Þu kadar ki, gümrük yükümlülüðünün doðduðu olayla ilgili olarak dava açýlmasý zaman aþýmýný durdurur.

3. Yükümlü tarafýndan gümrük beyannamesinde gösterilen vergi tutarý ile gümrük idaresince hesaplanan vergi tutarýnýn eþit olmasý halinde, gümrük idarelerinin eþyayý teslim etmesi, gümrük vergilerinin yükümlüye tebliði yerine geçer.

4. Gümrük vergileri alacaklarý, ceza uygulamasýný gerektiren bir fiile iliþkin olmasý ve suçun zamanaþýmýnýn daha uzun bulunmasý halinde, bu alacaklar Türk Ceza Kanunundaki dava ve ceza zamanaþýmý süreleri içerisinde kovuþturulup tahsil edilir.

MADDE 198- 1. 69 uncu madde hükümleri saklý kalmak kaydýyla, yapýlan kontrol ve denetlemeler sonucunda hiç alýnmadýðý veya noksan alýndýðý belirlenen gümrük vergileri ile iþlemleri daha sonra yapýlmak üzere teslim edilen eþyaya iliþkin gümrük vergilerinin, yükümlüye teblið edildiði tarihten itibaren on gün içinde ödenmesi zorunludur.

Bununla birlikte, bu sürelerin bittiði tarihten itibaren ilgilinin yazýlý istemde bulunmasý ve teminat alýnmasý koþuluyla bu süre otuz gün daha uzatýlabilir. Bu süre uzatýmý bir beyanname kapsamý eþyanýn her bir kalemi için ayrý ayrý da yapýlabilir. Uzatýlan süre için 6183 sayýlý Amme Alacaklarýnýn Tahsil Usulü Hakkýnda Kanun hükümlerine göre gecikme zammý oranýnda faiz alýnýr.

2. Ýdarenin yürüttüðü iþlemlerin gecikmesi nedeniyle veya adli mercilerce ya da eþyanýn ithaline veya ihracýna iliþkin olarak resmi mercilerce yürütülen herhangi bir iþlem nedeniyle geçecek süreler ödeme süresini durdurur.

3. Yükümlü, vergi tutarýnýn tamamýný veya bir kýsmýný verilen sürenin bitimini beklemeksizin ödeyebilir.

MADDE 199- Basitleþtirilmiþ usule göre tescil edilen bir beyannamede eksik bulunan bilgi veya belgenin tamamlanmasý için gümrük idaresi tarafýndan verilen süre içinde bu eksikliklerin tamamlanmamasý halinde, söz konusu beyanname kapsamý eþyanýn ödenmesi gereken vergileri ertelenmez.

MADDE 200- 1. Gümrük vergileri Türk Lirasý olarak ödenir. Bu ödeme 6183 sayýlý Amme Alacaklarýnýn Tahsil Usulü Hakkýnda Kanunda öngörülen usullere göre yapýlýr.

2. Gümrük vergileri, yetki verilen bankalar aracýlýðýyla da tahsil edilebilir.

MADDE 201- Süresi içinde ödenmeyen kesinleþmiþ gümrük vergileri hakkýnda 6183 sayýlý Amme Alacaklarýnýn Tahsil Usulü Hakkýnda Kanun hükümleri uygulanýr.

ÜÇÜNCÜ BÕLÜM

Teminat

MADDE 202- 1. Gümrük mevzuatý uyarýnca, gümrük idarelerinin gümrük vergilerinin ödenmesini saðlamak üzere bir teminat verilmesini gerekli görmeleri halinde, bu teminat yükümlü veya yükümlü olmasý muhtemel kiþi tarafýndan verilir.

2. Gümrük idareleri, teminat vermesi istenen kiþinin yerine baþka bir kiþinin de teminat vermesini kabul edebilir.

3. Genel ve katma bütçeye dahil kamu kuruluþlarýnýn, belediyelerin, sermayesinin tamamý Devlete ait olan kamu iktisadi kuruluþlarýnýn ve Türkiye'deki yabancý misyon þeflerinin verecekleri garanti mektuplarýný teminat olarak kabule Müsteþarlýk yetkilidir.

4. Teminat aranmayacak ve kýsmi teminat uygulanacak halleri belirlemeye Bakanlar Kurulu yetkilidir.

MADDE 203- 202 nci maddenin 1 inci veya 3 üncü fýkrasýnda belirtilen kiþilerin talebi üzerine, gümrük idareleri, bir gümrük yükümlülüðünü gerektiren veya gerektirebilecek iki veya daha fazla iþlemi kapsamak üzere toplu teminat verilmesine izin verirler.

MADDE 204- 1. Teminat tutarý, teminata konu gümrük vergileri tutarýnýn kesin olarak tespiti halinde bu miktar, diðer hallerde ise tahakkuk edilen veya edilebilecek gümrük vergilerinin en yüksek tutarýna eþit düzeyde saptanýr.

Zaman içinde deðiþkenlik gösteren gümrük vergileri için verilen toplu teminat tutarlarý, sözkonusu gümrük vergilerini her zaman karþýlayabilecek biçimde belirlenir.

2. Götürü teminat alýnmasýna iliþkin usul ve esaslar yönetmelikle belirlenir.

MADDE 205- Gümrük vergileri için kabul edilecek teminatlar ile bunlarýn deðerlendirilmesi 6183 sayýlý Amme Alacaklarýnýn Tahsil Usulü Hakkýnda Kanun hükümlerine tabidir. Yabancý paralarýn T.C. Merkez Bankasý efektif alýþ kuru üzerinden hesaplanan deðeri üzerinden teminat olarak kabulüne Müsteþarlýk yetkilidir.

MADDE 206- l. Teminatýn zaman içinde deðerini yitirmesi veya yetersiz kalmasý halinde, ilgili gümrük idaresi ek teminat verilmesini veya ilk teminatýn yeni bir teminat ile deðiþtirilmesini isteyebilir.

2. Teminatýn alýnmasýný gerektiren gümrük yükümlülüðü sona erdiðinde teminat çözülür.

3. Gümrük yükümlülüðü kýsmen sona erdiðinde, ilgilinin talebi üzerine verilmiþ teminat kýsmen çözülür. Ancak, söz konusu teminatýn kýsmen çözülmeye uygun olmasý gerekir.

MADDE 207- Nakdi teminat dýþýnda, bu Kanuna göre;

a) Tahakkuk ettirilip tahsili gereken gümrük vergileri için verilen teminatýn kabulü tarihinden itibaren,

b) Bir þartlý muafiyet düzenlemesine ve ekonomik etkili gümrük rejimine tabi tutulan eþyanýn ilgili rejimin öngördüðü hükümlere uyulmamasý nedeniyle bir gümrük yükümlülüðü doðmasý halinde, buna iliþkin teminatýn kabulü tarihinden itibaren,

Baþlamak üzere, 6183 sayýlý Amme Alacaklarýnýn Tahsil Usulü Hakkýnda Kanun hükümlerine göre belirlenen gecikme zammý oranýnda faiz tahsil edilir.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

Gümrük Yükümlülüðünün Sona Ermesi

MADDE 208- 6183 sayýlý Amme Alacaklarýnýn Tahsil Usulü Hakkýnda Kanun hükümleri saklý kalmak üzere, gümrük yükümlülüðü;

a) Vergilerin ödenmesi,

b) Vergilerin kaldýrýlmasýna karar verilmesi,

c) Gümrük beyannamesinin iptal edilmesi,

d) Eþyanýn bir gümrük rejimi kapsamýnda tesliminden önce zapt ve müsadere edilmesi veya imha edilmesi, 164 üncü madde uyarýnca imha veya terk edilmesi, doðal özellikleri veya beklenmeyen haller yahut mücbir sebep nedeniyle telef veya kaybý,

e) 182 nci madde uyarýnca gümrük yükümlülüðü doðan eþyanýn kanuna aykýrý giriþi nedeniyle müsadere edilmesi,

Hallerinde sona erer.

MADDE 209- 194 üncü maddenin 1 inci fýkrasý uyarýnca doðan gümrük yükümlülüðü, bu iþlemlerin iptal edilmesiyle ortadan kalkar.

