Uyarý: Görüntülemekte olduðunuz Kanun, TBMM Genel Kurulunda kabul edildiði halidir. Varsa daha sonra yapýlan deðiþiklikleri içermemektedir.

SERMAYE PÝYASASI KANUNU

Kanun No. 6362

Kabul Tarihi: 6/12/2012

 

BÝRÝNCÝ KISIM

Genel Hükümler

BÝRÝNCÝ BÖLÜM

Amaç, Kapsam ve Tanýmlar

Amaç

MADDE 1- (1) Bu Kanunun amacý; sermaye piyasasýnýn güvenilir, þeffaf, etkin, istikrarlý, adil ve rekabetçi bir ortamda iþleyiþinin ve geliþmesinin saðlanmasý, yatýrýmcýlarýn hak ve menfaatlerinin korunmasý için sermaye piyasasýnýn düzenlenmesi ve denetlenmesidir.

Kapsam

MADDE 2- (1) Sermaye piyasasý araçlarý, bu araçlarýn ihracý, ihraççýlar, halka arz edenler, sermaye piyasasý faaliyetleri, sermaye piyasasý kurumlarý, borsalar ile sermaye piyasasý araçlarýnýn iþlem gördüðü diðer teþkilatlanmýþ piyasalar, piyasa iþleticileri, Türkiye Sermaye Piyasalarý Birliði, Türkiye Deðerleme Uzmanlarý Birliði, merkezî takas kuruluþlarý, merkezî saklama kuruluþlarý, Merkezî Kayýt Kuruluþu ve Sermaye Piyasasý Kurulu bu Kanun hükümlerine tabidir. Halka açýk olmayan anonim ortaklýklarýn halka arz edilmeyen pay ihraçlarý, bu Kanun kapsamý dýþýndadýr.

(2) Bu Kanunda ve bu Kanuna dayanýlarak yürürlüðe konulan ikincil mevzuatta hüküm bulunmayan ve diðer kanunlarda bu Kanunun uygulanmayacaðýnýn belirtildiði hâllerde genel hükümler uygulanýr.

Kýsaltmalar ve tanýmlar

MADDE 3- (1) Bu Kanunun uygulanmasýnda;

a) Aracý kurum: 37 nci maddenin birinci fýkrasýndaki yatýrým hizmet ve faaliyetlerinden (a), (b), (c), (e) ve (f) bentlerinde yer alanlarý münhasýran olmak üzere Kurul tarafýndan yetkilendirilen yatýrým kuruluþunu,

b) Baþlangýç sermayesi: Kayýtlý sermayeli anonim ortaklýklarýn sahip olmalarý zorunlu olan asgari çýkarýlmýþ sermayelerini,

c) Birlik: Türkiye Sermaye Piyasalarý Birliðini,

ç) Borsa: Anonim þirket þeklinde kurulan, sermaye piyasasý araçlarý, kambiyo ve kýymetli madenler ile kýymetli taþlarýn ve Kurulca uygun görülen diðer sözleþmelerin, belgelerin ve kýymetlerin serbest rekabet þartlarý altýnda kolay ve güvenli bir þekilde alýnýp satýlabilmesini saðlamak ve oluþan fiyatlarý tespit ve ilan etmek üzere kendisi veya piyasa iþleticisi tarafýndan iþletilen ve/veya yönetilen, alým satým emirlerini sonuçlandýracak þekilde bir araya getiren veya bu emirlerin bir araya gelmesini kolaylaþtýran, bu Kanuna uygun olarak yetkilendirilen ve düzenli faaliyet gösteren sistemleri ve pazar yerlerini,

d) Çýkarýlmýþ sermaye: Kayýtlý sermayeli anonim ortaklýklarýn satýþý yapýlmýþ paylarýný temsil eden sermayelerini,

e) Halka açýk ortaklýk: Paylarý halka arz edilmiþ olan veya halka arz edilmiþ sayýlan anonim ortaklýklarý,

f) Halka arz: Sermaye piyasasý araçlarýnýn satýn alýnmasý için her türlü yoldan yapýlan genel bir çaðrýyý ve bu çaðrý devamýnda gerçekleþtirilen satýþý,

g) Halka arz eden: Sahip olduðu sermaye piyasasý araçlarýný halka arz etmek üzere Kurula baþvuruda bulunan gerçek veya tüzel kiþileri,

ð) Ýhraç: Sermaye piyasasý araçlarýnýn ihraççýlar tarafýndan çýkarýlýp, halka arz edilerek veya halka arz edilmeksizin satýþýný,

h) Ýhraççý: Sermaye piyasasý araçlarýný ihraç eden, ihraç etmek üzere Kurula baþvuruda bulunan veya sermaye piyasasý araçlarý halka arz edilen tüzel kiþileri ve bu Kanuna tabi yatýrým fonlarýný,

ý) Ýlgili Bakan: Baþbakan tarafýndan görevlendirilen Bakaný,

i) Ýpotekli sermaye piyasasý aracý: Ýpotek teminatlý menkul kýymetler, ipoteðe dayalý menkul kýymetler, ipotek finansmaný kuruluþlarý tarafýndan ihraç edilen pay dýþýndaki sermaye piyasasý araçlarý ve konut finansmanýndan kaynaklanan alacaklara dayalý olarak veya bu alacaklarýn teminatý altýnda ihraç edilen diðer sermaye piyasasý araçlarýný,

j) Ýzahname: Ýhraççýnýn ve varsa garantörün finansal durum ve performansý ile geleceðe yönelik beklentilerine, faaliyetlerine, ihraç edilecek veya borsada iþlem görecek sermaye piyasasý araçlarýnýn özelliklerine ve bunlara baðlý hak ve risklere iliþkin olarak yatýrýmcýlarýn bilinçli bir deðerlendirme yapmasýný saðlayacak nitelikteki tüm bilgileri içeren kamuyu aydýnlatma belgesini,

k) Kamuyu Aydýnlatma Platformu: Mevzuat uyarýnca kamuya açýklanmasý gerekli olan bilgilerin elektronik imzalý olarak iletildiði ve kamuya duyurulduðu elektronik sistemi,

l) Kayýtlý sermaye: Anonim ortaklýklarýn, esas sözleþmelerinde hüküm bulunmak kaydýyla, yönetim kurulu kararý ile 13/1/2011 tarihli ve 6102 sayýlý Türk Ticaret Kanununun esas sermayenin artýrýlmasýna dair hükümlerine tabi olmaksýzýn pay çýkarabilecekleri azami miktarý gösteren, ticaret sicilinde tescil ve ilan edilmiþ sermayelerini,

m) Kolektif yatýrým kuruluþlarý: Yatýrým fonlarý ve yatýrým ortaklýklarýný,

n) Kurul: Sermaye Piyasasý Kurulunu,

o) Menkul kýymetler: Para, çek, poliçe ve bono hariç olmak üzere;

1) Paylar, pay benzeri diðer kýymetler ile söz konusu paylara iliþkin depo sertifikalarýný,

2) Borçlanma araçlarý veya menkul kýymetleþtirilmiþ varlýk ve gelirlere dayalý borçlanma araçlarý ile söz konusu kýymetlere iliþkin depo sertifikalarýný,

ö) Merkezî Karþý Taraf: Alýcýya karþý satýcý, satýcýya karþý da alýcý rolünü üstlenerek takasýn tamamlanmasýný taahhüt eden merkezî takas kuruluþunu,

p) MKK: Sermaye piyasasý araçlarýnýn kaydileþtirilmesine iliþkin iþlemleri gerçekleþtirmek, kaydileþtirilen bu araçlarý ve bunlara baðlý haklarý, elektronik ortamda, üyeler ve hak sahipleri itibarýyla kayden izlemek, merkezî saklamasýný yapmak ve Kurul tarafýndan sermaye piyasasý mevzuatý çerçevesinde verilen diðer görevleri yerine getirmek üzere kurulmuþ bulunan özel hukuk tüzel kiþiliðini haiz Merkezî Kayýt Kuruluþu Anonim Þirketini,

r) Piyasa iþleticisi: Borsayý veya borsanýn piyasalarýný yöneten ve/veya iþleten anonim ortaklýklarý,

s) Saklama hizmeti: Sermaye piyasasý faaliyetleri sebebiyle veya emanetçi sýfatýyla veya idare etmek için veya teminat olarak veya her ne nam altýnda olursa olsun, sermaye piyasasý faaliyetleriyle iliþkili olarak kayden veya fiziken tevdi veya teslim edilen sermaye piyasasý araçlarýna iliþkin hizmetleri,

þ) Sermaye piyasasý araçlarý: Menkul kýymetler ve türev araçlar ile yatýrým sözleþmeleri de dâhil olmak üzere Kurulca bu kapsamda olduðu belirlenen diðer sermaye piyasasý araçlarýný,

t) Sermaye piyasasý kurumlarý: 35 inci maddede sayýlan kurumlarý,

u) Türev araçlar: Aþaðýda sayýlan veya Kurulca bu kapsamda olduðu belirlenen diðer türev araçlarý:

1) Menkul kýymetleri satýn alma veya satma veya birbirleri ile deðiþtirme hakký veren türev araçlarý,

2) Deðeri, bir menkul kýymet fiyatýna veya getirisine; bir döviz fiyatýna veya fiyat deðiþikliðine; faiz oranýna veya orandaki deðiþikliðe; bir kýymetli maden veya kýymetli taþ fiyatýna veya fiyat deðiþikliðine; bir mal fiyatýna veya fiyat deðiþikliðine; Kurulca uygun görülen kurumlarca yayýnlanan istatistiklere veya bunlardaki deðiþikliðe; kredi riski transferi saðlayan, enerji fiyatlarý ve iklim deðiþkenleri gibi ölçüm deðerleri olan ve bu sayýlanlardan oluþturulan bir endeks seviyesine veya seviyedeki deðiþikliðe baðlý olan türev araçlarý, bu araçlarýn türevlerini ve sayýlan dayanak varlýklarý birbirleri ile deðiþtirme hakký veren türevleri,

3) Döviz ve kýymetli madenler ile Kurulca belirlenecek diðer varlýklar üzerine yapýlacak kaldýraçlý iþlemleri,

ü) TCMB: Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasý Anonim Þirketini,

v) Yatýrým kuruluþu: Aracý kurumlar ile yatýrým hizmeti ve faaliyetinde bulunmak üzere kuruluþ ve faaliyet esaslarý Kurulca belirlenen diðer sermaye piyasasý kurumlarýný ve bankalarý,

y) YTM: Yatýrým kuruluþlarýnýn, yatýrým hizmet ve faaliyetinden kaynaklanan nakit ödeme veya sermaye piyasasý araçlarý teslim yükümlülüklerini yerine getirememeleri hâlinde, Kurulca bu Kanun çerçevesinde alýnan tazmin kararýný yerine getirmek amacýyla kurulmuþ olan kamu tüzel kiþiliðine sahip Yatýrýmcý Tazmin Merkezini,

ifade eder.

 

ÝKÝNCÝ KISIM

Sermaye Piyasasý Araçlarýnýn Ýhracý, Kamunun Aydýnlatýlmasý ve

Ýhraççýlara Ýliþkin Esaslar

BÝRÝNCÝ BÖLÜM

Sermaye Piyasasý Araçlarýnýn Ýhracý

Ýzahname hazýrlama yükümlülüðü

MADDE 4- (1) Sermaye piyasasý araçlarýnýn halka arz edilebilmesi veya borsada iþlem görebilmesi için izahname hazýrlanmasý ve hazýrlanan bu izahnamenin Kurulca onaylanmasý zorunludur.

(2) Ýzahnamede yer alan bilgiler yatýrýmcýlar tarafýndan kolaylýkla anlaþýlabilecek ve deðerlendirilebilecek þekilde sunulur.

(3) Ýzahnameden sorumlu gerçek kiþilerin isimleri ve görevleri ile tüzel kiþilerin unvanlarý, merkezleri ve iletiþim bilgileri izahnamede açýkça belirtilir.

(4) Ýzahname, ihraççýya ve ihraç edilen sermaye piyasasý araçlarýna iliþkin bilgiler ile bir özet bölümü de içermek üzere bir veya birden fazla belge þeklinde düzenlenebilir. Özet bölümü ihraççýya, varsa garantöre, garantinin niteliðine ve ihraç edilecek sermaye piyasasý araçlarýna iliþkin temel özellik, hak ve riskleri içerecek þekilde kýsa, açýk ve anlaþýlýr ifadelerden oluþur.

(5) Halka arz eden tarafýndan izahnamenin düzenlenmesi sýrasýnda, ihraççýnýn izahname hazýrlanmasýnda kolaylaþtýrýcý tedbirleri almasý zorunludur.

Kurulun yetkisi

MADDE 5- (1) Kurul, ihraççýnýn ve halka arz edilecek veya borsada iþlem görecek sermaye piyasasý araçlarýnýn türü ve niteliðine göre, izahnamede bulunmasý gereken asgari bilgilere, garantöre ve garantinin niteliðine, izahnameyi oluþturan belgelere, izahnamenin þekline, kamuya duyurulmasýna, yayýmlanmasýna, ilan ve reklamlara, izahnamede önceden yayýmlanmýþ bilgilere atýfta bulunulmasýna, satýþ þartlarýna, onaylanan izahnamede deðiþiklik yapýlmasýna ve izahname hazýrlama ve yayýmlanmasýndan kýsmen veya tamamen muafiyete iliþkin usul ve esaslarý belirler.

Ýzahnamenin onaylanmasý

MADDE 6- (1) Kurul, izahnamede yer alan bilgilerin tutarlý, anlaþýlabilir ve Kurulca belirlenen izahname standartlarýna göre eksiksiz olduðunun tespiti hâlinde izahnamenin onaylanmasýna karar verir. Ýzahnamenin onaylanmasý sürecinde yapýlacak incelemeye iliþkin usul ve esaslar Kurulca belirlenir. Ýzahnamenin ayrý belgelerden oluþmasý hâlinde, her bir belge ayrýca onaylanýr. Ýzahnamenin onaylanmasý, izahnamede yer alan bilgilerin doðru olduðunun Kurulca tekeffülü anlamýna gelmeyeceði gibi, söz konusu sermaye piyasasý araçlarýna iliþkin bir tavsiye olarak da kabul edilemez.

(2) Ýzahnamenin onaylanmasýna iliþkin baþvuru, Kurul düzenlemelerine uygun olarak hazýrlanmýþ izahname ve gerekli diðer bilgi ve belgelerin Kurula sunulmasýndan itibaren on iþ günü içinde Kurul tarafýndan karara baðlanýr ve keyfiyet ilgililere bildirilir. Ýlk halka arzlarda bu süre yirmi iþ günüdür.

(3) Ýzahnamenin onaylanmasýna iliþkin baþvuruda sunulan bilgi ve belgelerin eksik olmasý veya ek bilgi ve belgeye ihtiyaç duyulmasý hâlinde, baþvuru tarihinden itibaren on iþ günü içinde baþvuru sahibi bilgilendirilerek, eksikliklerin Kurulca belirlenecek süre içinde giderilmesi istenir. Bu takdirde, ikinci fýkrada öngörülen süreler, söz konusu eksik veya ek bilgi ve belgelerin Kurula sunulduðu tarihten itibaren iþlemeye baþlar.

(4) Bu madde çerçevesinde yapýlan inceleme neticesinde baþvurularýn onaylanmamasý hâlinde bu durum gerekçesi belirtilerek ilgilisine bildirilir.

Ýzahnamenin yayýmlanmasý, ilan ve reklamlar

MADDE 7- (1) Ýzahname onaylandýktan sonra Kurulca belirlenecek esaslar çerçevesinde yayýmlanýr, ayrýca ticaret siciline tescil ve Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi’nde ilan edilmez. Ancak, izahnamenin nerede yayýmlandýðý hususu ticaret siciline tescil ve Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi’nde ilan edilir.

(2) Ýzahnamenin, onaylanmadan önce Kurulca belirlenecek esaslar çerçevesinde ilan edilmesi mümkündür.

(3) Ýhraca iliþkin ilan, reklam ve açýklamalar izahname ile tutarlý olmalý, gerçeðe aykýrý, abartýlmýþ ve yanýltýcý bilgiler içermemelidir.

Ýzahnamedeki deðiþiklikler ve yeni hususlarýn izahnameye eklenmesi

MADDE 8- (1) Ýzahname ile kamuya açýklanan bilgilerde, satýþa baþlamadan önce veya satýþ süresi içinde yatýrýmcýlarýn yatýrým kararýný etkileyebilecek deðiþiklik veya yeni hususlarýn ortaya çýkmasý hâlinde durum ihraççý veya halka arz eden tarafýndan en uygun haberleþme vasýtasýyla derhâl Kurula bildirilir.

(2) Deðiþiklik gerektiren veya yeni hususlarýn ortaya çýkmasý hâlinde, satýþ süreci durdurulabilir.

(3) Deðiþtirilecek veya yeni eklenecek hususlar bildirim tarihinden itibaren yedi iþ günü içinde 6 ncý maddede yer alan esaslar çerçevesinde onaylanýr ve 7 nci maddede belirtilen þekilde yayýmlanýr.

(4) Deðiþiklik veya yeni hususlarýn yayýmlanmasýndan önce sermaye piyasasý araçlarýný satýn almak için talepte bulunmuþ olan yatýrýmcýlar, izahnamede yapýlan ek ve deðiþikliklerin yayýmlanmasýndan itibaren iki iþ günü içinde taleplerini geri alma hakkýna sahiptirler.

Ýzahnamenin geçerlilik süresi

MADDE 9- (1) Ýhraççý veya halka arz edenin, izahnamenin ilk yayýmý tarihinden itibaren on iki ay boyunca gerçekleþtireceði ihraçlar için, izahnamedeki ek ve deðiþikliklerin 6 ncý maddede belirtilen esaslar çerçevesinde onaylanmasý ve 7 nci maddeye uygun þekilde ilan edilmesi yeterlidir. Bu sürenin geçmesinden sonra yapýlacak halka arzlarda izahnamenin tümünün onaylanmasý gereklidir.

Ýzahnameden sorumlu kiþiler

MADDE 10- (1) Ýzahnamede yer alan yanlýþ, yanýltýcý ve eksik bilgilerden kaynaklanan zararlardan ihraççýlar sorumludur. Zararýn söz konusu kiþilerden tazmin edilememesi veya edilemeyeceðinin açýkça belli olmasý hâlinde; halka arz edenler, ihraca aracýlýk eden lider  aracý kurum, varsa garantör ve ihraççýnýn yönetim kurulu üyeleri kusurlarýna ve durumun gereklerine göre zararlar kendilerine yükletilebildiði ölçüde sorumludur.

(2) Baðýmsýz denetim, derecelendirme ve deðerleme kuruluþlarý gibi izahnamede yer almak üzere hazýrlanan raporlarý hazýrlayan kiþi ve kurumlar da hazýrladýklarý raporlarda yer alan yanlýþ, yanýltýcý ve eksik bilgilerden bu Kanun hükümleri çerçevesinde sorumludur.

Sermaye piyasasý araçlarýnýn halka arz edilmeksizin ihracý

MADDE 11- (1) Sermaye piyasasý araçlarýnýn halka arz edilmeksizin ihraç edilmesi için, söz konusu araçlarýn niteliði ve satýþ þartlarý hakkýnda bilgileri içeren ihraç belgesinin hazýrlanmasý ve Kurul tarafýndan 6 ncý maddede yer alan esaslar çerçevesinde onaylanmasý zorunludur.

(2) Kurul, ihraç belgesine, bu belgenin onaylanmasýna ve gerekli gördüðü hâllerde kamuya duyurulmasýna iliþkin usul ve esaslarý belirler.

(3) Ýhraç belgesinde yer alan bilgilerin yanlýþ, yanýltýcý ve eksik olmasýndan kaynaklanan sorumluluk hakkýnda 32 nci madde uygulanýr.

Sermaye piyasasý araçlarýnýn satýþý

MADDE 12- (1) Ýhraç olunan paylarýn bedellerinin tamamen ve nakden ödenmesi þarttýr. Kurul, satýþ süresi içinde satýlamayan paylarýn tamamýnýn satýn alýnacaðýnýn ve bedellerinin ödeneceðinin ortaklýða karþý taahhüt edilmesini isteyebilir. Kurul, birleþme, bölünme, hisse deðiþimi ve benzeri þirket yapýlandýrmalarýnda yapýlacak sermaye artýrýmlarý gibi pay bedellerinin nakden ödenmesinin zorunlu olmadýðý durumlarý belirlemeye yetkilidir.

(2) Kurul, paylarýn piyasa fiyatý veya defter deðerinin nominal deðerinin üzerinde olmasý hâlinde, ihraç olunacak paylarýn primli fiyattan satýlmasýný ve yeni pay alma haklarýnýn primli fiyattan kullanýlmasýný isteyebilir. Kurul, paylarýn piyasa fiyatý veya defter deðerinin nominal deðerinin altýnda olmasý durumunda, paylarýn nominal deðerinin altýnda bir fiyatla ihraç edilmesine izin verebilir. Buna iliþkin usul ve esaslar Kurulca belirlenir.

(3) Sermaye piyasasý araçlarýnýn satýþ esnasýnda alýcýya teslimi þarttýr. Kurulun, esas sermaye sisteminde yapýlacak ihraçlara, sermaye piyasasý araçlarýnýn kaydileþtirilmesine ve takas iþlemlerine iliþkin düzenlemeleri saklýdýr.

(4) Kurul, sermaye piyasasý araçlarýnýn halka satýþýnda, yatýrýmcýlarýn bunlarý almalarýný kolaylaþtýrýcý, hak ve yararlarýný koruyucu tedbirlerin alýnmasýný ihraççýdan, halka arz edenlerden, satýþý yapanlardan ve ilgili borsalardan isteyebilir.

(5) Sermaye artýrýmý nedeniyle Kurula yapýlan baþvurularda Kurulda geçen inceleme süresi, 6102 sayýlý Kanunun 456 ncý maddesindeki sermayenin tescil edilmesine iliþkin sürenin hesaplanmasýnda dikkate alýnmaz.

(6) 6102 sayýlý Kanunun 346 ncý maddesi ile 462 nci maddesinin üçüncü fýkrasý halka açýk ve halka açýlmak üzere Kurula baþvuran ortaklýklara uygulanmaz.

Sermaye piyasasý araçlarýnýn kaydileþtirilmesi

MADDE 13- (1) Sermaye piyasasý araçlarýnýn senede baðlanmaksýzýn elektronik ortamda kayden  ihracý  esastýr.  Kurul, kayden  ihraç  edilecek  sermaye  piyasasý  araçlarýný  ve  kayden izlenecek haklarý belirler; türleri ve ihraççýlarý itibarýyla kaydileþtirmesine, kayýtlarýn tutulmasýna ve üyelik þartlarýný kaybeden ihraççýlarýn paylarýnýn kayden izlenmesinin sona erdirilmesine iliþkin usul ve esaslarý düzenler.

(2) Kaydi sermaye piyasasý araçlarý, nama veya hamiline yazýlý olmalarýna bakýlmaksýzýn isme açýlmýþ hesaplarda izlenir. Kurul, sermaye piyasasý aracýnýn türüne ve ihraççýsýnýn veya MKK üyesinin niteliðine göre sermaye piyasasý araçlarýnýn hak sahibi ismine hesap açýlmaksýzýn hesaplarýn toplu olarak tutulmasýna karar verebilir.

(3) Kaydi sermaye piyasasý araçlarýna iliþkin haklar, MKK tarafýndan izlenir. Kayýtlar, MKK tarafýndan oluþturulan elektronik ortamda, bu kuruluþun üyelerince tutulur.

(4) Kaydileþtirilmesine karar verilen sermaye piyasasý araçlarýnýn Kurulca belirlenen esaslar çerçevesinde teslimi zorunludur. Teslim edilen sermaye piyasasý araçlarý kendiliðinden hükümsüz hâle gelir. Teslim edilmeyen sermaye piyasasý araçlarý ise kaydileþtirilme kararýndan sonra borsada iþlem göremez, aracý kurumlarca bu sermaye piyasasý araçlarýnýn alým satýmýna aracýlýk edilemez ve katýlma belgelerinin geri alýmý yapýlamaz. Kayden izlenmeye baþladýðý tarihi izleyen yedinci yýlýn sonuna kadar teslim edilmeyen sermaye piyasasý araçlarý YTM’ye intikal eder. Bunlarýn üzerindeki sýnýrlý ayni haklar kendiliðinden sona ermiþ sayýlýr. Bunlar YTM’nin hesabýna geçmesinden itibaren üç ay içinde satýlýr.

(5) Kayden izlenen sermaye piyasasý araçlarý üzerindeki haklarýn üçüncü kiþilere karþý ileri sürülebilmesinde, MKK’ya yapýlan bildirim tarihi esas alýnýr.

(6) Paylarýn devrinin, 6102 sayýlý Kanunun ilgili hükümleri çerçevesinde ortaklýklar tarafýndan pay defterine kaydýnda, ilgililerin baþvurusuna gerek kalmaksýzýn MKK nezdinde izlenen kayýtlar esas alýnýr.

(7) Kayden izlenen sermaye piyasasý araçlarýna iliþkin tedbir, haciz ve benzeri her türlü idari ve adli talepler münhasýran MKK’nýn üyeleri tarafýndan yerine getirilir. Ýlgili kanunlar uyarýnca elektronik ortamda tebligatý yapýlan alacaklarýn takip ve tahsiline iliþkin hükümler saklýdýr.

 

ÝKÝNCÝ BÖLÜM

Kamunun Aydýnlatýlmasýna Ýliþkin Esaslar

Finansal raporlama ve baðýmsýz denetim

MADDE 14- (1) Ýhraççý, kamuya açýklanacak veya gerektiðinde Kurulca istenecek finansal tablo ve raporlarý, þekil ve içerik bakýmýndan Türkiye Muhasebe Standartlarý çerçevesinde Kurulca belirlenen düzenlemelere uygun olarak, zamanýnda, tam ve doðru bir þekilde hazýrlamak ve ibraz etmek zorundadýr.

(2) Finansal tablo ve raporlarýn birinci fýkrada yer aldýðý þekilde Kurulca belirlenen düzenlemelere uygun olarak hazýrlanmasýndan, sunulmasýndan ve gerçeðe uygunluðu ile doðruluðundan ihraççý ile kusurlarýna ve durumun gereklerine göre ihraççýnýn yönetim kurulu üyeleri sorumludur. Yönetim kurulunun, bu maddede belirtilen kapsamda hazýrlanacak finansal tablo  ve  raporlarýn   kabulüne   dair  ayrý  bir  karar  almasý  gerekir.  Ayrýca  finansal  tablo  ve raporlarla ilgili olarak bunlarý hazýrlayan ortaklýk yöneticileri ile birlikte sorumlu yönetim kurulu üyelerinin kamuya yapacaklarý bildirimlerde finansal tablo ve raporlarýn gerçeðe uygunluðu ve doðruluðu konusundaki beyanlarýna yer verilmesi zorunludur.

(3) Ýhraççýlar düzenleyecekleri finansal tablo ve raporlardan Türkiye Muhasebe Standartlarý kapsamýnda Kurulca belirlenenleri, bu Kanun uyarýnca listeye alýnan baðýmsýz denetim kuruluþlarýna, Türkiye Denetim Standartlarý çerçevesinde bilgilerin gerçeði doðru ve dürüst bir biçimde yansýtmasý ilkesine uygunluðu bakýmýndan inceleterek bir baðýmsýz denetim raporu almak zorundadýrlar.

(4) Kurul, halka arzda, borsada iþlem görme baþvurusunda, 23 üncü maddede tanýmlanan önemli nitelikte iþlemlerde ve ortaklýðýn faaliyetlerini ve finansal durumunu önemli derecede etkileyen olay ve geliþmelerde, iþlemin tarafý ortaklýklardan da bu madde hükümlerine göre hazýrlanacak baðýmsýz denetim raporu istemeye yetkilidir.

(5) Kurulca düzenlenmesi istenilen finansal tablo ve raporlar ile baðýmsýz denetime tabi olunmasý durumunda baðýmsýz denetim raporu, Kurulca belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde kamuya duyurulur.

Kamunun aydýnlatýlmasýnda özel durumlar

MADDE 15- (1) Sermaye piyasasý araçlarýnýn deðerini, fiyatýný veya yatýrýmcýlarýn yatýrým kararlarýný etkileyebilecek nitelikteki bilgi, olay ve geliþmeler, ihraççýlarca veya ilgili taraflarca kamuya açýklanýr.

(2) Birinci fýkrada belirtilen bilgi, olay ve geliþmelerin kamuya açýklanmasý, ilgili ihraççýya bildirimi, istisnai hâllerde açýklamanýn ertelenmesi veya açýklama yapýlmamasýna iliþkin usul ve esaslar Kurulca belirlenir.

 

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Halka Açýk Ortaklýklar

Halka açýk ortaklýk statüsünün kazanýlmasý

MADDE 16- (1) Paylarý borsada iþlem gören ortaklýklar ile pay sahibi sayýsý beþ yüzü aþan anonim ortaklýklarýn paylarý halka arz olunmuþ sayýlýr. Bu ortaklýklar halka açýk ortaklýk hükümlerine de tabi olurlar.

(2) Paylarý borsada iþlem görmeyen anonim ortaklýklar, halka açýk ortaklýk statüsünü kazandýktan sonra en geç iki yýl içinde paylarýnýn iþlem görmesi için borsaya baþvurmak zorundadýrlar. Aksi durumda, Kurul, bu paylarýn borsada iþlem görmesi veya ortaklýðýn halka açýk ortaklýk statüsünden çýkarýlmasý için, ortaklýðýn talebini aramaksýzýn gerekli kararlarý alýr.

Kurumsal yönetim ilkeleri

MADDE 17- (1) Halka açýk ortaklýklarda kurumsal yönetim ilkeleri ile kurumsal yönetim uyum raporlarýnýn içeriðine, yayýmlanmasýna, ortaklýklarýn kurumsal yönetim ilkelerine uyumlarýnýn derecelendirilmesine ve baðýmsýz yönetim kurulu üyeliklerine iliþkin usul ve esaslar Kurulca belirlenir. Kurul bu yetkilerini halka açýk þirketler arasýnda haksýz rekabet ile sonuçlanmayacak þekilde ve eþit koþullardaki þirketlere eþit kurallarýn uygulanmasý prensibini göz önünde bulundurarak kullanýr.

(2) Kurul, paylarý borsada iþlem gören halka açýk ortaklýklarýn, niteliklerine göre, kurumsal yönetim ilkelerine kýsmen veya tamamen uymalarýný zorunlu tutmaya, buna iliþkin usul ve esaslarý belirlemeye, verilen süre içinde uyum zorunluluðunun yerine getirilmemesi hâlinde uyum zorunluluðunun yerine getirilmesini saðlayacak kararlarý almaya ve buna iliþkin iþlemleri resen yapmaya, herhangi bir süre vermemiþ olsa dahi uyum zorunluluðuna aykýrý iþlemlerin hukuka aykýrýlýðýnýn tespiti veya iptali için her türlü teminattan muaf olarak ihtiyati tedbir istemeye, dava açmaya, açýlan davada uyum zorunluluðunun yerine getirilmesi sonucunu doðuracak þekilde karar alýnmasýný istemeye, bu iþlemlerin yerine getirilmesine iliþkin usul ve esaslarý belirlemeye yetkilidir.

(3) Halka açýk ortaklýklarýn, iliþkili taraflarý ile gerçekleþtirecekleri Kurulca belirlenecek nitelikteki iþlemlere baþlamadan önce, yapýlacak iþlemin esaslarýný belirleyen bir yönetim kurulu kararý almalarý zorunludur.  Söz konusu yönetim kurulu kararlarýnýn uygulanabilmesi için baðýmsýz yönetim kurulu üyelerinin çoðunluðunun onayý aranýr. Baðýmsýz yönetim kurulu üyelerinin çoðunluðunun söz konusu iþlemi onaylamamasý hâlinde, bu durum iþleme iliþkin yeterli bilgiyi içerecek þekilde kamuyu aydýnlatma düzenlemeleri çerçevesinde kamuya duyurulur ve iþlem genel kurul onayýna sunulur. Söz konusu genel kurul toplantýlarýnda, iþlemin taraflarý ve bunlarla iliþkili kiþilerin oy kullanamayacaklarý bir oylamada karar alýnýr. Bu maddenin genel kurul toplantýsýnda görüþülmesinde, toplantý nisabý aranmaz, oy hakký bulunanlarýn basit çoðunluðu ile karar alýnýr. Bu fýkrada belirtilen esaslara uygun olarak alýnmayan yönetim kurulu ve genel kurul kararlarý geçerli sayýlmaz.

(4) Halka açýk ortaklýklar gerek bu maddede gerekse 6102 sayýlý Kanunun 1524 üncü maddesinin birinci fýkrasýnda düzenlenmiþ yükümlülüklerini MKK tarafýndan saðlanan elektronik ortam vasýtasýyla da yerine getirebilirler.

(5) Bu maddenin halka açýk bankalar hakkýnda uygulanmasýna iliþkin usul ve esaslar Bankacýlýk Düzenleme ve Denetleme Kurulunun uygun görüþü alýnmak suretiyle belirlenir.

Kayýtlý sermaye sistemi

MADDE 18- (1) Halka açýk ortaklýklar ile paylarýný halka arz etmek üzere Kurula baþvurmuþ olan ortaklýklar, Kuruldan izin almak þartýyla kayýtlý sermaye sistemini kabul edebilirler. Þu kadar ki, daha önce 6102 sayýlý Kanun uyarýnca bu sisteme geçmiþ olan ortaklýklar için ayrýca Kurul izni aranmaz.

(2) Kayýtlý sermaye sisteminde, yönetim kurulu, 6102 sayýlý Kanunun esas sermayenin artýrýlmasýna iliþkin hükümlerine baðlý kalmaksýzýn esas sözleþmelerinde tespit edilen kayýtlý sermaye tavanýna kadar sermayelerini artýrmaya yetkilidir. Þu kadar ki, bu yetki genel kurul tarafýndan en çok beþ yýl süre ile verilebilir. Bu yetkinin süresi azami beþ yýllýk dönemler itibarýyla genel kurul kararýyla uzatýlabilir.

(3) Kayýtlý sermaye sisteminde, çýkarýlan paylar tamamen satýlarak bedelleri ödenmedikçe veya satýlamayan paylar iptal edilmedikçe yeni pay çýkarýlamaz.

(4) Ýmtiyazlý paylarýn varlýðý hâlinde bu madde kapsamýnda yapýlacak esas sözleþme deðiþikliðine iliþkin genel kurul kararlarý, imtiyazlý pay sahipleri özel kurulunca 6102 sayýlý Kanunun 454 üncü maddesindeki esaslara göre onaylanýr. Þu kadar ki, ortaklýklarýn kayýtlý sermaye tavaný dâhilindeki sermaye artýrýmlarýnda ayrýca imtiyazlý pay sahipleri özel kurulu kararý aranmaz.

(5) Yönetim kurulunun; imtiyazlý veya nominal deðerinin üzerinde veya altýnda pay çýkarýlmasý, pay sahiplerinin yeni pay alma haklarýnýn sýnýrlandýrýlmasý konularýnda veya imtiyazlý pay sahiplerinin haklarýný kýsýtlayýcý nitelikte karar alabilmesi için esas sözleþme ile yetkili kýlýnmasý þarttýr. Yeni pay alma hakkýný kýsýtlama yetkisi, pay sahipleri arasýnda eþitsizliðe yol açacak þekilde kullanýlamaz. 6102 sayýlý Kanunun 461 inci maddesinin ikinci ve üçüncü fýkralarý hükümleri halka açýk ortaklýklar için uygulanmaz.

(6) Yönetim kurulunun bu maddedeki esaslar çerçevesinde aldýðý kararlar aleyhine, 6102 sayýlý Kanunun genel kurul kararlarýnýn iptaline iliþkin hükümleri çerçevesinde yönetim kurulu üyeleri veya haklarý ihlal edilen pay sahipleri, kararýn ilanýndan itibaren otuz gün içinde ortaklýk merkezinin bulunduðu yer ticaret mahkemesinde iptal davasý açabilirler.

(7) Sermaye artýrýmýnýn bu madde hükümlerine uygun olarak gerçekleþtirilmesinden sonra, çýkarýlmýþ sermayeyi gösteren esas sözleþmenin sermayeye iliþkin maddesinin yeni þekli yönetim kurulunca tescil ve ilan ettirilir.

(8) Bu madde uyarýnca esas sözleþme ile tanýnan yetki çerçevesinde yönetim kurulunca alýnan kararlar Kurulca belirlenecek þekilde kamuya duyurulur.

(9) Kayýtlý sermaye sisteminde bulunan halka açýk ortaklýklar tarafýndan pay ile deðiþtirilebilir tahvil veya paya dönüþtürülebilir bir türev araç çýkarýlmasý hâlinde deðiþtirme veya dönüþtürme sonucunda verilecek paylar ile ortaklýðýn çýkarýlmýþ sermayesinin toplamý kayýtlý sermayeyi aþamaz.

(10) Halka açýk ortaklýklarýn kayýtlý sermaye sistemine geçme, sistemden çýkma, Kurulca çýkarýlma ve þarta baðlý sermaye artýrýmý usul ve esaslarý Kurulca belirlenir. Daha önce 6102 sayýlý Kanun uyarýnca bu sisteme geçmiþ olup da sonradan halka açýk hâle gelen ortaklýklar da bu fýkra hükmüne tabidir.

Kâr payý ve bedelsiz pay daðýtýmý ile baðýþ yapýlmasý

MADDE 19- (1) Halka açýk ortaklýklar, kârlarýný genel kurullarý tarafýndan belirlenecek kâr daðýtým politikalarý çerçevesinde ve ilgili mevzuat hükümlerine uygun olarak daðýtýrlar. Kurul halka açýk ortaklýklarýn kâr daðýtýmý politikalarýna iliþkin olarak, benzer nitelikteki ortaklýklar bazýnda farklý esaslar belirleyebilir.

(2) Kanunen ayrýlmasý gereken yedek akçeler ve esas sözleþmede pay sahipleri için belirlenen kâr payý ayrýlmadýkça baþka yedek akçe ayrýlmasýna, ertesi yýla kâr aktarýlmasýna ve intifa senedi sahiplerine, yönetim kurulu üyelerine ve ortaklýk çalýþanlarýna kârdan pay daðýtýlmasýna karar verilemeyeceði gibi, belirlenen kâr payý ödenmedikçe bu kiþilere kârdan pay daðýtýlamaz.

(3) Halka açýk ortaklýklarda kâr payý, daðýtým tarihi itibarýyla mevcut paylarýn tümüne, bunlarýn ihraç ve iktisap tarihleri dikkate alýnmaksýzýn eþit olarak daðýtýlýr.

(4) Halka açýk ortaklýklarýn sermaye artýrýmlarýnda, bedelsiz paylar artýrým tarihindeki mevcut paylara daðýtýlýr.

(5) Halka açýk ortaklýklar tarafýndan baðýþ yapýlabilmesi veya pay sahibi dýþýndaki kiþilere kârdan pay daðýtýlabilmesi için esas sözleþmede hüküm bulunmasý þarttýr. Yapýlacak baðýþýn sýnýrý halka açýk ortaklýk genel kurulunca belirlenir. Kurul, baðýþ tutarýna üst sýnýr getirmeye yetkilidir. Ortaklýklarýn ilgili mali yýl içinde yapmýþ olduðu baðýþlar, daðýtýlabilir kâr matrahýna eklenir.

Kâr payý avansý

MADDE 20- (1) Bir hesap döneminde verilecek toplam kâr payý avansý bir önceki yýla ait dönem kârýnýn yarýsýný aþamaz. Önceki dönemde ödenen kâr payý avanslarý mahsup edilmeden ilave kâr payý avansý verilmesine ve kâr payý daðýtýlmasýna karar verilemez.

(2) Kusurlarýna ve durumun gereklerine göre zararlar þahsen kendilerine yükletilebildiði ölçüde yönetim kurulu üyeleri ve hazýrladýklarý raporlarla sýnýrlý olarak baðýmsýz denetimi yapanlar, ara dönem finansal tablolarýnýn gerçeði dürüst bir þekilde yansýtmamasýndan veya mevzuat ile muhasebe ilke ve kurallarýna uygun olarak düzenlenmemiþ olmasý nedeniyle daðýtýlan kâr payý avansýnýn doðru olmamasýndan doðan zararlar için ortaklýða, pay sahiplerine, ortaklýk alacaklýlarýna ve ayrýca doðrudan doðruya olmak üzere kâr payý avansýnýn kararlaþtýrýldýðý veya ödendiði hesap dönemi içinde pay iktisap etmiþ bulunan kiþilere karþý sorumludurlar. Hukuki sorumluluk doðuran hâllerin varlýðý hâlinde, pay sahipleri ve yönetim kurulu üyeleri tarafýndan kararýn ilanýndan itibaren otuz gün içinde, 18 inci maddenin altýncý fýkrasýna göre iptal davasý açýlabilir.

(3) Bu maddenin uygulanmasýna iliþkin usul ve esaslar Kurul tarafýndan düzenlenir.

Örtülü kazanç aktarýmý yasaðý

MADDE 21- (1) Halka açýk ortaklýklar ve kolektif yatýrým kuruluþlarý ile bunlarýn iþtirak ve baðlý ortaklýklarýnýn; yönetim, denetim veya sermaye bakýmýndan doðrudan veya dolaylý olarak iliþkide bulunduklarý gerçek veya tüzel kiþiler ile emsallerine uygunluk, piyasa teamülleri, ticari hayatýn basiret ve dürüstlük ilkelerine aykýrý olarak farklý fiyat, ücret, bedel veya þartlar içeren anlaþmalar veya ticari uygulamalar yapmak veya iþlem hacmi üretmek gibi iþlemlerde bulunmak suretiyle kârlarýný veya malvarlýklarýný azaltarak veya kârlarýnýn veya malvarlýklarýnýn artmasýný engelleyerek kazanç aktarýmýnda bulunmalarý yasaktýr.

(2) Halka açýk ortaklýklar ve kolektif yatýrým kuruluþlarý ile bunlarýn iþtirak ve baðlý ortaklýklarýnýn, esas sözleþmeleri veya iç tüzükleri çerçevesinde basiretli ve dürüst bir tacir olarak veya piyasa teamülleri uyarýnca kârlarýný ya da malvarlýklarýný korumak veya artýrmak için yapmalarý beklenen faaliyetleri yapmamalarý yoluyla iliþkili olduklarý gerçek veya tüzel kiþilerin kârlarýnýn ya da malvarlýklarýnýn artmasýný saðlamalarý da örtülü kazanç aktarýmý sayýlýr.

(3) Halka açýk ortaklýklar ve kolektif yatýrým kuruluþlarý, iliþkili taraf iþlemlerinin emsallerine, piyasa teamüllerine, ticari hayatýn basiret ve dürüstlük ilkelerine uygun þartlarda gerçekleþtirilmiþ olduðunu belgelemek ve bu durumu tevsik edici bilgi ve belgeleri en az sekiz yýl süre ile saklamak zorundadýrlar. Birinci fýkrada belirtilen ilkelere aykýrýlýðýn tespitinde izlenmesi gereken usul ve esaslar Kurul tarafýndan belirlenir.

(4) Kazanç aktarýmýnýn Kurulca tespiti hâlinde halka açýk ortaklýklar, kolektif yatýrým kuruluþlarý ile bunlarýn iþtirak ve baðlý ortaklýklarý, Kurulca belirlenecek süre içinde kendilerine kazanç aktarýmý yapýlan taraflardan, aktarýlan tutarýn kanuni faizi ile birlikte mal varlýðý veya kârý azaltýlan ortaklýða veya kolektif yatýrým kuruluþuna iadesini talep eder. Kendilerine kazanç aktarýmý yapýlan taraflar Kurulca belirlenecek süre içinde aktarýlan tutarý kanuni faizi ile birlikte iade etmek zorundadýr. Örtülü kazanç aktarýmý yasaðýnýn ihlali ile ilgili 94 üncü ve 110 uncu maddeler ile ilgili mevzuatta öngörülen hukuki, cezai ve idari yaptýrýmlar saklýdýr.

Ortaklýklarýn kendi paylarýný satýn ve rehin almasý

MADDE 22- (1) Halka açýk ortaklýklar, kendi paylarýný, Kurul tarafýndan belirlenen þartlar çerçevesinde satýn alabilir ve rehin olarak kabul edebilirler. Kurul, halka açýk ortaklýklarýn kendi paylarýný satýn ve rehin almasýna iliþkin þartlara, iþlem sýnýrlarýna, geri alýnan paylarýn elden çýkarýlmasý veya itfasý ve bu hususlarýn kamuya açýklanmasýna iliþkin usul ve esaslarý düzenler.

(2) Halka açýk ortaklýk paylarýnýn, söz konusu ortaklýðýn konsolide bilançosuna dâhil edilen ortaklýklar tarafýndan satýn alýnmasý da bu madde hükümlerine tabidir.

Ortaklýklarýn önemli nitelikteki iþlemleri

MADDE 23- (1) Halka açýk ortaklýklarýn;

a) Birleþme, bölünme iþlemlerine taraf olmasý, tür deðiþtirme veya sona erme kararý almasý,

b) Mal varlýðýnýn tümünü veya önemli bir bölümünü devretmesi veya üzerinde bir ayni hak tesis etmesi veya kiralamasý,

c) Faaliyet konusunu tümüyle veya önemli ölçüde deðiþtirmesi,

ç) Ýmtiyaz öngörmesi veya mevcut imtiyazlarýn kapsam veya konusunu deðiþtirmesi,

d) Borsa kotundan çýkmasý,

gibi hususlar bu Kanunun uygulanmasýnda önemli nitelikte iþlem sayýlýr. Kurul, önemli nitelikteki iþlemleri, önemlilik ölçüsü de dâhil olmak üzere bu nitelikteki iþlemlerde bulunulabilmesi veya kararlarýn alýnabilmesi için uyulmasý zorunlu usul ve esaslarý belirlemeye yetkilidir.

(2) Kurul, birinci fýkra çerçevesinde düzenlenen zorunluluklara uyulmaksýzýn gerçekleþtirilen iþlemlerin ortadan kaldýrýlmasýna yönelik Kurul kararýnýn tebliði tarihinden itibaren otuz gün içinde iþlem öncesi durumun aynen saðlanmamasý hâlinde idari para cezasý verebilir ve bu iþlemlerin iptali için 6102 sayýlý Kanunun genel kurul kararlarýnýn iptaline iliþkin hükümleri çerçevesinde dava açabilir.

Ayrýlma hakký

MADDE 24- (1) 23 üncü maddede belirtilen önemli nitelikteki iþlemlere iliþkin genel kurul toplantýsýna katýlýp da olumsuz oy kullanan ve muhalefet þerhini toplantý tutanaðýna iþleten pay sahipleri, paylarýný halka açýk ortaklýða satarak ayrýlma hakkýna sahiptir. Halka açýk ortaklýk bu paylarý pay sahibinin talebi üzerine, söz konusu önemli nitelikteki iþlemin  kamuya  açýklandýðý tarihten önceki otuz gün içinde borsada oluþan aðýrlýklý ortalama fiyatlarýn ortalamasýndan satýn almakla yükümlüdür.

(2) Pay sahibinin 23 üncü maddede belirtilen önemli nitelikteki iþlemlere iliþkin genel kurul toplantýsýna katýlmasýna haksýz bir biçimde engel olunmasý, genel kurul toplantýsýna usulüne uygun davet yapýlmamasý veya gündemin usulüne uygun bir biçimde ilan edilmemesi hâllerinde, genel kurul kararlarýna muhalif kalma ve muhalefet þerhini tutanaða kaydettirme þartý aranmaksýzýn birinci fýkra hükmü uygulanýr.

(3) Birinci fýkrada yer alan hususlarýn görüþüleceði genel kurul toplantýsýnýn gündeminde, bu kararlara muhalefet oyu kullanacak pay sahiplerinin ortaklýktan ayrýlma hakkýnýn bulunduðu hususu ile bu hakkýn kullanýlmasý durumunda paylarýn ortaklýk tarafýndan satýn alýnacaðý bedel yer alýr.

(4) Ayrýlma hakkýnýn doðmadýðý hâller ile bu hakkýn kullanýmýna ve paylarý borsada iþlem görmeyen ortaklýklarda satým fiyatýnýn hesaplanmasýna iliþkin usul ve esaslar Kurul tarafýndan belirlenir.

Pay alým teklifi

MADDE 25- (1) Halka açýk ortaklýklarda, gönüllü ya da önemli nitelikteki iþlemler nedeniyle zorunlu pay alým teklifi yapýlmasý ile ilgili usul ve esaslar Kurulca belirlenir.

(2) Pay alým teklifinin Kurul tarafýndan yasaklandýðý durumlarda, yasaklanan teklife dayanýlarak gerçekleþtirilen iþlemler geçersizdir.

Pay alým teklifi zorunluluðu

MADDE 26- (1) Halka açýk ortaklýklarda yönetim kontrolünü saðlayan paylarýn veya oy haklarýnýn iktisap edilmesi hâlinde diðer ortaklarýn paylarýný satýn almak üzere teklif yapýlmasý zorunludur. Pay alým teklifinde bulunulmasýna ve pay alým teklifinde bulunma zorunluluðundan muafiyete iliþkin usul ve esaslar Kurulca belirlenir.

(2) Ortaklýðýn oy haklarýnýn yüzde ellisinden fazlasýna tek baþýna veya birlikte hareket ettikleri kiþilerle beraber, doðrudan veya dolaylý olarak sahip olunmasý, yönetim kurulu üye sayýsýnýn salt çoðunluðunu seçme veya genel kurulda söz konusu sayýdaki üyelikler için aday gösterme hakkýný veren imtiyazlý paylara sahip olunmasý, yönetim kontrolünün elde edilmesi olarak kabul edilir. Ancak, imtiyazlý paylarýn mevcudiyeti nedeniyle yönetim kontrolünün elde edilemediði hâller bu madde kapsamýnda deðerlendirilmez.

(3) Ortaklýðýn pay sahipliðinde herhangi bir deðiþiklik olmasa bile, 23 üncü maddenin birinci fýkrasýnda Kurulca belirlenmesi öngörülen usul ve esaslar ile 29 uncu maddenin altýncý fýkrasýndaki usul ve esaslara uyulmadan, bazý ortaklarýn kendi aralarýnda yapacaklarý özel anlaþmalarla yönetim kontrolünü ele geçirmeleri de bu madde kapsamýnda deðerlendirilir.

(4) Kurul, faaliyet konusu imtiyaz verilen bir iþi görmek olup da bu imtiyazý kaldýrýlan veya 19/10/2005 tarihli ve 5411 sayýlý Bankacýlýk Kanunu uyarýnca faaliyet izni kaldýrýlan veya temettü hariç ortaklýk haklarý ile yönetim ve denetimi Tasarruf Mevduatý Sigorta Fonuna devredilen halka açýk ortaklýklarýn pay sahiplerinin korunmasý amacýyla, imtiyazýn geri alýnmasýna veya 5411 sayýlý Kanunun ilgili hükümlerinin uygulanmasýna neden olduklarý tespit edilen hâkim ortak olan gerçek ve tüzel kiþilere pay alým teklifi zorunluluðu getirebilir.

(5) Kurul, yatýrým ortaklýklarýnýn yatýrým ortaklýðý niteliklerinin deðiþtirilmesine veya yitirilmesine neden olacak esas sözleþme deðiþikliklerine izin verilebilmesi için pay alým teklifi zorunluluðu getirebilir.

(6) Pay alým teklifinde bulunma zorunluluðu doðan gerçek ve tüzel kiþiler ile bunlarla birlikte hareket edenlerin sahip olduðu oy haklarý, Kurulca belirlenecek süre içinde bu zorunluluðun yerine getirilmemesi hâlinde kendiliðinden donar. Söz konusu paylar, genel kurul toplantý nisabýnda dikkate alýnmaz.

Ortaklýktan çýkarma hakký ve satma hakký

MADDE 27- (1) Pay alým teklifi sonucunda veya birlikte hareket etmek de dâhil olmak üzere baþka bir þekilde sahip olunan paylarýn halka açýk ortaklýðýn oy haklarýnýn Kurulca belirlenen orana veya daha fazlasýna ulaþmasý durumunda, paya sahip olan bu kiþiler açýsýndan azýnlýkta kalan pay sahiplerini ortaklýktan çýkarma hakký doðar. Bu kiþiler, Kurulca belirlenen süre içinde, azýnlýkta kalan ortaklarýn paylarýnýn iptalini ve bunlar karþýlýðý çýkarýlacak yeni paylarýn kendilerine satýlmasýný ortaklýktan talep edebilirler. Satým bedeli, 24 üncü madde çerçevesinde belirlenir.

(2) Birinci fýkrada yer alan þartlar çerçevesinde ortaklýktan çýkarma hakkýnýn doðduðu durumlarda, azýnlýkta kalan pay sahipleri açýsýndan satma hakký doðar. Bu pay sahipleri Kurulca belirlenen süre içinde, paylarýnýn adil bir bedel karþýlýðýnda satýn alýnmasýný oy haklarýnýn Kurulca belirlenen orana veya daha fazlasýna sahip olan gerçek veya tüzel kiþilerden ve bunlarla birlikte hareket edenlerden talep edebilirler.

(3) 6102 sayýlý Kanunun 208 inci maddesi halka açýk ortaklýklara uygulanmaz.

(4) Bu maddenin uygulanmasýna iliþkin usul ve esaslar Kurulca belirlenir.

Ýmtiyazlý paylar

MADDE 28- (1) Ortaklýklarýn sermaye piyasasý araçlarýnýn ilk halka arzýnda mevcut tüm imtiyazlarýn þeffaf ve anlaþýlýr detayda kamuya duyurulmasý zorunludur.

(2) Kurulun belirlediði esaslar çerçevesinde, faaliyetlerinin makul ve zorunlu kýldýðý hâller saklý kalmak kaydýyla, mevzuata uygun olarak hazýrlanmýþ finansal tablolarýna göre üst üste beþ yýl dönem zararý eden halka açýk ortaklýklarda, oy hakkýna ve yönetim kurulunda temsil edilmeye iliþkin imtiyazlar Kurul kararý ile kalkar. Söz konusu imtiyazlý paylarýn kamu kurum ve kuruluþlarýna ait olmasý hâlinde bu hüküm uygulanmaz.

Genel kurul toplantýlarýna iliþkin esaslar

MADDE 29- (1) Halka açýk ortaklýklar genel kurullarýný, toplantýya, esas sözleþmede gösterilen þekilde, ortaklýðýn internet sitesi ve Kamuyu Aydýnlatma Platformu ile Kurulca belirlenen diðer yerlerde yayýmlanan ilanla çaðýrmak zorundadýrlar. Bu çaðrý, ilan ve toplantý günleri hariç olmak üzere, toplantý tarihinden en az üç hafta önce yapýlýr. Bu fýkraya iliþkin usul ve esaslar Kurulca belirlenir.

(2) Nama yazýlý ihraç edilmiþ olup borsada iþlem gören paylar hakkýnda 6102 sayýlý Kanunun 414 üncü maddesinin birinci fýkrasý uygulanmaz.

(3) Halka açýk ortaklýklarýn genel kurul toplantýlarýnda, ortaklýk merkezinin yurt dýþýna taþýnmasý ile bilanço zararlarýnýn kapatýlmasý için yükümlülük ve ikincil yükümlülük koyan kararlar hariç olmak üzere, bu Kanunda veya esas sözleþmelerinde açýkça oran belirtilmek suretiyle daha aðýr nisaplar öngörülmediði takdirde, 6102 sayýlý Kanunun 418 inci maddesi uygulanýr. Esas sözleþmelerde, 6102 sayýlý Kanundaki hükmün içeriði yazýlmaksýzýn yalnýzca 6102 sayýlý Kanuna veya ilgili madde numarasýna atýf yapýlmýþ olmasý aksine hüküm sayýlmaz. Altýncý fýkra hükmü saklýdýr.

(4) Halka açýk ortaklýklarýn genel kurullarýnda gündeme baðlýlýk ilkesine uyulmaksýzýn Kurulun görüþülmesini veya ortaklara duyurulmasýný istediði hususlarýn genel kurul gündemine alýnmasý zorunludur.

(5) 6102 sayýlý Kanunun 411 inci maddesinde azlýða tanýnmýþ bulunan gündeme madde ekletme hakký, halka açýk ortaklýklarda gündem maddelerine iliþkin karar taslaklarýnýn görüþmeye sunulmasýný da kapsar.

(6) Halka açýk ortaklýklarda yeni pay alma haklarýnýn kýsýtlanmasýna, kayýtlý sermaye sisteminde yönetim kuruluna yeni pay alma haklarýný kýsýtlama yetkisinin verilmesine, sermaye azaltýmýna ve 23 üncü maddenin birinci fýkrasýna göre belirlenen önemli nitelikteki iþlemlere iliþkin kararlarýn genel kurulca kabul edilebilmesi için, esas sözleþmelerinde açýkça oran belirtilmek suretiyle daha aðýr nisaplar öngörülmediði takdirde, toplantý nisabý aranmaksýzýn, ortaklýk genel kuruluna katýlan oy hakkýný haiz paylarýn üçte ikisinin olumlu oy vermesi þartý aranýr. Ancak, toplantýda sermayeyi temsil eden oy hakkýný haiz paylarýn en az yarýsýnýn hazýr bulunmasý hâlinde, esas sözleþmede açýkça daha aðýr nisaplar öngörülmedikçe, toplantýya katýlan oy hakkýný haiz paylarýn çoðunluðu ile karar alýnýr. Bu iþlemlerde, 6102 sayýlý Kanunun 436 ncý maddesinin birinci fýkrasýna göre taraf olan ortaklar bu iþlemlerin onaylanacaðý genel kurul toplantýlarýnda oy kullanamazlar. Bu fýkrada belirtilen nisaplarý hafifleten esas sözleþme hükümleri geçersizdir.

Genel kurul toplantýsýna katýlým ve oy kullanma

MADDE 30- (1) Halka açýk ortaklýk genel kuruluna katýlma ve oy kullanma hakký, pay sahibinin paylarýný herhangi bir kuruluþ nezdinde depo etmesi þartýna baðlanamaz.

(2) Paylarý kayden izlenen halka açýk ortaklýklarýn genel kurul toplantýlarýna, yönetim kurulu tarafýndan MKK’dan saðlanan pay sahipleri listesi dikkate alýnarak oluþturulan hazýr bulunanlar listesinde adý yer alan pay sahipleri katýlabilir. Bu listede adý bulunan hak sahipleri kimlik göstererek genel kurula katýlýrlar. Söz konusu listenin genel kurul toplantý tarihinden azami kaç gün önceki pay sahiplerinden oluþacaðýný ve/veya gereðinde pay sahipleri ile temsilcilerinin toplantýya katýlacaklarýný bu maddenin beþinci fýkrasýnda belirtilen elektronik ortam üzerinden MKK’ya bildirmelerine iliþkin esaslarý belirlemeye Kurul yetkilidir.

(3) Paylarý kayden izlenmeyen halka açýk ortaklýklarýn genel kurul toplantýlarýna katýlma hakký olan pay sahiplerinin tespitinde, 6102 sayýlý Kanun hükümleri uygulanýr.

(4) Halka açýk ortaklýklarýn genel kurullarýnda oy kullanma hakkýna sahip olanlar, bu haklarýný vekil tayin ettikleri kiþiler aracýlýðýyla da kullanabilirler. Ancak, paylarý kayden izlenmeyen halka açýk ortaklýklarda hamiline  yazýlý  paylarýn  zilyetliðinin  devri  veya  bunlara mutasarrýf olunduðunu gösteren belgelerin temliki yoluyla da, genel hükümler çerçevesinde oy kullandýrýlabilir. Saklama hizmeti sunanlarýn, saklama hizmeti sunduklarý paylara iliþkin oy haklarýný vekil sýfatýyla kullanmalarý hâlinde de bu fýkra hükmü uygulanýr. Çaðrý yoluyla vekâlet toplanmasýna ve vekâleten oy kullanmaya iliþkin usul ve esaslar Kurulca belirlenir. 6102 sayýlý Kanunun 428 inci maddesi bu Kanun kapsamýnda uygulanmaz.

(5) Paylarý kayden izlenen anonim ortaklýk genel kurullarýna elektronik ortamda katýlým, MKK tarafýndan saðlanan elektronik ortam üzerinden gerçekleþtirilir.

Borçlanma aracý niteliðindeki sermaye piyasasý araçlarýnýn ihraç limiti ve yetkisi

MADDE 31- (1) Ýhraççýlarýn ihraç edebilecekleri borçlanma aracý niteliðindeki sermaye piyasasý araçlarýnýn toplam tutarý, Kurulca belirlenecek limiti geçemez. Kurul, ihracýn, ihraç edilen borçlanma aracýnýn ve ihraççýlarýn niteliðine göre farklý limitler belirleyebilir.

(2) 8/6/1984 tarihli ve 233 sayýlý Kamu Ýktisadi Teþebbüsleri Hakkýnda Kanun Hükmünde Kararname hükümleri saklý kalmak ve 22/2/2005 tarihli ve 5302 sayýlý Ýl Özel Ýdaresi Kanununun 51 inci maddesi ile 3/7/2005 tarihli ve 5393 sayýlý Belediye Kanununun 68 inci maddesinde belirtilen limitler hariç olmak üzere diðer kanunlarda belirlenen ihraç limitleri uygulanmaz.

(3) Borçlanma aracý niteliðindeki sermaye piyasasý aracý ihraç yetkisi, esas sözleþme ile yönetim kuruluna süreli veya süresiz olarak devredilebilir.

Kamuyu aydýnlatma belgelerinden doðan sorumluluk

MADDE 32- (1) 10 uncu madde çerçevesinde, ayný maddede sorumlu olduðu belirtilen kiþiler ile mevzuat uyarýnca izahname, pay alým tekliflerinde hazýrlanan bilgi formu, özel durum açýklamasý, birleþme ve bölünme iþlemlerinde hazýrlanacak duyuru metinleri, borsada iþlem görme duyurusu ve finansal raporlar gibi Kurulca kamuyu aydýnlatma amacý ile düzenlenmesi öngörülen sair kamuyu aydýnlatma belgelerini imzalayanlar veya bu belgeler kendi adýna imzalanan tüzel kiþiler bu belgelerde yer alan yanlýþ, yanýltýcý veya eksik bilgilerden kaynaklanan zararlardan müteselsilen sorumludur.

(2) Baðýmsýz denetim, derecelendirme ve deðerleme kuruluþlarý gibi kamuyu aydýnlatma belgelerinde yer alan veya bu belgelere dayanak olmak üzere hazýrlanan raporlarý hazýrlayan kiþi ve kurumlar da bu Kanun hükümleri çerçevesinde sorumludur.

(3) Kamuyu aydýnlatma belgelerinde yer alan bilgilerin yanlýþ, yanýltýcý veya eksik olmasý konusunda bilgi sahibi olmadýðýný ve bu bilgi eksikliðinin kast veya aðýr ihmallerinden kaynaklanmadýðýný ispatlayan kiþiler sorumlu olmaz.

(4) Yanlýþ, yanýltýcý veya eksik bilgiler içeren izahnamenin geçerlilik süresi boyunca; diðer kamuyu aydýnlatma belgelerinin ise kamuya açýklandýðý tarihten hemen sonra, ilk halka arzdan veya borsada satýn alýnan veya satýlan sermaye piyasasý araçlarýnýn, gerçeðe uygun bilginin ortaya çýktýðý tarihten hemen sonra borsada satýlmasý veya satýn alýnmasý üzerine yatýrýmcýlarýn malvarlýklarýnda zarar meydana gelmesi hâlinde bu maddeye göre ileri sürülecek tazminat talepleri açýsýndan kamuyu aydýnlatma belgesi ile zarar arasýnda illiyet baðý kurulmuþ sayýlýr.

(5) Kamuyu aydýnlatma belgelerinin yanlýþ, yanýltýcý veya eksik olmasýndan kaynaklanan tazminat talebi;

a) Sermaye piyasasý araçlarýnýn alým veya satýmýnýn, kamuyu aydýnlatma belgesine dayanmamasý,

b) Sermaye piyasasý araçlarýnýn alým veya satýmýnýn kamuyu aydýnlatma belgelerinde yer alan bilgilerin yanlýþ, yanýltýcý veya eksik olduðu bilinmesine raðmen yapýlmasý,

c) Kamuyu aydýnlatma belgelerinde yer alan yanlýþ, yanýltýcý veya eksik bilgilere iliþkin düzeltmenin, yatýrým kararýnýn verilmesinden veya bu belgeye dayanarak iþlem yapýlmasýndan önce ilan edilmiþ olmasý,

ç) Kamuya açýklanan belgede yer alan bilgiler yanlýþ, yanýltýcý veya eksik olmasaydý dahi yatýrýmcýlarýn zarara uðrayacak olmalarý,

hâlinde reddedilir.

(6) Kamuyu aydýnlatma belgelerinden doðan tazminat talebi, dördüncü fýkradaki zararýn meydana geldiði tarihten itibaren altý ay içinde zamanaþýmýna uðrar.

(7) Kamuyu aydýnlatma belgelerinden doðan sorumluluðu hafifleten ya da kaldýran anlaþmalar, hüküm veya ifadeler geçersizdir.

Diðer ortak hükümler

MADDE 33- (1) Ortaklýklar, sermaye piyasasý araçlarýnýn herhangi bir þekilde halka satýldýðýný veya halka açýk ortaklýk statüsünün kazanýldýðýný öðrendikleri tarihten itibaren on iþ günü içinde Kurula bildirmek zorundadýrlar.

(2) Halka açýk ortaklýklarýn esas sözleþmelerinin deðiþtirilmesi için Kurulun uygun görüþünün alýnmasý zorunludur.

(3) Kurul, bu Kanun kapsamýna giren ihraçlarý, ihracýn büyüklüðü, yönelik olduðu yatýrýmcýlar, verilen garantiler, ihraç ve ihraççýyla ilgili olarak sunulan bilgiler, ilgili sermaye piyasasý araçlarýnýn borsada iþlem görmesi ya da ihraç sýrasýnda kullanýlacak satýþ yöntemi gibi nitelik ve þartlarý göz önünde bulundurarak, bu Kanundan kaynaklanan yükümlülüklerden kýsmen veya tamamen muaf tutabilir.

(4) Pay sahibi sayýsý sebebiyle halka açýk sayýlan ortaklýklardan, 16 ncý madde uyarýnca paylarýnýn borsada iþlem görmesini istemeyenler, pay sahibi tam sayýsýnýn en az üçte ikisinin olumlu oyu veya toplam oylarýn dörtte üçü ile alýnacak bir genel kurul kararý ile bu Kanun kapsamýndan çýkabilir. Bu durumda Kanunun kapsamýndan çýkma kararýna olumlu oy kullanmayan pay sahiplerine 24 üncü madde uyarýnca ayrýlma hakký tanýnýr. 16 ncý maddenin ikinci fýkrasý uyarýnca Kurulca resen halka açýk ortaklýk statüsünden çýkarýlacak ortaklýklarýn hâkim ortaklarýna diðer paylar için pay alým teklifinde bulunma zorunluluðu getirilebilir. Buna iliþkin usul ve esaslar Kurul tarafýndan belirlenir.

(5) Ýhraççýlar ve halka açýk ortaklýklar, 16 ncý maddede belirtilen sayýdan daha fazla ortaða sahip olsalar dahi, bilanço ve sermaye büyüklüðü, faaliyetlerinin devamlýlýðý, ortak olmanýn belirli özellikleri taþýyan kiþilerle sýnýrlý tutulmasý, sermayenin ortaklar arasýndaki daðýlýmý gibi þartlarýn varlýðý hâlinde resen veya talep üzerine bu Kanundan kaynaklanan yükümlülüklerden kýsmen veya tamamen muaf tutabileceði gibi tamamen bu Kanun kapsamýndan da çýkarýlabilir.

 

ÜÇÜNCÜ KISIM

Sermaye Piyasasý Kurumlarý ve Faaliyetleri

BÝRÝNCÝ BÖLÜM

Genel Hükümler

Sermaye piyasasý faaliyetleri

MADDE 34- (1) Sermaye piyasasý faaliyetleri, sermaye piyasasý kurumlarýnýn bu Kanun kapsamýndaki faaliyetleri, bu Kanun kapsamýna giren yatýrým hizmetleri ve faaliyetleri ile bunlara ek olarak sunulan yan hizmetlerden oluþur.

Sermaye piyasasý kurumlarý

MADDE 35- (1) Bu Kanuna göre faaliyette bulunabilecek sermaye piyasasý kurumlarý aþaðýda gösterilmiþtir:

a) Yatýrým kuruluþlarý

b) Kolektif yatýrým kuruluþlarý

c) Sermaye piyasasýnda faaliyette bulunacak baðýmsýz denetim, deðerleme ve derecelendirme kuruluþlarý

ç) Portföy yönetim þirketleri

d) Ýpotek finansmaný kuruluþlarý

e) Konut finansmaný ve varlýk finansmaný fonlarý

f) Varlýk kiralama þirketleri

g) Merkezî takas kuruluþlarý

ð) Merkezî saklama kuruluþlarý

h) Veri depolama kuruluþlarý

ý) Kuruluþ ve faaliyet esaslarý Kurulca belirlenen diðer sermaye piyasasý kurumlarý

Ortak hükümler

MADDE 36- (1) Sermaye piyasasý kurumlarýnýn finansal tablo ve raporlarýnýn hazýrlanmasý ile açýklanmasýna iliþkin olarak 14 üncü madde kýyasen uygulanýr.

(2) Kurumsal yönetim ilkelerine iliþkin olarak 17 nci maddenin birinci ve ikinci fýkralarý sermaye piyasasý kurumlarýna kýyasen uygulanýr.

 

ÝKÝNCÝ BÖLÜM

Yatýrým Hizmetleri ve Faaliyetleri

Yatýrým hizmetleri ve faaliyetleri

MADDE 37- (1) Bu Kanun kapsamýna giren yatýrým hizmetleri ve faaliyetleri þunlardýr:

a) Sermaye piyasasý araçlarýyla ilgili emirlerin alýnmasý ve iletilmesi

b) Sermaye piyasasý araçlarýyla ilgili emirlerin müþteri adýna ve hesabýna veya kendi adýna ve müþteri hesabýna gerçekleþtirilmesi

c) Sermaye piyasasý araçlarýnýn kendi hesabýndan alým ve satýmý

ç) Portföy yöneticiliði

d) Yatýrým danýþmanlýðý

e) Sermaye piyasasý araçlarýnýn halka arzýnda yüklenimde bulunularak satýþa aracýlýk edilmesi

f) Sermaye piyasasý araçlarýnýn halka arzýnda yüklenimde bulunmaksýzýn satýþa aracýlýk edilmesi

g) Çok taraflý alým satým sistemlerinin ve borsa dýþý diðer teþkilatlanmýþ pazar yerlerinin iþletilmesi

ð) Sermaye piyasasý araçlarýnýn müþteri namýna saklanmasý ve yönetimi ile portföy saklanmasý

h) Kurulca belirlenecek diðer hizmet ve faaliyetlerde bulunulmasý

Yan hizmetler

MADDE 38- (1) Yatýrým kuruluþlarý ve portföy yönetim þirketlerinin yapabilecekleri yan hizmetler þunlardýr:

a) Sermaye piyasalarý ile ilgili danýþmanlýk hizmetleri sunulmasý

b) Yatýrým hizmetleri ve faaliyetleri ile sýnýrlý olarak kredi ya da ödünç verilmesi ve döviz hizmetleri sunulmasý

c) Sermaye piyasasý araçlarýna iliþkin iþlemlerle ilgili yatýrým araþtýrmasý ve finansal analiz yapýlmasý veya genel tavsiyede bulunulmasý

ç) Aracýlýk yükleniminin yürütülmesi ile ilgili hizmetlerin sunulmasý

d) Borçlanma veya baþka yollardan finansman saðlanmasýnda aracýlýk hizmeti sunulmasý

e) Servet yönetimi ve finansal planlama yapýlmasý

f) Kurulca belirlenecek diðer hizmet ve faaliyetlerde bulunulmasý

Faaliyet izni alma zorunluluðu

MADDE 39- (1) Yatýrým hizmetlerinin ve faaliyetlerinin düzenli uðraþý, ticari veya mesleki faaliyet olarak icra edilebilmesi için Kuruldan izin alýnmasý zorunludur. Yatýrým hizmetleri ve faaliyetleri ancak yatýrým kuruluþlarý tarafýndan yerine getirilebilir. Yatýrým ortaklýklarý ile portföy yönetim þirketlerine ve borsalara iliþkin hükümler saklýdýr. Kurul, her bir yatýrým hizmet ve faaliyetinin, sermaye piyasasý aracý veya yatýrým hizmet ve faaliyeti bazýnda ayrý kuruluþlar tarafýndan yapýlmasýna iliþkin düzenlemeler yapmaya yetkilidir.

(2) Yan hizmetler, yatýrým kuruluþlarý ve portföy yönetim þirketlerince ayrýca bir yetki belgesine tabi olmaksýzýn Kurulca belirlenen esaslar çerçevesinde yapýlýr.

(3) Kurul, sermaye piyasasý aracý bazýnda, bir veya birden fazla yatýrým hizmet ve faaliyet türü için de izin verebilir. Kurul, yatýrým kuruluþlarýný yatýrým hizmet ve faaliyet türleri ve sermaye yapýlarý itibarýyla gruplandýrabilir.

(4) Faaliyet izni baþvurularý, gerekli belgelerin Kurula eksiksiz olarak sunulmasýndan itibaren azami altý ay içinde Kurul tarafýndan karara baðlanýr ve keyfiyet ilgililere bildirilir.

(5) Özel kanunlarý ile yetkili kýlýnmýþ olsalar dahi bu Kanunda sayýlan þartlarý taþýmayan ve Kurulca izin verilmeyen kiþi ve kuruluþlar yatýrým hizmetleri ve faaliyetlerinde bulunamazlar.

(6) Kurul, yatýrým hizmetleri ve faaliyetleri ile yan hizmetlerin sunulabilmesi için mesleki sorumluluk sigortasý yaptýrýlmasýný zorunlu tutabilir.

(7) Kurul, sermaye piyasasý araçlarýnýn ödünç alma ve verme iþlemleri ile açýða satýþ iþlemlerine iliþkin ilke ve esaslarý belirlemeye ve Hazine Müsteþarlýðý ile TCMB’nin görüþü alýnmak suretiyle kredili sermaye piyasasý aracý iþlemleri ile ilgili düzenlemeler yapmaya yetkilidir.

(8) Yatýrým hizmetleri ve faaliyetleri ile yan hizmetlerin sunulmasýna iliþkin usul ve esaslar Kurulca belirlenir.

(9) Bu Kanunun 37 nci maddesinin (a), (b), (c), (ð) ve (h) bentlerinde sayýlan yatýrým hizmet ve faaliyetleri bankalarca da yürütülebilir. Yatýrým ve kalkýnma bankalarý ayný maddenin (ç), (d), (e) ve (f) bentlerinde sayýlan hizmetleri de sunabilir. Bankalarýn ayný madde kapsamýnda yürütecekleri yatýrým hizmet ve faaliyetlerine iliþkin usul ve esaslar Kurulca belirlenir. Ýþbu hizmet ve faaliyetlerde Kurul, sermaye piyasasý araçlarýnýn ve Bankacýlýk Düzenleme ve Denetleme Kurulunun görüþüyle bankalarýn niteliklerine göre farklý usul ve esaslar belirleyebilir.

Yetki belgesi

MADDE 40- (1) Yatýrým hizmetleri ve faaliyetlerinde bulunmak üzere Kurulca izin verilenlere, icra edecekleri yatýrým hizmetleri ve faaliyetlerini gösteren yetki belgesi verilir. Bir yetki belgesi ile bir veya birden fazla yatýrým hizmeti ve faaliyetinde bulunma izni verilebilir.

(2) Yatýrým hizmetleri ve faaliyetlerinde bulunmak üzere Kuruldan izin almayanlar ile aldýklarý izinler iptal olanlar, bu hizmet ve faaliyetlerde bulunamayacaklarý gibi esas sözleþmelerinde, ticaret unvanlarýnda veya ilan ve reklamlarýnda bu hizmetler ve faaliyetlerde bulunduklarý intibaýný uyandýracak hiçbir kelime veya ibare kullanamazlar.

Yetki belgesi ve faaliyet izninin iptali

MADDE 41- (1) Kurul, bu Kanun kapsamýnda vermiþ olduðu yetki belgesi ve faaliyet izinlerini, bu Kanundaki ilgili diðer hükümler saklý kalmak kaydýyla, aþaðýdaki hâllerde iptal edebilir:

a) Faaliyette bulunma yetkisinden açýkça feragat edilmesi veya faaliyet izninin verildiði tarihten itibaren iki yýl süreyle ilgili izin kapsamýnda herhangi bir faaliyette bulunulmamasý

b) Faaliyet izninin yanlýþ veya yanýltýcý beyanlarda bulunularak ya da hukuka aykýrý diðer yollarla alýnmýþ olmasý

c) Faaliyet izninin alýnmasý sýrasýnda aranan þartlarýn kaybedildiðinin Kurulca tespitinden itibaren üç ay içinde bu þartlarýn yeniden saðlanamamasý

(2) Faaliyet izinlerinin tamamý iptal edilenlerin, sona erme kararý almalarý veya en geç üç ay içinde esas sözleþmelerindeki ticaret unvaný ile amaç ve faaliyet konularý da dâhil  olmak  üzere ilgili hükümleri yatýrým hizmetleri ve faaliyetleri kapsamayacak þekilde deðiþtirmeleri zorunludur.

Mali sorumluluk sýnýrlarýna ve çalýþanlara iliþkin esaslar

MADDE 42- (1) Yatýrým hizmetleri ve faaliyetleri ile yan hizmetler itibarýyla yüklenilebilecek mali sorumluluðun azami sýnýrý ve yatýrým kuruluþlarýndaki yöneticiler ile bu hizmetleri ve faaliyetleri yürütmekle görevlendirilecek personelde aranacak asgari þartlar Kurulca belirlenir.

 

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Yatýrým Kuruluþlarý

Kuruluþ þartlarý

MADDE 43- (1) Aracý kurumlarýn kuruluþuna Kurulca izin verilebilmesi için;

a) Anonim ortaklýk þeklinde kurulmalarý,

b) Paylarýnýn tamamýnýn nama yazýlý olmasý,

c) Paylarýnýn nakit karþýlýðý çýkarýlmasý,

ç) Sermayelerinin Kurulca belirlenen miktardan az olmamasý,

d) Esas sözleþmelerinin bu Kanun ve ilgili düzenlemelerde yer alan hükümlere uygun olmasý,

e) Kurucularýnýn bu Kanunda ve ilgili düzenlemelerde belirtilen þartlarý haiz olmasý,

f) Ortaklýk yapýsýnýn þeffaf ve açýk olmasý,

gerekir.

(2) Bankalar dýþýndaki diðer yatýrým kuruluþlarý için de birinci fýkradaki þartlar aranýr. Kurul bu kuruluþlar için ilave þartlar öngörebilir.

(3) Bu maddenin uygulanmasýna iliþkin usul ve esaslar Kurulca belirlenir.

Kuruculara iliþkin þartlar

MADDE 44- (1) Aracý kurumlarýn kurucu ortaklarýnýn;

a) Müflis olmamasý, konkordato ilan etmiþ olmamasý ya da hakkýnda iflasýn ertelenmesi kararý verilmiþ olmamasý,

b) Faaliyet izinlerinden biri Kurulca iptal edilmiþ kuruluþlarda, bu müeyyideyi gerektiren olayda sorumluluðu bulunan kiþilerden olmamasý,

c) Bu Kanunda yazýlý suçlardan kesinleþmiþ mahkûmiyetinin bulunmamasý,

ç) 14/1/1982 tarihli ve 35 sayýlý Ödeme Güçlüðü Ýçinde Bulunan Bankerlerin Ýþlemleri Hakkýnda Kanun Hükmünde Kararname ve eklerine göre kendileri veya ortaðý olduðu kuruluþlar hakkýnda tasfiye kararý verilmemiþ olmasý,

d) 26/9/2004 tarihli ve 5237 sayýlý Türk Ceza Kanununun 53 üncü maddesinde belirtilen süreler geçmiþ olsa bile; kasten iþlenen bir suçtan dolayý beþ yýl veya daha fazla süreyle hapis cezasýna ya da devletin güvenliðine karþý suçlar, anayasal düzene ve bu düzenin iþleyiþine karþý suçlar, zimmet, irtikâp, rüþvet, hýrsýzlýk, dolandýrýcýlýk, sahtecilik, güveni kötüye kullanma, hileli iflas, ihaleye fesat karýþtýrma, edimin ifasýna fesat karýþtýrma, biliþim sistemini engelleme, bozma, verileri yok etme veya deðiþtirme, banka veya kredi kartlarýnýn kötüye kullanýlmasý, suçtan kaynaklanan mal varlýðý deðerlerini aklama, kaçakçýlýk, vergi kaçakçýlýðý veya haksýz mal edinme suçlarýndan mahkûm olmamasý,

e) Gerekli mali güç ve iþin gerektirdiði dürüstlük ve itibara sahip bulunmasý,

þarttýr. (a) bendinde belirtilen þartlar, iflasýn kaldýrýlmasýna, kapatýlmasýna veya konkordato teklifinin tasdikine iliþkin kararýn, (b) bendinde yer alan þartlar ise buna iliþkin kararýn kesinleþme tarihinden itibaren on yýl geçmesi hâlinde, bu fýkranýn uygulamasýnda dikkate alýnmaz.

(2) Aracý kurumlarýn tüzel kiþi kurucu ortaklarýnýn da doðrudan veya dolaylý olarak þartlarý Kurulca belirlenecek önemli etkiye sahip ortaklarýn da birinci fýkrada yer alan þartlarý taþýmasý zorunludur.

(3) Aracý kurumlarýn dönüþüm iþlemleri ile esas sözleþme deðiþikliklerinde Kurulun uygun görüþünün, pay devirlerinde Kurul izninin alýnmasý zorunludur ve bunlara iliþkin usul ve esaslar Kurulca belirlenir. Bu fýkra uyarýnca yapýlan düzenlemelere aykýrý olarak gerçekleþtirilen devirler pay defterine kaydolunmaz ve bu hükme aykýrý olarak pay defterine yapýlan kayýtlar hükümsüzdür.

(4) Aracý kurumlarýn bu Kanun kapsamýndaki faaliyetlerini yürütmek için dýþarýdan destek hizmeti alýmýna iliþkin usul ve esaslar Kurulca belirlenir.

(5) Bankalar dýþýndaki diðer yatýrým kuruluþlarýnýn kurucularýnda aranacak þartlar Kurulca belirlenir.

Faaliyette bulunulmasýna iliþkin þartlar

MADDE 45- (1) Yatýrým kuruluþlarýnýn yükümlülükleri, yatýrým hizmet ve faaliyetleri ile yan hizmetlerin sunumu sýrasýnda uyacaklarý ilke ve esaslar Kurulca belirlenir.

(2) Yatýrým kuruluþu yöneticilerinin 44 üncü maddenin birinci fýkrasýndaki mali güç þartý dýþýndaki þartlar ile Kurulca belirlenecek tecrübe ve eðitim þartlarýný taþýmalarý zorunludur.

(3) Borsada iþlem yapacak yatýrým kuruluþlarýnýn, ilgili borsadan iþlem yapma yetkisi almalarý zorunludur.

(4) Kurul, yatýrým kuruluþlarýnýn yatýrým hizmetleri ve faaliyetlerinin icrasý esnasýnda yatýrýmcýlara saðlanacak korumanýn belirlenmesi amacýyla yatýrýmcýlarý sýnýflandýrmaya yetkilidir.

(5) Yatýrým kuruluþlarý, faaliyetleri nedeniyle oluþabilecek riskleri de dikkate alacak þekilde sunduklarý yatýrým hizmet ve faaliyetlerine uygun, yatýrýmcý hak ve yararlarýný gözeten ve bu hizmet ve faaliyetlerden doðan yatýrýmcý þikâyetlerinin takibi ve sonuçlanmasýný saðlamak üzere gerekli iç kontrol birim ve sistemlerini oluþturmakla yükümlüdürler.

Teminatlar, yatýrýmcý varlýklarý ve kullaným esaslarý

MADDE 46- (1) Kurul, yatýrým hizmetleri ve faaliyetlerinde bulunacaklara teminat yatýrma veya bulundurma zorunluluðu getirebilir.

(2) Yatýrým kuruluþlarý, yatýrýmcýlardan kredili sermaye piyasasý aracý iþlemleri, sermaye piyasasý araçlarýnýn ödünç iþlemleri veya açýða satýþ iþlemleri ile diðer yatýrým hizmet ve faaliyetleri ve yan hizmetler nedeniyle teminat verilmesini isteyebilirler. Borsalar ile takas ve saklama kuruluþlarý, yatýrým kuruluþlarý ve yatýrýmcýlardan yatýrým hizmetleri ve faaliyetleri kapsamýnda teminat verilmesini isteyebilirler.