BEÞÝNCÝ BÖLÜM

Vergilerin Geri Verilmesi veya Kaldýrýlmasý

MADDE 210- Bu Kanunda geçen;

a) "Geri verme" deyimi, ödenmiþ olan gümrük vergilerinin tamamen veya kýsmen geri ödenmesi,

b) "Kaldýrma" deyimi, henüz ödenmemiþ olan gümrük vergilerinin tamamen veya kýsmen alýnmamasýna karar verilmesi,

Anlamýna gelir.

MADDE 211- 1. Kanunen ödenmemeleri gerektiði halde ödenmiþ olduðu belirlenen gümrük vergileri geri verilir. Kanunen tahakkuk ettirilmemeleri gerektiði halde tahakkuk ettirilen gümrük vergileri kaldýrýlýr.

Ancak, kanunen ödenmemesi veya tahakkuk ettirilmemesi gereken gümrük vergileri ilgili kiþinin kasten yaptýðý bir tahrifat sonucunda ödenmiþ veya tahakkuk ettirilmiþse, bu vergilerin geri verilmesine veya kaldýrýlmasýna iliþkin talepler kabul edilmez.

2. Kanunen ödenmemeleri gereken gümrük vergileri, söz konusu vergilerin yükümlüye teblið edilmesi ve ilgilinin üç yýl içinde gümrük idaresine müracaatý üzerine geri verilir veya kaldýrýlýr.

Kontrol ve denetleme sonucunda, geri verme veya kaldýrma hallerinden birinin tespiti durumunda, ayný süre içinde geri verme veya kaldýrma iþlemi doðrudan yapýlýr.

Bu süre mücbir sebep veya beklenmeyen hallerde uzatýlabilir.

MADDE 212- Bir gümrük beyannamesine dayanýlarak ödenmiþ olan gümrük vergileri bu beyannamenin iptal edilmesi üzerine ilgilinin talebiyle geri verilir. Bu istemin, gümrük beyannamesinin iptal edilmesi amacýyla müracaatta bulunulmasý için öngörülen süreler içerisinde yapýlmasý gerekir.

MADDE 213-1. Beyannamenin tescili tarihi itibariyle, kusurlu veya ithallerine esas teþkil eden sözleþme hükümlerine aykýrý olduklarýndan bahisle, ithalatçý tarafýndan kabul edilmeyen eþyaya iliþkin ithalat vergileri geri verilir veya kaldýrýlýr. Kusurlu eþyaya, teslimden önce hasar gören eþya da dahildir.

2. Bu tür eþyaya iliþkin ithalat vergilerinin geri verilmesi veya kaldýrýlmasý, kusurlu veya sözleþme hükümlerine aykýrý olduklarýnýn tespiti için gerekli olan ilk kullaným dýþýnda eþyanýn kullanýlmamýþ olmasý ve eþyanýn Türkiye Gümrük Bölgesi dýþýna ihraç edilmesi koþullarýna baðlýdýr.

Gümrük idareleri, ilgilinin talebi üzerine, eþyanýn ihracý yerine; imhasýna, yeniden ihraç amacýyla transit veya gümrük antrepo rejimine tabi tutulmasýna veya serbest bölgeye konulmasýna izin verirler. Sözkonusu iþlem veya kullanýmlardan birine tabi tutulan eþya, serbest dolaþýmda olmayan eþya olarak deðerlendirilir.

3. Gümrük beyanýndan önce denenmek üzere geçici olarak teslim edilen eþyanýn vergileri, eþyanýn kusurlu veya sözleþme hükümlerine aykýrý olduðu hususlarýnýn deneme sýrasýnda anlaþýlamadýðý kanýtlanmadýkça geri verilmez veya kaldýrýlmaz.

4. Bu madde uyarýnca geri verilecek veya kaldýrýlacak gümrük vergileri için vergilerin yükümlüye tebliði tarihinden itibaren bir yýl içerisinde gümrük idaresine müracaat edilmesi gerekir. Mücbir sebebin tespiti halinde bu süre Müsteþarlýkça uzatýlýr.

MADDE 214- Gümrük vergileri 211, 212 ve 213 üncü maddelerde belirtilen haller dýþýnda, Türkiye'nin taraf olduðu uluslararasý anlaþma hükümleri çerçevesinde, Bakanlar Kurulu tarafýndan belirlenecek hallerde geri verilir veya kaldýrýlýr.

Bu maddede belirlenen geri verme ve kaldýrma iþlemleri, gümrük vergilerinin yükümlüye tebliði tarihinden itibaren bir yýl içinde ilgili gümrük idaresine baþvurulmasý üzerine yapýlýr.

Ancak, mücbir sebebin tespiti halinde, bu sürenin aþýlmasýna Müsteþarlýkça izin verilir.

MADDE 215- Geri verme veya kaldýrma iþlemine tabi olmayacak gümrük vergileri miktarý Bakanlar Kurulu Kararý ile belirlenir.

MADDE 216- Yetkili idareler tarafýndan, gümrük vergileri ile bunlarýn ödenmelerine baðlý olarak tahsil edilmiþ gecikme faizinin veya gecikme zammýnýn geri verilmesinde idarece faiz ödenmez. Ancak, geri verme kararýnýn alýndýðý tarihten itibaren üç ay içerisinde idarece sözkonusu kararýn uygulanmamasý halinde, ilgilinin talebi üzerine, üç aylýk sürenin bitiminden itibaren faiz ödenir. Bu faiz, 6183 sayýlý Amme Alacaklarýnýn Tahsil Usulü Hakkýnda Kanunun tecil faizine iliþkin hükümlerine göre hesaplanýr.

MADDE 217- Gümrük vergilerinin hatalý olarak kaldýrýlmasý veya geri verilmesi halinde, baþlangýçta tahakkuk eden vergiler ile 216 ncý madde uyarýnca ödenmiþ faizler yeniden tahsil edilir. Tahsil edilmeyen miktarlar teblið tarihinden itibaren on gün içinde ödenir. Bu süre içinde ödenmeyenler için 6183 sayýlý Amme Alacaklarýnýn Tahsil Usulü Hakkýnda Kanun hükümlerine göre iþlem yapýlýr.

ONUNCU KISIM

Diðer Hükümler

BÝRÝNCÝ BÖLÜM

Liman ve Antrepo Ýþletmelerinin Yükümlülükleri

MADDE 218- 1. Türkiye ile diðer ülkeler arasýnda demiryolu dahil kara, deniz ve hava yoluyla yapýlan eþya ve yolcu taþýmalarýnda yararlanýlan istasyon, deniz ve hava limanlarýný iþleten kuruluþlar ile posta idareleri, bu Kanun hükümlerine göre gerekli gümrük gözetim ve denetim iþlemlerinin yapýlmasýný saðlamak üzere; yolcu salonlarý, geçici depolama yerleri, antrepolar ile görevli gümrük ve gümrük muhafaza idarelerinin çalýþmalarýna elveriþli ve yeterli bürolar ve gözetleme kuleleri tesis etmek; buralarýn aydýnlatma, ýsýtma ve temizlik ihtiyaçlarýný karþýlamak; demirbaþ eþya ile telefon ve diðer teknik donanýmlarýný bedelsiz olarak saðlamak; limanlarda ve gümrük kapýlarýnda gümrük gözetimine tabi eþya ve kiþiler ile diðerlerinin birbirine karýþmasýný önlemeye yönelik her türlü fiziki yapýlarýn saðlanmasý konusunda Gümrük Müsteþarlýðýnýn isteklerini yerine getirmek zorundadýrlar.

2. Posta idareleri, 1 inci fýkrada sayýlanlarýn yaný sýra posta kolilerinin muayene ve tahlili için gerekli ölçü aletleri ve diðer donanýmlarý saðlamakla yükümlüdür.

MADDE 219- 1. Antrepo iþleticileri buralardaki eþyanýn güvenliði ve hizmetlerin çabuk görülmesi bakýmýndan, zaman içerisinde Müsteþarlýkça gerekli görülecek ek donanýmlarý ve deðiþiklikleri yapmak ve ileri teknolojinin gerektirdiði araçlarý saðlamak zorundadýrlar.