(3) Bu maddede düzenlenen teminatlarýn türü, miktarý, kullaným alaný ve þekli ile yatýrýlmasý ve serbest býrakýlmasýna iliþkin usul ve esaslar Kurulca belirlenir.

(4) Bu maddede düzenlenen teminatlar tevdi amaçlarý dýþýnda kullanýlamaz, üçüncü kiþilere devredilemez, kamu alacaklarý için olsa dahi haczedilemez, rehnedilemez, iflas masasýna dâhil edilemez ve üzerlerine ihtiyati tedbir konulamaz.

(5) Yatýrýmcýlarýn her ne surette olursa olsun yatýrým kuruluþlarý nezdinde bulunan nakit ve sermaye piyasasý araçlarý, yatýrým kuruluþlarýnýn malvarlýklarýndan ayrý izlenir. Söz konusu varlýklar, yatýrýmcýlarýn yazýlý açýk izni olmaksýzýn, tevdi edilen kurumlar tarafýndan tevdi amacý dýþýnda kendilerine veya üçüncü kiþilere menfaat saðlayacak þekilde kullanýlamazlar.

(6) Yatýrýmcýlarýn her ne surette olursa olsun yatýrým kuruluþlarý nezdinde bulunan nakit ve sermaye piyasasý araçlarý yatýrým kuruluþlarýnýn borçlarý nedeniyle, yatýrým kuruluþlarýnýn mal varlýðý ise yatýrýmcýlarýn borçlarý nedeniyle kamu alacaklarý için olsa dahi haczedilemez, yatýrýmcýlarýn ayrýca yazýlý ön izni olmaksýzýn rehnedilemez, iflas masasýna dâhil edilemez ve üzerlerine ihtiyati tedbir konulamaz.

Sermaye piyasasý araçlarýný konu alan teminat sözleþmeleri

MADDE 47- (1) MKK nezdinde kayden izlenen sermaye piyasasý araçlarýný konu alan teminat sözleþmeleri yazýlý þekilde yapýlýr. Bu teminat sözleþmelerine konu sermaye piyasasý araçlarýnýn mülkiyeti, sözleþmeye baðlý olarak teminat alana kanuni usullere göre devredilebileceði gibi teminat verende de kalabilir. Sözleþmede bu konuda bir hüküm bulunmamasý hâlinde teminat konusu sermaye piyasasý araçlarýnýn mülkiyeti teminat alana geçmemiþ sayýlýr.

(2) Mülkiyetin teminat alana devredildiði teminat sözleþmelerinde; teminat alan, teminat sözleþmesinin kurulduðu anda teminat konusu sermaye piyasasý araçlarýnýn mülkiyet hakkýna, kanuni usullere uyarak devri sonucu sahip olur. Teminat sözleþmesinin sona ermesi ile teminat alan, teminat konusu sermaye piyasasý araçlarýnýn veya eþ deðerinin mülkiyetini teminat verene iade eder.

(3) Mülkiyetin teminat verende kaldýðý teminat sözleþmelerinde; teminat konusu sermaye piyasasý aracýnýn satýþý da dâhil olmak üzere ne kapsamda kullanýlabileceði hususunda taraflar aralarýnda anlaþýrlar. Teminat sözleþmesinin sona ermesi ile teminat alan teminat konusu sermaye piyasasý araçlarýný veya bu araçlarý kullanmýþ ise eþ deðerini teminat verene iade eder.

(4) Temerrüt hâlinde ya da kanun veya sözleþme hükümlerinde öngörülen sebeplerle, teminattan alacaðýn karþýlanmasý söz konusu olduðunda; herhangi bir ihbar veya ihtarda bulunma, süre verme, adli veya idari merciden izin ya da onay alma, teminatýn açýk artýrma ya da baþka bir yol ile nakde çevrilmesi gibi herhangi bir ön þartý yerine getirme yükümlülüðü olmaksýzýn;

a) Mülkiyetin teminat alana devredildiði sözleþmelerde; teminat alan, teminat konusu sermaye piyasasý araçlarýný, taraflar arasýndaki sözleþmede aksinin öngörülmemiþ olmasý kaydýyla, bunlar borsa veya teþkilatlanmýþ diðer piyasalarda kote ise bu piyasalardaki deðerlerinden aþaðý olmamak üzere, satarak satým bedelinden alacaðýný karþýlama veya bu araçlarýn deðerini borçlunun yükümlülüklerinden mahsup etme hakkýna sahiptir.

b) Mülkiyetin teminat verende kaldýðý teminat sözleþmelerinde; teminat alan, teminat konusu sermaye piyasasý araçlarýný, bunlar borsa veya teþkilatlanmýþ diðer piyasalarda kote ise bu piyasalardaki deðerlerinden aþaðý olmamak üzere, satarak satým bedelinden alacaðýný karþýlama veya bu araçlarý mülkiyetine geçirerek deðerini borçlunun yükümlülüklerinden mahsup etme hakkýna sahiptir. Teminat alanýn bu þekilde teminat konusu sermaye piyasasý araçlarýný mülkiyetine geçirebilmesi için taraflar arasýndaki teminat sözleþmesinde, bu hakkýn kullanýlabileceðinin ve sermaye piyasasý aracý borsa veya teþkilatlanmýþ diðer piyasalarda kote deðil ise deðerlemenin ne þekilde yapýlacaðýnýn açýkça öngörülmüþ olmasý gerekmektedir.

c) (a) ve (b) bentlerinin uygulanmasýnda temerrüt hâlinde doðan haklarýn kullanýlmasýnda, borsaya veya teþkilatlanmýþ diðer piyasalara kote olan teminat konusu sermaye piyasasý araçlarý bakýmýndan vade tarihindeki en yüksek deðeri esas alýnýr. Teminat alanýn haklarýný kullanmasý ile alacaðýný karþýladýktan sonra arta kalan deðer teminat verene iade edilir.

(5) Teminat alan ya da veren hakkýnda, adli veya idari makamlarca mal varlýðýnýn yeniden yapýlandýrýlmasý veya benzer mahiyette bir karar ya da tasfiye kararý verilmesi hâlinde, teminat olarak verilen sermaye piyasasý araçlarý ile teminat alan ve verenin haklarý, bu karardan etkilenmez ve ilgili yeniden yapýlandýrma veya tasfiye makamýna karþý da geçerli olur. Bu hüküm, anýlan nitelikteki kararlarýn verilmesinden sonra ayný gün gerçekleþen iþlemler bakýmýndan da teminatýn söz konusu karardan önce verilmiþ ve teminat alanýn iyi niyetli olmasý kaydýyla geçerlidir.

(6) Bu madde hükümleri, hüküm ve sonuçlarý özel kanunlarla düzenlenen teminat sözleþmeleri ve teminat hükümleri hakkýnda uygulanmaz.

 

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

Kolektif Yatýrým Kuruluþlarý

Yatýrým ortaklýklarý

MADDE 48- (1) Yatýrým ortaklýklarý, sermaye piyasasý araçlarý, gayrimenkul, giriþim sermayesi yatýrýmlarý ile Kurulca belirlenecek diðer varlýk ve haklardan oluþan portföyleri iþletmek amacýyla, paylarýný ihraç etmek üzere kurulan sabit veya deðiþken sermayeli anonim ortaklýklardýr.

(2) Yatýrým ortaklýklarýnýn; kuruluþuna ve kurucularýna, anonim ortaklýklarýn yatýrým ortaklýðýna dönüþümüne, yatýrým ortaklýðý statüsünden çýkmalarýna, asgari halka açýklýk oranýna, faaliyet esaslarýna, türlerine ve pay devirlerine, izahnameye ve izahnamenin yayýmlanmasýna, portföyünde bulunan varlýklarýn ve haklarýn deðerlemesine ve varlýklarýn saklanmasýna, portföy sýnýrlamalarýna, yönetim ilkelerine, sermaye artýrýmlarýna ve azaltýmlarýna, imtiyazlý pay  ihracýna, kâr  daðýtýmýna  ve  paylarýný  geri  almalarýna,  tasfiye  ve sona ermelerine iliþkin usul ve esaslar ile tabi olacaklarý diðer yükümlülükler Kurulca belirlenir.

(3) Yatýrým ortaklýklarýnýn esas sözleþme deðiþikliklerinde Kurulun uygun görüþünün alýnmasý zorunludur.

Yatýrým ortaklýklarýnýn kuruluþ ve faaliyet þartlarý

MADDE 49- (1) Yatýrým ortaklýklarýna kuruluþ izni verilebilmesi için;

a) Kayýtlý sermayeli anonim ortaklýk þeklinde kurulmalarý,

b) Baþlangýç sermayelerinin Kurulca belirlenen miktardan az olmamasý,

c) Paylarýnýn nakit karþýlýðý çýkarýlmasý ve pay bedellerinin kuruluþ sýrasýnda tam ve nakden ödenmesi,

ç) Ticaret unvanlarýnda “Yatýrým Ortaklýðý” ibaresinin bulunmasý,

d) Esas sözleþmelerinin bu Kanun ve ilgili düzenlemelerde yer alan hükümlere uygun olmasý,

e) Kurulca yetkilendirilmiþ bir kuruluþun portföy saklama hizmetini yürütmek üzere belirlenmiþ olmasý,

f) Kurulca belirlenecek diðer þartlarý taþýmasý,

zorunludur. Deðiþken sermayeli yatýrým ortaklýklarýna iliþkin hükümler saklýdýr.

(2) Yatýrým ortaklýklarýnýn kurucularýna 44 üncü madde; yöneticilerine 45 inci maddenin ikinci fýkrasý; çalýþanlarýna ise 42 nci madde hükümleri kýyasen uygulanýr.

(3) Yatýrým ortaklýklarýnýn kuruluþuna iliþkin þartlar, yatýrým ortaklýðýna dönüþümde de aranýr.

(4) Yatýrým ortaklýklarý, esas sözleþmelerinde hüküm bulunmak kaydýyla ve Kurulun onayýný almak þartýyla bir portföy yönetim þirketinden hizmet alabilir.

(5) Gayrimenkul yatýrým ortaklýklarýnýn kuruluþlarýnda ve sermaye artýrýmlarýnda, Kurulca portföye alýnmasý uygun görülen varlýklar ayni sermaye olarak konulabilir. Bu varlýklarýn deðerlemesine iliþkin usul ve esaslar Kurulca belirlenir. Gayrimenkul yatýrým ortaklýklarý ayni sermaye karþýlýðý ihraç edecekleri paylarý Kurulca belirlenen esaslar çerçevesinde halka arz edebilirler.

(6) Gayrimenkul yatýrým ortaklýklarýnýn, azami oraný Kurulca belirlenecek miktarda varlýklarýnýn toptan satýþýnda 6102 sayýlý Kanunun 408 inci maddesinin ikinci fýkrasýnýn (f) bendi ile bu Kanunun 23 üncü maddesi hükümleri uygulanmaz.

Deðiþken sermayeli yatýrým ortaklýklarý

MADDE 50- (1) Deðiþken sermayeli yatýrým ortaklýklarý, sermayesi her zaman net aktif deðerine eþit olan yatýrým ortaklýklarýdýr. Net aktif deðer ise varlýklarýn toplamýndan borçlarýn toplamýnýn düþülmesi suretiyle bulunan tutarý ifade eder.

(2) Deðiþken sermayeli yatýrým ortaklýðýnýn paylarý, yatýrýmcý paylarý ile nama yazýlý olmasý zorunlu olan kurucu paylarýndan oluþur. Deðiþken sermayeli yatýrým ortaklýklarýnýn paylarýnýn itibari   deðeri   bulunmaz.  Kurucu  paylarý,  sermaye  taahhüdünü   yerine   getirmek   suretiyle deðiþken sermayeli yatýrým ortaklýðýný kuranlara tahsis edilir. Kurucu paylarý kuruluþtan sonra da Kurulun izni ve genel kurul kararýyla mevcut kurucu ortaklara veya üçüncü kiþilere tahsis edilmek üzere ihraç edilebilir. Kurucu paylarýnýn devri ve itfasý Kurulca belirlenen esaslar çerçevesinde Kurul iznine tabidir. Kurul onayý alýnmaksýzýn gerçekleþtirilen kurucu pay devirleri pay defterine kaydolunmaz ve bu hükme aykýrý olarak pay defterine yapýlan kayýtlar hükümsüzdür. Yatýrýmcý paylarý, sahibine idari haklar vermez.

(3) Deðiþken sermayeli yatýrým ortaklýklarý, bu Kanundaki hükümlere uygun olarak, pay ihraç eder ve ihraç olunan paylarý itfa eder. Deðiþken sermayeli yatýrým ortaklýklarý, pay sahibinin talebi üzerine paylarý itfa etmek ve ortaklýk sermayesinde buna karþýlýk gelen pay bedelini geri ödemekle yükümlüdür. Paylarýn itfa edilmesine iliþkin usul ve esaslar esas sözleþmede gösterilir.

(4) Deðiþken sermayeli yatýrým ortaklýklarýnýn kurucu paylarýnýn deðerinin Kurulca belirlenen tutarlarýn altýna düþmesi yahut mali durumlarýnýn yükümlülüklerini karþýlayamayacak kadar zayýflamasý hâlinde, yönetim kurulu, bu durumu gecikmeksizin Kurula bildirir. Yönetim kurulu, bildirimi takiben, gerekli önlemleri almak üzere genel kurulu derhâl toplantýya çaðýrýr ve en geç otuz gün içinde genel kurul toplanýr. Kurucu paylarýnýn belirlenen tutara artýrýlamamasý veya mali durumdaki zayýflýðýn giderilememesi hâlinde, Kurul, deðiþken sermayeli yatýrým ortaklýklarý hakkýnda tasfiye dâhil her tür tedbiri almaya yetkilidir.

(5) Yatýrým ortaklýklarý, deðiþken sermayeli yatýrým ortaklýklarýna dönüþebilirler. Söz konusu dönüþüm prosedürüne, dönüþüme iliþkin genel kurul toplantý ve karar nisaplarýna, dönüþüm nedeniyle ortaklara pay alým teklifi yapýlmasýna ve teklif fiyatýnýn belirlenmesine, mevcut ortaklarýn hak ve yükümlülüklerinin korunmasýna ve diðer hususlara iliþkin esaslar Kurulca belirlenir.

(6) Deðiþken sermayeli yatýrým ortaklýklarýnýn faaliyet ve yönetim ilkeleri ile portföyünde bulunan varlýklarýn ve haklarýn deðerlemesine, varlýklarýnýn saklanmasýna, portföy sýnýrlamalarýna, izahnameye ve izahnamenin yayýmlanmasýna, paylarýnýn ihraç, satýþ, itfa ve itfasýnýn durdurulmasýna, tasfiye ve sona ermelerine iliþkin usul ve esaslar Kurulca belirlenir.

Deðiþken sermayeli yatýrým ortaklýklarýnda uygulanmayacak hükümler

MADDE 51- (1) Deðiþken sermayeli yatýrým ortaklýklarýnda, 6102 sayýlý Kanunun; anonim þirketlerde esas sermayeye, asgari sermaye miktarýna, esas sözleþmenin asgari içeriðine, ayni sermaye taahhütlerine, nominal deðere, ortaklýðýn kendi paylarýný iktisap veya rehin olarak kabul etmesine, sermaye artýrým ve azaltýmý usulüne, pay taahhüdü ve ödenmesine, pay devrine iliþkin kýsýtlamalarýna, kâr-zarar hesabý ve kârýn daðýtýmýna, yedek akçelere ve tasfiyeye iliþkin hükümleri uygulanmaz.

Yatýrým fonlarý

MADDE 52- (1) Bu Kanun hükümleri uyarýnca tasarruf sahiplerinden fon katýlma payý karþýlýðýnda toplanan para ya da diðer varlýklarla, tasarruf sahipleri hesabýna, inançlý mülkiyet esaslarýna göre Kurulca belirlenen varlýk ve haklardan oluþan portföy veya portföyleri  iþletmek amacýyla portföy yönetim þirketleri tarafýndan fon iç tüzüðü ile kurulan ve tüzel kiþiliði bulunmayan mal varlýðýna yatýrým fonu adý verilir.

(2) Yatýrým fonlarýnýn kuruluþ izni alabilmesi için, kurucunun portföy saklama hizmetini yürütmek üzere Kurulca yetkilendirilmiþ bir kuruluþ ile anlaþmýþ olmasý ve fon iç tüzüðünün Kurulca onaylanmasý gereklidir. Yatýrým fonu kuruluþ baþvurularý, gerekli belgelerin Kurula eksiksiz olarak sunulmasýndan itibaren iki ay içinde Kurul tarafýndan karara baðlanýr ve keyfiyet ilgililere bildirilir.

(3) Portföy yönetim þirketi, fonu, yatýrým fonu katýlma payý sahiplerinin haklarýný koruyacak þekilde temsil eder, yönetir veya yönetimini denetler. Portföy yönetim þirketi yatýrým fonuna ait varlýklar üzerinde kendi adýna ve fon hesabýna mevzuat ve fon iç tüzüðüne uygun olarak tasarrufta bulunmaya ve bundan doðan haklarý kullanmaya yetkilidir.

(4) Portföy yönetim þirketi ile katýlma payý sahipleri arasýndaki iliþkilere bu Kanunda, ilgili mevzuatta ve fon iç tüzüðünde hüküm bulunmayan hâllerde 11/1/2011 tarihli ve 6098 sayýlý Türk Borçlar Kanununun 502 ila 514 üncü maddeleri hükümleri kýyasen uygulanýr.

(5) Fon, tapuya tescil iþlemleri ile sýnýrlý olarak tüzel kiþiliði haiz addolunur. Yatýrým fonu portföyünde bulunan taþýnmazlar, taþýnmaza dayalý haklar ve taþýnmaza dayalý senetler tapu kütüðüne fon adýna tescil edilir. Tapuda fon adýna yapýlacak iþlemler, portföy yönetim þirketi ile portföy saklama hizmetini yürüten kuruluþ yetkililerinin müþterek imzalarýyla gerçekleþtirilir.

(6) Kurul, TCMB ve Hazine Müsteþarlýðýnýn görüþünü alarak fon katýlma paylarýnýn alým satýmýnýn TCMB tarafýndan günlük alým satým kurlarý ilan edilen yabancý para birimleri üzerinden yapýlmasýna izin verebilir.

Fon mal varlýðýnýn ayrýlýðý

MADDE 53- (1) Fonun mal varlýðý, portföy yönetim þirketi ve portföy saklama hizmetini yürütecek kuruluþun mal varlýðýndan ayrýdýr.

(2) Fon mal varlýðý, fon hesabýna olmasý ve fon iç tüzüðünde hüküm bulunmasý þartýyla kredi almak, türev araç iþlemleri, açýða satýþ iþlemleri veya fon adýna taraf olunan benzer nitelikteki iþlemlerde bulunmak haricinde teminat gösterilemez ve rehnedilemez. Fon mal varlýðý portföy yönetim þirketinin ve portföy saklama hizmetini yürüten kuruluþun yönetiminin veya denetiminin kamu kurumlarýna devredilmesi hâlinde dahi baþka bir amaçla tasarruf edilemez, kamu alacaklarýnýn tahsili amacý da dâhil olmak üzere haczedilemez, üzerine ihtiyati tedbir konulamaz ve iflas masasýna dâhil edilemez.

(3) Fon mal varlýðýnýn tasfiyesi durumunda yalnýzca katýlma payý sahiplerine ödeme yapýlabilir.

(4) Portföy yönetim þirketlerinin üçüncü kiþilere olan borçlarý ve yükümlülükleri ile yatýrým fonlarýnýn ayný üçüncü kiþilerden olan alacaklarý birbirlerine karþý mahsup edilemez.

Yatýrým fonlarýnda Kurula tanýnan diðer yetkiler

MADDE 54- (1) Kurul;

a) Fonun kuruluþuna, fon türleri itibarýyla portföylerde bulundurulabilecek varlýklara ve portföy sýnýrlamalarýna, deðerleme esaslarýna, fon kârýnýn tespiti ve daðýtýmý ile fonun faaliyet ve yönetim ilkelerine, birleþmesine, dönüþmesine, sona ermesine ve tasfiyesine,

b) Fon iç tüzüðü ile yönetim ve saklama sözleþmelerinin düzenlenmesine, kapsamýna, deðiþtirilmesine, tescil ve ilanýna, katýlma paylarýnýn deðerine, ihraç ve geri alým fiyatlarýnýn hesaplanmasýna ve ilanýna, alým satým ilkelerine, fon yönetim ve saklama ücretlerine,

c) Katýlma paylarýnýn ihracýna,

ç) Fonlarýn izahname ve diðer kamuyu aydýnlatma yükümlülüklerine,

iliþkin usul ve esaslarý belirler.

Portföy yönetim þirketi

MADDE 55- (1) Portföy yönetim þirketi, ana faaliyet konusu yatýrým fonlarýnýn kurulmasý ve yönetimi olan anonim ortaklýktýr. Portföy yönetim þirketinin kurulmasý ve faaliyete geçmesi için Kuruldan izin alýnmasý zorunludur. Buna iliþkin usul ve esaslar Kurulca belirlenir. Portföy yönetim þirketlerinin kuruluþ baþvurularý, gerekli belgelerin Kurula eksiksiz olarak sunulmasýndan itibaren altý ay içinde Kurul tarafýndan karara baðlanýr ve keyfiyet ilgililere bildirilir.

(2) Portföy yönetim þirketlerinin kuruluþuna 43 üncü madde; kurucularýna 44 üncü madde; yöneticilerine 45 inci maddenin ikinci fýkrasý; çalýþanlarýna ise 42 nci madde hükümleri kýyasen uygulanýr.

(3) Portföy yönetim þirketlerinin hizmet verdiði kiþi ve kuruluþlarýn portföylerinde yer alan saklamaya konu olabilecek varlýklar Kurulca belirlenen esaslar çerçevesinde portföy saklama hizmeti veren kuruluþlar nezdinde saklanýr.

(4) Portföy yönetim þirketlerinin ortaklarýna, pay devirlerine, asgari sermayesine ve sermaye yeterliliðine, yatýrým fonu kurmalarýna ve yönetmelerine, ana faaliyet konusunun yaný sýra portföy yöneticiliði ve yatýrým danýþmanlýðý faaliyetleri ile bunlarýn dýþýnda yapabilecekleri sermaye piyasasý faaliyetlerine ve faaliyetleri nedeniyle teminat yatýrma zorunluluklarýna iliþkin usul ve esaslar Kurul tarafýndan belirlenir. Portföy yönetim þirketleri tarafýndan yatýrýlan teminatlar rehnedilemez, kamu alacaklarý için olsa dahi haczedilemez, kullanýlma amaçlarý dýþýnda tasarruf edilemez, üçüncü kiþilere devredilemez, iflas masasýna dâhil edilemez ve üzerlerine ihtiyati tedbir konulamaz.

(5) Portföy yönetim þirketlerinin dönüþüm iþlemleri ile esas sözleþme deðiþikliklerinde Kurulun uygun görüþünün alýnmasý zorunludur.

(6) Portföy yönetim þirketleri, faaliyetlerini yürütürken yönetimlerindeki fonlarýn, katýlma payý sahiplerinin ve diðer müþterilerinin çýkarlarýný gözetmekle yükümlüdürler.

Portföy saklama hizmeti ve bundan doðan sorumluluk

MADDE 56- (1) Kolektif yatýrým kuruluþlarýnýn portföylerindeki varlýklar bu kuruluþlar adýna açýlmýþ ayrý bir saklama hesabýnda saklanmak üzere portföy saklama hizmetini yürüten kuruluþa teslim edilir. Portföy saklama hizmeti;

 

a) Yatýrým fonlarý hesabýna katýlma paylarýnýn ihraç ve itfa edilmesi iþlemlerinin mevzuat ve fon iç tüzüðü hükümlerine uygunluðunun,

b) Deðiþken sermayeli yatýrým ortaklýklarýnýn paylarýnýn ihraç ve itfa edilmesi iþlemlerinin mevzuat ve esas sözleþme hükümlerine uygunluðunun,

c) Yatýrým fonu veya deðiþken sermayeli yatýrým ortaklýðý birim katýlma payý veya birim pay deðerinin mevzuat ile fon iç tüzüðü veya esas sözleþme hükümleri çerçevesinde belirlenen deðerleme esaslarýna göre hesaplanmasýnýn,

ç) Mevzuat ile fon iç tüzüðü veya esas sözleþme hükümlerine aykýrý olmamak þartýyla, portföy yönetim þirketi, deðiþken sermayeli yatýrým ortaklýðý ve yatýrým ortaklýðý talimatlarýnýn yerine getirilmesinin,

d) Kolektif yatýrým kuruluþlarýnýn varlýklarýyla ilgili iþlemlerinden doðan edimlerine iliþkin bedelin uygun sürede aktarýlmasýnýn,

e) Kolektif yatýrým kuruluþlarýnýn gelirlerinin mevzuat ile fon iç tüzüðü veya esas sözleþme hükümlerine uygun olarak kullanýlmasýnýn,

f) Kolektif yatýrým kuruluþlarýnýn varlýk alým satýmlarýnýn, portföy yapýlarýnýn, iþlemlerinin mevzuat, fon iç tüzüðü veya esas sözleþme hükümlerine uygunluðunun,

saðlanmasýný içerir.

(2) Bu madde kapsamýnda portföy saklama hizmetini yürüten kuruluþ, yükümlülüklerini yerine getirmemesi nedeniyle yatýrým fonlarýnda portföy yönetim þirketi ve katýlma payý sahiplerine, yatýrým ortaklýklarýnda ise ortaklýða verdiði zararlardan sorumludur.

(3) Portföy yönetim þirketi veya yatýrým ortaklýðý, portföy saklama hizmetini yürüten kuruluþtan; saklama hizmetini yürüten kuruluþ da portföy yönetim þirketi veya yatýrým ortaklýðýndan, bu Kanun hükümlerinin ihlali nedeniyle doðan zararlarýn giderilmesini talep etmekle yükümlüdür. Pay veya katýlma payý sahiplerinin dava açma hakký saklýdýr.

(4) Portföy saklama hizmetini yürüten kuruluþ, saklamasýnda bulunan varlýklarýn tümünü veya bir kýsmýný portföy saklama hizmeti yürüten diðer kuruluþlar nezdinde saklayabilir. Bu hâlde, portföy saklama hizmetini veren tüm kuruluþlar müteselsilen sorumludur.

(5) Kurul, kolektif yatýrým kuruluþlarýnýn portföylerinde yer alan varlýklardan uygun görülenlerin, merkezî saklama veya merkezî takas kuruluþu nezdinde ilgili kolektif yatýrým kuruluþu adýna açýlan hesaplarda izlenmesi zorunluluðunu öngörebilir. Portföy saklama hizmetini yürüten kuruluþun yükümlülükleri bu durumda da devam eder.

(6) Portföy saklama hizmetini yürüten kuruluþ ile portföy yönetim þirketi ayný tüzel kiþi olamaz. Portföy saklama hizmetini yürüten kuruluþ ve portföy yönetim þirketi görevlerini yerine getirirken birbirlerinden baðýmsýz ve sadece katýlma payý sahiplerinin menfaatleri doðrultusunda hareket etmekle yükümlüdürler.

(7) Portföy saklama hizmetini yürüten kuruluþ ve fon portföyüne varlýk alým satýmýna aracýlýk hizmeti veren yatýrým kuruluþunun yöneticileri ile bu kuruluþlarý temsil ve ilzama yetkili kiþiler,  portföy  yönetim  þirketinde  ortak,  yönetici  ya da  temsilci  olamazlar.  Portföy yönetim þirketinin ortaklarý, yöneticileri ile bu þirketleri temsil ve ilzama yetkili kiþiler de saklama hizmetini yürüten kuruluþta yönetici ya da temsilci olamazlar.

(8) Kurul, fon portföylerinde yer alan varlýklarýn nitelikleri, ihraççý, ihracýn yönelik olduðu yatýrýmcýlar, portföy yönetim þirketlerinin ve yatýrým ortaklýklarýnýn sermaye yapýlarý ve ihracýn niteliklerine göre saklama hizmeti için farklý esaslar belirleyebilir veya saklama zorunluluðundan muafiyet getirebilir.

(9) Portföy saklama hizmetini yürütecek kuruluþlarýn niteliklerine ve bu faaliyetin yürütülmesine iliþkin usul ve esaslar Kurul tarafýndan belirlenir.

 

BEÞÝNCÝ BÖLÜM

Konut ve Varlýk Finansmaný ile Ýpotek Finansmaný Kuruluþlarý

Konut ve varlýk finansmaný

MADDE 57- (1) Konut finansmaný, konut edinmeleri amacýyla tüketicilere kredi kullandýrýlmasý, konutlarýn finansal kiralama yoluyla tüketicilere kiralanmasý, sahip olduklarý konutlarýn teminatý altýnda tüketicilere kredi kullandýrýlmasý ve bu kredilerin yeniden finansmaný amacýyla kredi kullandýrýlmasýdýr. Konut finansmaný kuruluþlarý, konut finansmaný fonlarý ve ipotek finansmaný kuruluþlarýnýn bu kredilere ve alacaklara dayalý veya bunlarýn teminatý altýndaki iþlemleri de bu kapsamdadýr.

(2) Konut finansmaný kuruluþlarý, konut finansmaný kapsamýnda doðrudan tüketiciye kredi kullandýran ya da finansal kiralama yapan bankalar ile Bankacýlýk Düzenleme ve Denetleme Kurulu tarafýndan konut finansmaný faaliyetinde bulunmasý uygun görülen finansal kiralama þirketleri ve finansman þirketleridir.

(3) Konut finansmaný kuruluþlarý tarafýndan, konut edinme amacýnýn yeterli bilgi ve belgeyle tespit edilmesi ve kullandýrýlan kredinin veya yapýlan finansal kiralamanýn ipotek veya Kurulca uygun görülen teminatlar ile güvence altýna alýnmasý zorunludur.

(4) Varlýk finansmaný, konut finansmaný kapsamýndakiler dâhil Kurulca uygun görülen varlýklara dayalý sermaye piyasasý araçlarýnýn ihracýdýr.

(5) Kurul, konut ve varlýk finansmaný kapsamýnda her aþamada Kurulca belirlenen nitelikleri haiz deðerleme kuruluþlarý tarafýndan deðerleme yapýlmasýný zorunlu tutabilir.

(6) Hazine Müsteþarlýðý, konut ve varlýk finansmanýna iliþkin sigorta sözleþmeleri ile ilgili usul ve esaslarý; Gümrük ve Ticaret Bakanlýðý ise konut finansmaný ve varlýk finansmaný kapsamýnda tüketicilere kullandýrýlan kredilerin veya alacaklarýn yeniden finansmanýna iliþkin usul ve esaslarý belirlemeye yetkilidir.

Konut ve varlýk finansmaný fonlarý

MADDE 58- (1) Konut finansmaný fonu, ipoteðe dayalý menkul kýymetler karþýlýðýnda toplanan paralarla, ipoteðe dayalý menkul kýymet sahipleri hesabýna; varlýk finansmaný fonu, varlýða dayalý menkul kýymetler karþýlýðýnda toplanan paralarla, varlýða dayalý menkul kýymet sahipleri hesabýna inançlý mülkiyet esaslarýna göre fon iç tüzüðü ile kurulan ve tüzel kiþiliði olmayan mal varlýðýdýr. Ýpoteðe ve varlýða dayalý menkul kýymetler, ilgili fonlarýn veya ipotekfinansmaný kuruluþlarýnýn portföyündeki varlýklar karþýlýk gösterilerek ihraç edilen sermaye piyasasý araçlarýdýr.

(2) Bu maddede yer alan fonlarýn mal varlýðý, fon hesabýna olmasý ve fon iç tüzüðünde hüküm bulunmasý þartýyla kredi almak, türev araç iþlemleri, açýða satýþ iþlemleri veya fon adýna taraf olunan benzer nitelikteki iþlemlerde bulunmak haricinde teminat gösterilemez ve rehnedilemez. Fonun mal varlýðý, kurucunun, fona hizmet saðlayanlarýn ve fon portföyüne alacaklarýný veya varlýklarýný devredenlerin mal varlýðýndan ayrýdýr. Fon mal varlýðý, ipoteðe veya varlýða dayalý menkul kýymetler itfa edilinceye kadar; kurucunun, fona hizmet saðlayanlarýn ve fon portföyüne alacak veya varlýklarýný devredenlerin yönetiminin veya denetiminin kamu kurumlarýna devredilmesi hâlinde dahi baþka bir amaçla tasarruf edilemez, kamu alacaklarýnýn tahsili amacý da dâhil olmak üzere haczedilemez, ihtiyati tedbir konulamaz ve iflas masasýna dâhil edilemez.

(3) Fon kurulu, ipoteðe veya varlýða dayalý menkul kýymetlerin sahiplerinin haklarýný koruyacak þekilde fonu temsil eder ve yönetir. Fon portföyüne alýnan varlýklarýn kayýtlarýnýn doðruluðundan ve bu varlýklarýn korunmasý ve saklanmasýndan fon kurulu sorumludur.

(4) Kurucu, fon kurulu ve ihraç edilen ipoteðe veya varlýða dayalý menkul kýymetlerin sahipleri arasýndaki iliþkilere bu Kanunda, ilgili mevzuatta ve fon iç tüzüðünde hüküm bulunmayan hâllerde 6098 sayýlý Kanunun 502 ila 514 üncü maddeleri hükümleri kýyasen uygulanýr.

(5) Ýpotekle teminat altýna alýnmýþ bir varlýðýn fon portföyüne alýnmasý hâlinde, bu varlýðýn fona devredildiði hususu ilgili sicilde beyanlar hanesine kaydedilir. Kurul, bu hâlde, ipoteðin veya mülkiyetin; fon adýna ilgili sicile tescil ettirilmesini zorunlu tutabilir.

(6) Fonun kuruluþu, kurucularý, faaliyet þartlarý, yönetimi ve sona ermesi ile ipoteðe veya varlýða dayalý menkul kýymet ihracýna iliþkin usul ve esaslar Kurulca belirlenir.

(7) Ýpotek finansmaný kuruluþlarý, konut veya varlýk finansmaný fonu kurmaksýzýn ipoteðe veya varlýða dayalý sermaye piyasasý aracý ihraç edebilir. Bu ihraçlara iliþkin usul ve esaslar Kurulca belirlenir.

Ýpotek ve varlýk teminatlý menkul kýymetler

MADDE 59- (1) Ýpotek ve varlýk teminatlý menkul kýymetler, ihraççýlarýn genel yükümlülüðü niteliðinde olan ve teminatlar karþýlýk gösterilerek ihraç edilen sermaye piyasasý araçlarýdýr.

(2) Ýhraççýlar, ipotek ve varlýk teminatlý menkul kýymetlerin teminatý olan varlýklarý, diðer varlýklarýndan ayrý olarak izlemekle yükümlüdür. Kurul, teminat varlýklara iliþkin kayýtlarýn ihraççýnýn yaný sýra ayrý bir kuruluþ nezdinde de tutulmasýný zorunlu tutabilir.

(3) Ýpotek ve varlýk teminatlý menkul kýymetler itfa edilinceye kadar; teminat varlýklar, ihraççýnýn yönetiminin veya denetiminin kamu kurumlarýna devredilmesi hâlinde dahi teminat amacý dýþýnda tasarruf edilemez, rehnedilemez, teminat gösterilemez, kamu alacaklarýnýn tahsili amacý da dâhil olmak üzere haczedilemez, iflas masasýna dâhil edilemez, ayrýca bunlar hakkýnda ihtiyati tedbir kararý verilemez.

(4) Ýhraççýnýn ipotek ve varlýk teminatlý menkul kýymetlerden kaynaklanan yükümlülüklerini vadesinde yerine getirememesi, yönetiminin veya denetiminin kamu kurumlarýna devredilmesi, faaliyet izninin kaldýrýlmasý veya iflasý hâlinde teminat varlýklardan elde edilen gelir, öncelikle ipotek ve varlýk teminatlý menkul kýymet sahiplerine ve teminat varlýklarýn riskten korunmasý amacýyla yapýlmýþ olan sözleþmelerin karþý taraflarýna yapýlacak ödemelerde kullanýlýr. Alacaðý teminat varlýklarla karþýlanmayan ipotek ve varlýk teminatlý menkul kýymet sahipleri ve teminat varlýklarýn riskten korunmasý amacýyla yapýlmýþ olan sözleþmelerin karþý taraflarý, ihraççýnýn diðer mal varlýðýna baþvurabilir.

(5) Ýpotek ve varlýk teminatlý menkul kýymetlerin ihraççýlarý, ihracý, ihraç limiti, ihraç þartlarý, teminat varlýklarýn türleri ve nitelikleri, ipotek ve varlýk teminatlý menkul kýymetler ile teminat varlýklar arasýndaki teminat uyumu, teminat varlýklara iliþkin kayýtlarýn tutulmasý, teminat sorumlusunun sahip olmasý gereken nitelikler ve sorumluluklarý, YTM’ye hizmetleri karþýlýðýnda teminat varlýklardan ödeme yapýlmasý hâlinde bu ödemenin hesaplanmasýna iliþkin usul ve esaslar ile ipotek ve varlýk teminatlý menkul kýymetlerle ilgili diðer hususlar Kurulca belirlenir.

Ýpotek finansmaný kuruluþlarý

MADDE 60- (1) Ýpotek finansmaný kuruluþlarý, konut ve varlýk finansmaný kapsamýnda, türleri ve nitelikleri Kurulca belirlenen varlýklarýn devralýnmasý, devredilmesi, devralýnan varlýklarýn yönetimi ve varlýklarýn teminat olarak alýnmasý ve Kurulca uygun görülen diðer faaliyetlerin yerine getirilmesi amacýyla kurulan anonim ortaklýklardýr.

(2) Ýpotek finansmaný kuruluþlarýnýn sermayelerinin nakden ve her türlü muvazaadan âri olarak ödenmiþ olmasý ve Kurulca belirlenen miktardan az olmamasý; kurucularý ile sermayelerinin veya oy haklarýnýn doðrudan veya dolaylý olarak yüzde on veya daha fazlasýný teþkil eden paylarýn sahiplerinin 5411 sayýlý Kanunda banka kurucu ortaklarý için aranan þartlarý taþýmalarý zorunludur.

(3) Birinci fýkrada belirtilen varlýklarýn teminat gösterilmesi suretiyle ipotek finansmaný kuruluþlarýndan kaynak temin edilmesi hâlinde, kaynak temin edilen kurumun yönetiminin veya denetiminin kamu kurumlarýna devredilmesi durumunda dahi teminat gösterilen varlýklar, baþka bir amaçla tasarruf edilemez, rehnedilemez, teminat gösterilemez, kamu alacaklarýnýn tahsili amacý da dâhil olmak üzere üçüncü þahýslar tarafýndan haczedilemez, ihtiyati tedbir kararý verilemez ve iflas masasýna dâhil edilemez. Kurul, teminat gösterilen varlýklara iliþkin kayýtlarýn ayrý bir kuruluþ nezdinde de tutulmasý zorunluluðu getirebilir.

(4) Birinci fýkra kapsamýnda teminat olarak alýnan varlýklar 59 uncu madde kapsamýnda ihraç edilecek ipotek ve varlýk teminatlý menkul kýymetlerin teminatý olarak kabul edilebilir. Ýhraç yapýsý, ipotek ve varlýk teminatlý menkul kýymetler, kaynak temin edilen kurumun genel yükümlülüðünde kalacak þekilde oluþturulur.

(5) Ýpotek finansmaný kuruluþlarýnýn; kuruluþuna, kurucularýna, ortaklarýna, yönetim ve organizasyon yapýsýna, faaliyet ilke ve esaslarýna, faaliyet izin esaslarýna, ipotekli sermaye piyasasý aracý ihracýna ve tabi olacaklarý diðer yükümlülüklere iliþkin usul ve esaslar Kurul tarafýndan belirlenir.

Kira sertifikasý ve varlýk kiralama þirketleri

MADDE 61- (1) Kira sertifikalarý, her türlü varlýk veya hakkýn finansmanýný saðlamak amacýyla varlýk kiralama þirketleri tarafýndan ihraç edilen ve sahiplerinin bu varlýk veya haklardan elde edilen gelirlerden paylarý oranýnda hak sahibi olmalarýný saðlayan, nitelikleri Kurulca belirlenen sermaye piyasasý araçlarýdýr. Kira sertifikalarýnýn ihraç ve satýþýna iliþkin usul ve esaslar Kurulca belirlenir.

(2) Varlýk kiralama þirketleri münhasýran kira sertifikasý ihraç etmek üzere kurulan anonim ortaklýklardýr.

(3) Varlýk kiralama þirketi, Kurul tarafýndan uygun görüþ verilen esas sözleþmesinde belirtilen faaliyetler dýþýnda herhangi bir ticari faaliyetle uðraþamayacaðý gibi sahip olduðu varlýklar ve haklar üzerinde esas sözleþmesinde izin verilenler hariç olmak üzere, üçüncü kiþiler lehine hiçbir ayni hak tesis edemez ve bunlarý kira sertifikasý sahiplerinin menfaatlerine aykýrý bir þekilde kiralayamaz veya devredemez. Kira sertifikalarý itfa edilinceye kadar, varlýk kiralama þirketinin portföyünde yer alan varlýklar ve haklar, ihraççýnýn yönetiminin veya denetiminin kamu kurumlarýna devredilmesi hâlinde dahi teminat amacý dýþýnda tasarruf edilemez, rehnedilemez, teminat gösterilemez, kamu alacaklarýnýn tahsili amacý da dâhil olmak üzere haczedilemez, iflas masasýna dâhil edilemez, ayrýca bunlar hakkýnda ihtiyati tedbir kararý verilemez.

(4) Ýhraççýnýn kira sertifikalarýndan kaynaklanan yükümlülüklerini vadesinde yerine getirememesi, yönetiminin veya denetiminin kamu kurumlarýna devredilmesi, faaliyet izninin kaldýrýlmasý veya iflasý hâlinde portföyündeki varlýklardan elde edilen gelir öncelikle kira sertifikasý sahiplerine yapýlacak ödemelerde kullanýlýr. Bu durumda Kurul kira sertifikasý sahiplerinin haklarýnýn korunmasýný teminen gerekli her türlü tedbiri almaya yetkilidir.    