2. a) Özel antrepo iþleticileri, buralarda görevlendirilmesini istedikleri gümrük veya gümrük muhafaza memurlarýna ödenecek olan ve miktarý Müsteþarlýkça belirlenecek fazla çalýþma ücretlerini ve yolluklarýný peþin olarak gümrük veznesine ödemekle yükümlüdürler.

b) Doðrudan doðruya belirli bir özel veya genel antrepo ile ilgili gümrük iþlemlerini yerine getirmek üzere kurulan gümrük ve gümrük muhafaza idarelerinde görevli memurlarýn Devlet tarafýndan belirlenen maaþ, fazla çalýþma ücreti ve diðer tahsisat tutarlarý, antrepo iþleticileri tarafýndan her ay peþin olarak gümrük veznesine yatýrýlmak zorundadýr.

c) Posta idarelerinde yapýlacak gümrük denetimleri ve gümrük iþlemleri nedeniyle gümrük memurlarýna ödenecek olan ve Müsteþarlýkça belirlenen fazla çalýþma ücretleri, posta idareleri tarafýndan gümrük veznesine yatýrýlýr.

ÝKÝNCÝ BÖLÜM

Çalýþma Zamanlarý, Gümrük Personelinin Kýyafeti ve Gümrük Bayraðý

BÝRÝNCÝ AYIRIM

Çalýþma Zamaný ve Fazla Çalýþma Ücreti

MADDE 220- Gümrük idarelerinde normal çalýþma saatleri; iklim, mevsim ve bölgenin ekonomik durumu ve ihtiyaçlarý gözönünde bulundurularak Müsteþarlýkça belirlenir.

35 inci madde hükümleri saklý kalmak üzere, gece ve gündüzün her saatinde yolcu ve yük alýp verme iþleri yapýlan veya taþýtlarýn geliþ ve gidiþleri normal çalýþma saatlerine uymayan kara hudut kapýlarý, demiryolu istasyonlarý ile deniz ve hava limanlarýndaki gümrük idareleri devamlý surette açýk bulundurulur. Buralarda görevli memurlarýn çalýþma saatleri, aralarýnda nöbet esasýna göre düzenlenir.

MADDE 221- 1. Yolcularýn ve taþýt araçlarýnýn giriþ ve çýkýþlarýna ait iþlem dýþýnda, yükleme ve boþaltma ve her türlü gümrük iþlemlerinin normal çalýþma saatleri içinde yapýlmasý gerekir.

Ancak, bu saatler dýþýnda veya tatil zamanlarýnda hizmet talebinde bulunulduðunda, yazýlý olarak yapýlacak bu talep, iþin yapýlacaðý gümrük idare amirince yerinde görülürse, gerekli önlemler alýnmak ve çalýþacak personelin fazla çalýþma ücretleri ve varsa kanuni yolluklarý talep sahipleri tarafýndan ödenmek koþuluyla kabul edilir. Memurlar (gümrüklerdeki sorumlu saymanlýk ve TASÝÞ personeli dahil) bu suretle kendilerine verilecek iþleri yapmakla görevlidirler. Baþmüdür, müdür veya vekilleri normal çalýþma saatleri dýþýnda verilecek hizmetleri düzenler ve kontrol ederler. Bunlar ve normal çalýþma saatlerine baðlý olmaksýzýn hizmet görenler 222 nci maddenin 3 üncü fýkrasý hükmünden yararlanýrlar.

2. Normal çalýþma saatleri içinde veya dýþýnda olduðuna bakýlmaksýzýn, çalýþma ücretinin yatýrýlmasý halinde, özel kurye taþýmacýlýðý gümrük hizmeti ile özel yolcu servisi taleplerinin yetkili gümrük idarelerince karþýlanmasý mümkündür.

MADDE 222- 1. 221 inci maddeye göre çalýþacak personele ödenecek çalýþma ücretinin miktarý ile bunun tahsil ve daðýtým þekli Gümrük Müsteþarlýðýnýn baðlý olduðu Bakanlýkça çýkarýlacak bir yönetmelikle belirlenir. Merkez personeline yapýlacak ödemelerin aylýk miktarý, en yüksek Devlet memuru aylýðýnýn (ek gösterge dahil) % 200'ünü geçemez.

2. Bu þekilde tahsil edilen çalýþma ücretlerinin % 50'si hak sahibi olan personele ödenir. Geri kalan miktarýn %40'ý gümrük idaresinin ihtiyaçlarýnda kullanýlmak üzere Merkezdeki hesaba aktarýlýr.

3. 2 nci fýkra hükmüne göre kullanýlan miktar dýþýnda kalan meblaðýn diðer personele daðýtýlmasýna iliþkin usul ve esaslar yönetmelikle belirlenir.

Bu fýkraya göre yapýlacak ödemelerde, damga vergisi hariç herhangi bir vergi ve kesinti yapýlmaz.

ÝKÝNCÝ AYIRIM

Gümrük Personelinin Kýyafeti ve Gümrük Bayraðý

MADDE 223- 1. Gümrük muhafaza bölge ve kýsým amirleri, memurlarý; yolcu veya iþ sahipleriyle doðrudan temas halinde olan gümrük memurlarý resmi kýyafet giymek zorundadýr.

Resmi kýyafetlerin ve bunlara takýlacak kokart, isim plaketleri ve diðer iþaretlerin þekli Müsteþarlýkça belirlenir.

2. Baþmüdür ve baþmüdür yardýmcýlarý ile Müsteþarlýk merkez teþkilatýnda çalýþan personel 1 inci fýkra hükmünün dýþýndadýr.

MADDE 224- Günün her saatinde hizmet veren gümrük kapýlarýnda gümrük bayraðý sürekli olarak çekili kalýr. Diðer gümrük binalarýnda ise yalnýz kanuni çalýþma saatlerinde gümrük bayraðý çekilir.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Gümrüklerde Ýþ Takibi ve Gümrük Müþavirleri

MADDE 225- 1. Eþyanýn gümrükçe onaylanmýþ bir iþlem veya kullanýma tabi tutulmasýna iliþkin faaliyetler, 5 inci madde hükümleri çerçevesinde, sahipleri ile bunlarýn adýna hareket edenler tarafýndan doðrudan temsil yoluyla veya gümrük müþavirleri tarafýndan dolaylý temsil yoluyla takip edilir ve sonuçlandýrýlýr.

2. Devlet, belediye, il özel idareleri ve diðer kamu tüzel kiþilerinin amir ve memurlarý, özel hukuk tüzel kiþilerinin kendilerini temsile yetkili personeli, tüm gümrük iþlemlerini doðrudan temsil yoluyla takip edebilirler.

Kara, deniz ve havayolu iþletmeleri ile nakliyeci kuruluþ temsilcileri, taþýdýklarý eþyanýn sadece transit iþlemlerini doðrudan temsil yoluyla takip edebilirIer.

MADDE 226- 1. Gümrük müþavirleri her türlü gümrük iþlemini takip ederek sonuçlandýrabilirler.

2. Gümrük müþavir yardýmcýlarý bir gümrük müþavirinin yanýnda çalýþýr ve onun adýna gümrük idarelerinde iþ takip edebilirler. Gümrük müþavir yardýmcýlarýnýn gümrüklerde iþ takibine iliþkin sýnýrlandýrmalar yapmaya Gümrük Müsteþarlýðý yetkilidir.

MADDE 227- 1. Gümrük müþavir yardýmcýsý olabilecek kiþilerin aþaðýda belirtilen koþullara sahip olmalarý gerekir:

a) Türkiye Cumhuriyeti vatandaþý olmak,

b) Medeni haklarý kullanma ehliyetine sahip bulunmak,

c) Kamu haklarýndan mahrum bulunmamak,

d) Taksirli suçlar hariç olmak üzere; affa uðramýþ olsalar dahi, aðýr hapis veya beþ yýldan fazla hapis ya da kaçakçýlýk, zimmet, ihtilas, irtikap, rüþvet, hýrsýzlýk, dolandýrýcýlýk, sahtecilik, inancý kötüye kullanma, dolanlý iflas, yalan yere þahadet, suç tasnii, iftira gibi yüz kýzartýcý suçlar ile resmi ihale ve alým satýmlara fesat karýþtýrma veya Devlet sýrlarýný açýða vurma, vergi kaçakçýlýðý veya vergi kaçakçýlýðýna teþebbüs suçlarýndan dolayý hüküm giymiþ bulunmamak,

e) Ceza veya disiplin soruþturmasý sonucunda memuriyetten çýkarýlmýþ olmamak,

f) i) Hukuk, iktisat, maliye, iþletme, muhasebe, bankacýlýk, kamu yönetimi, siyasal bilgiler ve endüstri mühendisliði dallarýnda eðitim veren fakülte ve yüksek okullardan veya denkliði Yüksek Öðretim Kurumunca tasdik edilmiþ yabancý yüksek öðretim kurumlarýndan enaz lisans seviyesinde mezun olmak,

ii) Diðer öðretim kurumlarýndan lisans seviyesinde mezun olduktan sonra (i) alt bendinde belirtilen bilim dallarýndan lisans üstü seviyede diploma almýþ olmak ya da ön lisans eðitimi veren gümrük, dýþ ticaret ve Avrupa Topluluðu konularýnda uzmanlýk programý olan meslek yüksek okullarýndan mezun olmak,

g) Staj amacýyla bir gümrük müþavirinin yanýnda üç yýl çalýþmýþ olmak,

h) Yapýlan gümrük mevzuatý ve gümrüðe iliþkin iktisadi, ticari ve mali konularý kapsayan sýnavda baþarýlý olmak.

2. a) Gümrük idaresinde en az onbeþ yýl çalýþýp da görevlerinden istifa ederek veya emekli olarak ayrýlan memurlardan 1 inci fýkradaki koþullarý taþýyanlar, staj koþulu aranmaksýzýn gümrük müþavir yardýmcýsý sýnavýna girebilirler.

b) Gümrük idaresinde en az onbeþ yýl çalýþýp da bunun üç yýlýný gümrük muayene memuru, gümrük baþmemuru ve gümrük müdür yardýmcýsý görevlerinde geçirenlerden, görevlerinden istifa eden veya emekliye ayrýlan ve 1 inci fýkradaki koþullarý taþýyanlar sýnav ve staj koþulu aranmaksýzýn gümrük müþavir yardýmcýsý olabilirler.

3. Yukarýda belirtilen koþullarý yerine getirenlere gerekli müracaat belgelerinin tamamlanmasýndan itibaren altmýþ gün içinde Gümrük Müsteþarlýðý tarafýndan Gümrük Müþavir Yardýmcýlýðý Ýzin Belgesi verilir. Gümrük müþavir yardýmcýlarý ancak bu izin belgesini aldýktan sonra mesleki faaliyette bulunabilirler.

MADDE 228- 1. 227 nci maddenin 1 inci fýkrasýnýn (f) bendinin (ii) alt bendi hariç olmak üzere, ayný fýkrada belirtilen koþullarý taþýyan ve üç yýl süre ile gümrük müþavir yardýmcýlýðý yaparak, gümrük mevzuatý ve gümrüðe iliþkin iktisadi, ticari ve mali konularý kapsayan sýnavda baþarýlý olan kiþiler, gümrük müþavirliði yapmaya hak kazanýr.

2. a) Gümrük idaresinde on yýl çalýþmýþ olup, bunun üç yýlýný þube müdürü, gümrük müdürü, gümrük muhafaza müdürü, gümrük baþmüdür yardýmcýsý ve gümrük muhafaza baþmüdür yardýmcýsý görevlerinde geçirenlerden, görevlerinden istifa eden veya emekliye ayrýlanlar 227 nci maddenin 1 inci fýkrasýnda belirtilen koþullarý taþýmalarý halinde, staj koþuluna tabi tutulmaksýzýn gümrük müþavirliði sýnavýna girebilirler. Bu kiþilere, talep halinde sýnav ve staj koþulu aranmaksýzýn Gümrük Müþavir Yardýmcýsý Ýzin Belgesi verilir.

b) Gümrük idaresinde gümrük baþmüdürü, gümrük muhafaza baþmüdürü, gümrük uzmaný, kontrolör, gümrük müfettiþi, daire baþkaný ve daha üst görevlerde enaz on yýl çalýþmýþ olanlardan, görevlerinden istifa eden veya emekliye ayrýlanlar, 227 nci maddenin 1 inci fýkrasýnda belirtilen koþullarý taþýmalarý halinde, sýnav ve staj koþuluna baðlý olmaksýzýn gümrük müþaviri olmaya hak kazanýrlar.

3. 1 inci ve 2 nci fýkralarda belirtilen koþullarý yerine getirenlere, gerekli müracaat belgelerinin tamamlanmasýndan itibaren altmýþ gün içinde Müsteþarlýkça Gümrük Müþavirliði Ýzin Belgesi verilir. Gümrük müþavirleri ancak bu izin belgesini aldýktan sonra mesleki faaliyette bulunabilirler

MADDE 229- 1. Gümrük müþavirleri tebligat adreslerinde kullanýlacak çalýþma yerlerini, bu yerin baðlý bulunduðu Gümrük Baþmüdürlüðüne yazý ile bildirirler.

2. Gümrük müþavirliðinin bir tüzel kiþilik oluþturularak yürütülmesi halinde, tüzel kiþilik ortaklarýnýn gümrük müþaviri olmasý zorunludur. Bu durumda, gümrük beyannamesi veya beyanname kabul edilen diðer belgeler üzerine imzasýný atmýþ olanlarýn vergi kaybýna neden olan durumu bildiði veya bilmesi gerektiði hallerde, bunlar, gümrük idaresine karþý baðlý bulunduklarý tüzel kiþilikle birlikte müteselsilen sorumlu olurlar. Bu hallerde, ilgili gümrük müþavirinin kiþisel cezai sorumluluðu saklý kalmak kaydýyla, iþlemi yapan kiþi ile birlikte þirket de gümrük idaresince alýnan vergiler ve para cezalarý yönünden müteselsilen sorumludur.

MADDE 230- Gümrük müþavirleri, kanunlara göre tutmaya mecbur olduklarý ticari veya kanuni defterlerini, vekaletname ve sözleþmelerini, iþlerine dair yazdýklarý ve aldýklarý mektup, faks, telgraf ve benzeri belgeler ile düzenledikleri fatura, makbuz ve masraflarýna iliþkin belgelerin asýllarýný ve örneklerini özel kanunlardaki hükümler saklý kalmak kaydýyla beþ yýl muhafaza etmeye; bunlarý gümrük müfettiþi, gümrük müfettiþ yardýmcýsý, kontrolör, yetkili gümrük amir ve memurlarýna göstermeye; bunlarýn incelenmesine, denetlenmesine izin vermeye ve gerektiðinde yazýlý istek üzerine bunlarý yukarýda belirtilen görevlilere ibraz etmeye mecburdurlar.

ONBÝRÝNCÝ KISIM

Cezalar

BÝRÝNCÝ BÖLÜM

Genel Hükümler

MADDE 231- 1. Bu Kanun hükümlerine aykýrý hareket edenlere bu Kanunda yazýlý ceza hükümleri uygulanýr.

2. Bu Kanun hükümlerine göre para cezasý verilmesinde ve bu cezalarýn idari itiraz mercilerince hükme baðlanmasýnda, para cezasýný gerektiren eylemde bulunanlarýn kasýtlý olup olmadýklarý aranmaz.

3. Bu Kýsým hükümlerine göre ceza tayin edilen eylemler hakkýnda kaçakçýlýk ve diðer ceza koyan kanunlara göre takibat yapýlýp, bu kýsýmda tayin edilen cezalardan daha aðýr bir ceza ile kesin olarak mahkûm edilenler hakkýnda, ayrýca bu Kýsýmdaki maddelere göre ceza verilmez.

4. Ayný eylemin bu Kýsýmda yer alan maddelerdeki cezalardan birden fazlasýna temas eder mahiyette olduðu hallerde, daha aðýr ceza içeren madde hükmü uygulanýr.

5. Bu Kýsým hükümlerine göre ceza verilmesi, bu eylemleri yapanlar hakkýnda diðer idari yaptýrýmlarýn uygulanmasýna engel teþkil etmez.

MADDE 232- 1. 234 üncü madde hükümlerine göre alýnacak para cezalarý, itiraz olmaksýzýn vergi tahakkukunun kesinleþmesinden veya idari itirazýn red kararý ile sonuçlanmasýndan sonra karara baðlanýr. Ýdari yargý mercilerine baþvurulmasý, gümrük idaresinin ceza uygulamalarýný engellemez. Bu fýkraya göre karara baðlanacak para cezalarýnýn zamanaþýmý süresi vergi tahakkukunun kesinleþtiði tarihi takibeden günden itibaren iþlemeye baþlar.