(5) Varlýk kiralama þirketlerinin kuruluþuna, esas sözleþmelerine, faaliyet esaslarýna, devralabilecekleri varlýk ve haklarýn türleri ile niteliklerine, bunlara iliþkin kayýtlarýn tutulmasýna, yönetim ilkelerine, tasfiye ve sona ermelerine, YTM’ye hizmetleri karþýlýðýnda varlýk kiralama þirketinin portföyündeki varlýklardan ödeme yapýlmasý hâlinde bu ödemenin hesaplanmasýna iliþkin usul ve esaslar Kurulca belirlenir.

 

ALTINCI BÖLÜM

Baðýmsýz Denetim, Derecelendirme ve Deðerleme Kuruluþlarý

Faaliyet esaslarý

MADDE 62- (1) Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartlarý Kurumu tarafýndan yetkilendirilmiþ baðýmsýz denetim kuruluþlarýndan bu Kanun uyarýnca baðýmsýz denetim faaliyetinde bulunacaklardan istenilecek ilave þartlar Kurul tarafýndan belirlenir ve bu þartlarý haiz baðýmsýz denetim kuruluþlarýna iliþkin liste kamuoyuna açýklanýr. Kurul, listede yer alan baðýmsýz denetim kuruluþlarýnýn bu Kanun kapsamýndaki baðýmsýz denetim faaliyetlerine iliþkin yapacaðý kalite kontrol ve denetim çalýþmalarý neticesinde standart ve mevzuata aykýrýlýklarý tespit edilenleri listeden çýkarmaya yetkilidir.  Kurul, yapacaðý kalite kontrol  ve denetim çalýþmalarýnýn sonuçlarýný Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartlarý Kurumuna bildirir.

(2) Kurul, bu Kanun hükümlerine tabi kuruluþlarýn bilgi sistemleri denetimi, derecelendirme ve deðerleme faaliyetlerinin güvenli ve baðýmsýz þekilde yürütülmesi ve bunu teminen kalite güvence sistemlerinin oluþturulmasý ile kamu yararýný da gözetmek suretiyle uluslararasý standartlara uyumunun saðlanmasý amacýyla düzenleme, gözetim ve denetim yapar. Bu kuruluþlarýn yetkilendirilmesi, yönetici ve çalýþanlarýnýn lisanslanmasý ve bu kuruluþlar hakkýndaki sicil bilgileri ile bu bilgilerin kamuya açýklanmasýna iliþkin usul ve esaslar Kurul tarafýndan belirlenir.

Sorumluluk

MADDE 63- (1) Baðýmsýz denetim kuruluþlarý, görevlerinin kapsamýyla sýnýrlý olmak üzere, denetledikleri finansal tablo ve raporlarýn mevzuata uygun olarak denetlenmemesi nedeniyle doðabilecek zararlardan raporu imzalayanlarla birlikte sorumludur. Baðýmsýz denetim kuruluþlarý ile derecelendirme ve deðerleme kuruluþlarý, faaliyetleri neticesinde düzenledikleri raporlarda yer alan yanlýþ, yanýltýcý ve eksik bilgiler dolayýsýyla neden olduklarý zararlardan sorumludurlar.

Yükümlülük

MADDE 64- (1) Bir yatýrým kuruluþunda veya kolektif yatýrým kuruluþunda finansal tablo denetimi ya da bu Kanun ve ilgili düzenlemeler çerçevesinde belirlenen baþka bir görevi ifa eden baðýmsýz denetim kuruluþlarý ve baðýmsýz denetçiler, bu þirkette veya bunlarla sermaye ve yönetim açýsýndan iliþkili olan kuruluþlardan biri nezdinde görevlerini yerine getirirken bilgi sahibi olduðu þirketle ilgili olarak;

a) Bu Kanun ve ilgili mevzuattaki yetkilendirme ve faaliyet þartlarýna iliþkin hükümleri ihlal eden,

b) Þirketin faaliyetlerinin sürekli ve düzenli bir þekilde yürütülmesini engelleyebilecek,

c) Olumsuz görüþ veya görüþ bildirmekten kaçýnma gerektiren,

her türlü durumu Kurula derhâl bildirmekle yükümlüdür.

(2) Baðýmsýz denetim kuruluþlarýnca bu madde kapsamýnda Kurula yapýlan bildirimler, bilginin açýklanmasýna iliþkin bir kanun ya da sözleþme hükmünün ihlali anlamýna gelmediði gibi, bildirim yapan kiþiler bakýmýndan hukuki ve cezai sorumluluk da doðurmaz.

 

DÖRDÜNCÜ KISIM

Sermaye Piyasalarýnda Borsalar,

Türkiye Sermaye Piyasalarý Birliði ve Diðer Kurumlar

BÝRÝNCÝ BÖLÜM

Borsalar

Borsalar ve piyasa iþleticileri

MADDE 65- (1) Borsalarýn ve piyasa iþleticilerinin kuruluþuna Kurulun uygun görüþü üzerine Bakanlar Kurulu tarafýndan izin verilir. Bu kuruluþlarýn faaliyete geçmesi Kurulun iznine tabidir.

(2) Kuruluþ izni verilebilmesi için, borsalar ve piyasa iþleticilerinin;

a) Anonim þirket þeklinde kurulmalarý,

b) Paylarýnýn tamamýnýn nama yazýlý olmasý,

c) Paylarýnýn nakit karþýlýðý çýkarýlmasý,

ç) Sermayelerinin Kurulca belirlenen miktardan az olmamasý,

d) Kurucularýnýn veya borsa veya piyasa iþleticisi üzerinde doðrudan veya dolaylý olarak önemli etkiye sahip olan ortaklarýnýn 44 üncü maddede yer alan þartlarý taþýmalarý,

e) Esas sözleþmelerinin bu Kanun ve ilgili düzenlemelerde yer alan hükümlere uygun olmasý,

gerekir.

(3) Kuruluþ ve faaliyet izni baþvurularý borsa, piyasa iþleticisi veya borsa adýna piyasa iþleticisi tarafýndan yapýlabilir. Borsalar ve piyasa iþleticilerinin kurulmasýna izin verilirken, yurt içi ve yurt dýþý finansal piyasalarýn genel durumu ile sistemik risk unsurlarý göz önünde bulundurulur.

(4) Kuruluþuna izin verilen borsanýn kuruluþ izninin alýnmasýný takiben en geç bir yýl içinde Kuruldan faaliyet izni almak üzere baþvuruda bulunulmasý þarttýr. Faaliyet izin baþvurularý, baþvuru sýrasýnda aranan bilgi ve belgelerin eksiksiz olarak Kurula sunulmasýndan itibaren altý ay içinde Kurul tarafýndan karara baðlanýr ve keyfiyet ilgililere bildirilir. Kuruluþ izninden itibaren bir yýl içinde Kurula baþvuruda bulunmayan veya baþvurusunun sonucunda kendilerine faaliyet izni verilmesi uygun görülmeyen kuruluþun kuruluþ izni iptal olur. Bu süre, zorunlu þartlarýn varlýðý veya baþvuruda bulunulmamasýnýn kuruluþ izni alan kuruluþa hasredilemeyecek sebeplerin varlýðý hâlinde, Kurul tarafýndan bir yýl uzatýlabilir. Kurulca verilen faaliyet izninin iptalinde 41 inci madde hükmü uygulanýr.

(5) Borsalar, piyasalarýn iþletilmesi ve/veya yönetilmesi için bir ya da birden fazla piyasa iþleticisi ile anlaþma yapabilirler. Bu anlaþma Kurul onayý olmaksýzýn hüküm ifade etmez. Kurul onayý üzerine piyasa iþleticileri borsa ile yapýlan anlaþma çerçevesinde borsanýn sahip olduðu haklarý kullanýr ve borsa için bu Kanunda ve ilgili mevzuatta öngörülen yükümlülüklerin yerine getirilmesini temin ederler.

(6) Borsa veya piyasa iþleticilerinin yöneticilerinin 44 üncü maddenin birinci fýkrasýndaki mali güç þartý dýþýndaki þartlarý ve buna ek olarak Kurulca tespit edilecek tecrübe ve eðitim þartlarýný taþýmalarý zorunludur. Borsa veya piyasa iþleticisinin yöneticilerinde deðiþiklik meydana gelmesi hâlinde, durum derhâl Kurula bildirilir. Borsa veya piyasa iþleticisi yöneticilerinin görevlerinin devamý esnasýnda bu Kanunda ya da ilgili mevzuatta belirtilen þartlarý taþýmadýklarýnýn tespiti ya da anýlan þartlarý kaybetmeleri durumunda Kurulca görevden ayrýlmalarý talep edilir ve atamaya yetkili borsa organlarý tarafýndan bu talep yerine getirilir.

(7) Borsalarýn ve piyasa iþleticilerinin esas sözleþme deðiþiklikleri, pay devirleri veya pay devri söz konusu olmasa dahi doðrudan veya dolaylý kontrol devri sonucunu doðuran her türlü iþlem Kurulun iznine tabidir. Kurulun izin vermediði esas sözleþme deðiþiklikleri, pay devirleri veya kontrol devri sonucunu doðuran iþlemler borsa veya piyasa iþleticisi üzerinde idari açýdan hüküm doðurmaz. Bu hükme aykýrý pay devirleri ortaklýk pay defterine kaydolunmaz ve bu þekilde yapýlan kayýtlar hükümsüzdür. Bu fýkranýn uygulanmasýna iliþkin usul ve esaslar Kurulca belirlenir.

(8) Borsalar, kendi bünyelerindeki piyasalarda faaliyet gösteren sermaye piyasasý kurumlarýnýn, sermaye piyasasý araçlarý borsada iþlem gören ihraççýlarýn ve emir veren veya iþlem yapan gerçek ya da tüzel kiþilerin borsa kurallarýna uyumunu düzenli ve etkin olarak izlemek ve ihlalleri önlemek için gerekli usul ve esaslarý belirler. Borsalar kendi kurallarýnýn aðýr ihmal ve kasýtla ihlal edilmesi hâlinde Kurula bildirimde bulunurlar.

(9) Bu Kanunda yer alan hükümler saklý kalmak kaydýyla, borsalarýn kuruluþuna, sermaye yapýlarýna, bu Kanun kapsamýnda yürütecekleri borsacýlýk faaliyetleri ile bu faaliyetlerin denetimine, faaliyetlerinin geçici ve sürekli olarak durdurulmasýna ve piyasa iþleticisine iliþkin ilke ve esaslar Kurul tarafýndan çýkarýlacak bir yönetmelikle belirlenir. Söz konusu hususlar, ilgili borsa tarafýndan hazýrlanarak Kurul tarafýndan onaylanan bir yönetmelikle de belirlenebilir.

(10) Bu Kanunda yer alan hükümler saklý kalmak kaydýyla, borsalar özel hukuk hükümlerine tabi olup, bu Kanunla verilen görev ve yetkileri kendi sorumluluklarý altýnda baðýmsýz olarak yerine getirirler ve kullanýrlar. Borsalar, bütçelerini ve personel kadrolarýný esas sözleþmelerinde belirtilen organlarý aracýlýðýyla kendileri belirler. Borsalar, bunlarýn baðlý olduðu ortaklýk ve iþtirakleri ile piyasa iþleticileri, idari ve mali konularda kamu idaresini veya kamu sermayeli þirket, iþletme, teþebbüs ve kuruluþlarý ilgilendiren mevzuat hükümlerine, kýsýtlamalarýna ve uygulamalarýna tabi tutulamaz.

(11) Borsalara karþý açýlacak davalar adli yargýda görülür. Borsalarýn 22/5/2003 tarihli ve 4857 sayýlý Ýþ Kanununa göre çalýþan personel ile ihtilaflarýnda iþ mahkemeleri görevlidir.

(12) Borsa baþkaný ve yönetim kurulu üyeleri ve üst yönetimi hakkýnda, bu Kanunda yer alan faaliyetleri nedeniyle soruþturma yapýlabilmesi Kurulun yazýlý iznine baðlýdýr.

Teþkilatlanmýþ diðer pazar yerleri

MADDE 66- (1) Borsalar dýþýnda sermaye piyasasý araçlarýnýn alýcý ve satýcýlarýný bir araya getiren, alým ve satýmýna aracýlýk eden, bunlar için sistemler ve platformlar oluþturan ve bunlarý iþleten alternatif iþlem sistemlerinin, çok taraflý  iþlem  platformlarýnýn  ve  teþkilatlanmýþ  diðer piyasalarýn kuruluþuna, yetkilendirilmesine, sermayelerine, bunlarda iþlem görecek sermaye piyasasý araçlarýna, rekabet þartlarýna ve bu kuruluþlarýn çalýþma ilkelerine iliþkin usul ve esaslar Kurulca çýkarýlacak yönetmeliklerle düzenlenir. Kurul, bunlarýn gözetim ve denetim merciidir.

Borsacýlýk faaliyetlerine iliþkin esaslar

MADDE 67- (1) Sermaye piyasasý araçlarýnýn, kambiyo ve kýymetli madenler ile kýymetli taþlarýn ve Kurulca uygun görülen diðer sözleþmelerin, belgelerin ve kýymetlerin güvenilir, þeffaf, etkin, istikrarlý, adil ve rekabetçi bir ortamda iþlem görmesini saðlamak üzere;

a) Kota alýnma, kottan çýkarýlma ile borsada iþlem görme ve iþlem görmenin durdurulmasý,

b) Emirlerin iletilmesi ve eþleþtirilmesi,

c) Gerçekleþtirilen iþlemlere iliþkin yükümlülüklerin zamanýnda yerine getirilmesi,

ç) Borsada iþlem yapma yetkisi verilmesi,

d) Disiplin düzenlemelerinin yürütülmesi,

e) Borsa gelirleri ile bunlarýn tahsili,

f) Uyuþmazlýklarýn çözülmesi,

g) Borsa, borsanýn pay sahipleri ve/veya piyasa iþleticisi arasýndaki muhtemel çýkar çatýþmalarýnýn önüne geçilmesi,

ð) Borsalarýn iþletim, denetim ve gözetim sistemleri,

h) Piyasa oluþturma, iþletme ve yönetilmesi,

konularýna iliþkin usul ve esaslar, ilgili borsa tarafýndan hazýrlanan ve Kurulca onaylanan yönetmeliklerle belirlenir.

(2) Ýlgili türev ürünlerin iþlem gördüðü borsalar hariç olmak üzere;

a) Kambiyo ve kýymetli madenler ile kýymetli taþlarýn iþlem gördüðü borsalarda iþlem yapma yetkisi verilmesine iliþkin esaslar ile yetki verilenlerin yükümlülüklerinin belirlendiði yönetmelik için Hazine Müsteþarlýðýnýn,

b) Enerji ürünlerinin iþlem gördüðü borsalarda iþlem yapma yetkisi verilmesine iliþkin esaslar ile yetki verilenlerin yükümlülüklerinin belirlendiði yönetmelik için Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlýðý ile Enerji Piyasasý Düzenleme Kurumunun,

görüþleri alýnýr.

(3) Borsalar, bu Kanunla ve diðer mevzuatla kendilerine verilen yetki ve görevlerle ilgili olarak düzenlemeler yapmaya ve bunlarý uygulamaya, bu düzenlemelere tabi kurum ve kuruluþlar nezdinde bunlara uygun hareket edilip edilmediðini ve kendilerine gönderilen bilgilerin doðru olup olmadýðýný denetlemeye görevli ve yetkilidir.

Borsada kotasyon

MADDE 68- (1) Sermaye piyasasý araçlarý ancak bu Kanuna dayanýlarak çýkarýlan düzenlemelerde yer alan þartlarýn saðlanmasý hâlinde borsa kotuna alýnabilir.

(2) Borsalar, kota alýnan sermaye piyasasý araçlarýný ihraç edenlerin kamuyu aydýnlatma yükümlülüklerini yerine getirmelerini saðlamaya yönelik düzenlemeler yaparlar. Borsalar, kamuya açýklanacak bilgilere eriþim konusunda Kurulca belirlenen kurallara uymak zorundadýrlar.

(3) Borsalar ve piyasa iþleticileri, kotta bulunan sermaye piyasasý araçlarýnýn kotta kalma þartlarýna uyduðunu düzenli olarak gözden geçirmeye yönelik gerekli düzenlemeleri yaparlar.

(4) Bir borsa kotunda bulunan bir sermaye piyasasý aracý, bu Kanun ve ilgili düzenlemeler çerçevesinde baþka bir borsada da kota alýnabilir.

Ýþlemlerin durdurulmasý ve kottan çýkarma

MADDE 69- (1) Borsa veya piyasa iþleticisi, kendi düzenlemelerinde öngörülen þartlarýn oluþmasý hâlinde, ilgili sermaye piyasasý aracýnýn iþlem görmesini durdurabileceði gibi kottan da çýkarabilir. Bu durum derhâl Kurula bildirilir ve kamuya açýklanýr.

(2) Kurulun, sermaye piyasasý araçlarýnýn borsada iþlem görmesini durdurma ve borsa kotundan çýkarma yetkisi saklýdýr.

Uyuþmazlýklarýn çözümü ve borsa iþlemlerinin gözetimi

MADDE 70- (1) Yatýrým kuruluþlarýnýn kendi aralarýnda veya müþterileriyle 67 nci maddenin birinci fýkrasýnýn (b) ve (c) bentlerinde yer alan borsa iþlemlerinden doðan uyuþmazlýklarýn çözümlenmesine iliþkin usul ve esaslar borsa yönetim kurullarýnca belirlenir. Anýlan yönetim kurulu kararlarýnýn iliþkin olduðu tutarýn 84 üncü maddenin beþinci fýkrasýnda yer alan tutardan fazla olmasý hâlinde bu karara karþý Kurula itirazda bulunulabilir.

(2) Borsalar iþlemlerin güvenilir, þeffaf, etkin, istikrarlý, adil, dürüst ve rekabetçi bir þekilde gerçekleþmesinin saðlanmasý ve bu Kanuna aykýrýlýk olacak þekilde gerçekleþtirilen iþlemlerin tespit edilmesi amacýyla bünyelerinde gerekli gözetim sistemini kurarlar ve her türlü önleyici tedbirleri alabilirler. Borsalar gözetim konusunda kendilerine Kurulca verilecek diðer görevleri de yerine getirirler.

(3) Borsalar ikinci fýkra kapsamýndaki görevlerini dýþarýdan hizmet alarak yerine getirebilir. Hizmet alýnacak kurumlarýn faaliyet konularý arasýnda ikinci fýkrada yer alan hususlar yer alýr. Bu kurumlarýn faaliyet ve denetlenmesine iliþkin esaslar Kurulca belirlenir. Bu kurumlar tek bir borsaya hizmet saðlayabilecekleri gibi birden fazla borsaya da bu hizmeti verebilirler. Borsalarýn bu kurumlardan hizmet almalarý görevleri ile ilgili sorumluluklarýný ortadan kaldýrmaz.

Ýþ birliði

MADDE 71- (1) Borsalar, borsacýlýk faaliyetleri ile ilgili olarak gerekli gördükleri hususlarda bünyelerindeki piyasalarda faaliyette bulunmakla yetkilendirilmiþ sermaye piyasasý kurumlarý, sermaye piyasasý araçlarý borsalarda iþlem gören ihraççýlar, kurucular ile emir veren veya iþlem yapan gerçek ve tüzel kiþilerden bilgi ve belge istemeye ve inceleme yapmaya yetkilidirler. Bilgi ve belge istenen taraflar, borsalarýn görev alanýna giren hususlarda özel mevzuatýnda yer alan gizlilik ve sýr saklamaya iliþkin hükümlere dayanarak bilgi vermekten imtina edemezler.

(2) Bu Kanunda düzenlenen suçlar ile piyasa bozucu eylemlerin önlenmesi, gözetimi veya denetimi ile bu Kanuna dayanýlarak yapýlan düzenlemelerin etkin bir þekilde uygulanmasý amacýyla, Kurulca belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde, borsalar ve diðer iliþkili kurumlar gerekli her türlü teknik destek alýp verme, yardým ve bilgi paylaþýmýnda bulunmakla yükümlüdürler. Borsalar, gözetim ve denetim faaliyetleri kapsamýnda, yabancý borsalar ve uluslararasý kuruluþlar ile karþýlýklýlýk ilkesi çerçevesinde iþ birliði ve bilgi paylaþýmýnda bulunma yetkisine sahiptirler. Bu kapsamda yapýlan iþlem ve eylemler bu Kanun ve diðer kanunlarda yer alan sýr saklama yükümlülüðüne ve gizlilik kurallarýna aykýrýlýk oluþturmaz.

Borsa ve piyasa iþleticilerinin mali ve bilgi sistemleri denetimi

MADDE 72- (1) Kurul, borsalarýn ve piyasa iþleticilerinin borsacýlýk faaliyetlerinin düzenleme, gözetim ve denetim merciidir. Kurul, bu kapsamda gerekli gördüðü hususlarýn yerine getirilmesini, her türlü bilgi ve belgenin talebi üzerine veya düzenli olarak gönderilmesini ve her türlü teknik desteðin verilmesini borsalar ve piyasa iþleticileri ile ilgili diðer kurumlardan isteyebilir.

(2) Borsalarýn ve piyasa iþleticilerinin mali denetimi Kurulca ilan edilen listede yer alan baðýmsýz denetim kuruluþlarýnca yapýlýr.

(3) Borsalarýn ve piyasa iþleticilerinin bilgi sistemleri denetimine ve bu denetimi yapacak kuruluþlara iliþkin usul ve esaslar Kurulca belirlenir.

Diðer hususlar

MADDE 73- (1) Borsalar, sistemlerinin güvenli bir þekilde yönetilebilmesi için gerekli düzenlemeleri yapar ve önlemleri alýrlar. Borsalar, gerekli iç kontrol birim ve sistemlerini oluþturmakla yükümlüdürler.

(2) Borsalar ve takas kuruluþlarý nezdinde Kurulca yapýlan düzenlemeler uyarýnca takas risklerinin önlenmesi amacýyla tutulan teminatlar ile oluþturulan garanti fonundaki varlýklar, amaçlarý dýþýnda kullanýlamaz, kamu alacaklarý için olsa dahi haczedilemez, rehnedilemez, idari mercilerin tasfiye kararlarýndan etkilenmez, iflas masasýna dâhil edilemez ve üzerlerine ihtiyati tedbir konulamaz.

(3) Kurumsal yönetim ilkelerine iliþkin olarak 17 nci maddenin birinci ve ikinci fýkralarý, borsalara, piyasa iþleticilerine ve teþkilatlanmýþ diðer pazar yerlerine kýyasen uygulanýr.

 

ÝKÝNCÝ BÖLÜM

Türkiye Sermaye Piyasalarý Birliði, Türkiye Deðerleme Uzmanlarý Birliði,

Merkezî Takas Kuruluþlarý, Merkezî Saklama Kuruluþlarý ve

Merkezî Kayýt Kuruluþu

Türkiye Sermaye Piyasalarý Birliði

MADDE 74- (1) Bu Kanunun 37 nci maddesi uyarýnca yatýrým hizmet ve faaliyetlerinde bulunmaya yetkili kýlýnmýþ kuruluþlar ve sermaye piyasalarýnda faaliyet gösteren kurumlardan Kurulca uygun görülenler tüzel kiþiliði haiz kamu kurumu niteliðinde bir meslek kuruluþu olan Türkiye Sermaye Piyasalarý Birliðine  üye  olmak  için  baþvurmak  zorundadýrlar.  Söz  konusu kuruluþlar yetki belgelerini almalarýndan itibaren üç ay içinde gerekli baþvuruyu yapmakla yükümlüdür. Anýlan yükümlülüðe uymayan kuruluþlarýn faaliyetleri Kurulca durdurulur.

(2) Birlik;

a) Sermaye piyasalarýnýn ve üye kuruluþlarýn faaliyetlerinin geliþmesini saðlamak üzere araþtýrmalar yapmak,

b) Birlik üyelerinin dayanýþma ve sermaye piyasasý ile mesleðin gerektirdiði özen ve disiplin içinde çalýþmalarýna yönelik meslek kurallarýný oluþturmak,

c) Haksýz rekabeti önlemek amacýyla gerekli tedbirleri almak,

ç) Kendisine mevzuatla verilen ve Kurulca belirlenen konularda düzenlemeler yapmak, yürütmek ve denetlemek,

d) Birlik statüsünde öngörülen disiplin cezalarýný vermek,

e) Üye kuruluþlarý temsilen ulusal ve uluslararasý kuruluþlarla iþ birliði yapmak,

f) Ulusal ve uluslararasý mesleki geliþmeleri, kanuni ve idari düzenlemeleri izleyerek bu konuda üyeleri aydýnlatmak,

g) Üyelerinin bu Kanun kapsamýndaki faaliyetlerinden kaynaklanan uyuþmazlýklarýn tahkim yoluyla çözümüne iliþkin gerekli altyapýyý kurmak ve yönetmek,

ð) Kurulca belirlenen diðer iþleri yerine getirmek,

ile görevli ve yetkilidir.

(3) Birlik, yapacaðý düzenlemelerde ve alacaðý kararlarda, bu Kanuna ve ilgili mevzuata uymakla yükümlüdür.

Türkiye Sermaye Piyasalarý Birliðinin organlarý ve Statüsü

MADDE 75- (1) Birliðin zorunlu organlarý, genel kurul, yönetim kurulu ve denetleme kuruludur.

(2) Birliðin organlarýnýn seçiminin yapýlacaðý genel kurul toplantýsýndan en az on beþ gün önce, seçimlere katýlacak Birlik üyelerini ve temsilcilerini belirleyen liste, toplantýnýn gündemini, yerini, gününü, saatini ve çoðunluk olmadýðý takdirde yapýlacak ikinci toplantýya iliþkin hususlarý belirten bir yazý ile birlikte üç nüsha olarak Yüksek Seçim Kurulunca belirlenecek seçim kurulu baþkaný hâkime tevdi edilir. Hâkim gerekli incelemeyi yaparak listeyi ve diðer hususlarý onaylar, bir sandýk kurulu baþkaný ve iki sandýk kurulu üyesi ile bunlar için birer yedek üye atar. Oy verme iþlemi, gizli oy ve açýk tasnif esasýna göre yapýlýr. Seçim süresinin sonunda seçim sonuçlarý tutanakla tespit edilip, sandýk kurulu baþkaný ve üyeleri tarafýndan imzalanýr. Tutanaðýn düzenlenmesinden itibaren iki iþ günü içinde seçimlere yapýlacak her türlü itiraz hâkim tarafýndan ayný gün incelenir ve kesin olarak karara baðlanýr. Kurul, bu Kanunun uygulanmasý açýsýndan itiraz hakkýna sahip olup, Kurul tarafýndan yapýlan itiraz da ayný þekilde incelenir ve karara baðlanýr.

(3) Birliðin organlarý, gelirleri, giderleri ve çalýþma esaslarý, üyeliðe kabul, üyelikten geçici ve sürekli çýkarma esaslarý, Kurulun önerisi ve ilgili Bakanlýðýn uygun görüþü üzerine Bakanlar Kurulu kararý ile yürürlüðe konulan Statüsüyle düzenlenir. Kurul, Birliðin talebi üzerine ya da resen gerekli görülen hâllerde Statüde deðiþiklik yapýlmasýný ilgili Bakanlýða teklif edebilir.

(4) 74 üncü maddede belirlenen tüm Birlik üyelerinin, Birlik yönetim kurulunda temsil edilmeleri esastýr. Bu esasý teminen izlenmesi gereken aday olma ve aday gösterme usulleri Birlik Statüsünde belirtilir.

(5) Birlik üyelik aidatlarý, Statüde belirlenen süre içinde ödenmediði takdirde, Birlik tarafýndan icra yoluyla tahsil olunur. Birlik aidatlarýnýn ödenmesine dair kararlar 9/6/1932 tarihli ve 2004 sayýlý Ýcra ve Ýflas Kanununun 68 inci maddesinde yazýlý resmî belge niteliðindedir.

(6) Üyeler, Birlik Statüsüne ve Birlikçe alýnacak kararlara uymakla yükümlüdür.

(7) Birlik, Kurul tarafýndan her yýl denetlenir. Birliðin her türlü iþlem ve hesaplarýnýn denetimine iliþkin usul ve esaslar Kurulca belirlenir. Kurul tarafýndan bu kapsamda yapýlan denetime iliþkin denetim raporunun bir örneði en geç izleyen yýlýn altýncý ayý sonuna kadar ilgili Bakanlýða gönderilir. Ýlgili Bakan; Birliðin faaliyetinin kuruluþ amacýna uygunluðunun saðlanmasý için Sermaye Piyasasý Kurulundan gerekli tedbirlerin alýnmasýný isteyebileceði gibi Birliðin her türlü iþlem ve hesaplarýný denetlemeye de yetkilidir. Birliðin yetkili organlarýnca alýnan kararlara karþý, kararýn ilgiliye tebliðini izleyen on iþ günü içinde Kurul nezdinde itiraz edilebilir. Ýtiraza iliþkin olarak Kurulca verilecek kararlar kesindir.

Türkiye Deðerleme Uzmanlarý Birliði

MADDE 76- (1) Gayrimenkul deðerleme uzmanlýðý lisansýna sahip olanlar ile deðerleme kuruluþlarý, tüzel kiþiliði haiz kamu kurumu niteliðinde bir meslek kuruluþu olan Türkiye Deðerleme Uzmanlarý Birliðine üye olmak için baþvurmak zorundadýrlar.

(2) Lisans sahibi, lisans almaya hak kazandýðý tarihten itibaren üç ay içinde üyelik için Türkiye Deðerleme Uzmanlarý Birliðine gerekli baþvuruyu yapmakla yükümlüdür. Anýlan yükümlülüðe uymayanlarýn lisansý Kurulca iptal edilir.

(3) Deðerleme kuruluþlarý, deðerleme kuruluþu niteliðini kazandýðý andan itibaren üç ay içinde üyelik için Türkiye Deðerleme Uzmanlarý Birliðine gerekli baþvuruyu yapmakla yükümlüdür. Bu yükümlülüðe uyulmamasý hâlinde, Kurul, bu kuruluþlar hakkýnda faaliyetlerinin durdurulmasý ve yetkilerinin iptali dâhil her türlü tedbiri almaya yetkilidir.

(4) Türkiye Deðerleme Uzmanlarý Birliði, gayrimenkul piyasasýnýn ve gayrimenkul deðerleme faaliyetlerinin geliþmesini saðlamak üzere araþtýrmalar yapmak, eðitim ve sertifika vermek, Birlik üyelerinin dayanýþma ve mesleðin gerektirdiði özen ve disiplin içinde çalýþmalarýna yönelik meslek kurallarýný ve deðerleme standartlarýný oluþturmak, haksýz rekabeti önlemek amacýyla gerekli tedbirleri almak, kendisine mevzuatla verilen veya Kurulca belirlenen konularda düzenlemeler yapmak, yürütmek, denetlemek, Türkiye Deðerleme Uzmanlarý Birliði Statüsünde öngörülen disiplin cezalarýný vermek, ilgili konularda üyeleri temsilen ilgili kuruluþlarla iþ birliði yapmak, mesleki geliþmeleri, idari ve yasal düzenlemeleri izleyerek bu konuda üyeleri aydýnlatmakla görevli ve yetkilidir.

(5) Konut finansmaný kapsamýnda yapýlan deðerlemelere iliþkin bilgilerin, Türkiye Deðerleme Uzmanlarý Birliði tarafýndan belirlenecek usul ve esaslara göre Türkiye Deðerleme Uzmanlarý Birliðine iletilmesi zorunludur.

(6) Türkiye Deðerleme Uzmanlarý Birliði üyelerinin vereceði deðerleme hizmetlerine iliþkin ücretlerin tutarlarýna ve sýnýrlarýna iliþkin esaslar, Bankacýlýk Düzenleme ve Denetleme Kurumu, Türkiye Deðerleme Uzmanlarý Birliði, Türkiye Bankalar Birliði ve Türkiye Sermaye Piyasalarý Birliðinin görüþü alýnarak her yýl Kurul tarafýndan belirlenir. Kurul tarafýndan belirlenen yýllýk asgari ücret tarifesi Resmî Gazete’de yayýmlanýr.

(7) Türkiye Deðerleme Uzmanlarý Birliði, yapacaðý düzenlemelerde ve alacaðý kararlarda, bu Kanuna ve ilgili mevzuata uymakla yükümlüdür.

(8) Türkiye Deðerleme Uzmanlarý Birliðinin temsilcisi Türkiye Sermaye Piyasalarý Birliðinin yönetim kurulunda yer alýr.

(9) Türkiye Deðerleme Uzmanlarý Birliði, üyeleri, organlarý ve Statüsü hakkýnda 75 inci maddedeki hükümler kýyasen uygulanýr.

(10) Türkiye Deðerleme Uzmanlarý Birliði üyeleri, Türkiye Deðerleme Uzmanlarý Birliði Statüsüne ve Türkiye Deðerleme Uzmanlarý Birliði tarafýndan alýnacak kararlara uymakla yükümlüdür. Bu yükümlülüðe uymayan üyelere Türkiye Deðerleme Uzmanlarý Birliði tarafýndan beþ bin Türk Lirasýndan elli bin Türk Lirasýna kadar idari para cezasý verilir.

(11) Birlik, Kurul tarafýndan her yýl denetlenir. Birliðin her türlü iþlem ve hesaplarýnýn denetimine iliþkin usul ve esaslar Kurulca belirlenir. Kurul tarafýndan bu kapsamda yapýlan denetime iliþkin denetim raporunun bir örneði en geç izleyen yýlýn altýncý ayý sonuna kadar ilgili Bakanlýða gönderilir. Ýlgili Bakan; Birliðin faaliyetinin kuruluþ amacýna uygunluðunun saðlanmasý için Sermaye Piyasasý Kurulundan gerekli tedbirlerin alýnmasýný isteyebileceði gibi Birliðin her türlü iþlem ve hesaplarýný denetlemeye de yetkilidir. Birliðin yetkili organlarýnca alýnan kararlara karþý, kararýn ilgiliye tebliðini izleyen on iþ günü içinde Kurul nezdinde itiraz edilebilir. Ýtiraza iliþkin olarak Kurulca verilecek kararlar kesindir.

Merkezî takas kuruluþlarý

MADDE 77- (1) Merkezî takas kuruluþlarý, borsalarda ve teþkilatlanmýþ diðer pazar yerlerinde iþlem gören sermaye piyasasý araçlarýnýn teslimi, bedellerinin ödenmesi ve bu iþlemlere iliþkin teminat yükümlülüklerinin ifasý ile ilgili iþlemleri yürüten anonim ortaklýk þeklindeki özel hukuk tüzel kiþiliðini haiz kurumlardýr. Merkezî takas kuruluþlarýnýn kuruluþuna Kurulun teklifi üzerine ilgili Bakan tarafýndan izin verilir. Bu kuruluþlarýn faaliyete geçmesi Kurulun iznine tabidir. Merkezî takas kuruluþlarýnýn sermayesine, bu Kanun kapsamýndaki faaliyetleri ile faaliyetlerinin geçici ve sürekli durdurulmasýna, denetimine, gözetimine, finansal raporlama standartlarýna, finansal tablolarýnýn baðýmsýz denetimine ve diðer kurum ve kuruluþlarla iþ birliðine iliþkin usul ve esaslar Kurul tarafýndan belirlenir. Bu Kanuna göre kurulan merkezî takas kuruluþlarý, ilgili mevzuata göre yetkilendirilmek kaydýyla, bu fýkrada belirtilen iþlemleri lisanslý depolar tarafýndan düzenlenen ürün senetleri konusunda da yürütebilir.

(2) Merkezî takas kuruluþlarýnda üyelik, teminat, takas esaslarý, disiplin, sermaye, gelir ve diðer konulardaki düzenlemeler Kurulca veya Kurulun uygun görmesi hâlinde ilgili merkezî takas kuruluþlarý tarafýndan hazýrlanan ve Kurulca onaylanan yönetmeliklerle belirlenir. Takas sistemi,  üyelik,  temerrüt   iþlemleri,  takas   güvenliðini   saðlamak   amacýyla   merkezî   takas kuruluþuna verilen teminatlar ve merkezî karþý taraf olarak sorumluluk üstlenilen durumlar için üyelerin katýlýmý ile oluþturulacak garanti fonlarýnýn kuruluþ, iþletim ve kullanýmýna iliþkin usul ve esaslar, merkezî takas kuruluþlarý tarafýndan hazýrlanan ve Kurulca onaylanan yönetmelikle düzenlenir.

(3) Kurul, merkezî takas kuruluþlarýnýn takas hizmetleri verebilecekleri borsalar ve teþkilatlanmýþ diðer pazar yerlerini belirler. Merkezî takas kuruluþlarýnýn takas hizmeti verebilecekleri borsalarýn belirlenmesinde borsalarýn uygun görüþleri alýnýr. Kurulun uygun görmesi hâlinde merkezî takas kuruluþlarý, TCMB tarafýndan oluþturulanlar hariç olmak üzere sermaye piyasalarý dýþýnda kurulmuþ ve kurulacak diðer piyasalarýn da takas, ödeme ve teminat iþlemlerini yerine getirebilir. Ayrýca Kurul, borsalar ve teþkilatlanmýþ diðer pazar yerleri dýþýnda gerçekleþtirilen sermaye piyasasý araçlarý ile ilgili iþlemlerin takasýnýn merkezî takas kuruluþu nezdinde yerine getirilmesini zorunlu tutabilir.

(4) Kurul, bu madde kapsamýndaki merkezî takas kuruluþlarýnýn düzenleme, gözetim ve denetim merciidir. Kurul, merkezî takas faaliyetlerine iliþkin olarak gerekli gördüðü hususlarýn yerine getirilmesini, her türlü bilgi ve belgenin talebi üzerine veya düzenli olarak gönderilmesini merkezî takas kuruluþlarý ile bu kuruluþlarýn üyelerinden isteyebilir.

(5) 44 üncü madde merkezî takas kuruluþlarýna da uygulanýr.

(6) Merkezî takas kuruluþlarý, iþ ve iþlemleri ile ilgili olarak gerekli gördükleri hususlarda üyelerinden bilgi ve belge istemeye ve inceleme yapmaya yetkilidirler. Üyeler, merkezî takas kuruluþlarýnýn görev alanýna giren hususlarda özel mevzuatýnda yer alan hükümlere dayanarak bilgi vermekten imtina edemezler.

Merkezî karþý taraf

MADDE 78- (1) Kurul, merkezî takas kuruluþlarýnýn, alýcýya karþý satýcý, satýcýya karþý da alýcý rolünü üstlenerek takasýn tamamlanmasýný taahhüt ettikleri merkezî karþý taraf uygulamasýný, piyasalar veya sermaye piyasasý araçlarý itibarýyla zorunlu tutabilir. Borsalar veya teþkilatlanmýþ diðer pazar yerleri de nezdinde iþlem gören sermaye piyasasý araçlarýyla ilgili merkezî karþý taraf uygulamasýna geçmek üzere Kurula baþvurabilirler.

(2) Takas kuruluþlarýnýn merkezî karþý taraf görevini üstlendiði takas iþlemlerinde mali sorumluluðu, tesis edilecek limitler dâhilinde ve üyelerden alýnacak teminatlar ile diðer garantiler çerçevesinde belirlenir.

(3) Merkezî karþý taraf hizmeti verecek merkezî takas kuruluþlarýnýn üyelerinden alacaðý teminatlar ile bünyelerinde yer alacak garanti fonuna iliþkin esaslar, ilgili takas kuruluþunun önerisi üzerine Kurul tarafýndan belirlenir.

(4) Merkezî karþý taraf uygulamasýna tabi sermaye piyasasý araçlarýnda takas üyeliðine ve üyelik türlerine iliþkin þartlar, üyelerin yükümlülükleri ile sermaye, iç denetim ve risk yönetim sistemlerine iliþkin asgari hususlarý da içerecek þekilde, Kurulun onayý alýnmak suretiyle ilgili takas kuruluþu tarafýndan düzenlenir.

(5) Merkezî karþý taraf hizmeti verecek merkezî takas kuruluþlarýnýn ilgili sermaye piyasasý araçlarýnda üstlenmiþ olduklarý mali riskler ile diðer risklere uyumlu olarak yeterli düzeyde sermaye  bulundurmasý,  bilgi  iþlem   altyapýsý  ile  iç  kontrol,  risk   yönetimi  ve   iç   denetim sistemlerini kurmasý ve idame ettirmesi zorunludur. Bu kuruluþlarýn iç denetim birimleri, risk yönetim ve bilgi iþlem altyapýlarýnýn güvenilirliðini ve yeterliliðini asgari altý aylýk dönemler itibarýyla kontrol etmek ve sonuçlarýný Kurula bildirmekle yükümlüdürler. Kurul, söz konusu kontrolün daha sýklýkla yapýlmasýna karar verebilir ve söz konusu hususlara iliþkin baðýmsýz denetim yapýlmasýný isteyebilir. Ayrýca Kurul, merkezî karþý taraf hizmeti verecek kuruluþun mali yeterliliðinin stres testleri de dâhil olmak üzere öngöreceði yöntemlerle deðerlendirilmesini istemeye, gerekli görmesi hâlinde kredi derecelendirmesi yapýlmasýný talep etmeye yetkilidir.

(6) Kurul, finansal istikrarýn korunmasýný teminen sistemik öneme sahip olan bu kuruluþlara ve üyelerine iliþkin sermaye de dâhil olmak üzere ek yükümlülükler getirebilir.

(7) Merkezî karþý taraf hizmeti verecek kuruluþ tarafýndan alýnan teminatlar ile hesap sahiplerinin malvarlýklarýnýn bu kuruluþun mal varlýðýndan ayrý izlenmesi esastýr. Takasýn yerine getirilmesine iliþkin iþlemler hariç olmak üzere merkezî karþý taraf hizmeti veren kuruluþ söz konusu teminat veya varlýklarý tevdi amaçlarý dýþýnda kullanamaz. Merkezî karþý taraf hizmeti verecek kuruluþ bu fýkraya uyumun saðlanmasýný teminen gerekli önlemleri alýr.

(8) Merkezî karþý taraf hizmeti verecek kuruluþlarýn, her iþlemde iþlemin taraflarý ile ayrý ayrý sözleþme yapmasý zorunlu deðildir.

Takas kesinliði ve rehin hakký

MADDE 79- (1) Sermaye piyasasý araçlarýnýn takas talimat ve iþlemleri ile ödeme iþlemleri, merkezî takas kuruluþlarýnýn üyelerinin faaliyetlerinin geçici ya da sürekli olarak durdurulmasý, idari ve adli merciler nezdinde tasfiye iþlemlerine baþlanmasý durumu da dâhil olmak üzere, geri alýnamaz ve iptal edilemez.