2. 1 inci fýkra dýþýnda kalan bu Kýsýmdaki madde hükümlerine göre karara baðlanacak para cezalarýnýn zamanaþýmý süresi, sözkonusu maddelerde belirtilen usulsüzlüklerin gümrük idarelerince tespit edildiði tarihi takibeden günden itibaren iþlemeye baþlar.

3. 1 inci ve 2 nci fýkralarda belirtilen para cezalarý üç yýl içinde karara baðlanýp, teblið edilmediði takdirde zamanaþýmýna uðrar.

4. Ýlgilisine teblið edilerek kesinleþen para cezalarý 6183 sayýlý Amme Alacaklarýnýn Tahsil Usulü Hakkýnda Kanun hükümlerine tabidir.

MADDE 233- Bu Kanunun 234 üncü maddesine göre alýnan para cezalarýnýn;

a) Muayene ve tahlilden önce cezayý gerektiren durumun meydana çýkarýlmasýna hizmet veren muhbirlere % 30'u,

b) Cezayý gerektiren durumu muayene, tahlil, denetleme veya inceleme ile meydana çýkaranlara % 30'u,

Daðýtýlýr. Arta kalaný, Müsteþarlýkça belirlenecek usul ve esaslar çerçevesinde, idarenin eðitim, geliþtirme ve otomasyon hizmetlerinde kullanýlýr. Muhbir olmamasý durumunda muhbire ayrýlan pay da bu hüküm doðrultusunda kullanýlýr.

ÝKÝNCÝ BÖLÜM

Vergi Kaybýna Neden Olan Ýþlemlere Uygulanacak Cezalar

MADDE 234- 1. Serbest dolaþýma giriþ rejimine veya bir geçici muafiyet düzenlemesine tabi tutulan eþyaya iliþkin olarak, yapýlan beyan ile muayene ve denetleme veya teslimden sonra kontrol sonucunda;

a) Eþyanýn tarife uygulamasýný etkileyen cins, tür ve niteliklerinde veya vergilendirmeye esas olan sayý, baþ, aðýrlýk gibi ölçülerinde aykýrýlýk görüldüðü ve beyana göre hesaplanan gümrük vergisi ile muayene sonuçlarýna göre alýnmasý gereken gümrük vergisi arasýndaki fark %5'i aþtýðý takdirde, gümrük vergisinden ayrý olarak bu farkýn üç katý para cezasý alýnýr.

b) Kýymeti üzerinden gümrük vergisine tabi eþyanýn beyan edilen kýymeti, muayene ve denetleme sonucunda bu Kanunun 23 ila 31 inci maddelerinde yeralan hükümler çerçevesinde belirlenen kýymete göre noksan bulunduðu takdirde, bu noksanlýða ait gümrük vergisinden baþka bu vergi farkýnýn üç katý para cezasý alýnýr.

2. Ancak, satýþ birimine göre miktar itibariyle %5'i geçmeyen bir fark ile maddi hesap hatasýndan doðan noksan kýymet beyanlarýnda, bu farklara ait gümrük vergisinden baþka bu verginin bir katý da para cezasý alýnýr.

3. Genel ve katma bütçeye dahil kamu kuruluþlarý ile özel idareler ve belediyeler için 1 inci ve 2 nci fýkra hükümleri uygulanmaz. Bu gibi hallerde, 241 inci maddenin 1 inci fýkra hükmüne göre iþlem yapýlýr.

4. Bu maddeye göre verilen ceza hiçbir þekilde 241 inci maddenin 1 inci fýkrasýnda belirtilen miktardan az olamaz.

MADDE 235- Teminat alýnmýþ olsa bile, gümrük iþlemlerine baþlanmadan veya bu iþlemler bitirilip gümrük idaresinin izni alýnmadan antrepolardan veya gümrük idaresince eþya konulmasýna izin verilen yerlerden kýsmen veya tamamen eþya çýkarýlmasý halinde, çýkarýlan eþyanýn ithalat veya ihracat vergilerinin yaný sýra, bu vergilerin üç katý para cezasý alýnýr.

MADDE 236- 1. Gümrük antrepolarýnda veya gümrük idaresince eþya konulmasýna izin verilen yerlerde yapýlan sayýmlarda kayýtlara göre eþyanýn bir kýsmýnýn noksan olduðunun anlaþýlmasý halinde, noksan çýkan eþyanýn ithalat veya ihracat vergilerinin yaný sýra, bu vergilerin üç katý para cezasý alýnýr.

2. Gümrük antrepolarýnda veya gümrük idaresince eþya konulmasýna izin verilen yerlerde yapýlan sayýmlarda kayýtlara göre fazla eþya çýkmasý halinde, bu eþyanýn 177 ila 180 inci madde hükümlerine göre tasfiyeye tabi tutulmasýnýn yaný sýra, fazla çýkan eþyaya ait ithalat veya ihracat vergileri tutarý kadar para cezasý alýnýr.

3. Bu maddede belirtilen para cezalarý, antrepo iþleticilerinin veya kullanýcýlarýnýn sorumluluklarý gözönünde bulundurularak, yapýlan tespite göre bunlardan müteselsilen alýnýr.

MADDE 237- 1. 42 ila 45 inci madde hükümlerine göre taþýt araçlarýnýn sahipleri, kaptanlarý veya acentalarý tarafýndan gümrük idaresine verilen özet beyan veya özet beyan olarak kullanýlan ticari veya resmi belgelerdeki kayýtlý miktara göre noksan çýkan kaplarýn mahrecinden yüklenmemiþ veya yanlýþlýkla baþka yere çýkartýlmýþ veya kaza ve avarya sonucunda yok olmuþ veya çalýnmýþ bulunduðu gümrük idaresince belirlenecek süre içinde kanýtlanamadýðý takdirde, bu noksan kaplara ait eþyadan tarife pozisyonuna veya tarife pozisyonu tespit edilemiyor ise cinsine ve türüne göre tarifede dahil olduðu faslýn en yüksek vergiye tabi pozisyonuna göre hesaplanacak gümrük vergisi kadar para cezasý alýnýr.

2. 1 inci fýkraya göre ceza belirlenmesi mümkün olamýyorsa, noksan her kap için 241 inci maddenin 1 inci fýkrasýnda belirlenen miktarda para cezasý alýnýr.

3. 42 ila 45 inci madde hükümlerine göre taþýt araçlarýnýn sahipleri, kaptanlarý veya acentalarý tarafýndan gümrük idaresine verilen özet beyan veya özet beyan olarak kullanýlan ticari veya resmi belgelerdeki kayýtlý miktara göre fazla çýkan kaplarýn yanlýþlýkla mahrecinden fazla olarak yüklenmiþ olduðu gümrük idaresince belirlenecek süre içinde kanýtlanamadýðý takdirde, söz konusu eþyaya el konularak müsadere olunur ve eþyanýn CIF kýymeti kadar para cezasý alýnýr.

4. Dökme gelen eþyadaki % 3'ü aþmayan eksiklik ve fazlalýklar için takibat yapýlmaz.

5. Bu maddede belirtilen para cezalarý, yapýlan tespite göre taþýt araçlarýnýn sahipleri, kaptanlarý veya acentalardan alýnýr.

MADDE 238- 108 ila 127 nci maddelerde düzenlenen Dahilde Ýþleme Rejimi ile 128 ila 134 üncü maddelerde düzenlenen Geçici Ýthalat Rejimine iliþkin hükümlerin ihlali halinde, eþyaya iliþkin gümrük vergileri tahsil edilir. Ayrýca, bu vergilerin iki katý para cezasý alýnýr.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Usulsüzlüklere Ýliþkin Cezalar

MADDE 239- Ýthalat veya ihracat vergilerinden muaf eþyayý 33 üncü madde hükümleri gereðince belirlenen gümrük kapýlarý dýþýnda baþka yerlerden izinsiz olarak ithal veya ihraç veya bunlara teþebbüs edenlerle, bu tür eþyayý gümrük iþlemlerini yaptýrmaksýzýn yurda sokanlar veya çýkaranlar ile buna teþebbüs edenlerden, sözkonusu eþyanýn ithalata konu olmasý halinde, CIF deðerinin, ihracata konu olmasý halinde ise FOB deðerinin onda biri oranýnda para cezasý alýnýr.

MADDE 240-179 uncu maddenin 1 inci fýkrasý hükmüne göre, beyan sahibinin sözkonusu eþyayý serbest dolaþýma giriþ rejimine tabi tutmak istemesi halinde, eþyanýn döviz cinsinden CIF deðerinin % 1`i oranýnda para cezasý Türk Lirasý olarak alýnýr.

MADDE 241- 1. Bu Kanunda ayrý bir ceza tayin edilmiþ haller saklý kalmak üzere, bu Kanuna ve bu Kanunda tanýnan yetkilere dayanýlarak çýkarýlan tüzük, yönetmelik, teblið ve talimatlarla getirilen þekil ve usullere aykýrý hareket edenlere 30.000.000 TL usulsüzlük cezasý uygulanýr.

2. 1 inci fýkrada belirtilen miktar, her yýl, bir önceki yýla iliþkin olarak 213 sayýlý Vergi Usul Kanunu uyarýnca belirlenen yeniden deðerleme oranýnda artýrýlýr, bu hesaplamada 1.000.000 TL'sýna kadar olan tutarlar dikkate alýnmaz.

3. Usulsüzlük cezasý aþaðýdaki hallerde 1 inci fýkrada belirtilen miktarýn iki katý olarak uygulanýr:

a) 6 ve 7 nci maddelere göre, gümrük idarelerince verilen kararlara dayanak oluþturan belge ve bilgilerin, ilgili kiþiler tarafýndan yanlýþ olarak verilmesi,

b) Vergi kaybý doðurmamasýna karþýn, 24 üncü maddeye göre birbirleriyle iliþkisi bulunan kiþiler arasýnda bir satýþ iþlemi olmasý ve bu iliþkinin beyan edilmemesi,

c) Yabancý limanlardan gelen veya Türkiye Gümrük Bölgesinden yabancý limanlara giden gemilerin geliþ ve gidiþlerinden en az üç saat önce sahip veya acentasý tarafýndan gümrük idaresine bilgi verilmemesi,

d) 42 nci maddeye göre özet beyan veya özet beyan olarak kullanýlan ticari veya resmi belgenin süresi içinde verilmemesi,

e) Türkiye Gümrük Bölgesinde karayoluyla transit eþya taþýyan taþýt araçlarýnýn 91 inci maddeye göre verilen süreleri yirmidört saate kadar aþmasý,

f) Gümrük antrepolarýnýn 93 üncü maddenin 3 üncü fýkrasýnda belirtilen teknik donanýmlarýnda noksanlýk bulunmasý,

g) Gümrük antrepo rejimine tabi tutulan eþyanýn, antrepolara konulduklarý tarihte iþleticiler tarafýndan kayýtlara geçirilmemesi,

h) Gümrük kontrolü altýnda iþleme rejimi çerçevesinde Türkiye Gümrük Bölgesine getirilen eþyanýn, süresi içinde rejimin gerektirdiði iþlemlerinin bitirilmemesi,

ý) Geçici olarak Türkiye Gümrük Bölgesi dýþýna çýkarýlan eþyanýn verilen süreyi aþtýktan sonra geri getirilmesi,

j) Herhangi bir ihracat iadesinden yararlanmayan veya ihracat vergisine ve ticaret politikasý önlemlerine tabi olmayan ihracata konu eþyanýn cins, tür, miktar veya kýymetinin yanlýþ beyan edilmesi,

k) Serbest bölgelerde çalýþan veya buralara giren ve çýkan kiþilerin bu Kanunla konulmuþ kurallara uymamasý,

l) Kanunun 13 üncü maddesinde belirtilen belgelerin beþ yýl süreyle saklanmamasý.

4. Usulsüzlük cezasý aþaðýdaki hallerde 1 inci fýkrada belirtilen miktarýn dört katý olarak uygulanýr:

a) Bir kiþinin 5 inci madde hükümlerine göre geçerli bir temsil yetkisi olmadýðý halde baþka bir kiþi adýna veya hesabýna gümrük idarelerinde iþ takip etmesi,

b) 34 üncü maddenin 2 nci fýkrasý hükümlerinin aksine, karayolu taþýtlarýnýn gümrük idaresinin izni olmadan yük veya yolcu alarak yoluna devam etmesi,

c) 45 inci maddenin 1 inci fýkra hükümlerine aykýrý olarak, gümrük idaresine özet beyan veya özet beyan olarak kullanýlan ticari veya resmi belge verilmeksizin taþýtlardan eþya boþaltýlmasý, bu belgelerde kayýtlý eþyanýn cinsinin yanlýþ beyan edilmesi veya kaplarýn türleri ile üzerlerinde kayýtlý numara ve iþaretlerin özet beyan kayýtlarýna uygun olmamasý,

d) Türkiye Gümrük Bölgesinde karayoluyla transit eþya taþýyan taþýt araçlarýnýn 91 inci maddeye göre verilen süreleri kýrksekiz saate kadar aþmasý,

e) Genel antrepo ve serbest bölgelere getirilen parlayýcý, patlayýcý veya bir arada bulunduklarý eþya için tehlikeli olan ya da korunmalarý özel düzenek ve yapýlara gerek gösteren eþyanýn 94 ve 154 üncü madde hükümlerine aykýrý olarak genel amaçlý eþya konulan yerlerde depolanmasý,

f) Gümrük antrepolarýnda bulunan eþyanýn gümrük idarelerinin izni olmaksýzýn 102 nci maddede belirtilen elleçlemelere tabi tutulmasý.

5. Usulsüzlük cezasý aþaðýdaki halde 1 inci fýkrada belirtilen miktarýn altý katý olarak uygulanýr:

Türkiye Gümrük Bölgesinde karayoluyla transit eþya taþýyan taþýt araçlarýnýn 91 inci maddeye göre verilen süreleri yetmiþiki saate kadar aþmasý.

6. Usulsüzlük cezasý aþaðýdaki hallerde 1 inci fýkrada belirtilen miktarýn sekiz katý olarak uygulanýr:

a) 34 üncü maddenin 3 üncü fýkrasý hükümlerinin aksine, Türkiye Gümrük Bölgesine giren gemilerin rota deðiþtirmesi, yolda durmasý, baþka gemilerle temas etmesi, gümrük gözetimi yapýlmasý için yol kesmemesi veya gümrük idaresi bulunmayan yerlere yanaþmasý,

b) Taþýt araçlarýnýn 33 üncü ve 91 inci maddede belirtilen önceden belirlenmiþ yollar dýþýnda seyretmesi,

c) Türkiye Gümrük Bölgesinde karayoluyla transit eþya taþýyan taþýt araçlarýnýn 91 inci maddeye göre verilen süreleri yetmiþiki saatten daha fazla bir süre ile aþmasý.

ONÝKÝNCÝ KISIM

Ýtirazlar

MADDE 242-1. Yükümlüler, kendilerine teblið edilen gümrük vergileri için teblið tarihinden itibaren onbeþ gün içinde ilgili gümrük idaresine verecekleri bir dilekçe ile düzeltme talebinde bulunabilirler.

2. Düzeltme talepleri ilgili gümrük müdürlüðü tarafýndan otuz gün içinde karara baðlanarak yükümlüye teblið edilir.

3. Kiþiler, düzeltme taleplerine iliþkin kararlara, idari kararlara, gümrük vergilerine ve cezalara karþý yedi gün içinde kararý alan gümrük idaresinin baðlý bulunduðu gümrük baþmüdürlüðü nezdinde itirazda bulunabilirler.

4. Gümrük baþmüdürlüklerine intikal eden itirazlar otuz gün içinde karara baðlanarak ilgili kiþiye teblið edilir.

5. Ýlk kararýn alýndýðý idarenin gümrük baþmüdürlüðü olduðu hallerde, bu karara karþý onbeþ gün içinde Gümrük Müsteþarlýðýna itiraz edilebilir.

6. Gümrük Müsteþarlýðýna intikal eden itirazlar kýrkbeþ gün içinde karara baðlanarak ilgili kiþiye teblið edilir.

7. Gümrük baþmüdürlükleri ile Gümrük Müsteþarlýðý kararlarýna karþý iþlemin yapýldýðý gümrük müdürlüðünün veya gümrük baþmüdürlüðünün bulunduðu yerdeki idari yargý mercilerine baþvurulabilir.

MADDE 243-1. Ýlgili kiþilere 197 nci maddeye göre teblið edilen gümrük vergilerinin hesaplanmasýnda esas alýnan kimyevi tahlil sonuçlarýna karþý tebliðden itibaren onbeþ gün içinde gümrük baþmüdürlüðüne yazýlý olarak itiraz edilebilir.