(2) Üye kuruluþlarýn gerek kendilerine, gerek müþterilerine ve gerekse üçüncü kiþilere ait mal varlýðý deðerlerini teminat gösterdiði hâllerde, 22/11/2001 tarihli ve 4721 sayýlý Türk Medeni Kanununun 988 ila 991 inci maddeleri teminat konusu kaydi sermaye piyasasý araçlarý üzerindeki mülkiyet veya sýnýrlý ayni hak iktisabýna da uygulanýr. Teminat konusu mal varlýðý deðerleri üzerinde yatýrým kuruluþlarýnýn herhangi bir sebeple tasarruf yetkisinin bulunmamasý merkezî takas kuruluþunun iyi niyetle ayni hak iktisabýna engel olmaz. Teminat konusu mal varlýðý deðerleri üzerinde üçüncü kiþilerin istihkak ya da sýnýrlý ayni hak iddialarý merkezî takas kuruluþuna karþý ileri sürülemez.

(3) Merkezî takas kuruluþunun, takas ve merkezî karþý taraf olarak yerine getirdiði iþlemleri nedeni ile teminat olarak aldýðý mal varlýðý deðerleri üzerindeki hak ve yetkileri hiçbir þekilde sýnýrlandýrýlamaz. Üye kuruluþa veya teminatý tesis eden kiþiye konkordato mühleti tanýnmasý, konkordatosunun tasdiki, iflastan sonra konkordato veya mal varlýðýnýn terki suretiyle konkordato süreci içine girmesi, uzlaþma yoluyla yeniden yapýlandýrýlmasý, iflasý, iflasýnýn ertelenmesi veya 2004 sayýlý Kanun çerçevesindeki diðer takip prosedürleri ya da bu Kanunun tedricî tasfiye ile ilgili hükümleri merkezî takas kuruluþunun söz konusu teminatlar üzerindeki hak ve yetkileri kullanmasýný hiçbir þekilde sýnýrlandýramaz.

Merkezî saklama kuruluþlarý

MADDE 80- (1) Merkezî saklama kuruluþlarý, sermaye piyasasý araçlarýnýn merkezî saklanmasý ve bunlara iliþkin haklarýn kullanýmý hizmetlerini veren anonim ortaklýk þeklindeki özel hukuk tüzel kiþiliðini haiz kurumlardýr. Merkezî saklama kuruluþlarýnýn kuruluþuna Kurulun uygun görüþü üzerine ilgili Bakan tarafýndan izin verilir, bu kuruluþlarýn faaliyete geçmesi ise Kurul iznine tabidir. Bu kuruluþlarýn sermayesine, kâr daðýtýmýna, bu Kanun kapsamýndaki faaliyetleri ile faaliyetlerinin geçici ve sürekli durdurulmasýna, denetimine, gözetimine, finansal raporlama standartlarýna, finansal raporlarýnýn baðýmsýz denetimine ve diðer kurum ve kuruluþlarla iþ birliðine iliþkin usul ve esaslar Kurul tarafýndan belirlenir.

(2) Merkezî saklama kuruluþlarýnda üyelik, teminat, saklama esaslarý, disiplin, gelir ve diðer konulardaki düzenlemeler Kurulca veya Kurulun uygun görmesi hâlinde ilgili merkezî saklama kuruluþlarý tarafýndan hazýrlanan ve Kurulun onayladýðý yönetmeliklerle belirlenir.

(3) Kurul, merkezî saklama kuruluþlarýnýn, merkezî saklamacý olarak faaliyet gösterebilecekleri sermaye piyasasý araçlarý türlerini belirler. Kurul, belirli sermaye piyasasý araçlarýnýn bir veya birden fazla merkezî saklama kuruluþunda saklanmasýný zorunlu tutabilir. Kurulun uygun görmesi hâlinde merkezî saklama kuruluþlarý, sermaye piyasalarý dýþýnda kurulmuþ ve kurulacak diðer piyasalarýn da saklama iþlemlerini yerine getirebilir. Kaydileþtirilen sermaye piyasasý araçlarýnýn merkezî saklama kuruluþu MKK’dýr.

(4) Kurul, bu madde kapsamýndaki merkezî saklama kuruluþlarýnýn denetim ve gözetim merciidir. Kurul, merkezî saklama faaliyetlerine iliþkin olarak gerekli gördüðü hususlarýn yerine getirilmesini, her türlü bilgi ve belgenin talebi üzerine veya düzenli olarak gönderilmesini merkezî saklama kuruluþlarý ile bu kuruluþlarýn üyelerinden isteyebilir.

(5) 44 üncü madde merkezî saklama kuruluþlarýna da uygulanýr.

Merkezî Kayýt Kuruluþu

MADDE 81- (1) Merkezî Kayýt Kuruluþu, sermaye piyasasý araçlarýnýn kaydileþtirilmesine iliþkin iþlemleri gerçekleþtirmek, kaydileþtirilen bu araçlarý ve bunlara baðlý haklarý, elektronik ortamda, üyeler ve hak sahipleri itibarýyla kayden izlemek, bu araçlarýn merkezî saklamasýný yapmak üzere kurulmuþ, özel hukuk tüzel kiþiliðini haiz anonim þirkettir.

(2) MKK’nýn kuruluþ, faaliyet, üyelik, çalýþma ve denetim esaslarý, gelirleri ve kâr payý daðýtým esaslarý Kurul tarafýndan çýkarýlacak bir yönetmelikle düzenlenir.

(3) MKK, birinci fýkrada yer alan görevlerin yaný sýra aþaðýda sayýlan faaliyetleri de yerine getirir:

a) 6102 sayýlý Kanun ve ilgili diðer mevzuatta yer alan kurumsal yönetim ilkelerine þirketlerin uyumunu saðlamaya yönelik olarak þirketler ile ortaklarýnýn ve yatýrýmcýlarýnýn iletiþiminin saðlanabileceði elektronik bir platform oluþturmak

b) Sermaye piyasalarýna iliþkin verilerin tek bir noktada toplanmasýný saðlamaya yönelik elektronik bir veri bankasý oluþturmak, Kurulun belirleyeceði ilkeler çerçevesinde verilerin kullanýmýný saðlamak

c) Kurul tarafýndan sermaye piyasasý ve ilgili mevzuat çerçevesinde verilen diðer görevleri ve düzenlemelerin gerektirdiði iþlemleri yapmak

ç) Ýlgili mevzuata göre yetkilendirilmek kaydýyla, lisanslý depolar tarafýndan düzenlenen ürün senetlerinin kaydileþtirilmesine, bunlarýn ve bunlara baðlý haklarýn elektronik ortamda kayden izlenmesine iliþkin iþlemleri yürütmek ve bunlara iliþkin platform oluþturmak

(4) Kurul tarafýndan çýkarýlan düzenlemeler çerçevesinde MKK, iþ ve iþlemleri ile ilgili olarak gerekli gördüðü hususlarda üyelerinden bilgi ve belge istemeye ve inceleme yapmaya yetkilidir. Üyeler, MKK’nýn görev alanýna giren hususlarda özel mevzuatýnda yer alan hükümlere dayanarak bilgi vermekten imtina edemezler.

(5) MKK ve üyeleri, kayýtlarýn yanlýþ tutulmasýndan dolayý hak sahiplerinin uðrayacaðý zararlardan kusurlarý oranýnda sorumludur.

(6) Kurul, MKK’nýn gözetim ve denetim merciidir. Kurul, sermaye piyasasý araçlarýnýn kayden izlenmesi ile gerekli gördüðü diðer hususlarýn yerine getirilmesini, her türlü bilgi ve belgenin yazýlý ya da elektronik ortamda, talebi üzerine veya düzenli olarak gönderilmesini MKK ile bu kuruluþun üyelerinden isteyebilir.

                 

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Diðer Kurumlar

Yatýrýmcýlarýn tazmini

MADDE 82- (1) Kurul, yatýrým kuruluþlarýnýn sermaye piyasasý faaliyetinden kaynaklanan nakit ödeme veya sermaye piyasasý araçlarý teslim yükümlülüklerini yerine getiremediðinin veya kýsa sürede yerine getiremeyeceðinin tespit edilmesi hâlinde yatýrýmcýlarý tazmin kararý alýr. Bu karar, durumun tespitinden itibaren üç ay içinde alýnýr. Kurulun, bu Kanun kapsamýndaki tedbir yetkileri saklýdýr.

(2) Kurulca bankalar hakkýnda birinci fýkra uyarýnca tazmin kararý verilebilmesi için Bankacýlýk Düzenleme ve Denetleme Kurumunun görüþü alýnýr. Bankacýlýk mevzuatý uyarýnca mevduat veya katýlým fonu olarak kabul edilen nakit ödeme yükümlülüklerine, bu Kanunun yatýrýmcýlarýn tazminine iliþkin hükümleri uygulanmaz.

Yatýrýmcý Tazmin Merkezi

MADDE 83- (1) Yatýrýmcýlarýn bu Kanundaki þartlar çerçevesinde tazmini amacýyla kamu tüzel kiþiliðini haiz YTM kurulmuþtur. YTM, Kurul tarafýndan çýkarýlacak bir yönetmelik çerçevesinde Kurul tarafýndan idare ve temsil olunur. YTM tarafýndan yürütülecek iþ ve iþlemlerin Kurul personeli ve bu iþ için istihdam edilecek personel tarafýndan yerine getirilmesi esastýr. Buna iliþkin usul ve esaslar Kurul tarafýndan çýkarýlacak bir yönetmelikle belirlenir.

(2) Yatýrým kuruluþlarýnýn YTM’ye katýlmasý zorunludur. Yatýrým kuruluþlarýnýn YTM’ye katýlýmlarýna, bunlarýn giriþ aidatý, yýllýk aidat ve ek aidat ödeme zorunluluklarýna iliþkin usul ve esaslar Kurulca çýkarýlacak bir yönetmelikle belirlenir. Bu yönetmelikte, aidat tutarýnýn belirlenmesinde, kuruluþlarýn tür ve risk durumlarýna göre farklý esaslar da öngörülebilir.

(3) YTM tarafýndan gerekli görülmesi hâlinde, Kurulca hakkýnda yatýrýmcýlarý tazmin kararý verilen kuruluþun ödemelerinin durmasýna ve tüm mal varlýðý üzerinde sadece YTM tarafýndan tasarruf edilebilmesine karar verilebilir. Bu hüküm bankalar açýsýndan, sermaye piyasasý faaliyetlerinden kaynaklanan nakit ödeme ve sermaye piyasasý aracý teslim yükümlülükleri açýsýndan uygulanýr.

(4) Yatýrým hizmetleri ve faaliyetlerinden kaynaklanan her türlü emanet ve alacaklar, hesap sahibinin yaptýðý en son talep, iþlem veya herhangi bir þekilde verdiði yazýlý talimat tarihinden, yatýrým fonu ve deðiþken sermayeli yatýrým ortaklýklarý için ise tasfiye tarihinden baþlayarak on yýl içinde talep ve tahsil edilmemesi hâlinde YTM’ye gelir kaydedilir. Bununla ilgili usul ve esaslar Kurulca belirlenir.

(5) YTM’nin mal varlýðý, amacý dýþýnda kullanýlamaz, teminat gösterilemez, kamu alacaklarý için olsa dahi haczedilemez, rehnedilemez, iflas masasýna dâhil edilemez ve üzerine ihtiyati tedbir konulamaz.

(6) YTM’nin bu Kanun kapsamýnda yapacaðý iþlemler harçtan, düzenleyeceði kâðýtlar damga vergisinden müstesnadýr. YTM’nin bu Kanun kapsamýndaki faaliyetleri dolayýsýyla 13/6/2006 tarihli ve 5520 sayýlý Kurumlar Vergisi Kanunu açýsýndan iktisadi iþletme oluþmuþ sayýlmaz.

Tazminin kapsamý

MADDE 84- (1) Tazminin kapsamýný, yatýrýmcýlara ait olan ve yatýrým hizmeti ve faaliyeti veya yan hizmetler ile baðlantýlý olarak yatýrým kuruluþu tarafýndan yatýrýmcý adýna saklanan veya yönetilen nakit ödeme veya sermaye piyasasý araçlarýnýn teslim yükümlülüklerinin yerine getirilmemesinden kaynaklanan talepler oluþturur.

(2) Yatýrýmcýlarý tazmin kararý verilen kuruluþlarýn yatýrýmcýlarý, bu madde kapsamýnda tazmin talep etme hakkýna sahiptir. Yatýrýmcýlarýn yatýrým danýþmanlýðý veya piyasadaki fiyat hareketlerinden kaynaklanan zararlarý tazmin kapsamýnda deðildir.

(3) 106 ncý ve 107 nci maddelerde yer alan suçlardan veya suçtan kaynaklanan mal varlýðý deðerlerini aklama suçundan mahkûm olan yatýrýmcýlara ait talepler, söz konusu eylemlerle ilgili alacaklarla sýnýrlý olmak üzere, tazmin kapsamý dýþýndadýr. Söz konusu suçlardan dolayý hakkýnda suç duyurusunda bulunulan kiþilere yapýlacak ödemeler anýlan suçlara iliþkin soruþturmanýn baþlamasýndan mahkeme kararýnýn kesinleþmesine kadar durur.

(4) Aþaðýda sayýlan kiþi ve kurumlar tazmin edilmez:

a) Yatýrýmcýlarý tazmin kararý verilen yatýrým kuruluþlarýnýn yönetim kurulu üyeleri, yöneticileri ve þahsen sorumlu ortaklarý, yüzde beþ veya daha fazla paya sahip ortaklarý, denetim kurulu üyeleri veya ilgili yatýrým kuruluþlarý ile ayný grup içinde yer alan diðer þirketlerde benzer konumda olan kiþiler ile bu kiþilerin eþ ve ikinci dereceye kadar kan ve kayýn hýsýmlarý ile bu kiþiler adýna hareket eden üçüncü kiþiler

b) Yatýrýmcýlarý tazmin kararý verilen yatýrým kuruluþlarý ile ayný grupta yer alan diðer þirketler

c) Bu fýkranýn (a) bendinde sayýlan gerçek ve tüzel kiþilerin yüzde yirmi beþ veya daha fazla paya sahip olduðu þirketler

ç) Yatýrým kuruluþlarýnýn mali sýkýntýya düþmesine neden olan veya finansal durumunun bozulmasýna önemli etkileri olan olaylarda sorumluluðu bulunan veya bu olaylardan menfaat saðlayan kiþiler

(5) Hak sahibi her bir yatýrýmcýya ödenecek azami tazmin tutarý yüz bin Türk Lirasýdýr. Bu tutar her yýl ilan edilen yeniden deðerleme katsayýsý oranýnda artýrýlýr. Kurulun teklifi üzerine Bakanlar Kurulu tarafýndan toplam tazmin tutarý beþ katýna kadar artýrýlabilir. Bu sýnýr, hesap sayýsý, türü ve para birimine bakýlmaksýzýn, bir yatýrýmcýnýn ayný kuruluþtan olan taleplerinin tümünü kapsar. YTM tarafýndan ödenecek azami tutarýn üzerinde kalan tutarýn baþka bir yatýrýmcýya ödenmesi amacýyla devredilmiþ olmasý hâlinde devralana YTM tarafýndan ödeme yapýlmaz.

Tazmin süreci

MADDE 85- (1) Yatýrýmcýlar tazmin taleplerini YTM’ye yazýlý olarak yaparlar. Tazmin talebinde bulunma hakký, tazmin kararýnýn ilanýndan itibaren bir yýl sonra zamanaþýmýna uðrar.

(2) YTM, tazmine hak kazanan yatýrýmcýlarý mümkün olan en kýsa sürede tazmin etmek üzere gerekli hazýrlýklarý yapmak ve hak sahiplerini ve tazmin tutarlarýný belirledikten sonra üç ay içinde ödemeleri gerçekleþtirmekle yükümlüdür. Zorunlu hâllerde bu süre, Kurulun onayýyla en fazla üç ay daha uzatýlabilir.

(3) Yatýrýmcýlarýn tazmin talepleri, yatýrým kuruluþunca karþýlanmayan nakit ödeme ve sermaye piyasasý araçlarýnýn iade yükümlülükleri üzerinden hesaplanýr. Yatýrýmcýlar adýna saklanan sermaye piyasasý araçlarý hak sahiplerine öncelikle daðýtýlýr. Bu sermaye piyasasý araçlarý, bulunduklarý her bir hesap bazýnda ve özellikle yerine getirilmemiþ takas yükümlülükleri için mahsup edilir. Tazmin tutarý, kanuni ve akdî þartlar uyarýnca yatýrým kuruluþunun mahsup ve benzeri talepleri de dikkate alýnarak belirlenir. Yatýrýmcý alacaklarýnýn hesaplanmasýna iliþkin usul ve esaslar Kurulca belirlenir.

(4) Kurul, tazmin sürecinin tamamlanmasýndan sonra, YTM’nin bildirimi üzerine tazmin sürecini kapatma kararý verir. YTM, tazmin sürecinin sonuçlarýný, yatýrýmcýlarý tazmin kararý alýnanlarýn tedricî tasfiyesinin veya iflasýnýn istenmesinin yararlý olup olmayacaðýna iliþkin gerekçeli önerisiyle birlikte Kurula sunar. Tedricî tasfiye veya iflas kararý, tazmin sürecinin iþleyiþini engellemez. YTM, yatýrýmcýlarýn haklarýna, ödediði tazmin tutarý kadar halef olur.

(5) Yatýrýmcýlarý kýsmen veya tamamen tazmin edilenlerin yeniden yatýrým hizmetleri ve faaliyetlerinde bulunabilmeleri için, mevzuatta aranan diðer þartlar saklý kalmak üzere, tazminden doðan ve YTM tarafýndan yapýlan tüm ödeme ve giderlerini, anapara ve kanuni faizi de dâhil olmak üzere ödemeleri zorunludur.

(6) Bu Kanunun diðer maddelerinde düzenlenen hususlar saklý kalmak kaydýyla, tazmin kararýnýn bildirimi ve ilaný, tazmin sürecinin iþletilme usulü, haklarýnda tazmin kararý alýnan kuruluþlarýn YTM’ye karþý olan yükümlülükleri, bu yükümlülüklerin yerine getirilmemesi hâlinde uygulanacak yaptýrýmlar, yurt içi ve yurt dýþýnda bulunan þubelerdeki yatýrýmcýlara saðlanacak   korumaya   iliþkin  esaslar,  haklarýnda    tazmin   kararý   alýnanlarýn    yatýrýmcýlarý bilgilendirme yükümlülükleri, YTM’nin hak ve yükümlülükleri, YTM varlýðýnýn deðerlendirilmesine iliþkin hususlar, YTM’nin mali tablo, defter ve raporlarý ile diðer hususlara iliþkin usul ve esaslar genel hükümler çerçevesinde Kurulca çýkarýlacak bir yönetmelikle belirlenir.

Tedricî tasfiye

MADDE 86- (1) 82 nci madde uyarýnca yatýrýmcýlarý tazmin kararý verilenler hakkýnda Kurul, bankalar hariç olmak üzere, tazmin sürecinin kapanmasýna iliþkin kararý ile birlikte tedricî tasfiye kararý da verebilir. Bu durumda tedricî tasfiye iþlemleri YTM tarafýndan yürütülür.

(2) Tedricî tasfiyenin amacý, tedricî tasfiyesine karar verilenlerin mal varlýðýný aynen veya nakde çevirmek suretiyle elde edilen bedeli tahsis ederek, 85 inci maddede düzenlenmiþ olan tazmin süreci kapsamýnda yatýrýmcýlarýn tazmin edilmeyen bakiye alacaklarý ile YTM’nin yatýrýmcýlara halef olmasýndan kaynaklanan alacaklarýnýn ödenmesidir. Tedricî tasfiye karar ve iþlemlerinde; 6102 sayýlý Kanun, 2004 sayýlý Kanun ve diðer mevzuatýn tasfiye ile ilgili hükümleri uygulanmaz. Tedricî tasfiyeye iliþkin usul ve esaslar Kurulca hazýrlanan bir yönetmelikle belirlenir.

(3) Kurulca haklarýnda tedricî tasfiye kararý verilenlerin kanuni organlarýnýn görev ve yetkileri, tedricî tasfiye kararýndan tasfiye sonuçlanýncaya kadar, YTM tarafýndan yerine getirilir. Yapýlan iþlemlerden tescili gerekli olanlar, YTM’nin talebi üzerine harca tabi olmaksýzýn tescil ve ilan olunur. Tedricî tasfiyenin sonuçlandýðýnýn ilan edildiði tarihte baþkaca bir iþleme gerek kalmaksýzýn, tedricî tasfiye kararý tarihinden önceki kanuni organlarý görev ve yetkilerini yeniden üstlenirler.

(4) Hakkýnda tedricî tasfiye kararý verilenlerin ödemeleri durur ve tüm mal varlýðý üzerinde, sadece YTM tarafýndan tasarruf edilebilir. YTM, tedricî tasfiyeye tabi ilgililerin aktif ve pasifini tespit eder. Ýlgililerin tedricî tasfiye kararýnýn verilmesinden sonra vadesi gelen sözleþmelerinden doðan hak ve borçlarý da vadeleri itibarýyla belirlenir. Mevzuat uyarýnca verilmiþ teminatlar da aktifin hesabýnda dikkate alýnýr. Tazmin ile tasfiye süreci arasýndaki süreçte uygulanacak temerrüt faizi Kurulca belirlenir. Tedricî tasfiye kararý verilmesi hâlinde, bu tasfiyenin kapatýlmasý kararýna kadar iflas kararý verilemez. Tedricî tasfiye kararý verilenler hakkýnda 2004 sayýlý Kanun ve 21/7/1953 tarihli ve 6183 sayýlý Amme Alacaklarýnýn Tahsil Usulü Hakkýnda Kanun kapsamýnda takip yapýlmaz, evvelce baþlamýþ takipler durur; bir takip muamelesi ile kesilebilen zamanaþýmý ve hak düþüren müddetler iþlemez.

(5) YTM, tasfiye kapsamýnda yer alan gerçek hak sahiplerini ve bunlarýn alacak ve borç tutarlarýný tazmin sürecinde elde edilen bilgi ve belgelere dayanarak tespit eder. YTM’nin yatýrýmcýlara halef olmasýndan kaynaklanan alacaklarý ile tasfiye giderleri de YTM alacaðý olarak dikkate alýnýr. Haklarýnda tedricî tasfiye kararý verilenlerin aktiflerinden nakit olanlar doðrudan doðruya, olmayanlar ise paraya çevrilmek suretiyle, bu alacaklarýn ödenmesinde kullanýlýr. Aktiflerden öncelikle müþteri alacaklarý ödenir. Müþteri alacaklarýnýn tamamýnýn karþýlanamamasý hâlinde garameten ödeme yapýlýr. Bu alacaklar tamamen karþýlandýktan sonra artan kýsýmdan, öncelikle garameten kamu alacaklarý ve kalandan YTM’nin 85 inci madde kapsamýnda yaptýðý ödemeler ve tasfiye giderleri nedeniyle doðan alacaðý ödenir. Bakiye, diðer alacaklýlara tahsis edilir. Haklarýnda tedricî tasfiye kararý verilenlerin nakit dýþýndaki mal varlýðýnýn paraya çevrilmesine ve garamaten yapýlacak ödeme usul ve esaslarýna iliþkin diðer hususlar Kurulca çýkarýlacak yönetmelikle belirlenir.

(6) Haklarýnda tedricî tasfiye kararý verilenlerin yönettiði portföylerin yönetiminin bir baþka kuruluþa devrine Kurulca karar verilebilir.

(7) YTM, gecikmeksizin, tazmin kararý ile birlikte hakkýnda tedricî tasfiye kararý verilenlerin yönetim ve denetimini doðrudan veya dolaylý olarak, tek baþýna veya birlikte elinde bulunduran ortaklarý ile tüzel kiþi ortaklarýnýn sermayesinin yüzde beþinden fazlasýna sahip gerçek kiþi pay sahiplerinin kendilerine, eþlerine ve velayet altýndaki çocuklarýna ait taþýnmaz mal ve iþtiraklerini, haczi caiz olan taþýnýr mal, hak ve alacaklarýný ve menkul kýymetlerini ve her türlü kazanç ve gelirlerini; ayrýca, tedricî tasfiye kararýnýn ilanýndan önceki iki yýl içinde ivazlý veya ivazsýz olarak iktisap ettikleri veya devrettikleri taþýnmaz mal, haczi caiz taþýnýr mal, hak, alacak ve menkul deðerleri gösterir birer mal beyannamesi vermelerini ister. Bu fýkra hükümlerine göre istenen mal beyannamesinin en geç yedi gün içinde YTM’ye verilmesi zorunludur. YTM, yönetim ve denetimini doðrudan veya dolaylý olarak, tek baþýna veya birlikte elinde bulunduran ortaklarýnýn malvarlýklarý üzerine teminat aranmaksýzýn ihtiyati tedbir, ihtiyati haciz kararlarý ile ilgililerin yurt dýþýna çýkýþ yasaðý dâhil olmak üzere alacaklýlarýn menfaati için zorunlu olan her türlü muhafaza tedbirinin alýnmasýný ilgili mahkemeden istemeye yetkilidir. Bu mal beyanýnýn hüküm ve sonuçlarý hakkýnda 2004 sayýlý Kanunun ilgili hükümleri geçerlidir. Bu fýkra hükümleri çerçevesinde alýnan tedbir ve haciz kararlarýndan itibaren altý ay içinde dava açýlmamasý veya icra veya iflas takibinde bulunulmamasý hâlinde bu kararlar kendiliðinden ortadan kalkar.

(8) Kurul, YTM’nin baþvurusu üzerine tedricî tasfiyenin kapatýlmasýna karar verir. Haklarýnda tedricî tasfiye kararý verilenlerin aktiflerinin, tasfiyenin amacý kapsamýndaki hak sahiplerinin alacaklarýný, tazmin kapsamýnda yapýlan ödemeleri ve tasfiye giderlerini karþýlamaya yetmediðinin tespiti hâlinde, YTM, Kurulun uygun görüþüyle ilgililerin iflasýný da isteyebilir.

(9) Tedricî tasfiye sýrasýndaki görevlerinin ifasý sebebiyle YTM kanuni temsilci, yönetici ve personeli aleyhine açýlan ve açýlacak her türlü tazminat ve alacak davalarý YTM aleyhine açýlýr. YTM personeli hakkýnda açýlacak ceza davalarýnda ise 133 üncü madde hükmü uygulanýr. YTM personeli tedricî tasfiye iþlemleri sýrasýnda tedricî tasfiyesini yürüttükleri þirketlerin doðmuþ ve doðacak kamu borçlarýndan, sosyal güvenlik kurumlarýna olan borçlarýndan ve diðer mali yükümlülüklerinden sorumlu tutulamaz. YTM personelinin tedricî tasfiyesine karar verilen sermaye piyasasý kurumlarýnýn sermayesini kaybetmesinden ve/veya borca batýk olmasýndan dolayý mahkemeye bildirimde bulunma yükümlülükleri yoktur. Bildirimde bulunmamaktan dolayý bu þahýslar hakkýnda 2004 sayýlý Kanunun 179 uncu, 277 nci ve devamý maddeleri ile 345/a maddesi hükümleri uygulanmaz; haklarýnda 6102 sayýlý Kanunun 341 inci maddesi uyarýnca þahsi sorumluluk davasý açýlamaz. YTM’nin, aðýr ihmali veya kastý bulunan personeline rücu hakký saklýdýr.

(10) YTM’nin, hakkýnda tedricî tasfiye kararý verilenler nedeniyle sahip olduðu dava hakký genel  zamanaþýmý    süresine    tabidir.  2004  sayýlý  Kanunun  278 inci,  279 uncu  ve  280 inci maddelerinde belirtilen hâllerin varlýðý hâlinde, aciz vesikasý ibrazýna gerek olmaksýzýn YTM tarafýndan iptal davasý açýlabilir. YTM, bu maddeden kaynaklanan görevlerinin ifasý sýrasýnda her türlü teminattan muaf olarak ihtiyati tedbir ve ihtiyati haciz istemeye yetkilidir.

Veri depolama kuruluþlarý

MADDE 87- (1) Sistemik riskin gözetimi ve finansal istikrarýn korunmasý amacýyla, Kurul, sermaye piyasasýnda gerçekleþtirilen iþlemlere iliþkin olarak, bu iþlemleri gerçekleþtirenlerden, bu iþlemlere iliþkin bilgilerin, belirleyeceði þekil ve içerikte, doðrudan kendisine veya yetkilendireceði bir veri depolama kuruluþuna bildirilmesini isteyebilir. Bu madde kapsamýnda, bildirim yapmakla yükümlü olanlar, özel mevzuatýndaki gizlilik ve sýr saklama yükümlülüklerini ileri sürerek talep edilen bilgileri vermekten imtina edemez.

(2) Bildirimin Kurul tarafýndan yetkilendirilen bir veri depolama kuruluþuna yapýlmasý durumunda, ilgili veri depolama kuruluþunun yükümlülüðü, bilgilerin hangi þekil ve ortamda tutulacaðý ile bu madde kapsamýndaki görevlerine yönelik faaliyet usul ve esaslarý Kurulca yapýlacak düzenleme ile belirlenir.

(3) Veri depolama kuruluþlarý nezdindeki bilgilerin kamu tüzel kiþileri dâhil üçüncü kiþiler ile paylaþýmý Kurulun onayýna tabidir. Bu fýkranýn uygulanmasýnda kiþisel verilerin kullanýlmasýna iliþkin mevzuata riayet edilir.

(4) Kurul, veri depolamada etkinliðin artýrýlmasý amacýyla, Türkiye’de finansal iþlem gerçekleþtiren gerçek ve tüzel kiþilerin, Kurulca belirlenecek bir kurumdan tanýmlayýcý bir kod veya numara almalarýný zorunlu tutabilir. Bu fýkranýn uygulanmasýna iliþkin usul ve esaslar Kurulca düzenlenir.

 

BEÞÝNCÝ KISIM

Sermaye Piyasalarýnda Denetim ve Tedbirler

BÝRÝNCÝ BÖLÜM

Denetim, Arama ve El Koyma

Denetim faaliyeti ve denetim yetkilileri

MADDE 88- (1) Bu Kanun ve diðer kanunlarýn sermaye piyasasý ile ilgili hükümlerinin uygulanmasýnýn ve her türlü sermaye piyasasý faaliyet ve iþlemlerinin denetimine meslek personeli yetkilidir. Bu yetki, Kurul Baþkaný tarafýndan görevlendirilen meslek personeli tarafýndan kullanýlýr.

(2) Kurul, denetim faaliyetlerine iliþkin önemlilik ve öncelik ilkeleri ile risk deðerlendirmelerinde dikkate alýnacak ölçütleri ve uygulama esaslarýný belirler. Denetim faaliyeti, önemlilik ve öncelik ilkeleri ile risk deðerlendirmeleri kapsamýnda Kurul Baþkaný tarafýndan oluþturulacak program uyarýnca yürütülür. Kurul Baþkaný, oluþturulan program dýþýnda incelenmesini gerekli gördüðü hususlarda program dýþý denetim yaptýrabilir.

Denetim faaliyetinin icrasý

MADDE 89- (1) Denetim, bu Kanun kapsamýndaki tüm kurum ve kuruluþ ile ilgili diðer gerçek  ve  tüzel  kiþilerin  bu  Kanun  ve  ilgili  diðer  mevzuatýn  sermaye   piyasasýna    iliþkin hükümleriyle ilgili faaliyet ve iþlemlerini kapsar. Denetimle görevlendirilen personel, ilgili gerçek ve tüzel kiþilerden bu Kanun ve ilgili diðer mevzuatýn sermaye piyasasýna iliþkin hükümleriyle ilgili görecekleri bilgi ve belgeleri istemeye, bunlarýn vergi ile ilgili kayýtlarý dâhil olmak üzere tüm defter ve belgeleri ile elektronik ortamda tutulanlar dâhil tüm kayýtlar ve sair bilgi ihtiva eden vasýtalarý, bilgi sistemlerini incelemeye, bunlara eriþimin saðlanmasýný istemeye ve bunlarýn örneklerini almaya, iþlem ve hesaplarýný denetlemeye, ilgililerden yazýlý ve sözlü bilgi almaya, gerekli tutanaklarý düzenlemeye yetkilidir.

(2) Ýlgililer, denetim ile görevlendirilenlerin birinci fýkrada sayýlan isteklerini yerine getirmekle ve tutanaklarý imzalamakla yükümlüdürler. Ýmzadan imtina edilmesi hâlinde bunun sebepleri tutanakta açýkça belirtilir.

(3) Kurul Baþkanýnýn talepte bulunmasý ve sulh ceza hâkiminin kararý üzerine gerekli yerlerde kolluk yardýmý ile arama yapýlabilir. Aramada bulunan ve incelenmesine lüzum görülen defterler ve belgeler ayrýntýlý bir tutanakla tespit olunur ve yerinde incelemenin mümkün olmadýðý hâllerde, muhafaza altýna alýnarak inceleme yapanýn çalýþtýðý yere sevk edilir.

Gizlilik ve sýr saklama

MADDE 90- (1) 89 uncu maddenin birinci ve ikinci fýkralarý çerçevesinde kendilerinden bilgi istenilen gerçek ve tüzel kiþiler, bu Kanun ve özel kanunlardaki gizlilik ve sýr saklama hükümlerini ileri sürerek bilgi vermekten imtina edemezler.

(2) Ýncelemeye konu olan kiþiler ile olay ve konu hakkýnda bilgi ve belge talep edilen kamu kurumlarý dâhil gerçek ve tüzel kiþilerin, incelemenin varlýðýný ve niteliðini sýr olarak saklamalarý zorunludur.

 

ÝKÝNCÝ BÖLÜM

Tedbirler

Kanuna aykýrý ihraçlarda uygulanacak tedbirler

MADDE 91- (1) Bu Kanuna aykýrý þekilde sermaye piyasasý aracý ihraç ettiði veya buna teþebbüs ettiði tespit edilenler hakkýnda, her türlü hukuki ve cezai sorumluluk saklý kalmak kaydýyla, Kurul, her türlü harç ve teminattan muaf olarak gerekli tüm tedbirleri almaya, satýlan kýsmýn karþýlýðý ve satýþý yapýlacak sermaye piyasasý aracý için her türlü harç ve teminattan muaf olarak ihtiyati tedbir ve ihtiyati haciz istemeye yetkilidir.

(2) Kurul, Kanuna aykýrý ihracýn doðurduðu sonuçlarýn ortadan kaldýrýlmasý ve nakit ve diðer varlýklarýn hak sahiplerine iadesi için tespit tarihinden itibaren otuz gün içinde ilgili ihracý yapan kiþiye yazýlý ihbarda bulunur. Muhatap, ihbar tarihinden itibaren en geç otuz gün içinde para topladýðý gerçek ve tüzel kiþilere ve toplanan tutara iliþkin ayrýntýlý bilgileri Kurulca belirlenecek vasýtalarla ilan eder ve Kurula iletir. Bu ilaný takip eden üç ay içinde kendisinden para toplanan gerçek ve tüzel kiþiler ortaklýðýn bulunduðu yer asliye hukuk mahkemesine itiraz edebilir. Söz konusu listenin kesinleþmesi üzerine, ilgili ihracý gerçekleþtiren kiþi tarafýndan hak sahiplerine iade yapýlýr. Bu iade iþlemi tamamlanmadan birinci fýkra uyarýnca konulan ihtiyati tedbir ve ihtiyati haciz kaldýrýlamaz.

(3) Kurulca yapýlan yazýlý ihbar tarihinden itibaren bir yýl içinde bu Kanuna aykýrý ihracýn doðurduðu sonuçlar tamamen ortadan kaldýrýlmazsa, Kurul, nakit ve diðer varlýklarýn hak sahiplerine iadesi veya ortaklýðýn tasfiyesi için dava açmaya yetkilidir.

(4) Kendilerinden para toplanan kiþilerin genel hükümlerden kaynaklanan haklarý saklýdýr.

Ýhraççýlarýn hukuka aykýrý iþlemleri ile sermayeyi veya mal varlýðýný azaltýcý iþlemlerinde uygulanacak tedbirler

MADDE 92- (1) Bu Kanuna tabi ihraççýlarýn, kanuna, sermaye piyasasý mevzuatýna, esas sözleþme ve fon iç tüzüðü hükümlerine veya iþletme maksat ve mevzuuna aykýrý görülen durum ve iþlemleri sebebiyle sermayenin veya mal varlýðýnýn azalmasýna veya kaybýna yol açtýðýnýn Kurulca tespit edilmesi hâlinde, Kurul;

a) 6102 sayýlý Kanun hükümleri saklý kalmak kaydýyla ilgililerden aykýrýlýklarýn giderilmesi için tedbir almasýný ve öngörülen iþlemleri yapmasýný istemeye ve gerektiðinde durumu ilgili mercilere intikal ettirmeye,

b) Bu durum ve iþlemlerin hukuka aykýrýlýðýnýn Kurulca tespiti tarihinden itibaren üç ay ve her hâlde durum ve iþlemin vukuu tarihinden itibaren üç yýl içinde iptal davasý ve beþ yýl içinde butlan veya yokluðun tespiti davasý açmaya, 

c) Bu durum ve iþlemlerin mevcudiyetinin ilk derece mahkeme kararý ile tespit edilmesi veya bu karar beklenmeksizin Kurulun talebi üzerine mahkeme tarafýndan karar verilmesi hâlinde bu iþlemlerde sorumluluðu bulunanlarýn imza yetkilerini kaldýrmaya, ilgililer hakkýnda suç duyurusunda bulunulmasý hâlinde, yargýlama sonuçlanýncaya kadar ilgilileri görevden almaya ve yapýlacak ilk genel kurul toplantýsýna kadar görevden alýnan yönetim kurulu üyelerinin yerine yenilerini atamaya,

 yetkilidir.

(2) Halka açýk bankalar hakkýnda bu maddeye göre iþlem tesis edilmeden önce Bankacýlýk Düzenleme ve Denetleme Kurumunun görüþü alýnýr.

Kayýtlý sermaye sisteminde uygulanacak tedbirler

MADDE 93- (1) Kurul, 18 inci maddedeki esaslar çerçevesinde alýnan yönetim kurulu kararlarý aleyhine, bu kararlarýn kamuya duyurulduðu tarihten itibaren otuz gün içinde ortaklýk merkezinin bulunduðu yer asliye ticaret mahkemesinde iptal davasý açmaya ve teminatsýz olarak bu kararlarýn icrasýnýn geri býrakýlmasýný istemeye yetkilidir.

Örtülü kazanç aktarýmýnda uygulanacak tedbirler

MADDE 94- (1) Kurul, 21 inci maddede belirtilen iþlemlerde bulunduklarý tespit edilen halka açýk ortaklýklar, kolektif yatýrým kuruluþlarý ve bunlarýn baðlý ortaklýklarý ile iþtiraklerinden denetleme sonuçlarýnýn Kurul tarafýndan belirlenecek usul ve esaslar dâhilinde ortaklara duyurulmasýný istemeye, Kurulca belirlenen tutarýn tayin edilen süre içinde iadesi için dava açmaya yetkilidir.

(2) 92 nci maddenin birinci fýkrasý bu madde bakýmýndan da uygulanýr.

Genel kurul toplantýlarýna gözlemci gönderilmesi

MADDE 95- (1) Kurul, gerekli gördüðü hâllerde, halka açýk ortaklýklarýn genel kurullarýna, oy hakký bulunmaksýzýn gözlemciler gönderebilir.

Sermaye piyasasý kurumlarýnýn hukuka aykýrý faaliyet veya iþlemlerinde uygulanacak tedbirler

MADDE 96- (1) Kurul, sermaye piyasasý kurumlarýnýn mevzuat, Kurulca belirlenen standartlar, esas sözleþme ve fon iç tüzüðü hükümlerine aykýrý faaliyetlerinin tespit edilmesi hâlinde; ilgililerden aykýrýlýklarýn Kurulca belirlenen bir sürede giderilmesini ve kanuna, iþletme amaç ve ilkelerine uygunluðun saðlanmasýný istemeye ya da doðrudan bu kurumlarýn faaliyetlerinin kapsamýný sýnýrlandýrmaya veya geçici olarak durdurmaya, tamamen veya belirli sermaye piyasasý faaliyetleri itibarýyla yetkilerini iptal etmeye ya da öngöreceði diðer her türlü tedbiri almaya yetkilidir.

(2) Kurul, hukuka aykýrý faaliyet veya iþlemlerde sorumluluðu tespit edilen yöneticilerin ve çalýþanlarýn sahip olduklarý lisanslarý geçici veya sürekli olarak iptal etmeye, haklarýnda suç duyurusunda bulunulmasý kararýndan itibaren yargýlama sonuçlanýncaya kadar imza yetkilerini sýnýrlandýrmaya veya kaldýrmaya, hukuka aykýrýlýkta veya gerçekleþtirilen iþlemlerde sorumluluðu mahkeme kararýyla tespit edilen yönetim kurulu üyelerini görevden almaya ve yapýlacak ilk genel kurul toplantýsýna kadar yerlerine yenilerini atamaya yetkilidir. Banka yönetim kurulu üyelerinin görevden alýnmasý yönünde iþlem tesis edilmeden önce Bankacýlýk Düzenleme ve Denetleme Kurumunun görüþü alýnýr.

Mali durumun bozulmasý hâlinde uygulanacak tedbirler

MADDE 97- (1) Kurul, sermaye piyasasý kurumlarýnýn sermaye yeterliliði yükümlülüklerini saðlayamadýðý, sermaye piyasasý faaliyetlerinden kaynaklanan nakit ödeme ve finansal araç teslim yükümlülüklerini yerine getiremediði veya kýsa sürede yerine getiremeyeceði ya da bunlardan baðýmsýz olarak mali yapýlarýnýn ciddi surette zayýflamakta olduðu ya da mali durumunun taahhütlerini karþýlayamayacak kadar zayýflamýþ olduðunun tespiti hâlinde, üç ayý geçmemek üzere verilecek uygun süre içinde mali yapýlarýnýn güçlendirilmesini istemeye ya da herhangi bir süre vermeksizin doðrudan bu kurumlarýn faaliyetlerini geçici olarak durdurmaya; tamamen veya belirli sermaye piyasasý faaliyetleri itibarýyla yetkilerini kaldýrmaya; yatýrýmcýlarý tazmin kararý vermeye; sorumluluðu tespit edilen yöneticilerin ve çalýþanlarýn sahip olduklarý lisanslarý geçici veya sürekli olarak iptal etmeye, imza yetkilerini sýnýrlandýrmaya veya kaldýrmaya ve gerektiðinde yönetim kurulunun üyelerini görevden almaya ve yapýlacak ilk genel kurul toplantýsýna kadar yerlerine yenilerini atamaya; bu kurumlarýn tedricî tasfiyelerine karar vermeye ve tasfiyenin bitmesini takiben gerektiðinde veya tedricî tasfiyeye gitmeksizin doðrudan iflaslarýný istemeye veya gerekli gördüðü diðer tedbirleri almaya yetkilidir.