2. Ýtiraz üzerine, birinci tahlilin yapýldýðý gümrük laboratuarýnda görevli olan ve ilk tahlili yapan kimyager dýþýndaki iki kimyager tarafýndan ikinci tahlil yapýlýr. Yükümlünün talebi halinde, gümrük idareleri, gümrük kimyageri olmayan bir gözlemci kimyagerin de ikinci tahlilde hazýr bulunmasýna izin verirler.

Üç kimyagerden fazla kimyager bulunmayan gümrük laboratuarýnda yapýlan tahlile itiraz edilmesi halinde, ikinci tahlil enaz iki kimyager bulunan en yakýn gümrük idaresine ait laboratuarda yaptýrýlýr.

Ýkinci tahlil isteyenlerden, haklý çýktýklarý takdirde geri verilmek üzere, tahlil masrafý alýnýr. Tahlil tarifeleri ilgili kuruluþlarýn görüþleri alýnmak suretiyle Müsteþarlýðýn baðlý olduðu Bakanlýkça belirlenir.

3. Ýkinci tahlil sonucu, eþyanýn teknik özelliklerinin ve niteliklerinin belirlenmesi yönünden kesindir.

MADDE 244- Bu Kanuna göre verilen para cezalarýna karþý idari yargý mercilerine itiraz yoluna gidilmeden ve ceza kararlarýnýn teblið tarihinden itibaren onbeþ gün içerisinde sözkonusu cezanýn ilgili kiþi tarafýndan ödendiði veya ödeneceði yazýlý olarak gümrük idaresine bildirildiði ve bu miktarýn ceza kararlarýnýn tebliði tarihinden itibaren iki ay içinde ödendiði hallerde, ilgili kiþilerin itirazý düþer. Bu durumda, kesilen para cezasý üçte bir noksaný ile tahsil edilir.

MADDE 245- 1. Yükümlüler, gümrük idaresine verdikleri beyanname ve bu beyanname eki bilgi ve belgeler esas alýnmak suretiyle kendileri tarafýndan hesaplanan gümrük vergilerine itirazda bulunamazlar.

2. Ýdari yargý mercilerine yapýlan itirazda, gümrük idaresine itiraz sýrasýnda kullanýlan bilgi ve belgeler dýþýnda herhangi bir bilgi ve belge kullanýlamaz.

3. Alýnan kararlara karþý idari yargý merciine baþvurulmasý, bu kararýn idare tarafýndan uygulanmasýna engel oluþturmaz.

ONÜÇÜNCÜ KISIM

Yürürlükten Kaldýrýlan Hükümler, Geçici Maddeler ve Yürürlük

BÝRÝNCÝ BÖLÜM

Yürürlükten Kaldýrýlan Hükümler

MADDE 246- Bu Kanunun yürürlüðe girdiði tarih itibariyle;

a) Nisan 1334 tarihli Gümrük Kanununun 113, 117 ve 118 inci maddeleri ile ayný Kanunun 7.6.1926 tarihli ve 906 sayýlý Kanunla deðiþtirilen 112 ve 116 ncý maddeleri,

b) 30.11.1960 tarihli ve 146 sayýlý Kanun,

c) 19.7.1972 tarihli ve 1615 sayýlý Gümrük Kanunu ile bu Kanunda deðiþiklik yapan 25.2.1981 tarihli ve 2419 sayýlý, 18.4.1983 tarihli ve 2817 sayýlý, 22.5.1987 tarihli ve 3375 sayýlý, 10.2.1994 tarihli ve 3968 sayýlý, 3.4.1997 tarihli ve 4236 sayýlý Kanunlar ile 7.2.1990 tarihli ve 3612 sayýlý Kanunun 55 inci maddesi,

d) 30.6.1995 tarihli ve 564 sayýlý Kanun Hükmünde Kararname,

e) 7.1.1932 tarihli ve 1918 sayýlý Kaçakçýlýðýn Men ve Takibine Dair Kanunun 15 ve 16 ncý maddeleri,

Yürürlükten kaldýrýlmýþtýr.

ÝKÝNCÝ BÖLÜM

Geçici Maddeler

GEÇÝCÝ MADDE 1- 1. Bu Kanunun yürürlüðe girdiði tarihte Türkiye Gümrük Bölgesindeki gümrük sundurmalarýnda veya gümrükçe eþya konulmasýna izin verilen yerlerde bulunan eþyanýn buralardaki bekleme süreleri ile bunlara iliþkin süre uzatým talepleri hakkýnda yürürlükten kaldýrýlan Gümrük Kanunu hükümleri uygulanýr.

2. Bu Kanunun yürürlüðe girdiði tarihte genel, özel veya fiktif antrepolarda bulunan eþyanýn, buralardaki bekleme süreleri bu Kanun hükümlerine tabidir.

GEÇÝCÝ MADDE 2- Bu Kanunun yürürlüðe girdiði tarihte bir eþya hakkýnda rejim beyanýnda bulunulmuþ olmakla birlikte, henüz sonuçlandýrýlamamýþ gümrük iþlemlerinin yürütülmesinde beyan hak sahibi olarak adlandýrýlan mükellefin lehine olan hükümler uygulanýr.

Beyannamesi tescil edilmiþ eþya ile ilgili olarak, bu Kanunun yürürlüðe girdiði tarihten baþlamak üzere kýrkbeþ gün içinde beyan hak sahiplerinin rejim deðiþikliði talepleri kabul olunur. Ancak, bu taleplerin kabulü, alýnmýþ veya alýnacak ceza kararlarýnýn uygulanmasýný ortadan kaldýrmaz.

GEÇÝCÝ MADDE 3- 1. Baþka kanunlarda Gümrük ve Tekel Bakanlýðý'na; Gümrük Müsteþarlýðýnýn görev ve yetki alanýna giren konularda Maliye ve Gümrük Bakanlýðý'na yapýlan atýflar Gümrük Müsteþarlýðý'na yapýlmýþ sayýlýr.

2. Halen yürürlükte bulunan kanunlarda 1615 sayýlý Gümrük Kanunu ile sözkonusu Kanunda deðiþiklik yapan kanunlara yapýlmýþ olan atýflar bu Kanuna yapýlmýþ kabul edilir.

GEÇÝCÝ MADDE 4- Yürürlükten kaldýrýlan Gümrük Kanunu hükümlerine göre tasfiyelik hale gelmiþ eþyanýn, ihale ilanýnýn henüz yayýnlanmamýþ veya perakende satýþýna karar verilmemiþ olmasý ve beyan sahibinin bu Kanunun yürürlük tarihinden itibaren otuz gün içinde gümrük idaresine baþvurmasý halinde, bu Kanunun 179 uncu maddesi hükümleri uygulanýr. Dýþ ticaret tahdidine giren eþyalar için bu madde hükmü uygulanmaz.

GEÇÝCÝ MADDE 5- 1. Bu Kanunun yürürlüðe girmesinden önce gümrük komisyoncu yardýmcýsý karnesine sahip olanlar, Kanunun yürürlüðe girmesinden itibaren iki yýl içinde Gümrük Müsteþarlýðýna müracaat etmeleri halinde, öðrenim þartý hariç olmak üzere 227 nci maddede belirtilen koþullarý taþýmaya devam ettiklerinin anlaþýlmasý durumunda, kendilerine Gümrük Müþavir Yardýmcýsý Ýzin Belgesi verilir. Bu þekilde gümrük müþavir yardýmcýsý olanlar en az lise mezunu olmalarý halinde, gümrük müþavirliði için açýlacak ilk üç sýnava girebilirler.

2. Bu Kanunun yürürlüðe girmesinden önce gümrük komisyoncusu karnesine sahip olanlar, Kanunun yürürlüðe girmesinden itibaren iki yýl içinde Gümrük Müsteþarlýðýna müracaat etmeleri halinde, öðrenim þartý hariç olmak üzere 227 nci maddede belirtilen koþullarý taþýmaya devam ettiklerinin anlaþýlmasý durumunda, kendilerine Gümrük Müþavirliði Ýzin Belgesi verilir.