(2) Yetkileri sürekli olarak kaldýrýlan sermaye piyasasý kurumlarýnýn malvarlýklarý, yetkinin kaldýrýlmasýna iliþkin Kurul kararýnýn alýndýðý tarihten itibaren tedricî tasfiye iþlemlerinin tamamlandýðý ilan edilinceye; tedricî tasfiyeyi takiben veya doðrudan iflas talebinde bulunulmasý hâlinde, iflas talebinin mahkemece esastan karara baðlanmasýna kadar, Kurul ve tedricî tasfiye çerçevesinde YTM tarafýndan yapýlacak iþlemler hariç, devredilemez, rehnedilemez, teminat gösterilemez, tedbir konulamaz, haczedilemez. Bunlar hakkýnda yapýlmýþ olan tüm hacizler ve uygulanmýþ tüm ihtiyati tedbirler düþer ve tüm icra ve iflas takipleri kendiliðinden durur, bir takip muamelesi ile kesilebilen zamanaþýmý ve hak düþüren müddetler iþlemez. Ýflas kararý alýnmasý hâlinde, YTM’nin yapmýþ olduðu ödemelerden doðan alacaklarý Devletin ve sosyal güvenlik kuruluþlarýnýn 6183 sayýlý Kanun kapsamýndaki alacaklarýndan sonra gelmek üzere, imtiyazlý alacak olarak öncelikle tahsil olunur. Bu alacaklar masanýn nakit durumuna göre 2004 sayýlý Kanunun 232 nci maddesinde gösterilen sýra cetvelinin kesinleþmesi beklenmeksizin ödenir. Hakkýnda 5411 sayýlý Kanun hükümleri uygulanan banka ve kuruluþlar ile haklarýnda 5411 sayýlý Kanun hükümleri uygulanan gerçek ve tüzel kiþiler yönünden YTM’nin alacaklarý, Tasarruf Mevduatý Sigorta Fonunun alacaklarýndan sonra gelir.

(3) Birinci fýkra uyarýnca faaliyetleri geçici olarak durdurulan sermaye piyasasý kurumlarýnýn malvarlýklarý da geçici durdurma kararý verildiði tarihten tekrar faaliyete geçme izni verildiði tarihe kadar, Kurul tarafýndan yapýlacak iþlemler hariç, devredilemez, rehnedilemez, teminat gösterilemez, tedbir konulamaz, haczedilemez, bu kurumlar hakkýnda yapýlmýþ olan tüm hacizler ve uygulanmýþ tüm ihtiyati tedbirler ve tüm icra ve iflas takipleri kendiliðinden durur. Bir takip muamelesi ile kesilebilen zamanaþýmý ve hak düþüren müddetler iþlemez. Kurul tarafýndan faaliyetlerinin devamýna karar verilen sermaye piyasasý kurumlarý hakkýnda, faaliyetlerin durdurulmasý öncesinde mevcut olup, bu fýkranýn birinci cümlesi kapsamýnda duran tüm iþlemlere kaldýklarý yerden devam olunur.

(4) Bu Kanun uyarýnca faaliyetleri Kurulca veya kendi talepleri doðrultusunda geçici olarak durdurulan sermaye piyasasý kurumlarýnýn geçici kapalýlýk süresi iki yýlý geçemez.

(5) Sermaye piyasasý mevzuatýna aykýrýlýðýn giderilmesi veya sermaye piyasasý faaliyetinin yürütülmesine yönelik tedbirler hariç olmak üzere, bankalar hakkýnda birinci fýkrada belirlenen tedbirlerin uygulanmasýna Bankacýlýk Düzenleme ve Denetleme Kurumunca karar verilir. Söz konusu tedbirlerin, 5411 sayýlý Kanunun ilgili hükümleri uyarýnca yönetim veya denetimi Tasarruf Mevduatý Sigorta Fonuna devredilen bankalar hakkýnda uygulanmasýna ise Tasarruf Mevduatý Sigorta Fonu tarafýndan karar verilir.

Tedricî tasfiye ve iflas durumlarýnda uygulanacak tedbirler

MADDE 98- (1) Kurul, sermaye piyasasý kurumlarýnýn iflasý veya 86 ncý madde uyarýnca tedricî tasfiyeye girmesi durumlarýnda, 97 nci madde uyarýnca sorumluluklarý tespit edilmiþ bulunmak kaydýyla; doðrudan veya dolaylý yüzde onundan fazla paya sahip ortaklarýnýn, görevden ayrýlmýþ olan veya görevde bulunan, yönetim kurulu üyelerinin ve imzaya yetkili yöneticilerinin, portföy yönetim þirketi yöneticilerinin ve konut finansmaný fonlarý ile varlýk finansmaný fonlarýnýn fon kurulu üyelerinin þahsen iflaslarýný istemeye yetkilidir.

Ýzinsiz sermaye piyasasý faaliyetinde uygulanacak tedbirler

MADDE 99- (1) Kurul, izinsiz sermaye piyasasý faaliyetlerinin durdurulmasý için gerekli her türlü tedbiri almaya, her türlü hukuki ve cezai sorumluluk saklý kalmak kaydýyla, izinsiz sermaye piyasasý faaliyet ve iþlemlerinin doðurduðu sonuçlarýn iptali ve nakit ya da sermaye piyasasý araçlarýnýn hak sahiplerine iadesi için tespit tarihlerinden itibaren bir yýl ve her hâlde vukuu tarihlerinden itibaren beþ yýl içinde dava açmaya yetkilidir.

(2) Ýzinsiz sermaye piyasasý faaliyetinde bulunan gerçek ve tüzel kiþiler ile Kurulca bu konuda sorumluluðu tespit edilen ortak  ve  yöneticiler   hakkýnda,  söz   konusu   faaliyetlerden doðan zararýn kesinleþmiþ olmasý þartý aranmaksýzýn, 96 ncý maddenin ikinci fýkrasý kýyasen uygulanýr.

(3) Ýzinsiz sermaye piyasasý faaliyetlerinin, internet aracýlýðý ile yürütüldüðü tespit edildiðinde; içerik ve yer saðlayýcýlarýnýn yurt içinde olmasý hâlinde, eriþimin engellenmesine ilgili mevzuat uyarýnca Kurul tarafýndan yapýlan baþvuru üzerine mahkemelerce karar verilir. Ýçerik ve yer saðlayýcýlarýnýn yurt dýþýnda bulunmasý hâlinde, Kurulun baþvurusu üzerine Bilgi Teknolojileri ve Ýletiþim Kurumu eriþimi engeller.

Kanuna aykýrý ilan, reklam ve açýklamalarda uygulanacak tedbirler

MADDE 100- (1) Sermaye piyasasýnda izinsiz olarak faaliyette bulunduðu, yetki belgeleri iptal olunduðu, faaliyetleri durdurulduðu veya merkez dýþý örgütleri kapatýldýðý hâlde ticaret unvanlarýnda, ilan ve reklamlarýnda, sermaye piyasasýnda faaliyette bulunduklarý intibaýný uyandýracak kelime veya ibare kullanýldýðýnýn tespiti hâlinde, sorumlular hakkýnda cezai kovuþturma yapýlmakla birlikte, gecikmesinde sakýnca bulunan hâllerde, sorumlularýn ilgili mevzuat uyarýnca ilan ve reklamlarý durdurulabilir, kanuna aykýrý belgeleriyle, ilan ve reklamlarý toplatýlabilir ve Kurulun talebi üzerine ilgili yer en büyük mülkî amirince bunlarýn iþyerleri geçici olarak kapatýlabilir.

(2) Kurul, 7 nci maddenin üçüncü fýkrasýna aykýrý olduðu tespit edilen ilan, reklam ve açýklamalarýn durdurulmasýný ve kaldýrýlmasýný isteyebilir.

Bilgi suistimali ve piyasa dolandýrýcýlýðý incelemelerinde uygulanacak tedbirler

MADDE 101- (1) Kurul, 106 ncý ve 107 nci maddelerde sayýlan fiilleri iþlediðine dair makul þüphe bulunan gerçek veya tüzel kiþiler ile tüzel kiþilerin yetkilileri ile ilgili sermaye piyasasý araçlarýna iliþkin olarak;

a) Borsalarda geçici veya sürekli olarak iþlem yapýlmasýnýn yasaklanmasý,

b) Takas yöntemlerinin deðiþtirilmesi,

c) Kredili alým, açýða satýþ, ödünç alma ve verme iþlemlerine iliþkin sýnýrlamalar getirilmesi,

ç) Teminat yükümlülüðü getirilmesi veya yükümlülüðün deðiþtirilmesi,

d) Farklý pazar veya piyasalarda iþlem görmesi veya farklý iþlem esaslarýnýn belirlenmesi,

e) Piyasa verilerinin daðýtým kapsamýnýn sýnýrlanmasý,

f) Ýþlem veya pozisyon limiti getirilmesi,

dâhil piyasanýn etkin ve saðlýklý iþleyiþini teminen gerekli her türlü tedbiri almaya ve bu tedbirlerin uygulanmasýna iliþkin usul ve esaslarý belirlemeye yetkilidir.

(2) Kurul, 22 nci madde uyarýnca kendi paylarýný satýn almak üzere bir programýn uygulamaya konulmasý hâlinde, ilgili halka açýk ortaklýklarýn yönetim, denetim veya sermaye bakýmýndan doðrudan veya dolaylý olarak  iliþkide  bulunduklarý  gerçek  veya  tüzel  kiþiler  ile diðer ilgili kiþilerin söz konusu halka açýk ortaklýðýn paylarýnda iþlem yapmasýna sýnýrlama getirebilir.

Bildirim yükümlülüðü

MADDE 102- (1) Bir iþlemin 106 ncý ve 107 nci maddelerde sayýlan suçlarý teþkil ettiðine dair herhangi bir bilgi veya þüpheyi gerektirecek bir hususun bulunmasý hâlinde, yatýrým kuruluþlarý ile Kurulca belirlenecek sermaye piyasasý kurumlarý bu durumu Kurula veya Kurulca belirlenecek diðer kurum ve kuruluþlara bildirmekle yükümlüdürler. Kurul, bildirim yükümlülüðünün usul ve esaslarýný belirler.

(2) Kurula bildirimde bulunanlar, özel kanunlarda hüküm bulunsa dahi, bu madde çerçevesinde yapýlan bildirimler ve bildirimde bulunulanlar hakkýnda, mahkeme, savcýlýk ve Mali Suçlarý Araþtýrma Kurulu Baþkanlýðý dýþýnda, iþleme taraf olanlar dâhil, üçüncü kiþiler ile kurum ve kuruluþlara bilgi veremez.

 

ALTINCI KISIM

Ýdari Para Cezasý Gerektiren Fiiller ve Sermaye Piyasasý Suçlarý

BÝRÝNCÝ BÖLÜM

Ýdari Para Cezasý Gerektiren Fiiller

Genel esaslar

MADDE 103- (1) Bu Kanuna dayanýlarak yapýlan düzenlemelere, belirlenen standart ve formlara ve Kurulca alýnan genel ve özel nitelikteki kararlara aykýrý hareket eden kiþilere Kurul tarafýndan yirmi bin Türk Lirasýndan iki yüz elli bin Türk Lirasýna kadar idari para cezasý verilir. Ancak, yükümlülüðe aykýrýlýk dolayýsýyla menfaat temin edilmiþ olmasý hâlinde verilecek idari para cezasýnýn miktarý bu menfaatin iki katýndan az olamaz.

(2) Birinci fýkradaki yükümlülüklere aykýrý hareket eden kiþinin bir özel hukuk tüzel kiþisinin organ veya temsilcisi olmasý veya organ veya temsilcisi olmamakla birlikte bu tüzel kiþinin faaliyeti çerçevesinde görev üstlenen bir kiþi olmasý hâlinde, ayrýca tüzel kiþi hakkýnda da birinci fýkra hükmüne göre idari para cezasý verilir. Aykýrýlýðýn, temsilcisi olunan veya adýna hareket edilen tüzel kiþinin zararýna bir sonuç doðurmasý hâlinde, tüzel kiþiye idari para cezasý verilmez.

(3) 26 ncý madde uyarýnca ve gerekirse Kurulca verilebilecek ek süre zarfýnda pay alým teklifi zorunluluðunu yerine getirmeyen gerçek ve tüzel kiþiler hakkýnda, Kurul tarafýndan pay alým teklifine konu paylarýn toplam bedeline kadar idari para cezasý verilir.

(4) 106 ncý maddede belirtilen nitelikte bir bilginin varlýðý aranmaksýzýn, Kurulca izin verilen hâller hariç olmak üzere ve Kurulca belirlenen zaman dilimi içinde ilgili sermaye piyasasý araçlarýnýn alým satýmýndan kazanç elde eden ihraççýlarýn yönetim kurulu üyeleri ve yöneticileri elde ettikleri net kazancý ihraççýya vermekle yükümlüdürler. Bu yükümlülüðü otuz gün içinde yerine getirmeyenler hakkýnda Kurul tarafýndan elde ettikleri menfaatin iki katý idari para cezasý verilir.

(5) 75 inci maddenin altýncý fýkrasýndaki yükümlülüðe uymayan üyelere, Türkiye Sermaye Piyasalarý Birliði tarafýndan beþ bin Türk Lirasýndan elli bin Türk Lirasýna kadar idari para cezasý verilir.

 (6) Halka açýk ortaklýklar ve kolektif yatýrým kuruluþlarý ile bunlarýn iþtirak ve baðlý ortaklýklarýnýn, esas sözleþmeleri veya iç tüzükleri çerçevesinde basiretli ve dürüst bir tacir olarak veya piyasa teamülleri uyarýnca kârlarýný ya da malvarlýklarýný korumak veya artýrmak için yapmalarý beklenen faaliyetleri yapmamalarý yoluyla iliþkili olduklarý gerçek veya tüzel kiþilerin kârlarýnýn ya da malvarlýklarýnýn artmasýnýn saðlanmasý hâlinde ilgili tüzel kiþiye Kurul tarafýndan yirmi bin Türk Lirasýndan iki yüz elli bin Türk Lirasýna kadar idari para cezasý verilir. Ancak, verilecek idari para cezasýnýn miktarý elde edilen menfaatin iki katýndan az olamaz. 

Piyasa bozucu eylemler

MADDE 104- (1) Makul bir ekonomik veya finansal gerekçeyle açýklanamayan, borsa ve teþkilatlanmýþ diðer piyasalarýn güven, açýklýk ve istikrar içinde çalýþmasýný bozacak nitelikteki eylem ve iþlemler, bir suç oluþturmadýðý takdirde, piyasa bozucu nitelikte eylem sayýlýr. Kurulca belirlenen piyasa bozucu eylemleri gerçekleþtiren kiþilere Kurul tarafýndan yirmi bin Türk Lirasýndan beþ yüz bin Türk Lirasýna kadar idari para cezasý verilir. Ancak, bu suretle menfaat temin edilmiþ olmasý hâlinde verilecek idari para cezasýnýn miktarý bu menfaatin iki katýndan az olamaz.

Ýdari para cezalarýnýn uygulanmasý

MADDE 105- (1) Ýdari para cezalarýnýn uygulanmasýndan önce ilgilinin savunmasý alýnýr. Savunma istendiðine iliþkin yazýnýn teblið tarihinden itibaren otuz gün içinde savunma verilmemesi hâlinde, ilgilinin savunma hakkýndan feragat ettiði kabul edilir.

(2) Bu Kanunda tanýmlanan kabahatlerden birinin idari yaptýrým kararý verilinceye kadar birden çok iþlenmesi hâlinde, ilgili hükme göre, ilgili gerçek veya tüzel kiþiye bir idari para cezasý verilir ve verilecek ceza iki kat artýrýlýr. Ancak, bu kabahatin iþlenmesi suretiyle bir menfaat temin edilmesi veya zarara sebebiyet verilmesi hâlinde verilecek idari para cezasýnýn miktarý bu menfaat veya zararýn üç katýndan az olamaz.

(3) Tahsil edilen idari para cezalarýnýn yüzde ellisi genel bütçeye gelir kaydedilir, yüzde ellisi gelir kaydedilmek üzere YTM’ye aktarýlýr.

(4) Bu Kanun uyarýnca verilen idari para cezasý kararlarýna karþý idari yargý yoluna baþvurulabilir.

 

ÝKÝNCÝ BÖLÜM

Sermaye Piyasasý Suçlarý

Bilgi suistimali

MADDE 106- (1) Doðrudan ya da dolaylý olarak sermaye piyasasý araçlarý ya da ihraççýlar hakkýnda, ilgili sermaye piyasasý araçlarýnýn fiyatlarýný, deðerlerini veya yatýrýmcýlarýn kararlarýný etkileyebilecek nitelikteki ve henüz  kamuya  duyurulmamýþ  bilgilere  dayalý  olarak ilgili sermaye piyasasý araçlarý için alým ya da satým emri veren veya verdiði emri deðiþtiren veya iptal eden ve bu suretle kendisine veya bir baþkasýna menfaat temin eden;

a) Ýhraççýlarýn veya bunlarýn baðlý veya hâkim ortaklýklarýnýn yöneticileri,

b) Ýhraççýlarýn veya bunlarýn baðlý veya hâkim ortaklýklarýnda pay sahibi olmalarý nedeniyle bu bilgilere sahip olan kiþiler,

c) Ýþ, meslek ve görevlerinin icrasý nedeniyle bu bilgilere sahip olan kiþiler,

ç) Bu bilgileri suç iþlemek suretiyle elde eden kiþiler,

d) Sahip olduklarý bilginin bu fýkrada belirtilen nitelikte bulunduðunu bilen veya ispat edilmesi hâlinde bilmesi gereken kiþiler,

iki yýldan beþ yýla kadar hapis veya adli para cezasý ile cezalandýrýlýrlar. Ancak, bu suçtan dolayý adli para cezasýna hükmedilmesi hâlinde verilecek ceza elde edilen menfaatin iki katýndan az olamaz.

Piyasa dolandýrýcýlýðý

MADDE 107- (1) Sermaye piyasasý araçlarýnýn fiyatlarýna, fiyat deðiþimlerine, arz ve taleplerine iliþkin olarak yanlýþ veya yanýltýcý izlenim uyandýrmak amacýyla alým veya satým yapanlar, emir verenler, emir iptal edenler, emir deðiþtirenler veya hesap hareketleri gerçekleþtirenler iki yýldan beþ yýla kadar hapis ve beþ bin günden on bin güne kadar adli para cezasý ile cezalandýrýlýrlar. Ancak, bu suçtan dolayý verilecek olan adli para cezasýnýn miktarý, suçun iþlenmesi ile elde edilen menfaatten az olamaz.

(2) Sermaye piyasasý araçlarýnýn fiyatlarýný, deðerlerini veya yatýrýmcýlarýn kararlarýný etkilemek amacýyla yalan, yanlýþ veya yanýltýcý bilgi veren, söylenti çýkaran, haber veren, yorum yapan veya rapor hazýrlayan ya da bunlarý yayanlar iki yýldan beþ yýla kadar hapis ve beþ bin güne kadar adli para cezasý ile cezalandýrýlýrlar.

(3) Birinci fýkrada tanýmlanan suçu iþleyen kiþi piþmanlýk göstererek, beþ yüz bin Türk Lirasýndan az olmamak üzere, elde ettiði veya elde edilmesine sebep olduðu menfaatin iki katý miktarý kadar parayý, Hazineye;

a) Henüz soruþturma baþlamadan önce ödediði takdirde, hakkýnda cezaya hükmolunmaz.

b) Soruþturma evresinde ödediði takdirde, verilecek ceza yarýsý oranýnda indirilir.

c) Kovuþturma evresinde hüküm verilinceye kadar ödediði takdirde, verilecek ceza üçte biri oranýnda indirilir.

Bilgi suistimali ve piyasa dolandýrýcýlýðý sayýlmayan hâller

MADDE 108- (1) Aþaðýdaki hâller bilgi suistimali veya piyasa dolandýrýcýlýðý sayýlmaz:

a) TCMB ya da yetkilendirilmiþ baþka bir resmî kurum veya bunlar adýna hareket eden kiþiler tarafýndan para, döviz kuru, kamu borç yönetim politikalarýnýn uygulanmasý veya finansal istikrarýn saðlanmasý amacýyla iþlem yapýlmasý

b) Kurul düzenlemelerine göre uygulanan geri alým programlarý, çalýþanlara pay edindirme programlarý ya da ihraççý veya baðlý ortaklýðýnýn çalýþanlarýna yönelik diðer pay tahsis edilmesi

c) Kurulun bu Kanun kapsamýndaki fiyat istikrarýný saðlayýcý iþlemlere ve piyasa yapýcýlýðýna iliþkin düzenlemelerine uygun olarak icra edilmeleri kaydýyla, münhasýran bu araçlarýn piyasa fiyatýnýn önceden belirlenmiþ bir süre için desteklenmesi amacýyla sermaye piyasasý araçlarýnýn alým veya satýmýnýn yapýlmasý yahut emir verilmesi veya emir iptal edilmesi

Usulsüz halka arz ve izinsiz sermaye piyasasý faaliyeti

MADDE 109- (1) Onaylý izahname yayýmlama yükümlülüðünü yerine getirmeksizin sermaye piyasasý araçlarýný halka arz edenler ya da onaylý ihraç belgesi olmaksýzýn sermaye piyasasý araçlarýný satanlar iki yýldan beþ yýla kadar hapis ve beþ bin günden on bin güne kadar adli para cezasý ile cezalandýrýlýrlar.

(2) Sermaye piyasasýnda izinsiz olarak faaliyette bulunanlar iki yýldan beþ yýla kadar hapis ve beþ bin günden on bin güne kadar adli para cezasý ile cezalandýrýlýrlar. Bu kiþiler, bu suçun icrasý kapsamýnda ayný zamanda birinci fýkrada tanýmlanan suçu da iþledikleri takdirde, sadece bu fýkrada tanýmlanan suçtan dolayý cezaya hükmedilir ve ceza yarý oranýnda artýrýlýr.

Güveni kötüye kullanma ve sahtecilik

MADDE 110- (1) Aþaðýdaki fiiller güveni kötüye kullanma suçunun nitelikli hâlini oluþturur; ancak bu durumda 5237 sayýlý Kanunun 155 inci maddesinin ikinci fýkrasýna göre hükmolunacak ceza üç yýldan az olamaz:

a) Yatýrým kuruluþuna, 58 inci madde kapsamýndaki fon kuruluna ve 59 uncu madde kapsamýndaki teminat sorumlularýna; sermaye piyasasý faaliyetleri sebebiyle veya emanetçi sýfatýyla veya idare etmek için veya teminat olarak veya her ne nam altýnda olursa olsun, kayden veya fiziken tevdi veya teslim edilen sermaye piyasasý araçlarý, nakit ve diðer her türlü kýymeti kendisinin veya baþkasýnýn menfaatine satmak, kullanmak, rehnetmek, gizlemek veya inkâr etmek

b) Yönetim, denetim veya sermaye bakýmýndan dolaylý veya dolaysýz olarak iliþkili bulunduðu diðer bir teþebbüs veya þahýsla emsallerine göre bariz þekilde farklý fiyat, ücret ve bedel uygulamak gibi örtülü iþlemlerde bulunarak halka açýk ortaklýklarýn kârýný veya mal varlýðýný azaltmak

c) Halka açýk ortaklýklar ve kolektif yatýrým kuruluþlarý ile bunlarýn iþtirak ve baðlý ortaklýklarýnýn, yönetim, denetim veya sermaye bakýmýndan doðrudan veya dolaylý olarak iliþkide bulunduklarý gerçek veya tüzel kiþiler ile emsallerine uygunluk, piyasa teamülleri, ticari hayatýn basiret ve dürüstlük ilkelerine aykýrý olarak farklý fiyat, ücret, bedel, þartlar içeren anlaþmalar veya ticari uygulamalar yapmak veya iþlem hacmi üretmek gibi iþlemlerde bulunarak kârlarýný veya malvarlýklarýný azaltmak veya kârlarýnýn veya malvarlýklarýnýn artmasýný engellemek

(2) Yatýrým kuruluþu, 58 inci madde kapsamýndaki fon kurulu ve 59 uncu madde kapsamýndaki teminat sorumlularý bünyesinde tutulan kayýtlarý bozan, yok eden, deðiþtiren veya eriþilmez kýlan kiþiler, iki yýldan beþ yýla kadar hapis ve beþ bin günden on bin güne kadar adli para cezasý ile cezalandýrýlýrlar. Ancak 5237 sayýlý Kanunun belgede sahtecilik suçuna iliþkin hükümlerinden mahkûmiyete baðlanan kanuni sonuçlar, bu suçtan mahkûm olanlar hakkýnda da uygulanýr.

(3) Birinci fýkranýn (b) ve (c) bentleri kapsamýna giren güveni kötüye kullanma suçunu iþleyen kiþi, etkin piþmanlýk göstererek 21 inci maddenin dördüncü fýkrasýnda yer alan ödemenin yaný sýra bunun iki katý parayý Hazineye;

a) Henüz soruþturma baþlamadan önce ödediði takdirde, hakkýnda cezaya hükmolunmaz,

b) Soruþturma evresinde ödediði takdirde, verilecek ceza yarýsý oranýnda indirilir,

c) Kovuþturma evresinde hüküm verilinceye kadar ödediði takdirde, verilecek ceza üçte biri oranýnda indirilir.

Bilgi ve belge vermeme, denetimin engellenmesi

MADDE 111- (1) Kurul veya bu Kanuna göre görevlendirilenler tarafýndan istenen bilgi, belge ve elektronik ortamda tutulanlar dâhil kayýtlarý hiç veya istenen þekliyle vermeyen kiþi bir yýldan üç yýla kadar hapis cezasý ile cezalandýrýlýr.

(2) Kurul veya bu Kanuna göre görevlendirilen kiþilerin görevlerini yapmalarýný engelleyen kiþi altý aydan iki yýla kadar hapis cezasý ile cezalandýrýlýr. Bu engelleme sýrasýnda görevli kiþilere karþý cebir veya tehdit kullanýlmýþ olmasý hâlinde ayrýca 5237 sayýlý Kanunun ilgili maddelerine göre cezaya hükmolunur.

Yasal defterlerde, muhasebe kayýtlarýnda ve finansal tablo ve raporlarda usulsüzlük

MADDE 112- (1) Kasýtlý olarak;

a) Kanunen tutmakla yükümlü olduklarý defter ve kayýtlarý usulüne uygun tutmayanlar,

b) Saklamakla yükümlü olduklarý defter ve belgeleri kanuni süresince saklamayanlar,

altý aydan iki yýla kadar hapis ve beþ bin güne kadar adli para cezasý ile cezalandýrýlýrlar.

(2) Kasýtlý olarak;

a) Finansal tablo ve raporlarý gerçeði yansýtmayan þekilde düzenleyenler,

b) Gerçeðe aykýrý hesap açanlar,

c) Kayýtlarda her türlü muhasebe hilesi yapanlar,

ç) Yanlýþ veya yanýltýcý baðýmsýz denetim ve deðerleme raporu düzenleyenler ile düzenlenmesini saðlayan ihraççýlarýn sorumlu yönetim kurulu üyeleri veya sorumlu yöneticileri,

5237 sayýlý Kanunun ilgili hükümlerine göre cezalandýrýlýr. Ancak, özel belgede sahtecilik suçundan dolayý cezaya hükmedebilmek için, sahte belgenin kullanýlmýþ olmasý þartý aranmaz.

(3) Yatýrým kuruluþlarý ile bu Kanunun Üçüncü Kýsmýnýn Dördüncü Bölümünde yer alan kurumlar, 5237 sayýlý Kanunun 244 üncü maddesinde tanýmlanan sistemi engelleme, bozma, verileri yok etme veya deðiþtirme suçu açýsýndan banka veya kredi kurumu sayýlýr.

Sýr saklama yükümlülüðü

MADDE 113- (1) Kurul tarafýndan icra edilen inceleme veya denetim faaliyeti kapsamýnda istenen bilgi veya belgelere iliþkin olarak baþkalarýna açýklamada bulunanlar bir yýldan üç yýla kadar hapis ve beþ bin güne kadar adli para cezasý ile cezalandýrýlýr.

Tüzel kiþiler hakkýnda güvenlik tedbirleri

MADDE 114- (1) 106 ncý ve 107 nci maddelerde tanýmlanan suçlarýn bir tüzel kiþinin yararýna olarak iþlenmesi hâlinde ilgili tüzel kiþi hakkýnda tüzel kiþilere özgü güvenlik tedbirlerine hükmolunur.

Yazýlý baþvuru ve özel soruþturma usulleri

MADDE 115- (1) Bu Kanunda tanýmlanan veya atýfta bulunulan suçlardan dolayý soruþturma yapýlmasý, Kurul tarafýndan Cumhuriyet baþsavcýlýðýna yazýlý baþvuruda bulunulmasýna baðlýdýr. Bu baþvuru muhakeme þartý niteliðindedir.

(2) Baþvuru üzerine kamu davasý açýlmasý hâlinde iddianamenin kabulü ile birlikte, bir örneði Kurula teblið edilir ve Kurul ayný zamanda katýlan sýfatýný kazanýr.

(3) Bu Kanunda tanýmlanan veya atýfta bulunulan suçlardan dolayý yapýlan soruþturmada Cumhuriyet savcýsý, Kurul meslek personelinden yararlanabilir. Bu suçlardan dolayý þüpheli veya tanýk sýfatýyla kiþilerin ifadesinin alýnmasý sýrasýnda Kurul meslek personelinin de hazýr bulunmasý saðlanabilir.

(4) Bu Kanunda tanýmlanan veya atýfta bulunulan suçlardan dolayý yapýlan soruþturmada kovuþturmaya yer olmadýðý kararýnýn verilmesi hâlinde, Kurul bu karara karþý itiraza yetkilidir.

(5) 4/5/2007 tarihli ve 5651 sayýlý Ýnternet Ortamýnda Yapýlan Yayýnlarýn Düzenlenmesi ve Bu Yayýnlar Yoluyla Ýþlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkýnda Kanunun 8 inci maddesi, 109 uncu maddede yer alan suçlar bakýmýndan da uygulanýr.

Görev ve yetki

MADDE 116- (1) Bu Kanunda tanýmlanan veya atýfta bulunulan suçlardan dolayý yargýlama yapmaya Hâkimler ve Savcýlar Yüksek Kurulunun ihtisas mahkemesi olarak görevlendireceði asliye ceza mahkemeleri yetkilidir.

 

YEDÝNCÝ KISIM

Sermaye Piyasasý Kuruluna Ýliþkin Esaslar

Kuruluþ ve baðýmsýzlýk

MADDE 117- (1) Bu Kanunla ve ilgili mevzuatla verilen görevleri yapmak ve yetkileri kullanmak üzere kamu tüzel kiþiliðini haiz, idari ve mali özerkliðe sahip Sermaye Piyasasý Kurulu kurulmuþtur. Kurulun merkezi Ýstanbul’dadýr. Kurul, Kurul Karar Organý ve Baþkanlýk teþkilatýndan oluþur.

(2) Kurul, bu Kanunla ve mevzuatla kendisine verilen görev ve yetkileri kendi sorumluluðu altýnda baðýmsýz olarak yerine getirir ve kullanýr. Kurulun kararlarý yerindelik  denetimine  tabi tutulamaz. Hiçbir organ, makam, merci veya kiþi Kurulun kararlarýný etkilemek  amacýyla  emir ve talimat veremez.

(3) Kurul, bu Kanun ve ilgili mevzuat çerçevesinde sahip olduðu mali kaynaklarýný görev ve yetkilerinin gerektirdiði ölçüde, kendi bütçesinde belirlenen usul ve esaslar dâhilinde serbestçe kullanýr.

(4) Kurul, bu Kanunla ve ilgili mevzuatla verilen görevleri yapmak ve yetkileri kullanmak amacýyla yeterli sayý ve nitelikte personeli istihdam eder.

(5) Kurulun para, evrak ve her türlü mallarý devlet malý hükmündedir, haczedilemez ve rehnedilemez.

Kurul Karar Organý

MADDE 118- (1) Kurul Karar Organý, biri baþkan, biri ikinci baþkan olmak üzere yedi üyeden oluþur. Kurul Baþkaný, Baþkanlýk teþkilatýnýn da baþýdýr.

(2) Baþkanýn izin, hastalýk, yurt içi ve yurt dýþý görevlendirme ve görevde bulunmadýðý diðer hâller ile görevden alýnmasý veya üyeliðinin düþmesi durumlarýnda ikinci baþkan, onun da bulunmadýðý hâllerde baþkan vekili Baþkana vekâlet eder.

Kurul Baþkaný ve üyeleri ile ilgili esaslar

MADDE 119- (1) Kurul Baþkaný ve üyelerinin aþaðýdaki þartlarý taþýmalarý zorunludur:

a) 14/7/1965 tarihli ve 657 sayýlý Devlet Memurlarý Kanununun 48 inci maddesinin (A) bendinin (1), (4), (5), (6) ve (7) numaralý alt bentlerinde belirtilen þartlarý taþýmak

b) En az lisans düzeyinde öðrenim görmüþ olmak

(2) Üyeler, yükseköðrenim sonrasý mali piyasalar, ekonomi, maliye, iþletme, sermaye piyasalarý, bankacýlýk veya finans alanýnda veya bu alanlarla ilgili hukuk dallarýnda en az on yýl deneyim sahibi olan veya yukarýda sayýlan öðrenim dallarýnda en az on yýl öðretim üyeliði yapan kiþiler arasýndan Bakanlar Kurulunca atanýr. Üyelerden en az birinin hukuk fakültesi mezunu olmasý, en az birinin bu fýkrada belirtilen on yýllýk deneyimi özel sektör sermaye piyasasý kurumlarýnda kazanmýþ olmasý, en az birinin de Kurulda asgari on yýl çalýþmýþ olmasý þarttýr. Bakanlar Kurulu, üyelerden birini Baþkan olarak görevlendirir. Atama kararý Resmî Gazete’de yayýmlanýr. Kurul Karar Organý, Kurul Baþkanýnýn teklifi ile üyelerden birini ikinci baþkan ve birini baþkan vekili olarak seçer.

(3) Kurul Baþkan ve üyeleri, görevlerinin devamý süresince görevlerini tam bir dikkat, dürüstlük ve tarafsýzlýk ile yürüteceklerine, kanun hükümlerine aykýrý hareket etmeyeceklerine ve ettirmeyeceklerine dair Yargýtay Birinci Baþkanlýk Kurulu huzurunda yemin ederler. Yemin için yapýlan baþvuru Yargýtay tarafýndan acele iþlerden sayýlýr. Kurul Baþkan ve üyeleri, yemin etmedikçe göreve baþlamýþ sayýlmazlar.

Kurul Baþkan ve üyelerinin görev süreleri

MADDE 120- (1) Kurul Baþkan ve üyelerinin görev süresi beþ yýldýr. Süreleri biten Baþkan ve üyeler bir defalýðýna tekrar atanabilir. Baþkanlýðýn ve üyeliðin herhangi bir sebeple boþalmasý hâlinde, boþalan üyeliðe, 119 uncu maddede belirtilen esaslar dâhilinde en geç iki ay içinde atama yapýlýr.

(2) Kurul Baþkan ve üyelerinin görev süreleri dolmadan herhangi bir nedenle görevlerine son verilemez. Ancak, aðýr hastalýk veya sakatlýk nedeniyle altý aydan daha uzun bir süre iþ göremeyecekleri, atanmalarý için gerekli þartlarý kaybettikleri veya durumlarýnýn 121 inci maddeye aykýrý olduðu tespit edilen veya görevleri ile ilgili olarak iþledikleri suçlardan dolayý haklarýnda verilen mahkûmiyet kararý kesinleþen Kurul Baþkan ve üyeleri, süreleri dolmadan Baþbakanýn onayý ile görevden alýnýrlar. Ayrýca, geçici iþ göremezlik hâlinin altý aydan fazla sürmesi hâlinde, bu durumda olan üyelerin üyelikleri düþer.

Yasaklar

MADDE 121- (1) Kurul Baþkan ve üyeleri, asli görevlerini aksatmayacak þekilde bilimsel amaçlý yayýn yapabilir, ders ve konferans verebilir ve bunlardan doðacak telif haklarý ile ders ve konferans ücretlerini alabilirler. Ancak, özel bir kanuna dayanmadýkça, Kuruldaki resmî görevlerinin yürütülmesi dýþýnda kalan resmî veya özel hiçbir görev alamaz, dernek, vakýf, kooperatif ve benzeri yerlerde yöneticilik yapamaz, ticaretle uðraþamaz, serbest meslek faaliyetinde bulunamaz, Kurulun düzenlemek ve denetlemekle yetkili olduðu ortaklýklarda ve kuruluþlarda pay sahibi olamaz, hakemlik ve bilirkiþilik yapamazlar.

(2) Kurul Baþkan ve üyeleri göreve baþladýklarý tarihten itibaren, kendilerinin veya eþlerinin ve velayetleri altýndaki çocuklarýnýn sahibi bulunduklarý sermaye piyasasý araçlarýndan, Hazine Müsteþarlýðý tarafýndan çýkarýlan borçlanmaya iliþkin olan araçlar ve emeklilik fon paylarý hariç, Kurulun düzenlemek ve denetlemekle sorumlu olduðu kuruluþlarýn her türlü sermaye piyasasý araçlarýný eþ, evlatlýk, üçüncü dereceye kadar kan ve ikinci dereceye kadar kayýn hýsýmlarý dýþýndakilere, otuz gün içinde satmak suretiyle elden çýkarmak zorundadýr. Göreve baþlama tarihinden itibaren otuz gün içinde bu fýkraya uygun hareket etmeyen üye, üyelikten çekilmiþ sayýlýr.

(3) Kurul Baþkan ve üyeleri ile Kurul personeli, Kuruldaki görevleri sebebiyle öðrendikleri gizlilik taþýyan bilgileri ve ticari sýrlarý, görevlerinden ayrýlmýþ olsalar bile kanunen yetkili kýlýnan mercilerden baþkasýna açýklayamazlar, kendilerinin veya baþkalarýnýn menfaatine kullanamazlar.

(4) Kurul Baþkan ve üyeleri, görevden ayrýlmalarýný izleyen iki yýl içinde yatýrým kuruluþlarýnda görev alamaz. Bu fýkra hükmüne uymayanlara 2/10/1981 tarihli ve 2531 sayýlý Kamu Görevlerinden Ayrýlanlarýn Yapamayacaklarý Ýþler Hakkýnda Kanunun 4 üncü maddesinde belirtilen cezalar verilir.

(5) Kurul Baþkan ve üyeleri 19/4/1990 tarihli ve 3628 sayýlý Mal Bildiriminde Bulunulmasý, Rüþvet ve Yolsuzluklarla Mücadele Kanununa tabidir.

(6) Kurul meslek personeli, görevden ayrýldýktan sonra, son iki yýlda incelemiþ veya denetlemiþ olduklarý halka açýk ortaklýklarda ve sermaye piyasasý kurumlarýnda iki yýl boyunca görev alamazlar.

Kurul Karar Organýnýn görev ve yetkileri

MADDE 122- (1) Kurul Baþkan ve üyelerinden oluþan Kurul Karar Organý, bu Kanun ve diðer mevzuatta belirtilenlerin yaný sýra aþaðýdaki görevleri yapar ve yetkileri kullanýr:

a) Kurulun düzenlemek ve denetlemekle görevli olduðu alanla ve Kurulla ilgili yönetmelik ve teblið taslaklarýný, baþvuru dosyalarýný, Kurul personelince hazýrlanan inceleme ve denetleme raporlarýný görüþüp karara baðlamak

b) Kurulun bütçesini, kesin hesabýný ve yýllýk faaliyet raporunu görüþüp karara baðlamak

c) Baþkanýn önerisi üzerine, Kurul baþkan yardýmcýlarý ve daire baþkanlarýný atamak

ç) Yurt içi veya yurt dýþý temsilcilik açýlmasý, gayrimenkul alýmý, satýmý, yapýmý veya kiralanmasý hususundaki önerileri görüþüp karara baðlamak

d) Kurulun üçüncü kiþilerle olan alacak, hak ve borçlarý hakkýnda her türlü iþleme, gerektiðinde sulhe, ibraya ve tahkime karar vermek

e) Kurulun görev alanýyla ilgili uluslararasý kuruluþlara üyelik, bu kuruluþlara yapýlacak ödemeler ile bu kuruluþlar ve Türkiye Cumhuriyetinin üyesi olduðu uluslararasý kuruluþlarýn Kurulun görev alanýyla ilgili projelerine katkýda bulunulmasý konularýnda karar vermek

(2) Kurul Karar Organý, 128 inci maddenin birinci fýkrasýnda yer alan Kurulun görev ve yetkilerinden (d), (e), (ý) bentlerinde belirtilenleri, kapsamýný açýkça belirtmek ve yazýlý olmak kaydýyla Kurul Baþkanýna devredebilir.

Kurul Karar Organýnýn çalýþma esaslarý

MADDE 123- (1) Kurul Karar Organýnýn, en az iki haftada bir defa olmak üzere, gerekli hâllerde gündemli olarak toplanmasý esastýr. Kurul Baþkaný tarafýndan belirlenen toplantý gündeminde yer alan öneri yazýlarý ve ekleri toplantý tarihinden üç gün önce üyelere ulaþtýrýlýr, toplantýya katýlan üyelerin çoðunluðunun kabulü þartýyla toplantý gündeminde yer almayan hususlar da Kurul toplantýsýnda görüþülebilir. Böyle bir durumda verilen karar bir tutanak ile tespit edilir. Kurul toplantýlarý Kurul merkez ve temsilcilikleri ile Kurul tarafýndan kararlaþtýrýlmak üzere yurt içinde baþka merkezlerde de yapýlabilir. Geçerli mazareti olmayan tüm üyelerin katýlýmý ile gündemsiz  toplantý yapýlmasý, Kurul toplantýlarýna mesafeli katýlým ve toplantýlara iliþkin sair hususlar Kurul tarafýndan çýkarýlacak bir iç yönetmelik ile belirlenir. Kurul Karar Organý, üyelerin talebi hâlinde Kurul merkezi dýþýnda Kurul temsilciliklerini de ilgili üyenin daimi çalýþma yeri olarak belirleyebilir.

 (2) Görev, izin ve hastalýk gibi geçerli mazereti olmaksýzýn bir takvim yýlýnda toplam beþ toplantýya katýlmayan Kurul üyesi üyelikten çekilmiþ sayýlýr. Bu durum, Kurul kararý ile tespit edilir ve ilgili Bakana bildirilir.

(3) Kurul Karar Organý, en az beþ üye ile toplanýr ve en az dört üyenin ayný yöndeki oyuyla karar alýr. Üyeler çekimser oy kullanamaz. Oylarýn eþitliði hâlinde Baþkanýn, Baþkanýn yokluðunda Ýkinci Baþkanýn oyu doðrultusunda karar alýnmýþ sayýlýr.

(4) Kurul Baþkan ve üyeleri kendisi, eþi, evlatlýklarý ve üçüncü derece dâhil kan ve ikinci derece dâhil kayýn hýsýmlarýyla ilgili konularda müzakere ve oylamaya katýlamazlar. Bu durum karar metninde ayrýca belirtilir.

(5) Kurul Karar Organýnýn toplantýlarýnýn gizliliði esastýr. Ýhtiyaç duyulmasý hâlinde görüþlerinden yararlanýlmak üzere Kurul personeli ve Kurul Karar Organý tarafýndan  toplantýya katýlmasýnda fayda görülen Kurul dýþýndan kiþiler Kurul Karar Organý toplantýsýna davet edilebilir. Ancak, Kurul kararlarý toplantýya dýþarýdan katýlanlarýn yanýnda alýnamaz.

(6) Bu Kanunda öngörülen hükümler saklý kalmak üzere, Kurul Karar Organý, yayýmlanmasý ülke ekonomisi ve kamu düzeni açýsýndan sakýncalý görülenler dýþýndaki kararlarýný internet ortamý baþta olmak üzere uygun vasýtalarla kamuoyuna duyurur.

(7) Kurul üyeleri ile Kurul personelinin uyacaklarý mesleki ve etik ilkeler ile Kurul Karar Organýnýn çalýþma usul ve esaslarýna iliþkin diðer hususlar Kurul tarafýndan çýkarýlacak yönetmelikle düzenlenir.

Baþkan

MADDE 124- (1) Kurulun en üst yöneticisi olan Baþkan, Kurulun genel yönetim ve temsilinden sorumludur.

(2) Baþkanýn görev ve yetkileri þunlardýr:

a) Kurul Karar Organý toplantýlarýnýn gündemini, gün ve saatini belirlemek, toplantýlarý yönetmek

b) Hizmet birimlerinden gelen önerilere son þeklini vererek Kurul Karar Organýna sunmak

c) Kurul Karar Organý kararlarýnýn yayýmlanmasýný saðlamak, bu kararlarýn gereðinin yerine getirilmesini temin etmek ve uygulanmasýný izlemek

ç) Kurulun strateji ve hedeflerine uygun olarak hazýrlanan yýllýk bütçesinin, mali tablolarýnýn, faaliyet raporlarýnýn ve performans raporlarýnýn hazýrlanmasýný saðlamak ve bunlarý Kurul Karar Organýna sunmak

d) Hizmet birimlerinin, verimli ve uyumlu çalýþmalarýný saðlamak, Kurul hizmet birimleri arasýndaki görev ve yetki sorunlarýný çözmek, gerektiðinde hizmet birimlerine ek görev ve sorumluluklar vermek

e) Kurulun faaliyet gösterdiði alanda strateji, politikalar ve ilgili mevzuat ile Baþkanlýðýn ve çalýþanlarýn performans ölçütleri hakkýnda deðerlendirme yapmak

f) Kurulun diðer kuruluþlarla iliþkilerini yürütmek

g) Kurul Karar Organý tarafýndan atanmasý öngörülenler dýþýndaki Kurul personelini atamak

ð) Kurul adýna basýn ve yayýn organlarýna beyan ve açýklamalarda bulunmak

h) Kurul bütçesinin uygulanmasýný, gelirlerinin toplanmasýný ve Kurul Karar Organýnýn yetkisi dâhilinde bulunmayan harcamalarýn yapýlmasýný saðlamak

ý) 128 inci maddenin birinci fýkrasýnýn (ý) bendinde düzenlenen bilimsel araþtýrmalarýn yapýlmasýný saðlamak üzere gerekli iç teþkilatýn kurulmasýna ve iþleyiþine iliþkin esaslarý belirlemek

i) Kurulun yönetim ve iþleyiþine iliþkin diðer görevleri yerine getirmek

j) Bu Kanun ve ilgili mevzuatta düzenlenen yatýrým sözleþmesinin sektörel uzmanlýk gerektiren alanlara iliþkin olmasý hâlinde, kamu kurum ve kuruluþlarýndan birlikte çalýþmak üzere uzman personel ya da belirli bir konuda çalýþma raporu talep etmek

(3) Baþkan, Kurul Karar Organýna iliþkin olmayan görev ve yetkilerinden bir bölümünü, sýnýrlarýný açýkça belirlemek ve yazýlý olmak kaydýyla alt kademelere devredebilir.

Kurul baþkan yardýmcýlarý

MADDE 125- (1) Baþkana, baþkanlýða iliþkin görevlerinde yardýmcý olmak üzere Kurul kararýyla beþ Kurul baþkan yardýmcýsý atanýr. Kurul baþkan yardýmcýlarýnýn 119 uncu maddenin ikinci fýkrasýnda belirtilen þartlarý taþýmasý zorunludur.

Hizmet birimleri

MADDE 126- (1) Kurulun hizmet birimleri, daire baþkanlýklarý þeklinde teþkilatlanmýþ on iki hizmet biriminden oluþur. Kurul Karar Organýnýn teklifi ve ilgili Bakanýn onayý ile bu sayýnýn yarýsýný geçmemek kaydýyla yeni daire baþkanlýklarý oluþturulabilir, sayýsý on ikinin altýna düþmemek kaydýyla mevcut daire baþkanlýklarý kapatýlabilir, birleþtirilebilir veya görev ve yetkilerinin bir kýsmý yeni kurulacak daire baþkanlýklarýna verilebilir. Hizmet birimleri, bu Kanunda belirtilen faaliyet alaný, görev ve yetkilere uygun olarak Kurul Karar Organýnýn teklifi ve Bakanlar Kurulu kararýyla yürürlüðe konulan yönetmelikle belirlenir.

(2) Yurt içinde gerekli görülen yerlerde Kurul Karar Organýnýn kararýyla, sermaye piyasalarý açýsýndan yoðun iliþki içinde bulunulan ülkelerde ise Bakanlar Kurulu kararýyla temsilcilik açýlabilir. Yurt dýþý temsilciliklerin açýlacaðý yerler ve süresi ile temsilciliklerin çalýþma usul ve esaslarý, bu temsilciliklerde görev yapacak personelin niteliði, sayýsý, görev süresi ve bunlara ödenecek ücretlerin belirlenmesi, personele yapýlacak ödemeler dýþýnda kalan diðer harcamalarýn neler olacaðý ve harcamaya iliþkin usul ve esaslar Bakanlar Kurulunca belirlenir.

(3) Kurul Karar Organý 128 inci maddenin birinci fýkrasýnýn (ý) bendinde düzenlenen bilimsel araþtýrmalarýn yapýlmasýný saðlamak üzere Araþtýrma Merkezi Müdürlüðü kurabilir.

Kurul personeli

MADDE 127- (1) Bu Kanun ve ilgili mevzuat ile Kurula verilen görevlerin gerektirdiði sürekli görev ve hizmetler, meslek personeli, Kurul baþkanlýk danýþmanlarý ile ekli (1) sayýlý listede yer alan diðer kadrolarda görev yapan personelden oluþan Kurul personeli eliyle yürütülür. Meslek personeli Kurul baþkan yardýmcýsý, daire baþkaný, daire baþkan yardýmcýsý, sermaye piyasasý baþuzman, uzman ve uzman yardýmcýsý, baþuzman hukukçu, uzman hukukçu ve uzman hukukçu yardýmcýsý ile biliþim baþuzmaný, biliþim uzmaný ve uzman yardýmcýlarýndan oluþur. Meslek personeli sýfatýný daha önce kazanmýþ bulunan Kurul baþkanlýk danýþmaný, grup baþkaný ve müdür de meslek personeli sayýlýr.

(2) Kurul personeli bu Kanunla düzenlenen hususlar dýþýnda 657 sayýlý Kanuna tabidir.

(3) Kurulun kadrolarý ekli (1) sayýlý listede gösterilmiþtir. Söz konusu cetveldeki toplam kadro sayýsý geçilmemek ve mevcut kadro unvanlarý veya 13/12/1983 tarihli ve 190 sayýlý Genel Kadro ve Usulü Hakkýnda Kanun Hükmünde Kararname eki cetvellerde yer alan kadro unvanlarýyla sýnýrlý olmak üzere kadro, unvan ve derecelerinin deðiþtirilmesi ile bu kadrolarýn kullanýlmasýna iliþkin usul ve esaslarý belirlemeye Kurul Karar Organý yetkilidir.

(4) Meslek personeli dýþýndaki Kurul personeli baþka kamu kurum ve kuruluþlarýnda geçici olarak görevlendirilemez.

(5) Sermaye piyasasý uzman yardýmcýlýðý ile uzman hukukçu yardýmcýlýðý ve biliþim uzman yardýmcýlýðýna atanacaklar hakkýnda 657 sayýlý Kanunun ek 41 inci maddesi hükümleri uygulanýr.

(6) Kurul personelinin çalýþma usul ve esaslarý Kurul tarafýndan çýkarýlacak yönetmelikle düzenlenir.

Kurulun görev, yetki ve sorumluluklarý

MADDE 128- (1) Kurulun görev ve yetkileri þunlardýr:

a) Bu Kanun ile verilen görevler ile bu Kanunun emrettiði uygulamalarýn yerine getirilmesini ve öngörülen neticelerin saðlanmasýný teminen gerekli olan iþ ve iþlemleri yapmak

b) Kamunun zamanýnda, yeterli ve doðru olarak aydýnlatýlmasýný saðlamak amacýyla genel ve özel nitelikte kararlar almak

c) Bu Kanun kapsamýna giren kurum ve ortaklýklarýn baðýmsýz denetim, derecelendirme, deðerleme ve bilgi sistemleri denetimi faaliyetine iliþkin þartlarý ve çalýþma esaslarýný belirlemek ve bu þartlarý taþýyanlarý listeler hâlinde ilan etmek

ç) Finansal istikrar ve ulusal veya uluslararasý mevzuatýn gereklerinin saðlanmasý amacýyla diðer finansal düzenleyici ve denetleyici kurumlarla her türlü iþ birliðini yapmak ve bilgi alýþveriþinde bulunmak

d) Sermaye piyasalarýnda düzenleme ve denetimle yetkili muadili yabancý kurumlar ile sermaye piyasalarýyla ilgili olarak karþýlýklýlýk ve mesleki sýrrýn korunmasý ilkeleri çerçevesinde karþýlýklý bilgi alýþveriþinde bulunulmasýna ve belge taleplerinin karþýlanmasýna, yabancý ülkelerdeki sermaye piyasalarýnda faaliyet gösteren kuruluþlarýn Türkiye’deki merkez, þube veya ortaklýklarý ile yazýlý bir sözleþme çerçevesinde dýþarýdan hizmet aldýklarý kurumlarda denetim yapýlmasýna ve gerekli idari tedbirlerin alýnmasýna, bu kapsamda yürütülecek faaliyetlere iliþkin masraflarýn paylaþýmýna yönelik ikili veya çok taraflý mutabakat zabýtlarý imzalamak ve sermaye piyasalarýyla ilgili her türlü iþ birliðini yapmak

e) Sermaye piyasasýnýn geliþmesini teminen yeni sermaye piyasasý kurumlarýna ve araçlarýna iliþkin usul ve esaslarý düzenlemek ve bunlarý denetlemek

f) Halka açýk ortaklýklarda görev alacaklar, sermaye piyasasý kurumlarýnýn yönetici ve diðer çalýþanlarýnýn mesleki eðitimi, mesleki yeterliliði ve mesleki ehliyetlerini gösterir sertifika verilmesine iliþkin esaslarý belirlemek, bu amaçlarla merkez veya þirket kurmak ve bunlarýn faaliyet usul ve esaslarýný belirlemek

g) Sermaye piyasasýnda yatýrýmcý ve tasarruf sahiplerine yönelik olarak yatýrým tavsiyesinde bulunacak kiþiler ve kuruluþlarýn uyacaklarý ilke ve esaslarý belirlemek

ð) Kamuyu Aydýnlatma Platformunun iþletim ve çalýþma esaslarý ile bu Kanun kapsamýnda Kurula yapýlacak bildirim ve baþvurularýn usul ve esaslarýný belirlemek

h) Sermaye piyasasý kurumlarýnýn, halka açýk þirketlerin, borsalarýn ve öz düzenleyici kuruluþlarýn bilgi sistemlerinin iþletimine ve bu Kanun çerçevesindeki denetimine iliþkin usul ve esaslarý belirlemek

ý) Yerli veya yabancý akademisyen veya uygulamacýlardan oluþan çalýþma gruplarýna veya kiþilere, mevcut veya gelecekteki düzenleme tercihlerinde esas teþkil etmek üzere sermaye piyasalarýna iliþkin ulusal veya uluslararasý nitelikli bilimsel araþtýrmalar yaptýrmak

i) Kurulun üyesi bulunduðu uluslararasý kuruluþlar, mali, iktisadi ve mesleki teþekküller ile Türkiye’nin doðrudan üyesi bulunduðu uluslararasý kuruluþlarýn çalýþmalarýna katýlmak, bu kuruluþlarla ortak projeler geliþtirmek ve projelerine katkýda bulunmak

j) Kurulun görev alaný ile ilgili uluslararasý kuruluþlara, mali, iktisadi ve mesleki teþekküllere üye olmak

(2) Kurul, yetkilerini, düzenleyici iþlemler tesis ederek ve özel nitelikli kararlar alarak kullanýr. Kurul, kararlarýnýn Resmî Gazete’de veya internet ortamý dâhil uygun vasýtalarla yayýmlanmasýna karar verebilir. Düzenleyici iþlem niteliðindeki yönetmelik ve tebliðler Resmî Gazete’de yayýmlanarak yürürlüðe konur.

(3) Kurul, yabancý ülkelerin sermaye piyasalarýnda düzenleme ve denetime yetkili muadili kuruluþlardan aldýðý bilgi ve belgeleri, yargý organlarýnýn talebi veya diðer suç teþkil eden konularýn kovuþturulmasý hâlleri hariç, bu kuruluþlarla ilgili mevzuata göre imzalanacak mutabakat zaptý çerçevesinde ilgili mercilere intikal ettirebilir ve kullanabilir.

(4) Kurul Baþkanlýk teþkilatý, görevlerinin yerine getirilmesinde bakanlýklardan, ilgili resmî ve özel kuruluþlar ve kiþilerden görüþ ve bilgi isteyebilir. Bunlar söz konusu isteðe cevap vermek ve Kurulun görevlilerine gereken kolaylýðý göstermekle yükümlüdürler. Kurul, kanunen baþka merciler tarafýndan takibi gereken hususlarý ilgili mercilere intikal ettirir.

Þeffaflýk ve hesap verebilirlik

MADDE 129- (1) Yýllýk faaliyet raporu, raporun ait olduðu dönemi izleyen yýlýn haziran ayý sonuna kadar Kurulun internet sitesinde yayýnlanýr ve ilgili Bakana gönderilir. Kurul, faaliyetleriyle ilgili olarak yýlda en az bir defa Türkiye Büyük Millet Meclisi Plan ve Bütçe Komisyonuna bilgi verir.

(2) Kurul, ilgili Bakanlýðýn gerekli gördüðü hâllerde Bakanlar Kuruluna bilgi verir.

(3) Kurul tarafýndan yapýlan düzenlemeler, deðiþiklikleri de içerecek þekilde sürekli olarak güncellenmek suretiyle Kurulun internet sayfasýnda yayýnlanýr.

(4) Kurulca hazýrlanacak süreli raporlarýn biçim ve içerikleri ile usul ve esaslarý Kurulca belirlenir.

Kurulun bütçesi, harcama ve iþlemlerinin denetimi

MADDE 130- (1) Kurulun gelirlerinin giderlerini karþýlamasý esastýr. Kurul bütçesi, 10/12/2003 tarihli ve 5018 sayýlý Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanununun ilgili hükümlerinde belirlenen usul ve esaslara göre hazýrlanýr ve kabul edilir.

(2) Kurulun gelirlerinin giderlerini karþýlamamasý durumunda açýk, genel bütçeden yapýlacak Hazine yardýmlarýndan karþýlanýr.

(3) Ýhraççýlar veya halka arz edenler, Kurul bütçesine gelir kaydedilmek üzere, satýþý yapýlacak sermaye piyasasý araçlarýnýn varsa nominal deðerinden aþaðý olmamak üzere ihraç deðerinin binde üçü tutarýnda ücret yatýrmak zorundadýr. Yatýrým fonlarýnýn ve deðiþken sermayeli yatýrým ortaklýklarýnýn üçer aylýk dönemlerin son iþ gününde, net varlýk deðerlerinin yüz binde beþi tutarýndaki ücret, izleyen on iþ günü içinde Kurul hesabýna yatýrýlýr. Bu fýkrada belirtilen oranlarý aþmamak kaydýyla, sermaye piyasasý aracýnýn niteliði, vadesi  veya  ihraççýsý dikkate alýnmak suretiyle Kurul Karar Organý tarafýndan farklý oranlar belirlenebilir. Bakanlar Kurulu alýnacak ücretleri kanuni oranlarýnýn iki katýný aþmamak üzere artýrmaya veya kanuni oranlarýna indirmeye yetkilidir.

(4) Kurul tarafýndan düzenlenen ve denetlenen borsalarýn ve diðer teþkilatlanmýþ piyasalarýn, merkezî takas kurumlarýnýn, merkezî saklama kurumlarýnýn ve MKK’nýn faiz gelirleri hariç tüm gelirlerinin azami yüzde onu Kurul bütçesine Kurul tarafýndan gelir olarak kaydedilebilir. Ancak, bu maddeye göre yapýlacak ödemelerin zamaný ve tutarlarý, gelirin elde edildiði yýlý izleyen takvim yýlýnda Kurulun nakit durumu dikkate alýnarak Kurul tarafýndan en az otuz gün öncesinden ilgili kurumlara bildirilir. Bir takvim yýlý içinde talep edilmeyen tutarlar izleyen yýllarda ödenecek tutara eklenir ve Kurul tarafýndan ayný usul ile talep edilebilir. Bu gelirlerin hangi kurumdan ne oranda tahsil edileceði her takvim yýlý için Kurul tarafýndan belirlenir.

(5) Kurul, faaliyetlerine iliþkin olarak her yýlýn haziran ayý sonuna kadar bir önceki yýla ait kararlarý, yaptýðý ikincil düzenlemeler ile bunlarýn ekonomik ve sosyal etkilerini analiz eden bir faaliyet raporu hazýrlar. Faaliyet raporu, ayrýca Kurulun performans hedefleri ile uygulama sonuçlarýnýn karþýlaþtýrýlmasýný ve deðerlendirilmesini de içerir.

(6) Kurulun demirbaþ ve varlýk satýþý ve benzeri iþlemlerine, bütçe uygulamasýna ve giderlerin yapýlmasýna iliþkin esaslar ile Kurulun iç denetim usul ve esaslarý, 5018 sayýlý Kanunun Kurulun tabi olduðu hükümleri saklý kalmak üzere Kurul tarafýndan çýkarýlacak yönetmelikle belirlenir.

Ücretler, mali ve sosyal haklar

MADDE 131- (1) Kurul Baþkan ve üyeleri ile Kurul personeline 27/6/1989 tarihli ve 375 sayýlý Kanun Hükmünde Kararnamenin ek 11 inci maddesi uyarýnca belirlenmiþ emsali personele mali ve sosyal haklar kapsamýnda yapýlan ödemeler ayný usul ve esaslar çerçevesinde ödenir. Kurul Baþkan ve üyeleri ile Kurul personeli emeklilik haklarý bakýmýndan da emsali olarak belirlenen personel ile denk kabul edilir. Emsali personele yapýlan ödemelerden vergi ve diðer yasal kesintilere tabi olmayanlar bu Kanuna göre de vergi ve diðer kesintilere tabi olmaz.

Kurul Baþkan ve üyelerinin görevden ayrýlmasý

MADDE 132- (1) Kurul Baþkan ve üyeliklerine atananlarýn Kurulda görev yaptýklarý sürece önceki görevleri ile olan iliþkileri kesilir. Ancak, kamu görevlisi iken üyeliðe atananlar, memuriyete giriþ þartlarýný kaybetmemeleri kaydýyla, görev sürelerinin sona ermesi veya görevden ayrýlma isteðinde bulunmalarý ve otuz gün içinde eski kurumlarýna baþvurmalarý durumunda atamaya yetkili makam tarafýndan bir ay içinde mükteseplerine uygun bir kadroya atanýr. Atama gerçekleþinceye kadar bunlarýn almakta olduklarý her türlü ödemelerin Kurul tarafýndan yapýlmasýna devam olunur. Bir kamu kurumunda çalýþmayanlardan Kurul Baþkan ve üyeliðine atanýp yukarýda belirtilen þekilde görevi sona erenlere herhangi bir görev veya iþe baþlayýncaya kadar, almakta olduklarý her  türlü  ödemeler  Kurul  tarafýndan  verilmeye  devam edilir. Bu maddede belirtilen nedenlerle üyeliði sona erenlere Kurul tarafýndan yapýlacak ödemelerin süresi iki yýlý geçemez.

 (2) Kurul Baþkan ve üyelerinin bu görevlerinde geçirdikleri süreler, tabi olduklarý kanun hükümlerine göre hizmetlerinde deðerlendirilir. Bu hüküm, akademik unvanlarýn kazanýlmasý için gerekli þartlar saklý kalmak üzere, üniversite akademik kadrolarýndan gelen Kurul Baþkan ve üyeleri hakkýnda da uygulanýr.

Kurul Baþkan ve üyeleri ile Kurul personelinin hukuki ve cezai sorumluluðu

MADDE 133- (1) Kurul Baþkan ve üyeleri ile Kurul personelinin görevleriyle baðlantýlý olarak iþledikleri iddia edilen suçlara iliþkin soruþturmalar, Kurul Baþkan ve üyeleri için ilgili Bakanýn, Kurul personeli için ise Baþkanýn izin vermesi kaydýyla genel hükümlere göre yapýlýr. Kurul üyeleri ile Kurul personelinin iþtirak hâlinde iþledikleri iddia edilen suçlara iliþkin soruþturmalarda Kurul personeli hakkýnda soruþturma izni verme yetkisi ilgili Bakana aittir.

(2) Kurul Baþkan ve üyeleri ile Kurul personeli hakkýnda görevleriyle baðlantýlý olarak iþledikleri iddia edilen suçlardan dolayý soruþturma izni verilebilmesi için, bu kiþilerin kendilerine çýkar saðlamak veya Kurula zarar vermek kastýyla hareket ederek bu iþlemler sonucunda kendilerine çýkar saðlamýþ olduklarý hususunda açýk ve yeterli emarelerin bulunmasý gerekir. Soruþturma izni verilmesi hâlinde bu durum ilgililere teblið olunur. Soruþturmaya izin verilmesine ya da verilmemesine dair kararlar aleyhine, teblið tarihinden itibaren on beþ gün içinde Danýþtay nezdinde itiraz yoluna baþvurulabilir. Ýzin verilmiþ olsa dahi, itiraz süresi geçene kadar veya Danýþtaya yapýlan itiraz sonucunda hüküm tesis olunana kadar soruþturma baþlatýlamaz.

(3) Kurul Baþkan ve üyeleri ile Kurul personelinin, görevden ayrýlmýþ olsalar dahi, görevleriyle baðlantýlý olarak iþledikleri iddia edilen suçlardan dolayý baþlatýlan soruþturma ve kovuþturmalar, ilgili üye veya personelin talebi hâlinde, bunlarla vekâlet akdi yapmak suretiyle görevlendirilecek bir avukat tarafýndan takip edilir. Söz konusu davalara iliþkin dava giderleri ve Türkiye Barolar Birliðince açýklanan asgari ücret tarifesinde belirlenen avukatlýk ücretinin on beþ katýný aþmamak üzere avukatlýk ücreti, Kurul bütçesinden karþýlanýr.

(4) Kurul Baþkan ve üyeleri ile Kurul personeli aleyhine, Kurulun bu Kanunda belirtilen görevlere iliþkin karar, eylem ve iþlemleri sebebiyle, gerek görevlerinin ifasý sýrasýnda gerek görevden ayrýlmalarýndan sonra, açýlmýþ veya açýlacak her türlü tazminat ve alacak davasý, Kurul aleyhine açýlmýþ sayýlýr. Bu davalarda husumet Kurula yöneltilir. Avukatlýk ücreti ve dava giderine iliþkin üçüncü fýkra hükmü bu hukuk davalarý için de aynen geçerlidir. Yargýlama sonucunda Kurul aleyhine karar verilmesi ve kararýn kesinleþmesi nedeniyle Kurulun ödeme yapmasý hâlinde, Kurul bu meblaðý, ilgililerinden talep eder. Kurulun, yaptýðý ödemeleri ilgililerinden talep edebilmesi için, bu kiþiler hakkýnda kusurlu olduklarýna iliþkin mahkeme kararýnýn kesinleþmesi gerekir.

Kurul kararlarýna karþý yargý yolu

MADDE 134- (1) Kurul kararlarýna karþý açýlacak idari davalar idare mahkemelerinde görülür. Kurul kararlarýna karþý yapýlan baþvurular acele iþlerden sayýlýr.

Sýrlarýn saklanmasý ve açýklanmasý

MADDE 135- (1) Kurul Baþkan ve üyeleri ile Kurul personeli, görevleri sýrasýnda öðrendikleri sýrlarý bu Kanuna ve özel kanunlarýna göre yetkili olanlardan baþkasýna açýklayamaz ve kendilerinin veya baþkalarýnýn yararýna kullanamazlar. Kurulun dýþarýdan destek hizmeti aldýðý kiþi ve kuruluþlar ile bunlarýn çalýþanlarý da bu hükme tabidir. Bu yükümlülük görevden ayrýldýktan sonra da devam eder.

(2) Bu Kanun hükümleri uyarýnca Kurulun, yurt dýþýndaki muadili denetim mercileri ile düzenleyeceði mutabakat zabýtlarý çerçevesinde vereceði bilgi ve belgeler birinci fýkradaki sýr kapsamýnda deðildir. Kurul, düzenleyeceði mutabakat zabýtlarý veya zabýtlar dýþýnda elde edeceði sýrlarýn korunmasýný saðlamakla görevlidir. Kurulun elde edeceði sýr niteliðindeki bilgi ve belgeler, halka arzda, kuruluþ ve faaliyet izni verilmesinde, faaliyetlerin denetiminde, düzenlemelere uyulup uyulmadýðýnýn izlenmesinde ve Kurul kararlarýna karþý açýlacak idari davalarýn görülmesinde kullanýlabilir. Kurulun bu fýkra kapsamýnda elde edeceði sýr niteliðindeki bilgi ve belgeler ceza soruþturmasý ve kovuþturmasý kapsamýnda savcýlýklar ile ceza mahkemeleri, görevden ayrýlmýþ olsalar dahi, görevleriyle baðlantýlý olarak iþledikleri iddia edilen suçlardan dolayý baþlatýlan soruþturma ve kovuþturmalar ile baðlantýlý olarak talepte bulunacak Kurul Baþkaný ve üyeleri ile Kurul personeli dýþýnda hiçbir kiþi, kurum ve kuruluþa verilemez. Mahkeme kararýna baðlanmýþ sýr kapsamýna giren bilgilerin verilmesinden Kurul sorumlu tutulamaz.

(3) Ýkinci fýkrada bahsedilen mutabakat zaptý sýnýrlarý açýkça tanýmlanan bir paylaþma yetkisi veriyorsa veya mutabakat zaptýnda karþýlýklýlýk esasý yoksa veya karþý taraf ayný derecede sýr saklama yükümlülüðüne tabi deðilse, fýkrada bahsedilen sýr saklama ile ilgili hükümler kýyasen uygulanýr.

 

SEKÝZÝNCÝ KISIM

Son ve Geçici Hükümler

Saklý tutulan hükümler ve istisnalar

MADDE 136- (1) 47 nci madde hariç olmak üzere bu Kanun hükümleri, TCMB’ye, TCMB iþlemlerine, TCMB bünyesindeki piyasalara ve TCMB nezdinde kurulan ödeme ve menkul kýymet transferi ve mutabakat sistemlerine uygulanmaz.

(2) TCMB, Hazine Müsteþarlýðý ve 28/3/2002 tarihli ve 4749 sayýlý Kamu Finansmaný ve Borç Yönetiminin Düzenlenmesi Hakkýnda Kanun çerçevesinde kurulan varlýk kiralama þirketleri tarafýndan ihraç edilen sermaye piyasasý araçlarýna 13 üncü madde hariç, bu Kanunun ikinci kýsmýnýn, birinci ve ikinci bölüm hükümleri ile 31 inci maddesi ve 69 uncu maddesinin birinci fýkrasý hükümleri uygulanmaz. TCMB, Hazine Müsteþarlýðý ve 4749 sayýlý Kanun çerçevesinde kurulan varlýk kiralama þirketleri tarafýndan ihraç edilen sermaye piyasasý araçlarýna 13 üncü ve 80 inci maddelerin uygulanmasýna iliþkin esaslar, bu araçlarýn TCMB nezdinde izlenmesine, saklanmasýna ve iþlem görmesine iliþkin düzenlemeler saklý kalmak kaydý ile Kurul tarafýndan belirlenir.

(3) 14/1/1970 tarihli ve 1211 sayýlý Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasý Kanunu ile diðer kanunlarýn TCMB’ye görev ve yetki veren hükümleri saklýdýr.

 (4) TCMB’nin bu Kanun kapsamýndaki kurumlara üyeliðinde uygulanacak özel statü ile bu kurumlar nezdindeki iþlemlerine uygulanacak esaslar TCMB’nin görüþü alýnarak Kurul tarafýndan ilgili düzenlemelerde belirlenir.

(5) Kendi sermaye piyasasý araçlarýný halka arz ederek veya halka arz etmeksizin satan bankalar ile bu Kanunda tanýmý yapýlan yatýrým hizmetleri ve faaliyetlerinde bulunan bankalar, bu faaliyetleri ile sýnýrlý olarak, bu Kanun hükümlerine tabi olurlar. Bu Kanun hükümleri ortak sayýsý bakýmýndan bankalar hakkýnda uygulanmaz. 5411 sayýlý Kanuna tabi bankalar ile sigorta þirketleri kuruluþ, gözetim, muhasebe ve baðýmsýz denetim standartlarý konularý ile paylarý halka arz yoluyla satýlan bankalarýn daðýtacaklarý temettü ve yeniden deðerleme artýþ fonunun özkaynaklarýnýn kullanýmýna iliþkin esaslar özel mevzuatýna tabidir.

(6) Hazine Müsteþarlýðý ve 4749 sayýlý Kanun çerçevesinde kurulan varlýk kiralama þirketleri bu Kanunun 61 inci maddesi, 71 inci maddesinin birinci fýkrasý ve 130 uncu maddesi hükümlerinden muaftýr.

(7) Ürün senetleri ve alivre sözleþmelere iliþkin 18/5/2004 tarihli ve 5174 sayýlý Türkiye Odalar ve Borsalar Birliði ile Odalar ve Borsalar Kanununun 53 üncü maddesi hükümleri saklýdýr.

Çeþitli hükümler

MADDE 137- (1) 47 nci madde, Bakanlar Kurulu kararý ile MKK nezdinde kayden izlenmeyen tüm veya bazý sermaye piyasasý araçlarýný konu alan teminat sözleþmelerine de uygulanabilir.

(2) Bu Kanun uyarýnca kurulan ve faaliyet gösteren borsalar ve teþkilatlanmýþ diðer pazar yerleri, merkezî takas kuruluþlarý, merkezî saklama kuruluþlarý ile MKK tarafýndan yürütülen hizmetlerde grev ve lokavt yapýlamaz.

(3) Halka açýk ortaklýklarýn borsada gerçekleþtirilen iþlemler neticesinde satýn alýnan paylarýnýn pay defterine kaydedilmesinden imtina edilemez. Bu ortaklýklarýn borsada iþlem görmeyen paylarý için ise 6102 sayýlý Kanunun 493 üncü ve 494 üncü maddeleri uygulanýr.

Borsa Ýstanbul Anonim Þirketi

MADDE 138- (1) Bu Kanun hükümlerine tabi olarak ve 67 nci maddede belirtilen borsacýlýk faaliyetlerinde bulunmak üzere Borsa Ýstanbul Anonim Þirketi unvanýyla bir anonim þirket kurulmuþtur. Söz konusu Þirket, bu Kanunun yürürlüðe girdiði tarihte baþka hiçbir iþleme gerek kalmaksýzýn ticaret siciline resen tescil olunur. Borsa Ýstanbul Anonim Þirketi, bu maddenin ikinci fýkrasý kapsamýnda hazýrlanacak esas sözleþmesinin ticaret siciline tescil edilmesiyle bu Kanunun 65 inci maddesinde yer alan borsalarýn ve piyasa iþleticilerinin kuruluþuna ve faaliyetine iliþkin izni almýþ sayýlýr. 

(2) Borsa Ýstanbul Anonim Þirketinin faaliyet konusu ve amacý, sermaye miktarý, paylarý, paylarýn devir esaslarý, 6102 sayýlý Kanunun 478 inci maddesinin dördüncü fýkrasýna tabi olmaksýzýn paylara tanýnacak imtiyazlar, tasfiye, devir, birleþme, fesih, halka arz sýnýrlamalarý, organlarý, komiteleri,  bunlarýn  oluþumu,  görev  yetki  ve  sorumluluklarý  ile  çalýþma  usul  ve esaslarý, hesaplarý ve kârlarýnýn daðýtýmý ile teþkilatýna iliþkin esaslar ile sair hususlarýn yer aldýðý esas  sözleþmesi  Kurul  tarafýndan  hazýrlanarak  ilgili  Bakanýn   onayýný   müteakip   bu Kanunun yürürlüðe girdiði tarihten itibaren en geç altý ay içinde genel hükümlerle baðlý olmaksýzýn doðrudan tescil ve ilan edilir. Bu süre ilgili Bakanýn kararýyla en çok üç aya kadar uzatýlabilir. Esas sözleþme tescil ve ilan edilinceye kadar Menkul Kýymetler Borsalarýnýn kuruluþ ve organlarýna iliþkin mevcut düzenlemelerin bu Kanuna aykýrý olmayan hükümleri uygulanmaya devam olunur.

(3) Bu madde uyarýnca Borsa Ýstanbul Anonim Þirketinin kuruluþu ve tescili ile esas sözleþmesinin hazýrlanmasý, tescili ve ilaný kapsamýnda yapýlacak iþlemler harçtan, düzenleyeceði kâðýtlar damga vergisinden müstesnadýr. Ticaret siciline tescil iþlemlerinden ücret alýnmaz.

(4) Bu Kanunla mülga 91 sayýlý Kanun Hükmünde Kararnameye göre kurulan Ýstanbul Menkul Kýymetler Borsasýnýn ve bu Kanunla mülga 2499 sayýlý Kanunun 40/A maddesi uyarýnca kurulan Ýstanbul Altýn Borsasýnýn tüzel kiþilikleri Borsa Ýstanbul Anonim Þirketinin esas sözleþmesinin tescili ile son bulur.

(5) Borsa Ýstanbul Anonim Þirketinin esas sözleþmesinin tescil edilmesi ile Ýstanbul Menkul Kýymetler Borsasýnýn ve Ýstanbul Altýn Borsasýnýn her türlü varlýklarý, borçlarý ve alacaklarý, haklarý ve yükümlülükleri, elektronik ortamdakiler de dâhil olmak üzere her türlü kayýtlarý ve diðer belgeleri bir bütün olarak, bu maddede yer alan istisnalar dýþýnda, herhangi baþka bir iþleme gerek kalmaksýzýn Borsa Ýstanbul Anonim Þirketine devrolunmuþ sayýlýr. Þu kadar ki, mülkiyeti Ýstanbul Menkul Kýymetler Borsasýna ait ekli (2) sayýlý listede belirtilen taþýnmaz mal ve üzerindeki muhdesatý Kurula devredilmiþtir. Mülkiyeti Ýstanbul Menkul Kýymetler Borsasýna ait ekli (3) sayýlý listede belirtilen taþýnmazlar bedelsiz olarak tapuda resen Hazine adýna tescil edilir ve Milli Eðitim Bakanlýðýna tahsis edilmiþ sayýlýr. Ekli (3) sayýlý listedeki taþýnmazlarýn kullaným amacý hususunda Maliye Bakanlýðýnýn uygun görüþü aranýr. Mülkiyeti Ýstanbul Menkul Kýymetler Borsasýna ait ekli (4) sayýlý listede belirtilen taþýnmazlar bedelsiz olarak tapuda resen Hazine adýna tescil edilir. Ekli (4) sayýlý listedeki taþýnmazlar, üzerindeki yapýlar ile birlikte, ilk on beþ yýlý bedelsiz olmak üzere yirmi dokuz yýllýðýna doðrudan Borsa Ýstanbul Anonim Þirketinin kullanýmýna býrakýlýr. Borsa Ýstanbul Anonim Þirketinin kullanýmýna býrakýlan taþýnmazlarýn kullaným amacý, kullaným bedeli, yapým, inþaat ve tadilat esaslarý ile diðer hususlara iliþkin olarak Borsa Ýstanbul Anonim Þirketi ile protokol yapmaya Hazine Müsteþarlýðý yetkilidir. Bu fýkranýn birinci cümlesi uyarýnca yapýlacak devir sonrasýnda, Hazine ve Kurula devredilen gayrimenkuller dýþýndaki varlýklar ile yükümlülükler arasýndaki müspet fark, Borsa Ýstanbul Anonim Þirketinin kuruluþ sermayesini oluþturur. Bu fýkra kapsamýnda yapýlacak iþlemler veraset ve intikal vergisinden, harçtan ve düzenlenecek kâðýtlar damga vergisinden müstesnadýr.

(6) Borsa Ýstanbul Anonim Þirketi esas sözleþmesinde paylarýnýn yüzde kýrk dokuzu, bu pay sahipliði ile ilgili her türlü iþlem Hazine Müsteþarlýðýnca yürütülmek üzere Hazine, yüzde elli biri ise öncelikle aþaðýda belirtilen amaçlarla deðerlendirilmek üzere Borsa Ýstanbul Anonim Þirketi adýna kaydolunur:

a) Esas sözleþmenin tescil ve ilanýný müteakip sermayenin yüzde dördü Ýstanbul Menkul Kýymetler Borsasýnýn mevcut üyelerine, binde üçü Ýstanbul Altýn Borsasýnýn mevcut üyelerine eþit ve bedelsiz olarak; yüzde birine tekabül eden kýsmý ise Türkiye Sermaye Piyasalarý Birliðine bedelsiz olarak devredilir.

b) Borsa Ýstanbul Anonim Þirketinin esas sözleþmesinin tescil edildiði tarihten itibaren bir ay içinde Vadeli Ýþlem ve Opsiyon Borsasý Anonim Þirketinin mevcut ortaklarýnýn talepleri hâlinde, Vadeli Ýþlem ve Opsiyon Borsasý Anonim Þirketinde sahip olduklarý paylar karþýlýðýnda, sahip olduklarý pay oranýnýn 0,05 ile çarpýlmasý suretiyle bulunacak oranda Borsa Ýstanbul Anonim Þirketi paylarý verilir. Bu pay devrinde, 7/12/1994 tarihli ve 4054 sayýlý Kanunun 7 nci maddesi uygulanmaz.

c) Borsa Ýstanbul Anonim Þirketine ait paylarýn bir kýsmý gerektiðinde stratejik ortaklýklar kurulmasý karþýlýðýnda ilgili taraflara ve/veya teknoloji, teknik bilgi ve yetkinlik aktarýlmasý karþýlýðýnda diðer borsalara ve piyasa veya sistem iþleticilerine Kurulun onayý ile devredilebilir.

ç) Bu Kanunun yayýmý tarihinden itibaren üç yýl içinde Borsa Ýstanbul Anonim Þirketinin elinde pay kalmasý hâlinde, bu paylar bedelsiz olarak Hazineye intikal eder. 

(7) Borsa Ýstanbul Anonim Þirketinin kamuya ait paylarýnýn bu Kanun çerçevesinde halka arzý veya sair yöntemlerle satýþý, Hazine Müsteþarlýðýnýn baðlý olduðu Bakanýn önerisi üzerine Bakanlar Kurulunca belirlenecek usul ve esaslar çerçevesinde gerçekleþtirilir.

(8) Borsa Ýstanbul Anonim Þirketi esas sözleþmesi uyarýnca yönetim kurulu baþkaný ve üyeleri seçilinceye kadar Ýstanbul Menkul Kýymetler Borsasýnýn mevcut baþkaný Borsa Ýstanbul Anonim Þirketi yönetim kurulu baþkaný olarak; Ýstanbul Menkul Kýymetler Borsasýnýn yönetim kurulu üyeleri de Borsa Ýstanbul Anonim Þirketi yönetim kurulu üyeleri olarak görev yaparlar. Borsa Ýstanbul Anonim Þirketi yönetim kurulu baþkaný en yüksek icra amiri sýfatýyla þirketi sevke, idareye ve tek baþýna temsile ve ilzama yetkilidir. Borsa Ýstanbul Anonim Þirketinin yönetim kurulu baþkanlýðýna ve üyeliklerine seçim yapýlýncaya kadar yönetim kurulu baþkanlýðýnýn ya da üyeliklerinin herhangi bir nedenle boþalmasý hâlinde Hazine Müsteþarlýðý tarafýndan yerlerine görevlendirme yapýlýr. Ýstanbul Altýn Borsasý Baþkaný ve yönetim kurulu üyelerinin görevleri Borsa Ýstanbul Anonim Þirketinin esas sözleþmesinin tescil edildiði tarih itibarýyla son bulur.

(9) a) Ýstanbul Menkul Kýymetler Borsasýna ve Ýstanbul Altýn Borsasýna iliþkin mevcut düzenlemelerin bu Kanuna aykýrý olmayan hükümleri, bu Kanun uyarýnca yapýlacak düzenlemeler yürürlüðe girene kadar uygulanmaya devam olunur.

b) Mevzuatta Ýstanbul Menkul Kýymetler Borsasýna ve Ýstanbul Altýn Borsasýna yapýlan atýflar ilgisine göre Borsa Ýstanbul Anonim Þirketine yapýlmýþ sayýlýr.