3. Bu Kanunun yürürlüðe girdiði tarihte, yürürlükten kaldýrýlan 1615 sayýlý Gümrük Kanununun 167 nci maddesinin ikinci ve üçüncü fýkrasý ile 168 inci maddesinin üçüncü fýkrasýna göre gümrük komisyoncusu veya gümrük komisyoncu yardýmcýsý olmaya hak kazananlarýn görevlerinden istifa etmelerini veya emekli olmalarýný müteakip, kendilerine bu Kanun hükümlerine göre gümrük müþavirliði veya gümrük müþavir yardýmcýlýðý izin belgesi verilir.

4. 227 nci maddenin 1 inci fýkrasýnýn (d) bendinde belirtilen suçlarla ilgili olarak devam eden davalar bulunduðu takdirde, 1 inci ve 2 nci fýkralarda yer alan iki yýllýk müracaat süresine bakýlmaksýzýn, her halükarda davanýn lehte sonuçlanmasýndan itibaren bir yýl içinde Müsteþarlýða müracaat edilmesi gerekir.

GEÇÝCÝ MADDE 6-. Gümrük müþavirleri ve gümrük müþavir yardýmcýlarý çýkarýlacak bir kanunla baðlý bulunduklarý gümrük baþmüdürlüðü görev alaný itibariyle kamu kurumu niteliðinde meslek kuruluþu þeklinde örgütleninceye kadar aþaðýdaki hükümler uygulanýr:

1.1615 sayýlý Gümrük Kanunu hükümlerine göre kurulan Gümrük Komisyoncularý Dernekleri faaliyetlerine devam eder ve sýnav açýlmasý ile izin belgeleri verilmesi iþlemleri Gümrük Müsteþarlýðýnca yürütülür.

a) Gümrük müþavirliði ve gümrük müþavir yardýmcýlýðý sýnavlarý Müsteþarlýkça belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde her yýl bir kez yapýlýr.

b) 227 ve 228 inci maddelerde belirtilen koþullarý sýnavýn açýldýðý yýl baþýnda saðlamýþ olanlar, o yýl açýlan gümrük müþavirliði veya gümrük müþavir yardýmcýlýðý sýnavlarýna müracaat edebilirler.

c) Gümrük müþavirliði ve gümrük müþavir yardýmcýlýðý sýnavlarýna en fazla üçer kez girilebilir.

2. Gümrük müþavirliði veya gümrük müþavir yardýmcýlýðý mesleðinin vakar ve onuruna aykýrý fiil ve hareketlerde bulunanlarla, görevlerini yapmayan veya kusurlu olarak yapan ya da görevinin gerektirdiði güveni sarsýcý hareketlerde bulunan meslek mensuplarý hakkýnda, gümrük müþavirliði hizmetlerinin gereði gibi yürütülmesi amacýyla, durumun niteliðine ve aðýrlýk derecesine göre aþaðýda tanýmlanan disiplin cezalarý verilir.

a) Uyarma: Meslek mensubuna mesleðinin icrasýnda daha dikkatli davranmasý gerektiðinin yazý ile bildirilmesidir.

b) Kýnama: Meslek mensubuna görevinde ve davranýþýnda kusurlu sayýldýðýnýn yazý ile bildirilmesidir.

c) Geçici olarak mesleki faaliyetten alýkoyma: Mesleki sýfatý saklý kalmak þartýyla altý aydan az, bir yýldan çok olmamak üzere mesleki faaliyetten alýkoymadýr.

d) Meslekten çýkarma: Meslek mensubunun izin belgesinin geri alýnarak, bir daha bu mesleði icra etmesine izin verilmemesidir.

3. Mesleki kurallara, mesleðin vakar ve onuruna aykýrý fiil ve harekette bulunanlarla, görevin gerektirdiði güveni sarsýcý harekette bulunan meslek mensuplarý hakkýnda, ilk defasýnda uyarma, tekrarýnda ise kýnama cezasý uygulanýr.

Görevini baðýmsýzlýk, tarafsýzlýk ve dürüstlükle yapmayan veya kusurlu olarak yapan ya da bu Kanunda yer alan mesleðin genel prensiplerine aykýrý harekette bulunan meslek mensuplarý için geçici olarak mesleki faaliyetten alýkoyma cezasý uygulanýr.

Sahte belgelere dayanýlarak yanlýþ beyanda bulunulduðunun, ancak bu durumun gümrük müþavirinin bilgisi dýþýnda olduðunun, bununla birlikte, bir araþtýrma sonucunda gerçek durumun öðrenilebileceðinin Gümrük Müsteþarlýðý merkez denetim elemanlarýnca rapora baðlandýðý durumlarda, ilgili gümrük müþavirine ilk defasýnda kýnama cezasý verilir. Bu hususun tekerrür etmesi halinde geçici olarak mesleki faaliyetten alýkoyma cezasý uygulanýr.

7.1.1932 tarihli ve 1918 sayýlý Kaçakçýlýðýn Men ve Takibine Dair Kanun hükümlerine göre kaçakçýlýk suçundan mahkumiyet kararý kesinleþen meslek mensuplarýna, meslekten çýkarma cezasý verilir.

4. Üç yýllýk bir dönem içinde iki veya daha fazla disiplin cezasýný gerektiren davranýþta bulunan meslek mensubuna, her yeni suçu için bir öncekinden daha aðýr ceza uygulanabilir. Beþ yýllýk dönem içinde iki defa mesleki faaliyetten alýkoyma cezasý ile cezalandýrýlmasýndan sonra bu cezayý gerektiren fiili yeniden iþleyen meslek mensuplarý hakkýnda meslekten çýkarma cezasý uygulanýr.

Disiplin kurullarý bir derece aðýr veya bir derece hafif disiplin cezasýnýn uygulanmasýna karar verebilirler. Takibat ve hüküm tesisi, disiplin soruþturmasý yapýlmasýna ve disiplin cezasý uygulanmasýna engel deðildir.

5. Meslek mensubu hakkýnda savunmasý alýnmadan disiplin cezasý verilemez. Yetkili disiplin kurulunun on günden az olmamak üzere verdiði süre içinde savunma yapmayanlar, savunma hakkýndan vazgeçmiþ sayýlýrlar.

Disiplin cezalarý kesinleþme tarihinden itibaren uygulanýr.

6. Gümrük müþavirleri ve gümrük müþavir yardýmcýlarý, görevleri sýrasýnda veya görevleri sebebiyle iþledikleri suçlardan dolayý fiillerinin niteliðine göre Türk Ceza Kanununun Devlet memurlarýna ait hükümleri uyarýnca cezalandýrýlýr.

7. Disiplin cezalarý bir dava sonucuna baðlý olmaksýzýn mevzuat hükümlerine aykýrýlýðý gümrük idarelerince tespit edildiði tarihten itibaren üç yýl süreyle uygulanmadýðý takdirde zamanaþýmýna uðrar. Mevzuata aykýrý iþlem ve eylemlerin ayný zamanda bir adli kovuþturma konusu olmasý halinde, bu aykýrýlýk için Türk Ceza Kanununda öngörülen zamanaþýmý hükümlerine göre disiplin cezasý verilebilir.

8. 2 numaralý bentte belirtilen uyarma ve kýnama cezasý yetkili gümrük baþmüdürü, geçici olarak mesleki faaliyetten alýkoyma cezasý Müsteþarlýk Merkez Disiplin Kurulu, meslekten çýkarma cezalarý Müsteþarlýk Yüksek Disiplin Kurulu tarafýndan verilir.

9. Bu Kanuna ve gümrüklerde uygulanan mevzuat hükümlerine aykýrý hareketleri görülen gümrük müþavirleri ve gümrük müþavir yardýmcýlarýnýn izin belgeleri gümrük müfettiþleri, müfettiþ yardýmcýlarý, kontrolörler ve gümrük baþmüdürleri tarafýndan gerek görülmesi halinde tedbir mahiyetinde geçici olarak alýnýr ve gümrüklerde iþ takip etmelerine izin verilmez. Bu durum, gerekçesiyle birlikte izin belgesinin alýnmasýný izleyen günde Müsteþarlýða bildirilir. Bu þekilde izin belgeleri alýnanlar hakkýnda geçici mesleki faaliyetten alýkoyma cezasý verilmesi halinde, tedbir mahiyetinde izin belgelerinin alýndýðý süre verilen cezadan mahsup edilir.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Yürürlük ve Yürütme

MADDE 247- Bu Kanun yayýmýný izleyen tarihten itibaren üç ay sonra yürürlüðe girer.

MADDE 248- Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.