(10) Ýstanbul Menkul Kýymetler Borsasý ile Ýstanbul Altýn Borsasýnýn tüzel kiþiliklerinin sona ermesiyle yürütülmekte olan borsacýlýk faaliyetleri ile devam eden diðer tüm iþ, iþlem ve faaliyetleri Borsa Ýstanbul Anonim Þirketi tarafýndan yürütülür. Bu borsalar leh ve aleyhine açýlmýþ ve açýlacak davalarda ve icra takiplerinde Borsa Ýstanbul Anonim Þirketi kendiliðinden taraf sýfatýný kazanýr.

(11) Borsa Ýstanbul Anonim Þirketindeki kamu payý yüzde ellinin altýna düþünceye kadar kendisinin ve iþtiraklerinin her türlü hesap ve iþlemlerinin denetimi yalnýzca, Kurulun listesindeki baðýmsýz denetim kuruluþlarý arasýndan Hazine Müsteþarlýðý tarafýndan seçilecek bir baðýmsýz denetim kuruluþunca yapýlýr.  Baðýmsýz denetim neticesinde hazýrlanan rapor eþ zamanlý olarak Kurula ve Hazine Müsteþarlýðýna sunulur. Bu Kanunun 72 nci maddesinin birinci ve üçüncü fýkralarý Borsa Ýstanbul Anonim Þirketi hakkýnda da uygulanýr.

(12) Borsa Ýstanbul Anonim Þirketi ile baðlý ortaklýklarý ve iþtirakleri, kamu iktisadi teþebbüsleri de dâhil, sermayesinin yarýsýndan fazlasý kamuya ait olan veya özel kanunla kurulan kamu kurum, kuruluþ ve ortaklýklarýna uygulanan mevzuat, uygulama ve kýsýtlamalara tabi deðildir. Hazine Müsteþarlýðý ve 4749 sayýlý Kanun uyarýnca kurulan varlýk kiralama þirketleri, ihraç etmiþ olduklarý menkul kýymetlere iliþkin, ihraççýlarýn tabi olduðu Borsa Ýstanbul Anonim Þirketine ödenmesi gereken kayýt ücreti ve kotasyon ücretinden muaftýr.

(13) 233 sayýlý Kanun Hükmünde Kararname, 22/1/1990 tarihli ve 399 sayýlý Kamu Ýktisadi Teþebbüsleri Personel Rejiminin Düzenlenmesi ve 233 Sayýlý Kanun Hükmünde Kararnamenin Bazý Maddelerinin Yürürlükten Kaldýrýlmasýna Dair Kanun Hükmünde Kararname, 657 sayýlý Kanun, 4/7/2001 tarihli ve 631 sayýlý Memurlar ve Diðer Kamu Görevlilerinin Mali ve Sosyal Haklarýnda Düzenlemeler ile Bazý Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Deðiþiklik Yapýlmasý Hakkýnda Kanun Hükmünde Kararname, 190 sayýlý Kanun Hükmünde Kararname, 10/2/1954 tarihli ve 6245 sayýlý Harcýrah Kanunu, 3/12/2010 tarihli ve 6085 sayýlý Sayýþtay Kanunu, 2/4/1987 tarihli ve 3346 sayýlý Kamu Ýktisadi Teþebbüsleri ile Fonlarýn Türkiye Büyük Millet Meclisince Denetlenmesinin Düzenlenmesi Hakkýnda Kanun, 4/1/2002 tarihli ve 4734 sayýlý Kamu Ýhale Kanunu, 5/1/2002 tarihli ve 4735 sayýlý Kamu Ýhale Sözleþmeleri Kanunu, 8/9/1983 tarihli ve 2886 sayýlý Devlet Ýhale Kanunu, 5018 sayýlý Kanun, 5/1/1961 tarihli ve 237 sayýlý Taþýt Kanunu, 9/11/1983 tarihli ve 2946 sayýlý Kamu Konutlarý Kanunu, 2/1/1961 tarihli ve 195 sayýlý Basýn Ýlân Kurumu Teþkiline Dair Kanun, 24/11/1994 tarihli ve 4046 sayýlý Özelleþtirme Uygulamalarý Hakkýnda Kanun, 18/5/1994 tarihli ve 527 sayýlý Kanun Hükmünde Kararname, 7/12/1994 tarihli ve 4054 sayýlý Rekabetin Korunmasý Hakkýnda Kanun ile bunlarýn ek ve deðiþikliklerine iliþkin hükümler Borsa Ýstanbul Anonim Þirketi ile Borsa Ýstanbul Anonim Þirketinin doðrudan veya dolaylý olarak pay sahipliði nedeniyle bunlara tabi hâle gelen baðlý ortaklýklarý ve iþtirakleri hakkýnda uygulanmaz. Bu fýkranýn birinci cümlesi, bu Kanunla mülga 91 sayýlý Kanun Hükmünde Kararname ve bu Kanunla mülga 2499 sayýlý Kanunun 40/A maddesi uyarýnca kurulmuþ olan borsalar ile bunlarýn baðlý ortaklýklarý ve iþtirakleri hakkýnda da, hükmi þahsiyetleri teþekkül ettiði tarihten itibaren geçerli olmak üzere, hüküm ifade eder; bu Kanunun yürürlüðe girdiði tarihten önceki dönemler için bu fýkranýn birinci cümlesinde adý geçen kanunlara ve kararnamelere tabiiyet gerekçesi veya iddiasýyla iþlem tesis edilemez, edilmiþ olanlar kendiliðinden iþlemden kalkar.

(14) Bu maddenin uygulanmasý sýrasýnda ortaya çýkabilecek tereddütleri gidermeye ilgili Bakan yetkilidir.

Deðiþtirilen ve yürürlükten kaldýrýlan hükümler

MADDE 139- 28/7/1981 tarihli ve 2499 sayýlý Sermaye Piyasasý Kanunu yürürlükten kaldýrýlmýþtýr. Mevzuatta 2499  sayýlý  Kanun  hükümlerine  yapýlan  atýflar,  bu  Kanunun  ilgili hükümlerine yapýlmýþ sayýlýr.

MADDE 140- 3/10/1983 tarihli ve 91 sayýlý Menkul Kýymetler Borsalarý Hakkýnda Kanun Hükmünde Kararname yürürlükten kaldýrýlmýþtýr.

MADDE 141- 9/12/1994 tarihli ve 4059 sayýlý Hazine Müsteþarlýðýnýn Teþkilat ve Görevleri Hakkýnda Kanunun ek 4 üncü maddesine aþaðýdaki fýkra eklenmiþtir.

“Finansal sistemin bütününe sirayet edebilecek ölçüde olumsuz bir geliþmenin ortaya çýkmasý ve bu durumun Finansal Ýstikrar Komitesi tarafýndan tespiti hâlinde, alýnacak tedbirleri belirlemeye Bakanlar Kurulu yetkili olup, ilgili bütün kurum ve kuruluþlar belirlenen bu tedbirleri derhâl uygulamakla yetkili ve sorumludur.”

MADDE 142- 23/5/2000 tarihli ve 4568 sayýlý Bazý Fonlarýn Tasfiyesine Ýliþkin Kanunun 6 ncý maddesinin dördüncü fýkrasý yürürlükten kaldýrýlmýþtýr.

MADDE 143- 5174 sayýlý Kanunun 53 üncü maddesinin birinci fýkrasý aþaðýdaki þekilde deðiþtirilmiþ, dokuzuncu fýkrasý yürürlükten kaldýrýlmýþ ve ayný maddeye aþaðýdaki fýkralar eklenmiþtir.

“Ekonomik gereklilikler gözetilerek güven, serbest rekabet ve istikrar içinde, kotasyonundaki bir veya birden çok ürünün arz ve talebini buluþturan; yürürlükteki ürün standartlarýna göre tasnif edilmiþ ürünlerin, kendilerince organize edilen fiziki veya elektronik mekânlarda alým satýmýna aracýlýk eden; ürünlerin gerek fiziki, gerekse ürünü temsilen lisanslý depo iþletmelerince çýkarýlan ürün senetleri ve alivre sözleþmelerin ticaretini yürütebilen; iþlemlere iliþkin güvenilir kayýt ve saklama imkânlarý bulunan; oluþan fiyatlarý, ürettiði bilgileri, diðer benzer ve alternatif piyasalarý izleyebilecek ve duyurabilecek bilgi iþlem, teknik ve elektronik donaným, kurumsal ve mali altyapýya sahip olan; faaliyet alaný ulusal veya uluslararasý olabilen anonim þirket statüsünde ürün ihtisas borsalarý Bakanlýk ve Sermaye Piyasasý Kurulunun teklifi üzerine, Bakanlar Kurulu kararý ile kurulur. Ürün ihtisas borsalarý kendilerinin ya da bünyelerindeki piyasalarýn iþletilmesi ve/veya yönetilmesi için Sermaye Piyasasý Kanunu hükümlerine tabi olan bir ya da birden fazla piyasa iþleticisi ile anlaþma yapabilirler. Bu anlaþma, Bakanlýk ve Sermaye Piyasasý Kurulu onayý olmaksýzýn hüküm ifade etmez. Verilen onay üzerine piyasa iþleticileri borsa ile yapýlan anlaþma çerçevesinde ürün ihtisas borsasýnýn sahip olduðu haklarý kullanýr ve Sermaye Piyasasý Kanunu ve ilgili mevzuatta öngörülen yükümlülüklerinin yerine getirilmesini temin ederler.”

“Makul bir ekonomik veya finansal gerekçeyle açýklanamayan, ürün ihtisas borsalarýnýn güven, açýklýk ve istikrar içinde çalýþmasýný bozacak nitelikteki eylemler bir suç oluþturmadýðý takdirde piyasa bozucu eylem sayýlýr. Piyasa bozucu eylemleri gerçekleþtirenler hakkýnda Sermaye Piyasasý Kanunu uyarýnca idari para cezasý uygulanýr.

Ürün senetleri ve alivre sözleþmelerin ürün ihtisas borsalarýnda alým satýmýna aracýlýk edilmesine, aracýlarýn yetkilendirilmesi ile bu yetkinin askýya alýnmasý ve iptaline, aracýlarýn gözetim ve denetimine ve ürün senetleri ve alivre sözleþmeler üzerindeki  aracýlýk  hizmetlerine dair diðer iþlemlere iliþkin usul ve esaslar Bakanlýk ve Sermaye Piyasasý Kurulunun birlikte çýkaracaðý yönetmeliklerle düzenlenir.

Ürün senetleri ve alivre sözleþmeler üzerinde gerçekleþtirilen iþlemler üzerindeki gözetim ve denetim faaliyetleri Bakanlýk ve Sermaye Piyasasý Kurulunun müþtereken çýkaracaðý bir yönetmelikle düzenlenir. Bu faaliyetler neticesinde ortaya çýkan hususlara iliþkin olarak alýnacak tedbirler ve yapýlacak iþlemler, Sermaye Piyasasý Kanunu ve ilgili mevzuata tabidir.”

MADDE 144- 10/2/2005 tarihli ve 5300 sayýlý Tarým Ürünleri Lisanslý Depoculuk Kanununun 15 inci maddesinin ikinci fýkrasý yürürlükten kaldýrýlmýþtýr.

MADDE 145- 5411 sayýlý Kanunun;

a) 33 üncü maddesinin birinci fýkrasý aþaðýdaki þekilde deðiþtirilmiþtir.

“Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartlarý Kurumu tarafýndan yetkilendirilmiþ baðýmsýz denetim kuruluþlarýndan, 15 inci madde kapsamýnda istenilecek ilave þartlar Merkez Bankasý ve kuruluþ birliklerinin görüþü alýnarak Kurul tarafýndan belirlenir ve bu þartlarý haiz baðýmsýz denetim kuruluþlarýna iliþkin liste kamuoyuna açýklanýr. Kurul, listede yer alan baðýmsýz denetim kuruluþlarýnýn bu Kanun kapsamýndaki baðýmsýz denetim faaliyetlerine iliþkin yapacaðý kalite kontrol ve denetim çalýþmalarý neticesinde standart ve mevzuata aykýrýlýklarý tespit edilenleri geçici veya sürekli olarak listeden çýkarmaya yetkilidir. Kurul, yapacaðý kalite kontrol ve denetim çalýþmalarýnýn sonuçlarýný Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartlarý Kurumuna bildirir. Baðýmsýz denetim kuruluþlarý, bu Kanun uyarýnca yaptýklarý faaliyetler dolayýsýyla üçüncü kiþilere verdikleri zararlardan sorumludurlar.”

b) 37 nci maddesinin birinci fýkrasý aþaðýdaki þekilde deðiþtirilmiþtir.

“Bankalar, Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartlarý Kurumunun ve kuruluþ birliklerinin görüþü alýnmak suretiyle Kurulca belirlenecek usul ve esaslara uygun olarak muhasebe sistemlerinde tek düzeni uygulamak; Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartlarý Kurumunca yayýmlanan muhasebe ve finansal raporlama standartlarýna uygun olarak tüm iþlemlerini gerçek mahiyetlerine uygun surette muhasebeleþtirmek ve finansal raporlarýný bilgi edinme ihtiyacýný karþýlayabilecek biçim ve içerikte, anlaþýlýr, güvenilir ve karþýlaþtýrýlabilir, denetime, analize ve yorumlamaya elveriþli, zamanýnda ve doðru þekilde düzenlemek zorundadýr.”

c) 72 nci maddesi yürürlükten kaldýrýlmýþtýr.

MADDE 146- 26/9/2011 tarihli ve 660 sayýlý Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartlarý Kurumunun Teþkilat ve Görevleri Hakkýnda Kanun Hükmünde Kararnamenin 23 üncü maddesine aþaðýdaki fýkra eklenmiþtir.

“(4) Bu maddenin uygulanmasýnda Sermaye Piyasasý Kanunu ve Bankacýlýk Kanunu hükümleri saklýdýr.”

MADDE 147- 660 sayýlý Kanun Hükmünde Kararnamenin 26 ncý maddesine aþaðýdaki fýkra eklenmiþtir.

“(3) Bu Kanun Hükmünde Kararname hükümlerine dayanýlarak yapýlan düzenlemelere, belirlenen standart ve formlara ve Kurulca alýnan genel ve özel nitelikteki kararlara aykýrý hareket eden baðýmsýz denetim kuruluþlarýna, Kurul tarafýndan on bin Türk Lirasýndan elli bin Türk Lirasýna kadar idari para cezasý verilir. Bu madde uyarýnca verilen idari para cezalarý bütçeye gelir kaydedilir.”

MADDE 148- 660 sayýlý Kanun Hükmünde Kararnamenin 27 nci maddesinin üçüncü fýkrasý aþaðýdaki þekilde deðiþtirilmiþtir.

“(3) Kanunlarla, belirli alanlarý düzenlemek ve denetlemek üzere kurulmuþ bulunan kurum ve kurullar, Türkiye Muhasebe Standartlarýna uygun olmak þartýyla kendi alanlarý için geçerli olacak standartlarla ilgili olarak ayrýntýya iliþkin sýnýrlý düzenlemeleri yapabilirler.”

MADDE 149- 660 sayýlý Kanun Hükmünde Kararnamenin geçici 1 inci maddesinin dördüncü fýkrasýnýna aþaðýdaki cümle eklenmiþtir.

“Sermaye Piyasasý Kurulu ve Bankacýlýk Düzenleme ve Denetleme Kurumunun, kendi mevzuatlarý uyarýnca yetkilendirilmiþ baðýmsýz denetim kuruluþlarý hakkýnda idari para cezasý uygulama yetkisi saklýdýr.”

Düzenleyici iþlemler

GEÇÝCÝ MADDE 1- (1) Bu Kanunun uygulanmasýna iliþkin düzenlemeler, bu Kanunun yayýmý tarihinden itibaren bir yýl içinde yürürlüðe konulur. Bu Kanuna göre yürürlüðe konulacak düzenlemeler yürürlüðe girinceye kadar, mevcut düzenlemelerin bu Kanuna aykýrý olmayan hükümlerinin uygulanmasýna devam olunur.

(2) Bu Kanunun yayýmý tarihinde Kurul Karar Organý tarafýndan görüþülüp karara baðlanmamýþ mevcut baþvurular, bu Kanun hükümlerine göre sonuçlandýrýlýr.

Aracý kuruluþlar ve vadeli iþlemler aracýlýk þirketlerine iliþkin geçiþ hükümleri

GEÇÝCÝ MADDE 2- (1) Yatýrým hizmetleri ve faaliyetleri ile yan hizmetlerin sunulmasýna iliþkin usul ve esaslar, bu Kanunun yayýmý tarihinden itibaren altý ay içinde Kurul tarafýndan belirlenir. Bu usul ve esaslara, aracý kuruluþlar ve vadeli iþlemler aracýlýk þirketlerine yeni yetki belgelerinin düzenlenip verilmesi sýrasýnda, verilecek uygun bir süre içinde ilgili kurumlarca uyum saðlanýr. Aksi hâlde ilgili kurum söz konusu yatýrým hizmet ve faaliyeti ile yan hizmette bulunamaz.

(2) Birinci fýkra çerçevesinde gerekli düzenlemeler yürürlüðe girinceye kadar aracý kuruluþlar ve vadeli iþlemler aracýlýk þirketleri mevcut yetkileri çerçevesinde faaliyet gösterirler.

(3) Bu Kanunun yayýmý tarihinde Kurul tarafýndan daha önce faaliyet izni verilmiþ olan aracý kuruluþlar ve vadeli iþlemler aracýlýk þirketleri, bu Kanunla mülga 2499 sayýlý Kanuna uygun olarak yapmakta olduklarý faaliyetlerine, birinci fýkrada belirtilen sürenin sonuna kadar devam ederler.

Özel Fon

GEÇÝCÝ MADDE 3- (1) 18/12/1999 tarihinden önce, Kurulca tüm yetki belgeleri iptal edilen aracý kurumlarýn yatýrýmcýlarýnýn sermaye piyasasý faaliyetlerinden doðan alacaklarýnýn bu maddedeki esaslar çerçevesinde kýsmen ödenmesini teminen Özel Fon kurulmuþtur. Özel Fonun idare ve temsili, YTM tarafýndan yürütülür.

(2) Söz konusu aracý kurum alacaklýlarýna Özel Fondan, Fonun imkânlarý da dikkate alýnarak, ödeme  yapýlabilmesi  için, 18/12/1999  tarihinden  önce  veya  sonra  haklarýnda  iflas davasý açýlmýþ ve iflas tasfiyesinde alacaklarýn borç ödemeden aciz belgesine  baðlanmýþ olmasý

zorunludur. Bu Kanunun yürürlüðe girdiði tarihten önce baþvuruda bulunmuþ olanlarýn haklarý saklý kalmak kaydýyla, bu Kanunun yayýmý tarihinden itibaren iki yýl içinde iflas masasýna alacaðýný yazdýrmak için baþvuruda bulunmayan alacaklýlara Özel Fondan ödeme yapýlmaz.

(3) Ýflas tasfiyesi sýrasýnda iflas idaresi tarafýndan yapýlacak hesaplamada yetki belgesi iptal tarihindeki nakit ve menkul kýymet alacak tutarý, aracý kurumlarýn yetki belgelerinin iptal edildiði tarihte geçerli TCMB döviz alýþ kuru üzerinden Amerikan Dolarýna çevrilir. Bu aracý kurumlarýn iflasýnýn açýlmasýndan sonra iflas tasfiyesi sýrasýnda yapýlan ödemeler, ödemenin yapýldýðý tarihte geçerli TCMB döviz alýþ kuru üzerinden Amerikan Dolarýna çevrilerek, dolar bazýnda asýl alacaktan mahsup edilir. Bu suretle bulunan bakiye, borç ödemeden aciz belgesine baðlandýðý tarihte geçerli TCMB döviz alýþ kuru üzerinden Türk Lirasýna çevrilir ve dördüncü fýkradaki esaslara göre hak sahiplerine ödenir.

(4) 31/12/2012 tarihine kadar bir alacak sahibine yapýlacak ödeme tutarý, 18.729 Türk Lirasýný aþamaz. Bu tutar, 1/1/2013 tarihinden sonra her yýl ilan edilen yeniden deðerleme katsayýsý oranýnda artýrýlýr. Ancak, üçüncü fýkra uyarýnca, Amerikan Dolarý bazýnda asýl alacaktan mahsup edilen ara ödemeler tutarý, yetki belgesinin iptal tarihi itibarýyla TCMB döviz alýþ kuru üzerinden Türk Lirasýna çevrilir ve bu fýkrada belirtilen azami ödeme tutarýndan indirilerek, hak sahiplerine yapýlacak azami tutar belirlenir.

(5) Özel Fonun mal varlýðýnýn yönetimi ve nemalandýrýlmasýna iliþkin esaslar YTM tarafýndan hazýrlanacak ve Kurul tarafýndan onaylanacak bir yönetmelikle belirlenir. Özel Fon, bu madde gereðince yapýlacak ödemeler dýþýnda bir amaçla kullanýlamaz. Özel Fonun, yapýlacak ödemeleri karþýlamaya yetmemesi hâlinde, Bakanlar Kurulu kararýyla belirlenecek ek kaynak, Hazine tarafýndan karþýlanýr. Bu Kanunun yayýmý tarihinde Ýstanbul Menkul Kýymetler Borsasý bünyesinde bulunan Özel Fon mal varlýðý, alacak, borçlar ve haklarýn Yatýrýmcýlarý Koruma Fonundan YTM’ye intikal ettiði tarihten itibaren üç ay içinde devredilir.

(6) Ýflas idarelerinin ibraz ettiði borç ödemeden aciz belgelerine baðlanmýþ olan alacaklar için yapýlacak ödemeler, üçüncü ve dördüncü fýkralarda yer alan hesaplama yöntemi ile belirlenerek, Özel Fon tarafýndan iflas idarelerine yapýlýr. Özel Fon, ödemelerin bu madde hükümlerine uygun yapýlmasýný teminen, kesinleþmiþ sýra cetveline, iflas dosyasýndaki belgelere, iflas idaresi ve iflas dairesinden talep edebileceði belgelere dayanarak karþýlýklý inceleme yapma ve bu madde ile diðer ilgili mevzuat hükümlerine aykýrý ödeme taleplerini reddetme hakkýný haizdir.

(7) Hak sahiplerine ödeme, iflas idarelerince gerçekleþtirilir. Müflis aracý kurumdan alacaklý görünen ortaklarý, yönetim kurulu ve denetleme kurulu üyeleri, personeli ile bunlarýn eþlerine ve üçüncü derece dâhil kan ve kayýn hýsýmlarýna ve sermaye piyasasý kurumlarýna bu madde kapsamýnda ödeme yapýlmaz. Alacaklýlarýn, bu madde uyarýnca yapýlan ödemeleri aþan alacaklarý için genel hükümlerden doðan haklarý saklýdýr.

(8) Bu maddenin uygulanmasý ile ilgili usul ve esaslarý belirlemeye ve gerekli düzenlemeleri yapmaya Kurul yetkilidir.

Yatýrýmcýlarý Koruma Fonuna iliþkin geçiþ hükümleri

GEÇÝCÝ MADDE 4- (1) Bu Kanunun yayýmý tarihinden itibaren altý ay içinde Yatýrýmcýlarý Koruma Fonuna ait hak ve alacaklar ile borçlar YTM’ye geçer.

(2) Bu Kanunun yayýmý tarihinden önce tedricî tasfiyesine baþlanmýþ olan kurumlara iliþkin dava ve bu kurumlarýn tasfiyelerine iliþkin iþ ve iþlemler MKK tarafýndan tamamlanýr. YTM, bu iþ ve iþlemlere iliþkin olarak gerekli ödemeleri MKK’ya yapar.

(3) Bu Kanunla mülga 2499 sayýlý Kanunun 46/B maddesi çerçevesinde tedricî tasfiyesi devam eden aracý kurumlar hakkýnda 84 üncü madde uygulanmaz. Bu kurumlarýn sermaye piyasasý faaliyetleri ve iþlemleri nedeniyle müþterilerine karþý hisse senedi iþlemlerinden doðan nemalandýrýlanlar dâhil nakit ödeme ve hisse senedi teslim yükümlülükleri karþýlanýr.

Türkiye Sermaye Piyasalarý ile Türkiye Deðerleme Uzmanlarý Birliklerine iliþkin geçiþ hükümleri

GEÇÝCÝ MADDE 5- (1) Bu Kanunla mülga 2499 sayýlý Kanunun 40/B maddesinde düzenlenen Türkiye Sermaye Piyasasý Aracý Kuruluþlarý Birliðinin unvaný, bu Kanunun 74 üncü maddesinde düzenlenen Türkiye Sermaye Piyasalarý Birliði olarak deðiþtirilmiþtir. Bu unvan deðiþikliði bu Kanunun 75 inci maddesinin üçüncü fýkrasý uyarýnca, Statü deðiþikliðinin Bakanlar Kurulu kararýyla yürürlüðe girdiði tarihten itibaren uygulanýr.

(2) Türkiye Sermaye Piyasasý Aracý Kuruluþlarý Birliðinin mevcut üyeleri dýþýndaki Türkiye Sermaye Piyasalarý Birliðine üye olmasý gereken kuruluþlar, Statü deðiþikliklerinin yürürlüðe girdiði tarihten itibaren bir ay içinde Türkiye Sermaye Piyasalarý Birliðine baþvurmakla yükümlüdürler. Bu süreyi izleyen iki ay içinde yeni statüye uygun olarak organlarýnýn seçimini yapmak üzere Birlik, üyelerini genel kurul toplantýsýna çaðýrýr.

(3) Türkiye Deðerleme Uzmanlarý Birliðine üye olmasý gereken deðerleme kuruluþlarý, 75 inci maddenin üçüncü fýkrasý uyarýnca düzenlenen Statünün yürürlüðe girdiði tarihten itibaren üç ay içinde Türkiye Deðerleme Uzmanlarý Birliðine baþvurmakla yükümlüdürler. Bu süreyi izleyen üç ay içinde yeni statüye uygun olarak organlarýnýn seçimini yapmak üzere, Türkiye Deðerleme Uzmanlarý Birliði, üyelerini genel kurul toplantýsýna çaðýrýr. 

(4) Bu maddenin uygulanmasýnda ortaya çýkabilecek tereddütleri gidermeye Kurul yetkilidir.

Kolektif yatýrým kuruluþlarýna iliþkin geçiþ hükümleri

GEÇÝCÝ MADDE 6- (1) 48 ila 56 ncý maddelerde yer alan düzenlemelere iliþkin usul ve esaslar bu Kanunun yayýmý tarihinden itibaren altý ay içinde Kurul tarafýndan belirlenir.

(2) Birinci fýkra çerçevesinde gerekli düzenlemeler yürürlüðe girinceye kadar bu Kanunla mülga 2499 sayýlý Kanuna dayanýlarak yapýlan düzenlemeler uygulanmaya devam edilir ve baþvurular bu düzenlemeler çerçevesinde sonuçlandýrýlýr.

(3) Bu Kanunun yayýmý tarihinden önce kurulmuþ olan yatýrým fonlarý ve yatýrým ortaklýklarý, birinci fýkrada belirtilen ikincil mevzuatýn yürürlüðe giriþ tarihinden itibaren bir yýl içinde, iç tüzüklerini veya esas sözleþmelerini, yapý ve organizasyonlarýný ilgili düzenlemelere uygun hale getirmek üzere Kurula baþvurmak zorundadýr. Aksi takdirde Kurul, yatýrým fonlarýnýn devri veya tasfiyesine karar verir. Yatýrým ortaklýklarý ise, yatýrým ortaklýðý statüsünden çýkmýþ sayýlýr, bu durumda, 26 ncý maddenin beþinci fýkrasý kýyasen uygulanýr.

(4) Bu Kanunun yayýmý tarihinden önce kurulmuþ olan portföy yönetim þirketleri, birinci fýkrada belirtilen ikincil mevzuatýn yürürlüðe giriþ tarihinden itibaren bir yýl içinde esas sözleþmeleri ile yapý ve organizasyonlarýný ilgili düzenlemelere uygun hâle getirirler. Aksi takdirde, ana faaliyet konularýný ve ticaret unvanlarýnda yer alan portföy yönetim þirketi ifadesini deðiþtirmek üzere Kurula baþvurmak zorundadýrlar.

(5) Kurul bu maddede belirtilen süreleri iki katýna kadar uzatmaya yetkilidir.

Kurul Baþkan ve üyeleri ile Kurul personeline iliþkin geçiþ hükümleri

GEÇÝCÝ MADDE 7- (1) Bu Kanunun yayýmý tarihinde görev yapmakta olan Kurul Baþkan ve üyelerinin üyelikleri bu Kanunun yayýmý tarihinde sona erer. Bunlar, atandýklarý mevzuata göre kalan görev sürelerinin sonuna kadar görev yapmak üzere ekli (5) sayýlý liste ile ihdas edilen Kurul Baþkanlýk Müþaviri kadrolarýna hiçbir iþleme gerek kalmaksýzýn atanmýþ sayýlýr ve Baþkan tarafýndan belirlenen istiþarî görevleri yürütür. Bu fýkra ile ihdas edilen Kurul Baþkanlýk Müþaviri kadrolarý, herhangi bir sebeple boþalmasý ve herhalde anýlan kadrolara atanmýþ sayýlan Baþkan ve üyelerin atandýklarý mevzuata göre kalan görev sürelerinin sona ermesi hâlinde hiçbir iþleme gerek kalmaksýzýn iptal edilmiþ sayýlýr. Bu fýkraya göre Kurul Baþkanlýk Müþaviri Kadrolarýna atanmýþ sayýlanlara Baþkan ve üye olarak mali ve sosyal haklar kapsamýnda yapýlmakta olan ödemelere, atandýklarý mevzuata göre kalan görev süreleri sonuna kadar ikinci fýkra çerçevesinde devam edilir.

 (2) 15/1/2012 tarihinde Kurul kadrolarýnda bulunan personel hakkýnda, anýlan tarihten önce yürürlükte bulunan mevzuat hükümlerinin 375 sayýlý Kanun Hükmünde Kararnamenin geçici 10 uncu maddesi hükümleri de dikkate alýnmak suretiyle uygulanmasýna devam olunur. Uygulanmasýna devam olunan hükümlere göre hesaplanan toplam ödemenin bu Kanun hükümlerine göre hesaplanan toplam ödemeden düþük olmasý durumunda ilgililerin ödemeleri bu Kanun hükümlerine göre yapýlýr. Bu maddenin yürürlüðe girdiði tarihte Sosyal Güvenlik Kurumu dýþýndaki sosyal güvenlik kurumlarýna tabi olanlarýn iliþkileri devam eder.

(3) Bu Kanun ile yapýlan düzenleme sebebiyle Kurulda kadro unvanlarý deðiþmeyen personel ayný unvanlý kadrolarýna atanmýþ sayýlýr. Kadro unvanlarý deðiþen veya kaldýrýlanlar Kurulda, bu maddenin yürürlüðe girdiði tarihten itibaren bir yýl içinde durumlarýna uygun yeni bir kadroya atanýr; atama iþlemi yapýlýncaya kadar Kurulca ihtiyaç duyulan iþlerde görevlendirilebilir. Bunlar yeni bir kadroya atanýncaya kadar ikinci fýkra hükümleri dikkate alýnmak suretiyle eski kadro unvanlarýna ait aylýk ücret, ikramiye ve benzeri adlarla yapýlan ödemeleri almaya devam ederler.

(4) Bu maddenin yürürlüðe girdiði tarih itibarýyla bu Kanunla mülga 2499 sayýlý Kanun ve ilgili mevzuat hükümlerine göre Kurulda sözleþmeli olarak istihdam edilmekte olan personelin mali ve sosyal haklarý ile istihdamýna iliþkin diðer hususlar hakkýnda bu Kanunun yayýmý tarihinden önce yürürlükte bulunan mevzuat hükümlerinin uygulanmasýna devam olunur.

(5) Kurul merkezinin Ýstanbul’a taþýnmasýna iliþkin iþ ve iþlemler tamamlanýncaya kadar Kurulun merkezi Ankara’dýr.

 (6) 121 inci maddenin dördüncü ve altýncý fýkra hükümleri bu maddenin yayýmý tarihinden önce Kuruldan ayrýlmýþ olan Kurul Baþkan ve üyeleri ile Kurul meslek personeli hakkýnda uygulanmaz.

Diðer geçiþ hükümleri

GEÇÝCÝ MADDE 8- (1) Bu Kanunun yayýmý tarihinde Ýstanbul Menkul Kýymetler Borsasý Takas ve Saklama Bankasý A.Þ. yürütmekte olduðu sermaye piyasasý faaliyetleri ile ilgili iþ ve iþlemleri, herhangi bir izne ve yetkiye gerek olmaksýzýn merkezî takas kuruluþu sýfatýyla yürütmeye devam eder.

(2) Bu Kanunun yayýmý tarihinden önce kaydileþtirilen ve teslim edilen sermaye piyasasý araçlarý ile kaydileþtirme kararýnýn alýnmasýna raðmen henüz teslim edilmemiþ sermaye piyasasý araçlarý hakkýnda 13 üncü maddenin dördüncü fýkrasý hükmü uygulanýr.

(3) Bu Kanunun yayýmý tarihinde, bu Kanuna göre halka açýk ortaklýk olup da paylarý borsada iþlem görmeyen ortaklýklar için 16 ncý maddede yer alan iki yýllýk süre, bu Kanunun yayým tarihinden itibaren baþlar.

(4) Bu Kanunun yayýmý tarihinde, ortak sayýsý 250 ila 500 arasýnda olduðu için bu Kanunla mülga 2499 sayýlý Kanuna göre halka açýk ortaklýk sayýlan, ancak bu Kanuna göre halka açýk ortaklýk niteliðini taþýmayan ortaklýklara 33 üncü maddenin dördüncü fýkrasýnýn üçüncü cümlesi uygulanýr.

(5) 26 ncý maddenin altýncý fýkrasýnda belirtilen sýnýrlama bu Kanunun yayýmý tarihinden itibaren uygulanmaya baþlar.

(6) 28 inci maddenin ikinci fýkrasýnda belirtilen beþ yýllýk süre, bu Kanunun yayýmý tarihinden itibaren baþlar.

(7) 32 nci madde hükmü, bu Kanunun yayýmý tarihinden sonra kamuya açýklanacak olan kamuyu aydýnlatma belgelerinden doðacak sorumluluk hakkýnda uygulanýr.

(8) Bu Kanunun 84 üncü maddesinin beþinci fýkrasýnda düzenlenen yeniden deðerleme katsayýsý oraný uygulamasý 1/1/2014 tarihinden itibaren baþlar.

Menkul kýymet alým satým iþlemlerinin tescili

GEÇÝCÝ MADDE 9- (1) Yatýrým kuruluþlarý tarafýndan Borsa Ýstanbul Anonim Þirketinde iþlem gören, Borsa Ýstanbul Anonim Þirketine kote olan veya Borsa Ýstanbul Anonim Þirketinin kaydýnda bulunan menkul kýymetler ile ilgili olarak Borsa Ýstanbul Anonim Þirketi dýþýnda yapýlan alým satým iþlemlerinin Borsa Ýstanbul Anonim Þirketinin belirlediði ve Kurulun onayladýðý þartlarla Borsa Ýstanbul Anonim Þirketine tescil ettirilmesi zorunludur.

Yürürlük

MADDE 150- (1) Bu Kanun yayýmý tarihinde yürürlüðe girer.

Yürütme

MADDE 151- (1) Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.

 

 

 (s. sayýsý: 337)

 

 

(1) SAYILI LÝSTE
SERMAYE PÝYASASI KURULU
KADRO LÝSTESÝ
SINIF	UNVAN	DERECE	ADET
GÝH	Kurul Baþkan Yardýmcýsý	1	5
GÝH	Kurul Baþkanlýk Danýþmaný	1	15
GÝH	Daire Baþkaný	1	12
GÝH	Kurul Yurt Dýþý Temsilcisi	1	5
GÝH	Kurul Ýl Temsilcisi	1	3
GÝH	Daire Baþkan Yardýmcýsý	1	16
GÝH	Baþuzman	1	70
GÝH	Baþuzman	2	50
GÝH	Biliþim Baþuzmaný	1	2
GÝH	Biliþim Baþuzmaný	2	2
GÝH	Uzman	3	45
GÝH	Uzman	4	35
GÝH	Uzman	5	90
GÝH	Biliþim Uzmaný	3	3
GÝH	Biliþim Uzmaný	4	5
GÝH	Biliþim Uzmaný	5	10
GÝH	Uzman Yardýmcýsý	8	90
GÝH	Biliþim Uzman Yardýmcýsý	8	10
GÝH	Baþkanlýk Özel Kalem Müdürü	1	1
GÝH	Müdür	1	15
GÝH	Müdür	2	2
GÝH	Müdür	3	4
GÝH	Müdür Yardýmcýsý	2	21
GÝH	Müdür Yardýmcýsý	3	2
GÝH	Uygulama Programcýsý	3	4
GÝH	Uygulama Programcýsý	6	3
GÝH	Sivil Savunma Uzmaný	3	1
GÝH	Basýn Müþaviri	3	1
GÝH	Bilgisayar Operatörü	3	1
GÝH	Bilgisayar Operatörü	7	3
GÝH	Halkla Ýliþkiler Uzmaný	3	7
GÝH	Halkla Ýliþkiler Uzmaný	5	4
GÝH	Halkla Ýliþkiler Uzmaný	6	6
GÝH	Koruma ve Güvenlik Amiri	3	1
GÝH	Koruma ve Güvenlik Grup Þefi	3	2
GÝH	Koruma ve Güvenlik Memuru	3	2
GÝH	Koruma ve Güvenlik Memuru	5	1
GÝH	Koruma ve Güvenlik Memuru	6	1
GÝH	Koruma ve Güvenlik Memuru	8	2
GÝH	Koruma ve Güvenlik Memuru	9	3
GÝH	Ayniyat Saymaný	3	1
GÝH	Þef	3	24
GÝH	Þef	4	4
GÝH	Þef	5	5
GÝH	Þef Yardýmcýsý	3	19
GÝH	Þef Yardýmcýsý	4	1
GÝH	Þef Yardýmcýsý	5	4
GÝH	Þef Yardýmcýsý	6	3
GÝH	Þef Yardýmcýsý	7	1
GÝH	Þef Yardýmcýsý	8	9
GÝH	Þef Yardýmcýsý	9	1
GÝH	Veri Hazýrlama ve Kontrol Ýþletmeni	3	17
GÝH	Veri Hazýrlama ve Kontrol Ýþletmeni	5	10
GÝH	Veri Hazýrlama ve Kontrol Ýþletmeni	9	5
GÝH	Mütercim	5	2
GÝH	Memur	3	6
GÝH	Memur	5	17
GÝH	Memur	6	10
GÝH	Memur	7	5
GÝH	Memur	8	4
GÝH	Memur	9	4
GÝH	Þoför	3	3
GÝH	Þoför	5	2
GÝH	Þoför	6	4
GÝH	Þoför	8	1
GÝH	Þoför	9	5
AH	Baþuzman Hukukçu	1	10
AH	Baþuzman Hukukçu	2	13
AH	Uzman Hukukçu	3	20
AH	Uzman Hukukçu	4	15
AH	Uzman Hukukçu	5	20
AH	Uzman Hukukçu Yardýmcýsý	8	25
AH	Avukat	3	1
TH	Sistem Çözümleyicisi	1	5
TH	Sistem Çözümleyicisi	2	6
TH	Sistem Çözümleyicisi	3	6
TH	Sistem Çözümleyicisi	4	5
TH	Sistem Çözümleyicisi	5	6
TH	Sistem Çözümleyicisi	6	9
TH	Sistem Çözümleyicisi	7	1
TH	Sistem Çözümleyicisi	8	3
TH	Sistem Programcýsý	1	1
TH	Sistem Programcýsý	3	1
TH	Sistem Programcýsý	5	1
TH	Sistem Programcýsý	6	3
TH	Sistem Programcýsý	7	2
TH	Ýstatistikçi	2	1
TH	Ýstatistikçi	3	1
TH	Ýstatistikçi	6	2
TH	Mühendis	3	3
TH	Mühendis	5	2
TH	Mühendis	6	4
TH	Tekniker	3	2
TH	Tekniker	5	3
TH	Teknisyen	3	2
TH	Teknisyen	5	1
TH	Teknisyen	7	1
TH	Teknisyen	8	2
TH	Teknisyen	9	9
TH	Kütüphaneci	3	1
TH	Kütüphaneci	5	1
TH	Arþivci	3	1
TH	Arþivci	5	1
SH	Tabip	2	1
SH	Tabip	5	1
SH	Saðlýk Memuru	3	1
YH	Aþçý	8	1
YH	Hizmetli	7	2
YH	Hizmetli	8	1
YH	Hizmetli	9	1
	TOPLAM		920

 

(2) SAYILI LÝSTE

KURULA DEVREDÝLECEK TAÞINMAZ LÝSTESÝ

ÝLÝ	ÝLÇESÝ	MAHALLESÝ	PAFTA	ADA	PARSEL
Ankara	Çankaya/2	Karakusunlar	-	13911	4

 

(3) SAYILI LÝSTE

HAZÝNEYE DEVREDÝLECEK TAÞINMAZ LÝSTESÝ

ÝLÝ	ÝLÇESÝ	MAHALLESÝ	PAFTA	ADA	PARSEL
Ýstanbul	Sarýyer	Ýstinye	F22D11C3B	1352	7
Ýstanbul	Sarýyer	Ýstinye	51	360	3
Ýstanbul	Sarýyer	Ýstinye	51	360	64
Ýstanbul	Sarýyer	Ýstinye	50	380	38
Ýstanbul	Sarýyer	Ýstinye	50	380	17
Ýstanbul	Sarýyer	Ýstinye	50	380	18

 

(4) SAYILI LÝSTE

HAZÝNEYE DEVREDÝLEREK BORSA ÝSTANBUL ANONÝM ÞÝRKETÝNÝN KULLANIMINA BIRAKILACAK TAÞINMAZ LÝSTESÝ

ÝLÝ	ÝLÇESÝ	MAHALLESÝ	PAFTA	ADA	PARSEL
Ýstanbul	Sarýyer	Mirgün	48	154	119
Ýstanbul	Sarýyer	Mirgün	48	154	120

 

(5) SAYILI LÝSTE

SINIF	UNVAN	DERECE	ADET
GÝH	Kurul Baþkanlýk Müþaviri	1	7
	TOPLAM		7

 

 

 

Aslý Gibidir.

 

 

Habip KOCAMAN
Kanunlar ve Kararlar Baþkaný